5

Bữa tiệc của vua Bên-xát-sa. – Đế quốc Canh-đê suy sụp

¹ Vua Bên-xát-sa dọn tiệc lớn đãi một ngàn đại thần mình, và vua uống rượu trước mặt họ. ² Vua Bên-xát-sa đương nhấm rượu, truyền đem những khí mạnh bằng vàng và bạc mà vua Nê-bu-cát-nết-sa, cha mình, đã lấy trong đền thờ tại Giê-ru-sa-lem, hầu cho vua và các đại thần, cùng các hoàng hậu và cung phi vua dùng mà uống. ³ Người ta bèn đem đến những khí mạnh bằng vàng đã lấy từ trong đền thờ của nhà Đức Chúa Trời, tại Giê-ru-sa-lem; và vua cùng các đại thần, các hoàng hậu và cung phi mình dùng mà uống. ⁴ Vậy họ uống rượu và ngợi khen các thần bằng vàng, bằng bạc, bằng đồng, bằng sắt, bằng gỗ và bằng đá.
⁵ Chính giờ đó, có những ngón tay của bàn tay người hiện ra, viết trên vôi tường cung vua, đối ngay chỗ để chân đèn; và vua trông thấy phần bàn tay đó đương viết. ⁶ Bấy giờ vua biến sắc mặt, các ý tưởng làm cho vua bối rối; các xương lưng rời khớp ra, và hai đầu gối chạm vào nhau. ⁷ Vua kêu lớn tiếng truyền vời các thuật sĩ, người Canh-đê, và thầy bói đến. Đoạn, vua cất tiếng và nói cùng những bác sĩ của Ba-by-lôn rằng: Ai đọc được chữ nầy và giải nghĩa ra cho ta, thì sẽ được mặc màu tía, được đeo vòng vàng vào cổ, và được dự bậc thứ ba trong việc chính trị nhà nước. ⁸ Bấy giờ hết thảy bác sĩ của vua đều vào; nhưng họ không đọc được chữ, cũng không thể cắt nghĩa cho vua được. ⁹ Vua Bên-xát-sa lấy làm bối rối lắm; sắc mặt người đổi đi; các quan đại thần đều bỡ ngỡ.
¹⁰ Bà thái hậu, vì cớ lời của vua và các quan đại thần đã nói, bèn vào trong phòng tiệc, cất tiếng nói rằng: Hỡi vua, chúc vua sống đời đời! Xin vua chớ để tư tưởng bối rối, chớ đổi sắc mặt đi! ¹¹ Trong nước vua có một người, linh của các thần thánh ở trong nó. Về đời vua cha, người ta thấy trong nó có ánh sáng, sự thông minh, khôn ngoan, như sự khôn ngoan của các vị thần. Vậy nên vua Nê-bu-cát-nết-sa, cha vua, chính cha vua, đã lập người lên làm đầu các đồng bóng, thuật sĩ, người Canh-đê và thầy bói, ¹² bởi vì Đa-ni-ên mà vua đã đặt tên là Bên-tơ-xát-sa, trong người có linh tánh tốt lành, có sự thông biết và khôn sáng để giải được những điềm chiêm bao, cắt nghĩa được những câu kín nhiệm, và làm cho những sự hồ nghi tan chảy. Vậy bây giờ hãy sai gọi Đa-ni-ên, và người sẽ giải nghĩa cho.
¹³ Bấy giờ Đa-ni-ên được đem đến trước mặt vua. Đoạn, vua cất tiếng nói cùng Đa-ni-ên rằng: Ngươi có phải là Đa-ni-ên, một trong các con cái phu tù Giu-đa, mà vua cha ta đã điệu từ Giu-đa về chăng? ¹⁴ Ta đã nghe nói về ngươi rằng linh của các thần ở trong ngươi, và người ta đã thấy trong ngươi có ánh sáng, sự thông minh, và khôn ngoan lạ thường. ¹⁵ Bây giờ những bác sĩ và thuật sĩ đã được đem đến trước mặt ta để đọc những chữ nầy và giải nghĩa cho ta; nhưng họ không giải nghĩa được. ¹⁶ Ta nghe nói rằng ngươi có thể giải nghĩa và làm cho những sự hồ nghi tan chảy. Vậy nếu ngươi đọc được chữ nầy và giải nghĩa cho ta, thì sẽ được mặc màu tía, sẽ mang vòng vàng nơi cổ, và dự chức thứ ba trong việc chính trị nhà nước.
