23

¹ Khi con ngồi ăn bữa với một quan trưởng,
Hãy xét kỹ người ở trước mặt con;
² Nếu con có láu ăn,
Khá để con dao nơi họng con.
³ Chớ thèm món ngon của người,
Vì là vật thực phỉnh gạt.
⁴ Con chớ chịu vật vã đặng làm giàu;
Khá thôi nhờ cậy khôn ngoan riêng của con.
⁵ Con há liếc mắt vào sự giàu có sao? Nó đã chẳng còn nữa rồi;
Vì nó quả hẳn có mọc cánh,
Và bay lên trên trời như chim ưng vậy.
⁶ Chớ ăn bánh của kẻ có mắt gian ác,
Và đừng tham muốn những món ngon của hắn.
⁷ Vì hắn tưởng trong lòng thể nào, thì hắn quả thể ấy.
Hắn nói với con rằng: Hãy ăn uống đi;
Nhưng lòng hắn chẳng hiệp cùng con.
⁸ Miếng con đã ăn, con sẽ mửa ra,
Và mất những lời hòa mĩ của con.
⁹ Chớ nói vào lỗ tai kẻ ngu muội;
Vì nó sẽ khinh dể sự khôn ngoan của các lời con.
¹⁰ Chớ dời đi mộc giới cũ,
Đừng vào trong đồng ruộng của kẻ mồ côi;
¹¹ Vì Đấng cứu chuộc của họ vốn quyền năng,
Sẽ binh vực sự cáo tụng của chúng nó nghịch với con.
¹² Hãy chuyên lòng về sự khuyên dạy,
Và lắng tai nghe các lời tri thức.
¹³ Chớ tha sửa phạt trẻ thơ;
Dầu đánh nó bằng roi vọt, nó chẳng chết đâu.
¹⁴ Khi con đánh nó bằng roi vọt,
Ắt giải cứu linh hồn nó khỏi Âm phủ.
¹⁵ Hỡi con, nếu lòng con khôn ngoan,
Thì lòng ta cũng sẽ được vui mừng;
¹⁶ Phải, chánh ruột gan ta sẽ hớn hở
Khi miệng con nói điều ngay thẳng.
¹⁷ Lòng con chớ phân bì với kẻ hung ác;
Nhưng hằng ngày hãy kính sợ Đức Giê-hô-va.
¹⁸ Vì quả hẳn có sự thưởng thiện,
Và sự trông đợi của con sẽ chẳng thành ra luống công.
¹⁹ Hỡi con, hãy nghe và trở nên khôn ngoan,
Khá dẫn lòng con vào đường chánh.
²⁰ Chớ đồng bọn cùng những bợm rượu,
Hoặc với những kẻ láu ăn;
²¹ Vì bợm rượu và kẻ láu ăn sẽ trở nên nghèo;
Còn kẻ ham ngủ sẽ mặc rách rưới.
²² Hãy nghe lời cha đã sanh ra con,
Chớ khinh bỉ mẹ con khi người trở nên già yếu.
²³ Hãy mua chân lý,
Sự khôn ngoan, sự khuyên dạy, và sự thông sáng; chớ hề bán đi.
²⁴ Cha người công bình sẽ có sự vui vẻ lớn,
Và người nào sanh con khôn ngoan sẽ khoái lạc nơi nó.
²⁵ Ước gì cha và mẹ con được hớn hở,
Và người đã sanh con lấy làm vui mừng.
²⁶ Hỡi con, hãy dâng lòng con cho cha,
Và mắt con khá ưng đẹp đường lối của cha.
²⁷ Vì kị nữ vốn là một cái hố sâu,
Và dâm phụ là một cái hầm hẹp.
²⁸ Nàng đứng rình như một kẻ trộm,
Làm cho thêm nhiều kẻ gian tà trong bọn loài người.
²⁹ Ai bị sự hoạn nạn? Ai phải buồn thảm?
Ai có sự tranh cạnh? Ai than siết?
Ai bị thương tích vô cớ? Ai có con mắt đỏ?
³⁰ Tất những kẻ nán trễ bên rượu,
Đi nếm thứ rượu pha.
³¹ Chớ xem ngó rượu khi nó đỏ hồng,
Lúc nó chiếu sao trong ly,
Và tuôn chảy dễ dàng;
³² Rốt lại, nó cắn như rắn,
Chích như rắn lục;
³³ Hai mắt con sẽ nhìn người dâm phụ,
Và lòng con sẽ nói điều gian tà;
³⁴ Thật, con sẽ như người nằm giữa đáy biển,
Khác nào kẻ nằm trên chót cột buồm vậy.
³⁵ Con sẽ nói rằng: Người ta đập tôi, nhưng tôi không đau;
Người ta đánh tôi, song tôi không nghe biết:
Khi tôi tỉnh dậy, tôi sẽ trở lại tìm uống nó nữa.

