31

Lời mẹ vua Lê-mu-ên khuyên con trai mình

1 Lời của vua Lê-mu-ên,
 Các châm ngôn mà mẹ người dạy cho người.

2 Hỡi con ta sẽ nói gì? Hỡi con của thai ta, ta phải nói chi?
 Hỡi con của sự khấn nguyện ta, ta nên nói điều gì với con?
3 Chớ phó sức lực con cho người đàn bà,
 Đừng ở theo con đường gây cho vua chúa bị bại hoại.
4 Hỡi Lê-mu-ên, chẳng xứng hiệp cho các vua,
 Chẳng xứng hiệp cho các vua uống rượu,
 Hay là cho các quan trưởng nói rằng: Vật uống say ở đâu?
5 E chúng uống, quên luật pháp,
 Và làm hư sự xét đoán của người khốn khổ chăng.
6 Hãy ban vật uống say cho người gần chết,
 Và rượu cho người có lòng bị cay đắng:
7 Họ hãy uống, và quên nỗi nghèo khổ mình,
 Chẳng nhớ đến điều cực nhọc của mình nữa.
8 Hãy mở miệng mình binh kẻ câm,
 Và duyên cớ của các người bị để bỏ.
9 Khá mở miệng con, xét đoán cách công bình,
 Và phân xử phải nghĩa cho người buồn thảm và nghèo nàn.

Khen ngợi người nữ tài đức

10 Một người nữ tài đức ai sẽ tìm được?
 Giá trị nàng trổi hơn châu ngọc.
11 Lòng người chồng tin cậy nơi nàng,
 Người sẽ chẳng thiếu huê lợi.
12 Trọn đời nàng làm cho chồng được ích lợi,
 Chớ chẳng hề sự tổn hại.
13 Nàng lo tìm lông chiên và gai sợi,
 Lạc ý lấy tay mình mà làm công việc.
14 Nàng giống như các chiếc tàu buôn bán,
 Ở từ chỗ xa chở bánh mình về.
15 Nàng thức dậy khi trời còn tối,
 Phát vật thực cho người nhà mình,
 Và cắt công việc cho các tớ gái mình.
16 Nàng tưởng đến một đồng ruộng, bèn mua nó được;
 Nhờ hoa lợi của hai tay mình, nàng trồng một vườn nho.
17 Nàng thắt lưng bằng sức lực,
 Và làm hai cánh tay mình ra mạnh mẽ.
18 Nàng cảm thấy công việc mình được ích lợi;
 Ban đêm đèn nàng chẳng tắt.
19 Nàng đặt tay vào con quay,
 Và các ngón tay nàng cầm con cúi.
20 Nàng mở đưa tay ra giúp kẻ khó khăn,
 Giơ tay mình lên tiếp người nghèo khổ.
21 Nàng không sợ người nhà mình bị giá tuyết,
 Vì cả nhà đều mặc áo bằng lông chiên đỏ sặm.
22 Nàng làm lấy những chăn mền;
 Áo xống nàng đều bằng vải gai mịn màu đỏ điều.
23 Tại nơi cửa thành chồng nàng được chúng biết,
 Khi ngồi chung với các trưởng lão của xứ.
24 Nàng chế áo lót và bán nó;
 Cũng giao đai lưng cho con buôn.
25 Nàng mặc lấy sức lực và oai phong,
 Và khi tưởng đến buổi sau, bèn vui cười.
26 Nàng mở miệng ra cách khôn ngoan,
 Phép tắc nhân từ ở nơi lưỡi nàng.
27 Nàng coi sóc đường lối của nhà mình,
 Không hề ăn bánh của sự biếng nhác.
28 Con cái nàng chỗi dậy, chúc nàng được phước;
 Chồng nàng cũng chỗi dậy, và khen ngợi nàng rằng:
29 Có nhiều người con gái làm lụng cách tài đức,
 Nhưng nàng trổi hơn hết thảy.
30 Duyên là giả dối, sắc lại hư không;
 Nhưng người nữ nào kính sợ Đức Giê-hô-va sẽ được khen ngợi.
31 Hãy ban cho nàng bông trái của tay nàng;
 Khá để các công việc nàng ngợi khen nàng tại trong cửa thành.
  

