23

¹ Khi con ngồi ăn bữa với một quan trưởng,
Hãy xét kỹ người ở trước mặt con;
² Nếu con có láu ăn,
Khá để con dao nơi họng con.
³ Chớ thèm món ngon của người,
Vì là vật thực phỉnh gạt.
⁴ Con chớ chịu vật vã đặng làm giàu;
Khá thôi nhờ cậy khôn ngoan riêng của con.
⁵ Con há liếc mắt vào sự giàu có sao? Nó đã chẳng còn nữa rồi;
Vì nó quả hẳn có mọc cánh,
Và bay lên trên trời như chim ưng vậy.
⁶ Chớ ăn bánh của kẻ có mắt gian ác,
Và đừng tham muốn những món ngon của hắn.
⁷ Vì hắn tưởng trong lòng thể nào, thì hắn quả thể ấy.
Hắn nói với con rằng: Hãy ăn uống đi;
Nhưng lòng hắn chẳng hiệp cùng con.
⁸ Miếng con đã ăn, con sẽ mửa ra,
Và mất những lời hòa mĩ của con.
⁹ Chớ nói vào lỗ tai kẻ ngu muội;
Vì nó sẽ khinh dể sự khôn ngoan của các lời con.
¹⁰ Chớ dời đi mộc giới cũ,
Đừng vào trong đồng ruộng của kẻ mồ côi;
¹¹ Vì Đấng cứu chuộc của họ vốn quyền năng,
Sẽ binh vực sự cáo tụng của chúng nó nghịch với con.
¹² Hãy chuyên lòng về sự khuyên dạy,
Và lắng tai nghe các lời tri thức.
¹³ Chớ tha sửa phạt trẻ thơ;
Dầu đánh nó bằng roi vọt, nó chẳng chết đâu.
¹⁴ Khi con đánh nó bằng roi vọt,
Ắt giải cứu linh hồn nó khỏi Âm phủ.
¹⁵ Hỡi con, nếu lòng con khôn ngoan,
Thì lòng ta cũng sẽ được vui mừng;
¹⁶ Phải, chánh ruột gan ta sẽ hớn hở
Khi miệng con nói điều ngay thẳng.
¹⁷ Lòng con chớ phân bì với kẻ hung ác;
Nhưng hằng ngày hãy kính sợ Đức Giê-hô-va.
¹⁸ Vì quả hẳn có sự thưởng thiện,
Và sự trông đợi của con sẽ chẳng thành ra luống công.
¹⁹ Hỡi con, hãy nghe và trở nên khôn ngoan,
Khá dẫn lòng con vào đường chánh.
²⁰ Chớ đồng bọn cùng những bợm rượu,
Hoặc với những kẻ láu ăn;
²¹ Vì bợm rượu và kẻ láu ăn sẽ trở nên nghèo;
Còn kẻ ham ngủ sẽ mặc rách rưới.
²² Hãy nghe lời cha đã sanh ra con,
Chớ khinh bỉ mẹ con khi người trở nên già yếu.
²³ Hãy mua chân lý,
Sự khôn ngoan, sự khuyên dạy, và sự thông sáng; chớ hề bán đi.
²⁴ Cha người công bình sẽ có sự vui vẻ lớn,
Và người nào sanh con khôn ngoan sẽ khoái lạc nơi nó.
²⁵ Ước gì cha và mẹ con được hớn hở,
Và người đã sanh con lấy làm vui mừng.
²⁶ Hỡi con, hãy dâng lòng con cho cha,
Và mắt con khá ưng đẹp đường lối của cha.
²⁷ Vì kị nữ vốn là một cái hố sâu,
Và dâm phụ là một cái hầm hẹp.
²⁸ Nàng đứng rình như một kẻ trộm,
Làm cho thêm nhiều kẻ gian tà trong bọn loài người.
²⁹ Ai bị sự hoạn nạn? Ai phải buồn thảm?
Ai có sự tranh cạnh? Ai than siết?
Ai bị thương tích vô cớ? Ai có con mắt đỏ?
³⁰ Tất những kẻ nán trễ bên rượu,
Đi nếm thứ rượu pha.
³¹ Chớ xem ngó rượu khi nó đỏ hồng,
Lúc nó chiếu sao trong ly,
Và tuôn chảy dễ dàng;
³² Rốt lại, nó cắn như rắn,
Chích như rắn lục;
³³ Hai mắt con sẽ nhìn người dâm phụ,
Và lòng con sẽ nói điều gian tà;
³⁴ Thật, con sẽ như người nằm giữa đáy biển,
Khác nào kẻ nằm trên chót cột buồm vậy.
³⁵ Con sẽ nói rằng: Người ta đập tôi, nhưng tôi không đau;
Người ta đánh tôi, song tôi không nghe biết:
Khi tôi tỉnh dậy, tôi sẽ trở lại tìm uống nó nữa.

