1 Phao-lô và Si-la đi ngang qua thành Am-phi-bô-lít và thành A-bô-lô-ni, rồi tới thành Tê-sa-lô-ni-ca; ở đó người Giu-đa có một nhà hội. 2 Phao-lô tới nhà hội theo thói quen mình, và trong ba ngày Sa-bát biện luận với họ, 3 lấy Kinh thánh cắt nghĩa và giải tỏ tường về Đấng Christ phải chịu thương khó, rồi từ kẻ chết sống lại. Người nói rằng Đấng Christ nầy, tức là Đức Chúa Jêsus mà ta rao truyền cho các ngươi. 4 Trong bọn họ có một vài người được khuyên dỗ nối theo Phao-lô và Si-la, lại cũng có rất nhiều người Gờ-réc vẫn kính sợ Đức Chúa Trời, và mấy người đàn bà sang trọng trong thành nữa. 5 Nhưng người Giu-đa đầy lòng ghen ghét, rủ mấy đứa hoang đàng nơi đường phố, xui giục đoàn dân gây loạn trong thành. Chúng nó xông vào nhà của Gia-sôn, tìm bắt Phao-lô và Si-la đặng điệu đến cho dân chúng. 6 Tìm không được, bèn kéo Gia-sôn và mấy người anh em đến trước mặt các quan án trong thành mà la lên rằng: Kìa những tên nầy đã gây thiên hạ nên loạn lạc, nay có đây, 7 và Gia-sôn đã chứa chúng! Chúng nó hết thảy đều là đồ nghịch mạng Sê-sa, vì nói rằng có một vua khác, là Jêsus. 8 Bấy nhiêu lời đó làm rối động đoàn dân và các quan án. 9 Song khi các quan án đòi Gia-sôn và các người khác bảo lãnh rồi, thì tha cho ra.
Phao-lô tại Bê-rê
10 Tức thì, trong ban đêm, anh em khiến Phao-lô và Si-la đi đến thành Bê-rê. Đến nơi rồi, thì vào nhà hội người Giu-đa. 11 Những người nầy có ý hẳn hoi hơn người Tê-sa-lô-ni-ca, đều sẵn lòng chịu lấy đạo,⚓ ngày nào cũng tra xem Kinh thánh, để xét lời giảng có thật chăng. 12 Trong bọn họ có nhiều người tin theo, với mấy người đàn bà Gờ-réc sang trọng, và đàn ông cũng khá đông. 13 Nhưng khi người Giu-đa ở thành Tê-sa-lô-ni-ca hay Phao-lô cũng truyền đạo Đức Chúa Trời tại thành Bê-rê, bèn đến đó để rải sự xao xuyến rối loạn trong dân chúng. 14 Tức thì, anh em khiến Phao-lô đi phía biển, còn Si-la với Ti-mô-thê ở lại thành Bê-rê. 15 Những người dẫn Phao-lô đưa người đến thành A-thên; rồi trở về, đem lịnh cho Si-la và Ti-mô-thê phải đến cùng người cho gấp.
Phao-lô tại A-thên
16 Phao-lô đương đợi hai người tại thành A-thên, động lòng tức giận, vì thấy thành đều đầy những thần tượng. 17 Vậy, người biện luận trong nhà hội với người Giu-đa và người mới theo đạo Giu-đa; lại mỗi ngày, với những kẻ nào mình gặp tại nơi chợ. 18 Có mấy nhà triết học về phái Epicuriens⚓ và phái Stociens⚓ cũng cãi lẽ với người. Kẻ thì hỏi: Người già mép nầy muốn nói gì đó? Người thì nói: Người dường như giảng về các thần ngoại quốc (vì Phao-lô truyền cho chúng về Đức Chúa Jêsus và sự sống lại). 19 Chúng bắt người, đem đến nơi A-rê-ô-ba,⚓ mà hỏi rằng: Chúng tôi có thể biết được đạo mới nào mà ông dạy đó chăng? 20 Vì chưng ông giảng cho chúng tôi nghe sự lạ. Chúng tôi muốn biết ý nghĩa điều đó là gì. 21 Vả, hết thảy người A-thên và người ngoại quốc ngụ tại thành A-thên chỉ lo nói và nghe việc mới lạ mà thôi. 22 Bấy giờ, Phao-lô đứng giữa A-rê-ô-ba, nói rằng: Hỡi người A-thên, phàm việc gì ta cũng thấy các ngươi sốt sắng quá chừng. 23 Vì khi ta trải khắp thành các ngươi, xem xét khí vật các ngươi dùng thờ phượng, thì thấy một bàn thờ có chạm chữ rằng: Thờ Chúa không biết. Vậy, Đấng các ngươi thờ mà không biết đó, là Đấng ta đương rao truyền cho. 24 Đức Chúa Trời đã dựng nên thế giới và mọi vật trong đó, là Chúa của trời đất, chẳng ngự tại đền thờ bởi tay người ta dựng nên đâu.