5

Bữa tiệc của vua Bên-xát-sa. – Đế quốc Canh-đê suy sụp

¹ Vua Bên-xát-sa dọn tiệc lớn đãi một ngàn đại thần mình, và vua uống rượu trước mặt họ. ² Vua Bên-xát-sa đương nhấm rượu, truyền đem những khí mạnh bằng vàng và bạc mà vua Nê-bu-cát-nết-sa, cha mình, đã lấy trong đền thờ tại Giê-ru-sa-lem, hầu cho vua và các đại thần, cùng các hoàng hậu và cung phi vua dùng mà uống. ³ Người ta bèn đem đến những khí mạnh bằng vàng đã lấy từ trong đền thờ của nhà Đức Chúa Trời, tại Giê-ru-sa-lem; và vua cùng các đại thần, các hoàng hậu và cung phi mình dùng mà uống. ⁴ Vậy họ uống rượu và ngợi khen các thần bằng vàng, bằng bạc, bằng đồng, bằng sắt, bằng gỗ và bằng đá.
⁵ Chính giờ đó, có những ngón tay của bàn tay người hiện ra, viết trên vôi tường cung vua, đối ngay chỗ để chân đèn; và vua trông thấy phần bàn tay đó đương viết. ⁶ Bấy giờ vua biến sắc mặt, các ý tưởng làm cho vua bối rối; các xương lưng rời khớp ra, và hai đầu gối chạm vào nhau. ⁷ Vua kêu lớn tiếng truyền vời các thuật sĩ, người Canh-đê, và thầy bói đến. Đoạn, vua cất tiếng và nói cùng những bác sĩ của Ba-by-lôn rằng: Ai đọc được chữ nầy và giải nghĩa ra cho ta, thì sẽ được mặc màu tía, được đeo vòng vàng vào cổ, và được dự bậc thứ ba trong việc chính trị nhà nước. ⁸ Bấy giờ hết thảy bác sĩ của vua đều vào; nhưng họ không đọc được chữ, cũng không thể cắt nghĩa cho vua được. ⁹ Vua Bên-xát-sa lấy làm bối rối lắm; sắc mặt người đổi đi; các quan đại thần đều bỡ ngỡ.
¹⁰ Bà thái hậu, vì cớ lời của vua và các quan đại thần đã nói, bèn vào trong phòng tiệc, cất tiếng nói rằng: Hỡi vua, chúc vua sống đời đời! Xin vua chớ để tư tưởng bối rối, chớ đổi sắc mặt đi! ¹¹ Trong nước vua có một người, linh của các thần thánh ở trong nó. Về đời vua cha, người ta thấy trong nó có ánh sáng, sự thông minh, khôn ngoan, như sự khôn ngoan của các vị thần. Vậy nên vua Nê-bu-cát-nết-sa, cha vua, chính cha vua, đã lập người lên làm đầu các đồng bóng, thuật sĩ, người Canh-đê và thầy bói, ¹² bởi vì Đa-ni-ên mà vua đã đặt tên là Bên-tơ-xát-sa, trong người có linh tánh tốt lành, có sự thông biết và khôn sáng để giải được những điềm chiêm bao, cắt nghĩa được những câu kín nhiệm, và làm cho những sự hồ nghi tan chảy. Vậy bây giờ hãy sai gọi Đa-ni-ên, và người sẽ giải nghĩa cho.
¹³ Bấy giờ Đa-ni-ên được đem đến trước mặt vua. Đoạn, vua cất tiếng nói cùng Đa-ni-ên rằng: Ngươi có phải là Đa-ni-ên, một trong các con cái phu tù Giu-đa, mà vua cha ta đã điệu từ Giu-đa về chăng? ¹⁴ Ta đã nghe nói về ngươi rằng linh của các thần ở trong ngươi, và người ta đã thấy trong ngươi có ánh sáng, sự thông minh, và khôn ngoan lạ thường. ¹⁵ Bây giờ những bác sĩ và thuật sĩ đã được đem đến trước mặt ta để đọc những chữ nầy và giải nghĩa cho ta; nhưng họ không giải nghĩa được. ¹⁶ Ta nghe nói rằng ngươi có thể giải nghĩa và làm cho những sự hồ nghi tan chảy. Vậy nếu ngươi đọc được chữ nầy và giải nghĩa cho ta, thì sẽ được mặc màu tía, sẽ mang vòng vàng nơi cổ, và dự chức thứ ba trong việc chính trị nhà nước.