23

— 6 —

¹Nếu con ngồi ăn với người có chức tước,
hãy để ý thức ăn dọn ra trước mặt con.
²Hãy biết tự chế,
nếu con có tính háu ăn.
³Đừng thèm muốn cao lương mỹ vị của họ,
vì thức ăn ấy có thể chỉ là bẫy sập thôi.

— 7 —

⁴Đừng vất vả làm giàu;
phải biết khôn ngoan và tiết độ.
⁵Của cải có thể tan biến trong nháy mắt,
Chúng chắc chắn sẽ mọc cánh và bay mất như chim ưng.

— 8 —

⁶Đừng ăn thức ăn của kẻ ích kỷ;
đừng tham muốn thức ăn ngon của chúng.
⁷Kẻ ích kỷ lúc nào cũng lo lắng về phí tổn thức ăn⚓.
Chúng mời mọc, “Mời anh ăn và uống,”
nhưng trong lòng thì không muốn.
⁸Con sẽ phải mửa ra miếng thực phẩm con đã nuốt vào,
con sẽ phí lời nói nhân hậu.

— 9 —

⁹Đừng uổng lời với kẻ ngu dại,
nó sẽ khinh dể lời khôn ngoan của con.

— 10 —

¹⁰Chớ nên dời ranh giới cũ của con,
cũng đừng chiếm ruộng đất của kẻ mồ côi.
¹¹Thượng Đế, Đấng bênh vực họ rất mạnh;
Ngài sẽ đứng về phía họ mà nghịch lại con.

— 11 —

¹²Hãy để ý nghe lời dạy bảo,
hãy nghe cho kỹ lời thông sáng.

— 12 —

¹³Đừng ngần ngại trong việc sửa dạy trẻ con.
Dù trừng phạt bằng roi nó chẳng chết đâu.
¹⁴Khi trị nó bằng roi vọt
là con cứu nó khỏi chết.

— 13 —

¹⁵Con ơi, nếu con khôn ngoan,
cha sẽ rất vui mừng.
¹⁶Tâm hồn cha sẽ mãn nguyện,
nếu con ăn nói phải cách.

— 14 —

¹⁷Đừng ganh tị với kẻ có tội,
nhưng hãy luôn luôn kính sợ CHÚA.
¹⁸Con sẽ có hi vọng trong tương lai,
và ước vọng con sẽ thành đạt.

— 15 —

¹⁹Con ơi, hãy lắng nghe và học khôn.
Hãy chuyên chú điều phải.
²⁰Đừng giao du với kẻ chè chén say sưa.
²¹Những kẻ ăn uống quá độ sẽ trở nên nghèo túng.
Kẻ ngủ li bì sẽ trở nên rách rưới.

— 16 —

²²Hãy nghe lời cha là người sinh ra con,
đừng khinh rẻ mẹ con khi người trở nên già yếu.
²³Hãy mua sự thật, đừng bán nó⚓.
Hãy học khôn, tiết độ và hiểu biết.
²⁴Cha của đứa nhân đức sẽ vui mừng;
Con khôn là nguồn vui cho cha.
²⁵Hãy làm cho cha mẹ con vui mừng;
hãy làm cho người mẹ sinh ra con được hớn hở.

— 17 —

²⁶Con ơi, hãy hết lòng nghe lời cha,
hãy quan sát đường lối của cha.
²⁷Gái điếm nguy hiểm như hố sâu,
còn người vợ bất chính giống như giếng hẹp.
²⁸Cô ta rình rập con như bọn cướp,
khiến đàn ông bất chính với vợ mình.

— 18 —

²⁹Ai gặp lôi thôi? Ai bị đau khổ?
Ai đánh nhau? Ai hay phàn nàn?
Ai bị thương tích vô cớ?
Ai có đôi mắt đỏ ngầu?
³⁰Đó là những kẻ khề khà bên rượu,
những kẻ nếm các thứ rượu pha.
³¹Đừng ngắm nhìn ly rượu khi nó đỏ,
lúc nó lóng lánh trong ly,
và rót chảy dễ dàng.
³²Nhưng về sau nó cắn như rắn tiêm nọc độc.
³³Mắt con sẽ hoa lên,
trí con sẽ bấn loạn.
³⁴Con sẽ thấy choáng váng như bị say sóng trên tàu,
như thể nằm trên cột buồm.
³⁵Con thầm nghĩ, “Họ đánh nhưng tôi không biết đau.
Họ đập tôi nhưng tôi chẳng nhớ gì.
Khi tôi tỉnh dậy tôi sẽ tiếp tục uống rượu nữa.”