5

Bữa tiệc của vua Bên-xát-sa. – Đế quốc Canh-đê suy sụp

1 Vua Bên-xát-sa dọn tiệc lớn đãi một ngàn đại thần mình, và vua uống rượu trước mặt họ. 2 Vua Bên-xát-sa đương nhấm rượu, truyền đem những khí mạnh bằng vàng và bạc mà vua Nê-bu-cát-nết-sa, cha mình, đã lấy trong đền thờ tại Giê-ru-sa-lem, hầu cho vua và các đại thần, cùng các hoàng hậu và cung phi vua dùng mà uống. 3 Người ta bèn đem đến những khí mạnh bằng vàng đã lấy từ trong đền thờ của nhà Đức Chúa Trời, tại Giê-ru-sa-lem; và vua cùng các đại thần, các hoàng hậu và cung phi mình dùng mà uống. 4 Vậy họ uống rượu và ngợi khen các thần bằng vàng, bằng bạc, bằng đồng, bằng sắt, bằng gỗ và bằng đá.
5 Chính giờ đó, có những ngón tay của bàn tay người hiện ra, viết trên vôi tường cung vua, đối ngay chỗ để chân đèn; và vua trông thấy phần bàn tay đó đương viết. 6 Bấy giờ vua biến sắc mặt, các ý tưởng làm cho vua bối rối; các xương lưng rời khớp ra, và hai đầu gối chạm vào nhau. 7 Vua kêu lớn tiếng truyền vời các thuật sĩ, người Canh-đê, và thầy bói đến. Đoạn, vua cất tiếng và nói cùng những bác sĩ của Ba-by-lôn rằng: Ai đọc được chữ nầy và giải nghĩa ra cho ta, thì sẽ được mặc màu tía, được đeo vòng vàng vào cổ, và được dự bậc thứ ba trong việc chính trị nhà nước. 8 Bấy giờ hết thảy bác sĩ của vua đều vào; nhưng họ không đọc được chữ, cũng không thể cắt nghĩa cho vua được. 9 Vua Bên-xát-sa lấy làm bối rối lắm; sắc mặt người đổi đi; các quan đại thần đều bỡ ngỡ.
10 Bà thái hậu, vì cớ lời của vua và các quan đại thần đã nói, bèn vào trong phòng tiệc, cất tiếng nói rằng: Hỡi vua, chúc vua sống đời đời! Xin vua chớ để tư tưởng bối rối, chớ đổi sắc mặt đi! 11 Trong nước vua có một người, linh của các thần thánh ở trong nó. Về đời vua cha, người ta thấy trong nó có ánh sáng, sự thông minh, khôn ngoan, như sự khôn ngoan của các vị thần. Vậy nên vua Nê-bu-cát-nết-sa, cha vua, chính cha vua, đã lập người lên làm đầu các đồng bóng, thuật sĩ, người Canh-đê và thầy bói, 12 bởi vì Đa-ni-ên mà vua đã đặt tên là Bên-tơ-xát-sa, trong người có linh tánh tốt lành, có sự thông biết và khôn sáng để giải được những điềm chiêm bao, cắt nghĩa được những câu kín nhiệm, và làm cho những sự hồ nghi tan chảy. Vậy bây giờ hãy sai gọi Đa-ni-ên, và người sẽ giải nghĩa cho.
13 Bấy giờ Đa-ni-ên được đem đến trước mặt vua. Đoạn, vua cất tiếng nói cùng Đa-ni-ên rằng: Ngươi có phải là Đa-ni-ên, một trong các con cái phu tù Giu-đa, mà vua cha ta đã điệu từ Giu-đa về chăng? 14 Ta đã nghe nói về ngươi rằng linh của các thần ở trong ngươi, và người ta đã thấy trong ngươi có ánh sáng, sự thông minh, và khôn ngoan lạ thường. 15 Bây giờ những bác sĩ và thuật sĩ đã được đem đến trước mặt ta để đọc những chữ nầy và giải nghĩa cho ta; nhưng họ không giải nghĩa được. 16 Ta nghe nói rằng ngươi có thể giải nghĩa và làm cho những sự hồ nghi tan chảy. Vậy nếu ngươi đọc được chữ nầy và giải nghĩa cho ta, thì sẽ được mặc màu tía, sẽ mang vòng vàng nơi cổ, và dự chức thứ ba trong việc chính trị nhà nước.