31

Tơlơi Pơtao Lemuel Pơhiăp

1Anai jing boh hiăp rơgơi amĭ pơtao Lemuel pơtô laih kơ ñu tui anai:
  2“Hơmư̆ bĕ, Ơ ană đah rơkơi kâo!
   Hơmư̆ bĕ, Ơ ană kâo tơkeng rai hơi!
   Hơmư̆ bĕ, Ơ ană đah rơkơi Yahweh pha brơi kơ tơlơi kâo ƀuăn rơ̆ng hăng Ñu ăh!
  3Anăm pơhoăč hĭ ôh tơlơi hơdip ih đih hrŏm hăng lu ƀing đah kơmơi,
   yuakơ ƀing gơñu jing ƀing pơrai hĭ ƀing pơtao yơh.

  4“Ơ Lemuel hơi, ƀu năng lăp kơ ƀing pơtao ôh,
   sĭt ƀu năng lăp ôh kơ ƀing pơtao juăt mơñum tơpai,
   kŏn lăp kơ ƀing khua djă̱ akŏ pă lơi kluh mơhao mơñum tơpai blŭk,
  5huĭdah tơdang ƀing gơñu mơñum, ƀing gơñu či wơr bĭt hĭ hơdôm tơlơi juăt pơtă pơtăn,
   laih anŭn mă pơđuaĭ hĭ abih tơlơi djơ̆ găl mơ̆ng ƀing mơnuih arăng kơtư̆ juă yơh.
  6Samơ̆ pha brơi bĕ tơpai blŭk kơ ƀing mơnuih jĕ či tơĭ pran,
   laih anŭn ia tơpai kơ ƀing hlơi pô ƀu hơmâo tơlơi čang rơmang.
  7Brơi bĕ kơ ƀing gơñu mơñum laih anŭn wơr hĭ tơlơi mơyŭn sat gơñu
   laih anŭn ƀu hơdơr kơ tơlơi gleh tơnap gơñu dơ̆ng tah.

  8“Pơhiăp djru brơi bĕ kơ ƀing hlơi ƀu dưi pơhiăp djru brơi ôh kơ gơñu pô,
   pơhiăp pơala brơi bĕ kơ tơlơi dưi găl djơ̆ abih bang ƀing mơnuih arăng kơtư̆ juă.
  9Pơhiăp djru brơi bĕ kơ ƀing gơñu laih anŭn phat kơđi djơ̆ hơnơ̆ng bĕ.
   Pơgang brơi bĕ kơ tơlơi dưi găl djơ̆ ƀing ƀun rin kơƀah kơƀap.”

Kơnuih Bơnai Hiam

  10Hlơi pô dưi hơduah ƀuh sa čô bơnai hơmâo kơnuih hiam klă lĕ?
   Sĭt bơnai kar hăng anŭn jing yom hloh kơ khul boh pơtâo yom biă mă yơh.
  11Rơkơi ñu kơjăp kơnang ƀơi ñu hlo̱m ƀo̱m yơh
   laih anŭn ƀu kơƀah gơnam yom pơphan hơget ôh yuakơ tơlơi triăng ñu.
  12Amăng abih hrơi tơlơi hơdip ñu,
   ñu ngă kơ rơkơi ñu tơlơi hiam klă, ƀu djơ̆ tơlơi soh sat ôh.