¹⁷ Bấy giờ Đa-ni-ên cất tiếng và nói trước mặt vua rằng: Vua hãy giữ lại của ban thưởng, và lễ vật vua hãy ban cho kẻ khác! Dầu vậy, tôi sẽ đọc chữ viết đó và giải nghĩa cho vua. ¹⁸ Hỡi vua, Đức Chúa Trời Rất Cao đã ban ngôi vua và quyền thế lớn, sự tôn vinh và uy nghiêm cho cha vua là Nê-bu-cát-nết-sa. ¹⁹ Vì cớ Ngài đã ban cho người quyền to, thì hết thảy các dân, các nước, các thứ tiếng đều run rẩy trước mặt người, và sợ hãi người. Người muốn giết ai thì giết, và muốn để ai sống thì để. Người nâng ai cao lên hay hạ ai thấp xuống thì tùy ý người. ²⁰ Nhưng vì lòng người tự cao, và tính người cứng cỏi, làm một cách kiêu ngạo, nên người bị truất mất ngôi vua và lột hết sự vinh hiển. ²¹ Người bị đuổi khỏi giữa các con trai loài người; lòng người trở nên giống như lòng súc vật, và chỗ ở người thì cùng với những lừa rừng. Người bị nuôi bằng cỏ như bò, và thân người bị nhuần thấm sương móc trên trời, cho đến khi người nhận biết rằng Đức Chúa Trời Rất Cao cai trị trong nước loài người, và Ngài muốn lập ai lên đó tùy ý.
²² Hỡi vua Bên-xát-sa, con của người, vua cũng vậy, dầu vua đã biết hết các việc ấy, mà lòng vua cũng không chịu nhún nhường chút nào; ²³ nhưng vua đã lên mình nghịch cùng Chúa trên trời, mà khiến đem đến trước vua những khí mạnh của nhà Ngài, và dùng mà uống rượu, cùng với các quan đại thần, các hoàng hậu và cung phi vua. Vua cũng đã tôn vinh các thần bằng bạc, bằng vàng, bằng đồng, bằng sắt, bằng gỗ và bằng đá, là những thần không thấy không nghe không biết gì; và vua không thờ phượng Đức Chúa Trời là Đấng cầm trong tay Ngài hơi thở và hết thảy các đường lối của vua. ²⁴ Vậy nên từ nơi Ngài đã sai phần bàn tay nầy đến, và chữ đó đã vạch ra. ²⁵ Những chữ đã vạch ra như sau nầy:
Mê-nê, Mê-nê, Tê-ken, U-phác-sin
²⁶ Nầy là nghĩa những chữ đó: Mê-nê là: Đức Chúa Trời đã đếm nước vua và khiến nó đến cuối cùng. ²⁷ Tê-ken là: Vua đã bị cân trên cái cân, và thấy là kém thiếu. ²⁸ Phê-rết là: Nước vua bị chia ra, được ban cho người Mê-đi và người Phe-rơ-sơ.
²⁹ Tức thì, theo lệnh truyền của vua Bên-xát-sa, người ta mặc màu tía cho Đa-ni-ên; đeo vào cổ người một vòng vàng, và rao ra rằng người được dự chức thứ ba trong việc chính trị nhà nước.⚓
³⁰ Ngay đêm đó, vua người Canh-đê là Bên-xát-sa bị giết. ³¹ Rồi Đa-ri-út là người Mê-đi được nước, bấy giờ tuổi người độ sáu mươi hai.