⚓25 Ngài cũng chẳng dùng tay người ta hầu việc Ngài dường như có cần đến sự gì, vì Ngài là Đấng ban sự sống, hơi sống, muôn vật cho mọi loài. 26 Ngài đã làm cho muôn dân sanh ra bởi chỉ một người và khiến ở khắp trên mặt đất, định trước thì giờ đời người ta cùng giới hạn chỗ ở, 27 hầu cho tìm kiếm Đức Chúa Trời, và hết sức rờ tìm cho được, dẫu Ngài chẳng ở xa mỗi một người trong chúng ta. 28 Vì tại trong Ngài, chúng ta được sống, động, và có, y như xưa một vài thi nhân của các ngươi có nói rằng: Chúng ta cũng là dòng dõi của Ngài. 29 Vậy, bởi chúng ta là dòng dõi Đức Chúa Trời, thì chớ nên ngờ rằng Chúa giống như vàng, bạc, hay là đá, bởi công nghệ và tài xảo của người ta chạm trổ nên. 30 Vậy thì, Đức Chúa Trời đã bỏ qua các đời ngu muội đó, mà nay biểu hết thảy các người trong mọi nơi đều phải ăn năn, 31 vì Ngài đã chỉ định một ngày, khi Ngài sẽ lấy sự công bình đoán xét thế gian, bởi Người Ngài đã lập, và Đức Chúa Trời đã khiến Người từ kẻ chết sống lại, để làm chứng chắc về điều đó cho thiên hạ… 32 Khi chúng nghe nói về sự sống lại của kẻ chết, kẻ thì nhạo báng, người thì nói rằng: Lúc khác chúng ta sẽ nghe ngươi nói về việc đó. 33 Vì vậy, Phao-lô từ giữa đám họ bước ra. 34 Nhưng có mấy kẻ theo người và tin; trong số đó, có Đê-ni, là một quan tòa nơi A-rê-ô-ba, và một người đàn bà tên là Đa-ma-ri, cùng các người khác.
17
Kev ntxhov hauv Thexalaunika
1Thaum Povlauj thiab Xila taug kev hla lub moos Afipoli thiab lub moos Apaulaunia mus ob tug los txog lub moos Thexalaunika uas muaj cov Yudai lub tsev sablaj. 2Povlauj thiaj nkag mus rau hauv lub tsev sablaj yam li uas txeev mus, nws siv Vajtswv tej lus nrog lawv sib cam rau peb hnub Xanpatau, 3thiab piav thiab qhia kom lawv paub tseeb tias tus Khetos yuav tsum raug kev tsim txom thiab ciaj sawv hauv qhov tuag rov los, thiab hais tias, “Tus Yexus uas kuv qhia rau nej yog tus Khetos.” 4Lawv cov ntawd muaj qee leej lees ntseeg Povlauj tej lus thiab los koom nrog Povlauj thiab Xila. Muaj cov Kili uas hwm Vajtswv ntau leej thiab cov pojniam uas tseem ceeb ntau leej los koom thiab. 5Tiamsis cov Yudai khib siab txawm mus nrhiav cov neeg phem tom tej tshav puam sau mus ua ib pab tsim kev kub ntxhov rau hauv lub moos. Lawv mus rau ntawm Yaxoo lub tsev es yuav coj ob tug los rau cov pejxeem. 6Thaum nrhiav tsis pom ob tug, lawv txawm cab Yaxoo thiab cov kwvtij qee leej mus cuag cov thawj uas kav lub moos thiab lawv qw hais tias, “Cov neeg uas tsim kev kub ntxhov thoob ntiajteb kuj tuaj txog ntawm no lawm, 7thiab Yaxoo tseem txais lawv cia. Cov neeg no puavleej tsis mloog Xixa tej lus, lawv tseem hais tias muaj dua ib tug vajntxwv, yog Yexus.” 8Thaum cov pejxeem thiab cov thawj kav lub moos hnov li ntawd mas ntxhov siab heev. 9Lawv kom Yaxoo thiab lwm tus them nyiaj ua pov thawj qhwv li tso lawv mus.
Povlauj thiab Xila hauv lub moos Npele‑a
10Thaum tsaus ntuj cov kwvtij txawm xa Povlauj thiab Xila mus rau lub moos Npele‑a. Thaum mus txog lawd ob tug nkag mus rau hauv cov Yudai lub tsev sablaj. 11Cov Yudai hauv lub moos ntawd siab zoo dua cov Yudai uas nyob hauv lub moos Thexalaunika vim lawv kub siab txais txoj xov zoo thiab niaj hnub tshawb nrhiav Vajtswv txojlus saib tej no muaj tseeb li uas hais los tsis muaj. 12Vim li no lawv cov ntau leej ntseeg thiab cov pojniam Kili uas tseem ceeb thiab cov txivneej Kili ntau leej kuj ntseeg. 13Tiamsis thaum cov Yudai uas nyob hauv lub moos Thexalaunika paub tias Povlauj piav Vajtswv txojlus rau hauv lub moos Npele‑a ib yam nkaus, lawv txawm tuaj tshum cov pejxeem kom kub ntxhov thiab. 14Tamsim ntawd cov kwvtij txawm xa Povlauj tawm taug txojkev uas yuav mus rau nram hiavtxwv, tiamsis Xila thiab Timaute tseem nyob qhov ntawd. 15Cov neeg uas xa Povlauj ntawd xa nws mus rau lub nroog Athee. Thaum Xila thiab Timaute txais tej lus uas Povlauj kom ob tug maj mus cuag nws, ces ob tug txawm tawm mus.