23

¹When you sit down to eat with a ruler,
Consider carefully what is before you;
²And put a knife to your throat
If you are a man given to appetite.
³Do not desire his delicacies,
For they are deceptive food.
⁴⚓Do not overwork to be rich;
⚓Because of your own understanding, cease!
⁵Will you set your eyes on that which is not?
For riches certainly make themselves wings;
They fly away like an eagle toward heaven.
⁶Do not eat the bread of ⚓a miser,
Nor desire his delicacies;
⁷For as he thinks in his heart, so is he.
“Eat and drink!” ⚓he says to you,
But his heart is not with you.
⁸The morsel you have eaten, you will vomit up,
And waste your pleasant words.
⁹⚓Do not speak in the hearing of a fool,
For he will despise the wisdom of your words.
¹⁰Do not remove the ancient landmark,
Nor enter the fields of the fatherless;
¹¹⚓For their Redeemer is mighty;
He will plead their cause against you.
¹²Apply your heart to instruction,
And your ears to words of knowledge.
¹³⚓Do not withhold correction from a child,
For if you beat him with a rod, he will not die.
¹⁴You shall beat him with a rod,
And deliver his soul from hell.
¹⁵My son, if your heart is wise,
My heart will rejoice—indeed, I myself;
¹⁶Yes, my inmost being will rejoice
When your lips speak right things.
¹⁷⚓Do not let your heart envy sinners,
But ⚓be zealous for the fear of the Lord all the day;
¹⁸⚓For surely there is a hereafter,
And your hope will not be cut off.
¹⁹Hear, my son, and be wise;
And guide your heart in the way.
²⁰⚓Do not mix with winebibbers,
Or with gluttonous eaters of meat;
²¹For the drunkard and the glutton will come to poverty,
And drowsiness will clothe a man with rags.
²²⚓Listen to your father who begot you,
And do not despise your mother when she is old.
²³⚓Buy the truth, and do not sell it,
Also wisdom and instruction and understanding.
²⁴⚓The father of the righteous will greatly rejoice,
And he who begets a wise child will delight in him.
²⁵Let your father and your mother be glad,
And let her who bore you rejoice.
²⁶My son, give me your heart,
And let your eyes observe my ways.
²⁷⚓For a harlot is a deep pit,
And a seductress is a narrow well.
²⁸⚓She also lies in wait as for a victim,
And increases the unfaithful among men.
²⁹⚓Who has woe?
Who has sorrow?
Who has contentions?
Who has complaints?
Who has wounds without cause?
Who ⚓has redness of eyes?
³⁰⚓Those who linger long at the wine,
Those who go in search of ⚓mixed wine.
³¹Do not look on the wine when it is red,
When it sparkles in the cup,
When it swirls around smoothly;
³²At the last it bites like a serpent,
And stings like a viper.
³³Your eyes will see strange things,
And your heart will utter perverse things.
³⁴Yes, you will be like one who lies down in the midst of the sea,
Or like one who lies at the top of the mast, saying:
³⁵“They⚓ have struck me, but I was not hurt;
They have beaten me, but I did not feel it.
When shall ⚓I awake, that I may seek another drink?”