5

Yến tiệc của vua Bên-xát-xa

¹Vua Bên-xát-xa đặt tiệc lớn đãi 1.000 quan chức trong triều. Vua uống rượu mừng các quan văn võ.
²Vừa nhấm rượu, vua hứng chí ra lệnh đem ra tất cả các chén vàng, chén bạc mà tiên đế Nê-bu-cát-nết-sa đã đoạt lấy trong Đền thờ Chân Thần tại Giê-ru-sa-lem, để vua quan cùng các hoàng hậu và cung phi uống rượu. ³Tả hữu vâng lệnh, lấy các chén vàng, chén bạc của Đền thờ Chúa tại Giê-ru-sa-lem rót rượu dâng vua và mời các quan chức, các hoàng hậu và cung phi. ⁴Tất cả đều hoan hỉ chén thù chén tạc, đồng thời ca tụng các thần tượng bằng vàng, bạc, đồng, sắt, gỗ và đá.
⁵Ngay giờ phút đó, có những ngón tay của một bàn tay người xuất hiện, viết trên bức tường vôi⚓ trong cung điện, đối ngang chân đèn. Chính mắt vua Bên-xát-xa trông thấy bàn tay bí mật đang viết. ⁶Vua quá khiếp sợ, mặt mày xám ngắt, run lẩy bẩy, hai đầu gối đập vào nhau rồi vua ngã quỵ xuống. ⁷Vua thét: "Triệu tập các học giả, thật sĩ, nhà chiêm tinh vào đây ngay!" Vừa thấy mặt họ, vua hứa đủ thứ: "Nếu ai đọc được hàng chữ này và giải nghĩa cho đứng, sẽ được mặc áo bào của vua, được đeo đệ nhất huân chương⚓ và được bổ nhiệm làm tể tướng⚓! ⁸Tuy nhiên không một học giả, thuật sĩ hay nhà chiêm tinh nào hiểu hàng chữ bí mật ấy có nghĩa gì. ⁹Nhà vua vô cùng bối rối, sắc mặt biến đổi không ngừng. Cả triều đình Ba-by-luân đều ngơ ngác.
¹⁰Bà thái hậu khi. nghe được câu chuyện bước vào phòng tiệc, khuyên vua: "Chúc vua vạn tuế! Xin vua đừng bối rối, sợ hãi nữa! Trong nước taf có một người được Linh của các thần thánh ngự trong lòng.
¹¹Vào đời tiên đế, ai cũng nhìn nhận y là người có ánh sáng và thông minh, khôn ngoan như thần thánh. Vậy nên chính tiên đế Nê-bu-cát-nết-sa đã cử y làm thủ lãnh hội đoàn các học giả. ¹²Đa-ni-ên, mà tiên đế đổi tên là Bên-tơ-xát-sa, là người thông minh, uyên bác, hiểu biết các vấn đề tâm linh⚓ nên có đủ khả năng giải thích các điềm chiêm bao, và những câu sấm bí hiểm và dẹp tan những mối thắc mắc, hoài nghi. Xin vua cho triệu Đa-ni-ên vào để y giải thích hàng chữ này!"
¹³Đa-ni-ên được mời vào cung vua. Nhà vua hỏi: "Ngươi có phải là Đa-ni-ên, một tù binh Do-thái mà tiên đế đã bắt ở xứ Giu-đa điệu về đây không? ¹⁴Ta nghe nói: Linh của các thần đang ngự trong ngươi, nên ngươi có ánh sáng, thông minh và khôn ngoan phi thường. ¹⁵Ta đã vời các học giả và thuật sĩ vào triều giải nghĩa hàng chữ bí mật này, nhưng không ai giải nghĩa được cả. ¹⁶Ta nghe rằng ngươi có tài giải nghĩa huyền nhiệm và dẹp tan những thắc mắc, hoài nghi. Nếu ngươi đọc được hàng chữ bí mật này, và giải nghĩa cho chính xác, ngươi sẽ được mặc áo bào của vua, được đeo đệ nhất đẳng huân chương và được cử làm tể tướng!"
¹⁷Đa-ni-ên thưa: "Xin vua cứ giữ các phẩm vật ấy và phong thưởng chức tước ấy cho người khác, tôi không dám nhận. Tuy nhiên, tôi cũng xin đọc và giải thích hàng chữ bí mật để vua nghe.
¹⁸Muôn tâu, Chân Thần Chí Cao đã ban cho tiên đế Nê-bu-cát-nết-sa vương quốc, uy quyền, vinh quang và danh dự. ¹⁹Vì biết Ngài trao uy quyền cho người nên các dân tộc, quốc gia, ngôn ngữ đều run sợ và đầu phục người. Người muốn giết ai, tha ai mặc ý. Người muốn cất nhắc hay giáng chức ai tùy thích. ²⁰Nhưng khi tiên đế sinh lòng kiêu căng, liền bị mất ngai vàng với cả vinh quang, nghi vệ thiên tử. ²¹Tiên đế bị trục xuất ra khỏi xã hội loài người, lòng người biến thành lòng dạ loài thú và người phải
Sống chung với lừa rừng. Người ta cho người ăn cỏ như bò và thân thể người ướt đẫm sương móc từ trời, cho đến khi người nhìn biết rằng Chân Thần Chí Cao tể trị trong thế giới loài người và Ngài muốn trao uy quyền cho ai tùy ý.
²²Muôn tâu, dù vua biết rõ các biến cố ấy, khi vua lên kế vị cũng không chịu hạ mình khiêm tốn.⚓ ²³Vua lại còn lên mình kiêu ngạo chống nghịch Chúa trên trời. Bọn chức dịch dám đem các chén lấy trong Đền thờ Chúa đến bàn tiệc. Vua, các quan chức triều đình, các hoàng hậu và cung phi dám dùng các chén ấy mà uống rượu. Và ca ngợi các thần bằng bạc, vàng, đồng, sắt, gỗ và đá là các thần không thấy, không nghe, không biết gì. Vua không chịu tôn vinh Chân Thần là Đấng ban⚓ hơi thở cho vua và cầm quyền trên các đường lối vua. ²⁴Ngay lúc ấy, Chân Thần đã cho một phần bàn tay xuất hiện và viết hàng chữ này: ²⁵“MÊ-NÊ, MÊ-NÊ, TÊ-KEN, PHÁC-SIN."
²⁶Và đây là ý nghĩa: "MÊ-NÊ nghĩa là 'đếm' Chân Thần đã đếm các ngày vua trị vì và chấm dứt đi. ²⁷TÊ-KEN nghĩa là 'cân,' vua đã bị đem cân và thấy là thiếu. ²⁸PHÁC-SIN nghĩa là 'bị chia đôi,' nước vua sẽ bị chia đôi và giao cho người Mã-đại và người Ba-tư."
²⁹Theo lệnh vua, người ta mặc cho Đa-ni-ên chiếc áo cẩm bào nhà vua, đeo vào cổ dây chuyền vàng và công bố rằng: Đa-ni-ên được cử làm tể tướng.
³⁰Ngay đêm ấy, Bên-xát-sa, vua nước Ba-by-luân⚓ bị giết. ³¹Đa-ri-út, người Mê-đi, chiếm lãnh đế quốc lúc người 62 tuổi.