¹⁷ Bấy giờ Đa-ni-ên cất tiếng và nói trước mặt vua rằng: Vua hãy giữ lại của ban thưởng, và lễ vật vua hãy ban cho kẻ khác! Dầu vậy, tôi sẽ đọc chữ viết đó và giải nghĩa cho vua. ¹⁸ Hỡi vua, Đức Chúa Trời Rất Cao đã ban ngôi vua và quyền thế lớn, sự tôn vinh và uy nghiêm cho cha vua là Nê-bu-cát-nết-sa. ¹⁹ Vì cớ Ngài đã ban cho người quyền to, thì hết thảy các dân, các nước, các thứ tiếng đều run rẩy trước mặt người, và sợ hãi người. Người muốn giết ai thì giết, và muốn để ai sống thì để. Người nâng ai cao lên hay hạ ai thấp xuống thì tùy ý người. ²⁰ Nhưng vì lòng người tự cao, và tính người cứng cỏi, làm một cách kiêu ngạo, nên người bị truất mất ngôi vua và lột hết sự vinh hiển. ²¹ Người bị đuổi khỏi giữa các con trai loài người; lòng người trở nên giống như lòng súc vật, và chỗ ở người thì cùng với những lừa rừng. Người bị nuôi bằng cỏ như bò, và thân người bị nhuần thấm sương móc trên trời, cho đến khi người nhận biết rằng Đức Chúa Trời Rất Cao cai trị trong nước loài người, và Ngài muốn lập ai lên đó tùy ý.
²² Hỡi vua Bên-xát-sa, con của người, vua cũng vậy, dầu vua đã biết hết các việc ấy, mà lòng vua cũng không chịu nhún nhường chút nào; ²³ nhưng vua đã lên mình nghịch cùng Chúa trên trời, mà khiến đem đến trước vua những khí mạnh của nhà Ngài, và dùng mà uống rượu, cùng với các quan đại thần, các hoàng hậu và cung phi vua. Vua cũng đã tôn vinh các thần bằng bạc, bằng vàng, bằng đồng, bằng sắt, bằng gỗ và bằng đá, là những thần không thấy không nghe không biết gì; và vua không thờ phượng Đức Chúa Trời là Đấng cầm trong tay Ngài hơi thở và hết thảy các đường lối của vua. ²⁴ Vậy nên từ nơi Ngài đã sai phần bàn tay nầy đến, và chữ đó đã vạch ra. ²⁵ Những chữ đã vạch ra như sau nầy:
Mê-nê, Mê-nê, Tê-ken, U-phác-sin
²⁶ Nầy là nghĩa những chữ đó: Mê-nê là: Đức Chúa Trời đã đếm nước vua và khiến nó đến cuối cùng. ²⁷ Tê-ken là: Vua đã bị cân trên cái cân, và thấy là kém thiếu. ²⁸ Phê-rết là: Nước vua bị chia ra, được ban cho người Mê-đi và người Phe-rơ-sơ.
²⁹ Tức thì, theo lệnh truyền của vua Bên-xát-sa, người ta mặc màu tía cho Đa-ni-ên; đeo vào cổ người một vòng vàng, và rao ra rằng người được dự chức thứ ba trong việc chính trị nhà nước.⚓
³⁰ Ngay đêm đó, vua người Canh-đê là Bên-xát-sa bị giết. ³¹ Rồi Đa-ri-út là người Mê-đi được nước, bấy giờ tuổi người độ sáu mươi hai.

5

Txhais teg ntawm phaab ntsaa

¹Vaajntxwv Npeesaxa npaaj ib rooj noj luj rua nwg cov thawj ib txheeb leej, hab nwg haus cawv txwv maab taab meeg ib txheeb leej hov. ²Thaus Npeesaxa swm tej cawv txwv maab hov lawm txawm has kuas coj tej taig nyaj taig kub kws nwg txwv Nenpukhanexa⚓ tau coj huv lub tuam tsev huv lub nroog Yeluxalee lug, sub vaajntxwv hab nwg cov thawj hab nwg tej quaspuj hab tej hluas nkauj txhad swv haus cawv txwv maab. ³Puab txhad coj tej taig nyaj taig kub kws coj huv lub tuam tsev kws yog Vaajtswv lub tuam tsev huv Yeluxalee lug tuaj. Mas vaajntxwv hab nwg cov thawj hab nwg tej quaspuj hab nwg tej hluas nkauj swv tej taig hov haus cawv txwv maab. ⁴Puab haus cawv txwv maab hab qhuas tej txoov daab kws muab nyaj muab kub muab tooj lab muab hlau muab ntoo hab muab pob zeb ua.