17 Bấy giờ Đa-ni-ên cất tiếng và nói trước mặt vua rằng: Vua hãy giữ lại của ban thưởng, và lễ vật vua hãy ban cho kẻ khác! Dầu vậy, tôi sẽ đọc chữ viết đó và giải nghĩa cho vua. 18 Hỡi vua, Đức Chúa Trời Rất Cao đã ban ngôi vua và quyền thế lớn, sự tôn vinh và uy nghiêm cho cha vua là Nê-bu-cát-nết-sa. 19 Vì cớ Ngài đã ban cho người quyền to, thì hết thảy các dân, các nước, các thứ tiếng đều run rẩy trước mặt người, và sợ hãi người. Người muốn giết ai thì giết, và muốn để ai sống thì để. Người nâng ai cao lên hay hạ ai thấp xuống thì tùy ý người. 20 Nhưng vì lòng người tự cao, và tính người cứng cỏi, làm một cách kiêu ngạo, nên người bị truất mất ngôi vua và lột hết sự vinh hiển. 21 Người bị đuổi khỏi giữa các con trai loài người; lòng người trở nên giống như lòng súc vật, và chỗ ở người thì cùng với những lừa rừng. Người bị nuôi bằng cỏ như bò, và thân người bị nhuần thấm sương móc trên trời, cho đến khi người nhận biết rằng Đức Chúa Trời Rất Cao cai trị trong nước loài người, và Ngài muốn lập ai lên đó tùy ý.
22 Hỡi vua Bên-xát-sa, con của người, vua cũng vậy, dầu vua đã biết hết các việc ấy, mà lòng vua cũng không chịu nhún nhường chút nào; 23 nhưng vua đã lên mình nghịch cùng Chúa trên trời, mà khiến đem đến trước vua những khí mạnh của nhà Ngài, và dùng mà uống rượu, cùng với các quan đại thần, các hoàng hậu và cung phi vua. Vua cũng đã tôn vinh các thần bằng bạc, bằng vàng, bằng đồng, bằng sắt, bằng gỗ và bằng đá, là những thần không thấy không nghe không biết gì; và vua không thờ phượng Đức Chúa Trời là Đấng cầm trong tay Ngài hơi thở và hết thảy các đường lối của vua. 24 Vậy nên từ nơi Ngài đã sai phần bàn tay nầy đến, và chữ đó đã vạch ra. 25 Những chữ đã vạch ra như sau nầy:
Mê-nê, Mê-nê, Tê-ken, U-phác-sin
26 Nầy là nghĩa những chữ đó: Mê-nê là: Đức Chúa Trời đã đếm nước vua và khiến nó đến cuối cùng. 27 Tê-ken là: Vua đã bị cân trên cái cân, và thấy là kém thiếu. 28 Phê-rết là: Nước vua bị chia ra, được ban cho người Mê-đi và người Phe-rơ-sơ.
29 Tức thì, theo lệnh truyền của vua Bên-xát-sa, người ta mặc màu tía cho Đa-ni-ên; đeo vào cổ người một vòng vàng, và rao ra rằng người được dự chức thứ ba trong việc chính trị nhà nước.
30 Ngay đêm đó, vua người Canh-đê là Bên-xát-sa bị giết. 31 Rồi Đa-ri-út là người Mê-đi được nước, bấy giờ tuổi người độ sáu mươi hai.