Povlauj nyob hauv lub nroog Athee
16Thaum Povlauj tseem tos ob tug hauv lub nroog Athee nws ntxhov siab vim pom dab mlom puv nkaus hauv lub nroog. 17Vim li ntawd nws thiaj nrog cov Yudai thiab cov uas hwm Vajtswv sib cam hauv lub tsev sablaj thiab nrog cov neeg uas nws niaj hnub ntsib tom tshav puam sib cam 18Cov Epiculi thiab cov Xatasu‑i li xibhwb qee leej kuj tuaj nrog Povlauj tham thiab. Ib txhia hais tias, “Tus nyuas neeg ncauj ntau no tabtom hais dabtsi?” Muaj qee leej hais tias, “Zoo li nws coj lwm tebchaws tej dab los qhia,” rau qhov Povlauj piav txog Yexus thiab qhov uas ciaj sawv rov los. 19Lawv txawm coj Povlauj mus rau hauv lub chaw sablaj Ale‑aupaka thiab nug tias, “Thov koj qhia rau peb saib koj tej lus qhia tshiab no yog li cas? 20Rau qhov koj coj tej zaj txawv txawv tuaj txog peb lub qhov ntsej. Peb xav paub tias zaj ntawd muaj lub ntsiab li cas.” 21Cov neeg Athee sawvdaws thiab lwm haiv neeg uas nyob qhov ntawd tsuas yog nrhiav sijhawm hais lossis mloog txog tej yam uas tshiab tshiab xwb. 22Povlauj thiaj sawv ntsug hauv nruab nrab lub chaw sablaj Ale‑aupaka thiab hais tias, “Cov neeg Athee, kuv pom tias nej coj kevcai ntseeg nruj rau txhua fab. 23Rau qhov thaum kuv taug kev mus ncig thiab saib tej uas nej teev ntawd, kuv pom muaj ib lub thaj uas sau cia hais tias, ‘Pub rau tus timtswv uas tsis tau paub.’ Vim li no tus timtswv uas nej tsis paub los nej tseem teev, kuv thiaj muab piav rau nej. 24Tus Vajtswv uas tsim lub ntiajteb thiab txhua yam uas nyob hauv, nws yog lub ntuj thiab lub ntiajteb tus Tswv. Nws tsis nyob hauv tej tsev uas neeg txhais tes ua, 25thiab tsis txog neeg txhais tes tu nws vim nws tsis cheem tsum dabtsi li, rau qhov nws yog tus uas pub txojsia thiab pa thiab txhua yam rau tej neeg sawvdaws. 26Nws tsim txhua haiv neeg los ntawm tib tug los xwb kom nyob mus thoob plaws hauv qab ntuj, thiab teem caij teem nyoog thiab tu ciam rau lawv nyob, 27xwv lawv thiaj li nrhiav Vajtswv thiab tej zaum yuav xuas nrhiav mus ntsib nws. Tiamsis nws yeej tsis nyob deb ntawm peb txhua tus, 28rau qhov ‘hauv Vajtswv peb muaj txojsia, mus tau kev thiab muaj nyob.’ Nej cov uas txawj phim nkauj kuj hais tias ‘Qhov tseeb peb yog Vajtswv li tub ki.’ 29Vim li no, peb yog Vajtswv li tub ki peb thiaj tsis txhob xav tias Vajtswv zoo li nyiaj kub lossis pob zeb uas muab txua ua yam ntxwv raws li neeg lub tswvyim thiab lub siab xav. 30Thaum neeg tseem tsis tau paub, Vajtswv kuj tsis suav tias muaj txim, tiamsis nimno nws hais rau neeg sawvdaws uas nyob txhua qhov kom ntxeev dua siab tshiab, 31rau qhov nws twb teem ib hnub cia lawm mas hnub ntawd nws yuav kom tus uas nws twb teem cia lawd txiav txim ncaj ncees rau lub ntiajteb. Thiab Vajtswv pub kom sawvdaws ruaj siab txog zaj no vim nws twb tsa tus ntawd ciaj sawv hauv qhov tuag rov los lawm.” 32Thaum lawv hnov txog qhov uas ciaj sawv hauv qhov tuag rov los, muaj qee leej kuj thuam luag, tiamsis muaj qee leej tseem hais tias, “Peb yuav mloog koj hais zaj no dua thiab.” 33Povlauj txawm ncaim lawv mus. 34Muaj qee leej koom nrog Povlauj thiab ntseeg. Cov ntawd ib tug yog Di‑aunixia uas yog ib tug tuav haujlwm hauv lub chaw sablaj Ale‑aupaka, thiab muaj ib tug pojniam npe hu ua Damali thiab muaj dua lwm tus.