⁵Taamswm hov txawm muaj ntiv teg tuabneeg tshwm plawg lug sau rua ntawm vaajntxwv lub tsev phaab ntsaa ncaaj ntawm lub teeb. Mas vaajntxwv pum txhais teg kws sau hov. ⁶Vaajntxwv ntshaus taag hab tej kws nwg xaav ua rua nwg poob sab taag. Nwg txhais ceg tsaug taag, nwg hauv caug tshee nduas txag. ⁷Vaajntxwv txawm qw nrov kuas coj cov txwv neeb txwv yaig hab cov Kheentia hab cov kws txawj saib caij saib nyoog. Vaajntxwv has rua cov tuabneeg txawj ntse huv Npanpiloo tas, “Leejtwg nyeem tau tej lug kws sau nuav hab txhais tau rua kuv, kuv yuav pub cev tsoog yimlaaj rua nwg naav hab pub txuj saw kub rua nwg coj ntawm cej daab, hab yuav muab nwg tsaa ua kuv tug tim xyoob kws ob kaav lub tebchaws.” ⁸Mas vaajntxwv cov tuabneeg kws txawj ntse tuaj taag nrho tassws puab nyeem tsw tau hab txhais tsw tau lub ntsab rua vaajntxwv paub hlo le. ⁹Mas vaajntxwv Npeesaxa kuj poob sab heev hab nwg ntsej muag thum xem taag, hab nwg cov thawj kuj ntxhuv quas nyo.
¹⁰Thaus puj vaaj nov vaajntxwv hab cov thawj tej lug hov nwg txawm nkaag moog rua huv chaav tsev noj haus hab has tas, “Au vaajntxwv, thov kuas koj muaj txujsa nyob moog ib txhws. Tsw xob poob sab lossws ua ntsej muag thum xem taag. ¹¹Huv koj lub tebchaws muaj ib yawm kws tej timtswv kws dawb huv tug ntsuj plig nyob huv nwg. Thaus koj txwv ua vaajntxwv kaav, mas pum muaj txujkev kaaj hab kev paub hab tswvyim ib yaam le tej timtswv le tswvyim nyob huv nwg, mas koj txwv vaajntxwv Nenpukhanexa tau tsaa nwg ua cov kws ua khawv koob yeeg swv, cov txwv neeb txwv yaig, cov Kheentia hab cov kws txawj saib caij saib nyoog tug thawj, ¹²tsua qhov pum tas Taniyee kws vaajntxwv tis dua npe hu ua Npeethesaxa muaj ntsuj plig zoo kawg hab kev paub txawj txhais npau suav, txawj txhais txhaj mim txwv hab daws teeb meem. Nwgnuav ca le hu Taniyee tuaj, nwg yuav qha lub ntsab rua koj paub.”
¹³Puab txhad coj Taniyee tuaj cuag vaajntxwv, mas vaajntxwv has rua Taniyee tas, “Koj yog tug Taniyee kws poob Yuta tebchaws lug kws tug vaajntxwv kws yog kuv txwv coj huv Yuta tebchaws lug lov? ¹⁴Kuv nov tas tej timtswv kws dawb huv tug ntsuj plig nyob huv koj, hab txujkev kaaj hab kev paub hab tswvyim zoo muaj nyob huv koj. ¹⁵Nwgnuav cov tuabneeg txawj ntse hab cov txwv neeb txwv yaig raug muab coj tuaj cuag kuv tuaj nyeem tej lug kws sau nuav hab txhais lub ntsab rua kuv paub, tassws puab txhais tsw tau zaaj nuav hlo le. ¹⁶Kuv nov tas koj txawj txhais lub ntsab hab daws tau teeb meem. Nwgnuav yog koj nyeem tau tej lug kws sau nuav hab txhais tau lub ntsab rua kuv paub, kuv yuav pub cev tsoog yimlaaj rua koj naav hab pub txuj saw kub rua koj coj ntawm cej daab, hab koj yuav raug muab tsaa ua kuv tug tim xyoob kws ob kaav lub tebchaws.”