5

伯沙撒王的宴会

1伯沙撒王为他的一千大臣摆设盛筵,与这一千人饮酒。 2伯沙撒在欢饮之间,吩咐人将他父尼布甲尼撒耶路撒冷圣殿所掳掠的金银器皿拿来,好使王与大臣、王后、妃嫔用这器皿饮酒。 3于是他们把圣殿,就是耶路撒冷上帝殿中所掳掠的金器皿拿来,王和大臣、王后、妃嫔就用这器皿饮酒。 4他们饮酒,赞美金、银、铜、铁、木、石造的神明。
5当时,忽然有人的指头出现,在灯台对面王宫粉刷的墙上写字。王看见写字的指头, 6就变了脸色,心意惊惶,腰骨好像脱节,双膝彼此相碰, 7大声吩咐将巫师、迦勒底人和观兆的领进来。王对巴比伦的智慧人说:“谁能读这文字,并且向我讲解它的意思,他必身穿紫袍,项带金链,在我国中位列第三。” 8于是王所有的智慧人都进前来,他们却不能读那文字,也不能为王讲解它的意思。 9伯沙撒王就甚惊惶,脸色改变,他的大臣也都困惑。
10太后因王和他大臣所说的话,就进入宴会厅,说:“愿王万岁!你的心不要惊惶,脸不要变色。 11在你国中有一人,他里头有神圣神明的灵,你父在世的日子,这人心中光明,又有聪明智慧,好像神明的智慧。你父尼布甲尼撒王,就是王的父,曾立他为术士、巫师、迦勒底人和观兆者的领袖, 12都因为他有美好的灵性,又有知识聪明,能解梦,释谜语,解疑惑。这人名叫但以理尼布甲尼撒王又称他为伯提沙撒,现在可以召他来,他必解明这意思。”

但以理解释墙上的字

13于是但以理被领到王面前。王问但以理说:“你就是我父王从犹大带来、被掳的犹大但以理吗? 14我听说你里头有神明的灵,心中有光,又有聪明和高超的智慧。 15现在智慧人和巫师都被带到我面前,要叫他们读这文字,为我讲解它的意思;无奈他们都不能讲解它的意思。 16我听说你能讲解,能解疑惑;现在你若能读这文字,为我讲解它的意思,就必身穿紫袍,项戴金链,在我国中位列第三。”
17但以理回答王说:“你的礼物可以归你自己,你的赏赐可以归给别人;我却要为王读这文字,讲解它的意思。 18你,王啊,至高的上帝曾将国度、大权、荣耀、威严赐给你父尼布甲尼撒 19因上帝所赐给他的大权,各方、各国、各族的人都在他面前恐惧战兢,因他要杀就杀,要人活就活,要升就升,要降就降。 20但他的心高傲,灵也刚愎,以致行事狂傲,就被革去国度的王位,夺走荣耀。 21他被赶出离开世人,他的心变为兽心,与野驴同住,吃草如牛,身体被天上的露水滴湿,直到他知道,至高的上帝在人的国中掌权,凭自己的旨意立人治国。 22伯沙撒啊,你是他的儿子,你虽知道这一切,却不谦卑自己, 23竟向天上的主自高,差人将他殿中的器皿拿到你面前,你和大臣、王后、妃嫔用这器皿饮酒。你又赞美那不能看、不能听、无知无识,用金、银、铜、铁、木、石造的神明,没有将荣耀归与那手中掌管你气息,管理你一切行动的上帝。 24于是从他那里显出指头写这文字。
25“所写的文字是:‘弥尼,弥尼,提客勒,乌法珥新。’ 26解释是这样:弥尼就是上帝数算你国的年日到此完毕。 27提客勒就是你被秤在天平上,秤出你的亏欠来。 28毗勒斯就是你的国要分裂,归给玛代人和波斯人。” 29于是伯沙撒下令,人就把紫袍给但以理穿上,把金链给他戴在颈项上,又传令使他在国中位列第三。 30当夜,迦勒底伯沙撒被杀。 31玛代大流士年六十二岁,取了迦勒底国。