24

¹ Chớ ganh ghét kẻ làm ác,
Đừng ước ao ở cùng chúng nó.
² Vì lòng chúng nó toan điều hủy phá,
Và môi họ nói ra sự tổn hại.
³ Nhờ sự khôn ngoan, cửa nhà được xây cất nên,
Và được vững vàng bởi sự thông sáng;
⁴ Nhờ sự tri thức, các phòng vi đều được đầy đủ
Các thứ tài vật quí báu và đẹp đẽ.
⁵ Người khôn ngoan có sức mạnh,
Và người tri thức gia thêm năng lực.
⁶ Vì con phải nhờ mưu khôn mà đánh giặc;
Đâu có nhiều mưu sĩ thì đặng toàn thắng.
⁷ Sự khôn ngoan lấy làm cao xa quá cho kẻ ngu dại;
Nó không mở miệng ra nơi cửa thành.
⁸ Kẻ nào toan làm điều ác,
Người ta sẽ gọi hắn là kẻ gian giảo.
⁹ Tư tưởng ngu dại là tội lỗi;
Kẻ nhạo báng lấy làm gớm ghiếc cho loài người.
¹⁰ Nếu con ngã lòng trong ngày hoạn nạn,
Thì sức lực con nhỏ mọn thay.
¹¹ Hãy giải cứu kẻ bị đùa đến sự chết,
Và chớ chối rỗi cho người đi xiêu tó tới chốn hình khổ.
¹² Nếu con nói: Chúng tôi chẳng biết gì đến;
Thì Đấng mà cân nhắc lòng người ta, há chẳng xem xét điều ấy sao?
Và Đấng gìn giữ linh hồn con, há không biết đến ư?
Chớ thì Ngài sẽ chẳng báo mỗi người tùy theo công việc họ làm sao?
¹³ Hỡi con, hãy ăn mật, vì nó ngon lành;
Tàng ong lấy làm ngọt ngào cho ổ gà con.
¹⁴ Con sẽ biết sự khôn ngoan nơi linh hồn con cũng như vậy;
Nếu con đã tìm được sự khôn ngoan, ắt sẽ có phần thưởng,
Và sự trông đợi của con sẽ chẳng phải thành luống công.
¹⁵ Hỡi kẻ ác, chớ rình rập nhà người công bình;
Đừng phá tan chỗ nghỉ ngơi của người.
¹⁶ Vì người công bình dầu sa ngã bảy lần cũng chỗi dậy;
Còn kẻ hung ác bị tai vạ đánh đổ.
¹⁷ Khi kẻ thù nghịch con sa ngã, chớ vui mừng;
Lúc nó bị đánh đổ, lòng con đừng hớn hở;
¹⁸ Kẻo e Đức Giê-hô-va thấy điều đó, mà chẳng đẹp lòng,
Bèn cất cơn thạnh nộ Ngài khỏi nó chăng.
¹⁹ Chớ nổi giận vì cớ kẻ làm ác,
Cũng đừng ganh ghét những người hung dữ;
²⁰ Vì kẻ làm gian ác sẽ không được thiện báo,
Và đèn kẻ hung dữ sẽ tắt đi.
²¹ Hỡi con, hãy kính sợ Đức Giê-hô-va và tôn kính vua;
Chớ hội hiệp cùng kẻ phản nghịch;
²² Vì sự tai họa của chúng xảy đến thình lình;
Và ai biết sự phá hại của người nầy người kia?

²³ Những ngôn ngữ nầy cũng do kẻ khôn ngoan mà đến:
Trong việc xét đoán tư vị người, ấy chẳng phải tốt lành.
²⁴ Kẻ nào nói với kẻ ác rằng: Ngươi là công bình,
Sẽ bị dân tộc rủa sả, và các nước lấy làm gớm ghiếc mình;
²⁵ Còn người nào quở trách kẻ ác ắt sẽ được đẹp lòng,
Và sự phước lành sẽ giáng trên họ.
²⁶ Ai đáp lời chánh đáng,
Tất như hôn nơi môi miệng vậy.
²⁷ Hãy sửa sang công việc ở ngoài của con,
Và sắm sẵn tại trong ruộng con;
Rồi sau hãy cất nhà của con.
²⁸ Chớ làm chứng vô cớ nghịch kẻ lân cận mình;
Con há muốn lấy môi miệng mình mà phỉnh gạt sao?
²⁹ Chớ nên nói: Tôi sẽ làm cho hắn như hắn đã làm cho tôi;
Tôi sẽ báo người tùy công việc của người.
³⁰ Ta có đi ngang qua gần ruộng kẻ biếng nhác,
Và gần vườn nho của kẻ ngu muội,
³¹ Thấy cây tật lê mọc khắp cùng,
Gai góc che khuất mặt đất,
Và tường đá của nó đã phá hư rồi.
³² Ta nhìn xem, bèn để ý vào đó;
Ta thấy và nhận được sự dạy dỗ.
³³ Ngủ một chút, chợp mắt một chút,
Khoanh tay ngủ một chút,…⚓
³⁴ Thì sự nghèo của con sẽ đến như một kẻ đi rạo,
Và sự thiếu thốn của con áp tới như một kẻ cầm binh khí.