¹⁷Mas Taniyee teb vaajntxwv tas, “Thov khaws tej kws koj pub hov ca rov rua koj, hab muab tej tshaav ntuj hov rua lwm tug. Vaajntxwv, txawm le caag los kuv yuav nyeem tej lug kws sau hov rua koj noog hab txhais lub ntsab rua koj paub.
¹⁸“Au vaajntxwv, Vaajtswv kws luj dua ndais pub koj txwv Nenpukhanexa tau ua vaajntxwv kaav hab pub nwg ua luj kawg hab pub koob meej hab fwjchim meej mom rua nwg. ¹⁹Vem nwg pub koj txwv ua luj kawg mas ib tsoom tuabneeg hab ib tsoom tebchaws hab cov kws has txhua yaam lug txhad ntshai koj txwv ua tshee quas nyo. Nwg yuav tua leejtwg kuj tua kag pov tseg, yuav tseg leejtwg txujsa kuj tseg, nwg yuav tsaa leejtwg kuj tsaa, yuav qhau leejtwg kuj qhau. ²⁰Tassws thaus koj txwv lub sab tsaab ua luj hab nwg ua lub sab tawv nwg txhad khaav quas ntxhas, mas nwg txhad raug muab hle ntawm lub zwm txwv vaajntxwv, hab nwg lub koob meej raug muab rhu ntawm nwg moog. ²¹Nwg raug muab lawv tawm huv tej tuabneeg moog hab nwg lub sab hloov zoo le tsaj qus lub. Nwg nrug neeg luav qus nyob, muab zaub rua nwg noj yaam le nyuj hab nwg lub cev ntub lwg sau ntuj, moog txug thaus nwg leeg paub tas tug Vaajtswv kws luj dua ndais kaav tuabneeg tej tebchaws hab tsaa tug kws nwg xaav kuas kaav tej tebchaws hov.
²²“Npeesaxa, koj kws yog nwg tug tub, txawm yog koj paub tej nuav huvsw lawm los koj tsw txu koj lub sab, ²³koj txawm tsaa koj tug kheej tawm tsaam tug Tswv ntuj. Koj tseed coj tej taig huv tug Tswv lub tuam tsev lug rua ntawm koj xubndag, mas koj hab koj cov thawj hab koj cov quaspuj hab koj cov hluas nkauj muab tej taig hov haus cawv txwv maab, hab koj qhuas tej txoov daab kws muab nyaj muab kub muab tooj lab muab hlau muab ntoo hab muab pob zeb ua kws tsw pum kev tsw nov lug hab tsw paub daabtsw. Tassws koj tsw muab koob meej rua tug Vaajtswv kws tuav koj txujsa rua huv nwg txhais teg hab koj txhua txujkev nyob ntawm nwg coj. ²⁴Nwg txhad khaiv txhais teg ntawm nwg xubndag moog sau tej lug nuav.
²⁵“Nuav yog tej lug kws sau ca hov. MENE, MENE, TEKHEE hab PAXI. ²⁶Nuav yog tej ntsab lug hov. MENE txhais tas Vaajtswv tub teem caij nyoog rua qhov kws koj ua vaajntxwv hab coj lug txug qhov kawg lawm. ²⁷TEKHEE txhais tas koj raug muab kiv huv raab teev mas pum tas muaj tsw txwm. ²⁸PELE txhais tas koj lub tebchaws raug muab faib hab muab rua cov Mintia hab cov Pawxia.”
²⁹Npeesaxa txawm has kuas puab muab cev tsoog yimlaaj rua Taniyee naav, hab muab txuj saw kub rua nwg coj ntawm cej daab, hab tshaaj tawm txug nwg tas nwg yuav ua tug tim xyoob kws ob kaav lub tebchaws.
³⁰Tes mo ntawd Npeesaxa kws yog tuabneeg Kheentia txawm raug muab tua pov tseg. ³¹Mas Ntali‑a kws yog tuabneeg Mintia txeeb kaav lub tebchaws, nwg noob nyoog muaj rau caum ob xyoos.