  13Ñu ruah mă blâo triu laih anŭn hơmlơi kơpaih
   laih anŭn triăng mă bruă rơwơi mơrai hăng tơngan ñu.
  14Ñu ba rai gơnam ƀơ̆ng yom hơjăn kơ ñu mơ̆ng anih ataih
   hrup hăng khul sŏng prŏng sĭ mơnia.
  15Ñu tơgŭ mơ̆ng pĭt tơdang hrơi mơguah ăt dŏ mơmŏt,
   kiăng kơ prap pre gơnam ƀơ̆ng kơ sang anŏ ñu
   laih anŭn jao brơi bruă kơ ƀing ding kơna đah kơmơi ñu mơ̆n.
  16Ñu ruah mă sa boh đang hơma hăng blơi mă hĭ,
   laih anŭn ñu yua prăk ñu hơmâo mơ̆ng tơlơi sĭ mơnia kiăng kơ pla sa boh đang boh kơƀâo.

  17Ñu mă bruă ñu hăng tơlơi hur har biă mă,
   laih anŭn mă bruă hăng hơpăl tơngan kơtang ñu yơh.
  18Ñu thâo bruă mơnuă sĭ mơnia ñu jing bruă hơmâo kơmlai,
   laih anŭn tơdang mlam ñu yua apui kơđen ñu kiăng kơ mă bruă yơh.
  19Ñu wa̱i mơrai hăng gơnam dui mơrai
   laih anŭn čơđe̱ng tơngan ñu păn ƀơi gai wa̱i.

  20Ñu yơr tơbiă tơngan ñu djru kơ mơnuih ƀun rin
   sĭt ñu pơđang tơngan ñu gŭm mơnuih kơƀah kơƀap yơh.

  21Tơdang bơyan hơmâo ple̱r tơpŭng, ñu ƀu ƀlơ̆ng bơngơ̆t dơ̆ng tah kơ sang anŏ ñu pô,
   yuakơ abih bang gơñu le̱ng kơ buh hơô hăng ao pơđao.
  22Ñu pơkra mă abăn kơ anih pĭt ñu;
   ñu buh hơô ao blâo ƀlĭ ngă hăng ia mơla̱ng.

  23Rơkơi ñu arăng pơpŭ pơyom ƀơi anih pơjơnum amăng plei,
   tơdang rơkơi ñu dŏ be̱r hrŏm amăng ƀing kŏng tha amăng anih anŭn.

  24Bơnai anŭn pơkra khul ao blâo ƀlĭ laih anŭn sĭ kơ ƀing sĭ mơnia,
   ăt jao brơi mơ̆n kơ ƀing sĭ mơnia anŭn khul hơdrăng kơiăng kiăng kơ sĭ.
  25Sum ao ñu jing kơnuih tơlơi kơtang hăng tơlơi kơdrưh kơang,
   tui anŭn tơdang ñu pơmĭn nao kơ hrơi pơanăp, ñu dưi klao mơak yơh.

  26Ñu pơhiăp hăng tơlơi rơgơi,
   laih anŭn bah jơlah ñu pơtă pơtô tơlơi djơ̆ tơpă kơ sang anŏ ñu yơh.
  27Ñu juăt ƀlơ̆ng brơi tơlơi kơƀah kiăng sang anŏ ñu pô,
   tui anŭn ñu ƀu či mă tŭ tơlơi hơnăl tuč kơ pô thô alah ôh.

  28Ƀing ană bă ñu bơni kơ ñu tui anai, “Ơ amĭ, mơyŭn mơak kơ ih!”
   Laih anŭn rơkơi ñu ăt tơgŭ bơni kơ ñu mơ̆n tui anai,
  29“Ơ amĭ ñu, hơmâo lu ƀing đah kơmơi ngă khul tơlơi bruă kơdrưh kơang,
   samơ̆ ih rơgao hĭ hloh kơ abih bang ƀing gơñu yơh.”

  30Kơnuih rô̆ jing plư pleč, tơlơi hiam rô̆ jing đôč đač,
   samơ̆ đah kơmơi pă huĭ pơpŭ kơ Yahweh, ñu anŭn arăng bơni hiam yơh.
  31Pha brơi bĕ kơ gơ̆ gơnam bơni mơ̆ng bruă gơ̆ hơmâo ngă laih,
   laih anŭn brơi bĕ abih bang ană plei bơni kơ ñu yuakơ khul bruă mơnuă gơ̆ ngă anŭn.