24

^1,2Chớ đem lòng đố kỵ người gian,
Cũng đừng mong kết bạn với chúng,
Vì lòng chúng ấp ủ bạo tàn,
Môi nói rặc lời gian dối, tổn thương.
^3,4Nhà cửa xây trên nền khôn ngoan, kiến thức;
Nhà nào có trí thức, các phòng được trang sức.
^5,6Người khôn biết sử dụng sức,
Kẻ trí biết tăng cường năng lực;
Vì người khôn đánh giặc dùng mưu,
Càng đông mưu sĩ, càng nhiều chiến công.
⁷Với kẻ dại, khôn ngoan là điều cao xa quá,
Chốn công môn, nó chẳng dám hé miệng ra.
⁸Ai mưu tính gian ác
Sẽ nổi danh là kẻ ác tặc.
⁹Âm mưu của kẻ dại là tội lỗi,
Mối họa thế nhân là kẻ kiêu cường.
¹⁰Chỉ kẻ yếu hèn mới sờn lòng trong ngày hoạn nạn.
^11,12Phải cứu người bị xử bất công, bị dẫn ra pháp trường,
Chớ khoanh tay đứng nhìn, chối quanh: Tôi đâu biết,
Vì Thượng Đế xét lòng con, biết lòng con,
Lẽ thưởng phạt tùy theo việc con làm.
^13,14Mật ong là vật ngon lành;
Lưỡi con nếm mật thế nào
Hồn con cũng nếm khôn ngoan như vậy.
Ngày con tìm thấy khôn ngoan,
Tràn đầy hy vọng tương lai huy hoàng.
^15,16Chớ cướp bóc, tranh đoạt nhà người ngay,
Người vẫn đứng dậy, dù bị ngã bảy lần;
Nhưng chỉ một tai vạ, kẻ ác đã quỵ ngay.
^17,18Khi kẻ địch sa cơ, con chớ mừng,
Khi nó ngã, lòng con đừng hớn hở;
Vì như thế con làm phật ý Thượng Đế,
Ngài sẽ phế bỏ cuộc trừng phạt đang nửa chừng.
^19,20Chớ nóng lòng vì công việc kẻ ác,
Đừng ganh tỵ khi kẻ dữ thành đạt;
Đời kẻ ác không có tương lai,
Đèn kẻ dữ nay mai sẽ tắt.
²¹Phải sợ Thượng Đế, nể chính quyền
Đừng liên kết với người chuyên phản loạn.
²²Vì họa tai sẽ đến bất ngờ,
Con đâu lường được hậu quả.
Và đây là một số châm ngôn khác nữa:
^23-25Khi xét xử, đừng thiên vị ai cả.
Ai tuyên bố phạm nhân là vô tội
Bị mọi người nguyền rủa không thôi,
Ai phạt kẻ ác, được nổi danh, đầy phúc hạnh.
²⁶Lời nói thẳng xuất phát từ tình thương.
²⁷Lo làm ăn trong ngoài chu tất,
Rồi hãy tính đến việc cất nhà.
^28,29Đừng vô cớ làm chứng hại láng giềng,
Môi miệng con đừng thốt ra lời dối trá.
Chớ nói: Tôi trả lại điều nó làm cho tôi,
Tôi chỉ tốt với người tốt với tôi thôi.'
^30-31Ta có qua ruộng một kẻ kém siêng năng,
Cỏ mọc um tùm, gai phủ dăng,
Rào dậu điêu tàn nghiêng ngửa đổ.
Quan sát cảnh ấy, ta học rằng:
'Ngủ một tí, mơ màng thêm một tí,
Khoanh tay đứng nghỉ tí nữa thôi...
Như kẻ trộm, cảnh nghèo đã đến rồi,
Bạo tàn, đột ngột như phường cướp tấn công.'