1

Tiểu dẫn

(Đoạn 1)

Trách dân bạn nghịch

¹ Về đời Ô-xia, Giô-tham, A-cha và Ê-xê-chia, là các vua nước Giu-đa, thì Ê-sai, con trai A-mốt, có sự hiện thấy về nước Giu-đa và thành Giê-ru-sa-lem.⚓
² Hỡi các từng trời, hãy nghe; hỡi đất, hãy lắng tai; vì Đức Giê-hô-va có phán rằng: Ta đã nuôi nấng con cái, trưởng dưỡng chúng nó, song chúng nó dấy loạn nghịch cùng ta. ³ Bò biết chủ mình, lừa biết máng của chủ; song Y-sơ-ra-ên chẳng hiểu biết, dân ta chẳng suy nghĩ. ⁴ Ôi! nước mắc tội, dân mang lỗi nặng nề, tông giống độc dữ, con cái làm bậy bạ kia! Chúng nó đã lìa bỏ Đức Giê-hô-va, khinh lờn Đấng Thánh của Y-sơ-ra-ên, đã trở nên xa lạ và lui đi.
⁵ Các ngươi sao còn cứ bạn nghịch, để lại bị đánh nữa? Đầu đều đau đớn cả, lòng đều mòn mỏi cả. ⁶ Từ bàn chân cho đến đỉnh đầu, chẳng có chỗ nào lành: rặt những vết thương, vít sưng cùng lằn mới, chưa rịt, chưa quấn, cũng chưa bôi dầu cho êm. ⁷ Xứ các ngươi là nơi hoang vu, thành các ngươi bị lửa thiêu hủy; dân ngoại nuốt đất đai các ngươi trước mặt các ngươi, hoang vu như bị dân ngoại phá tán. ⁸ Con cái Si-ôn bị bỏ lại như lều vườn nho, như chòi ruộng dưa, như thành bị vây. ⁹ Ví bằng Đức Giê-hô-va vạn quân chẳng để chúng ta còn sót lại chút đỉnh, thì chúng ta sẽ giống thành Sô-đôm và như thành Gô-mô-rơ vậy!⚓
¹⁰ Hỡi các quan trưởng Sô-đôm, hãy nghe lời của Đức Giê-hô-va. Hỡi dân Gô-mô-rơ, hãy để tai vào luật pháp của Đức Chúa Trời chúng ta! ¹¹ Đức Giê-hô-va phán: Muôn vàn của lễ các ngươi nào có can hệ gì đến ta? Ta đã chán chê của lễ thiêu bằng chiên đực và mỡ của bò con mập. Ta chẳng đẹp lòng về huyết của bò đực, chiên con và dê đực đâu.⚓ ¹² Khi các ngươi đến chầu trước mặt ta, ai khiến các ngươi giày đạp hành lang ta?
¹³ Thôi, đừng dâng của lễ chay vô ích cho ta nữa! Ta gớm ghét mùi hương, ngày trăng mới, ngày sa-bát cùng sự rao nhóm hội; ta chẳng khứng chịu tội ác hội hiệp nơi lễ trọng thể. ¹⁴ Thật, lòng ta ghét những ngày trăng mới và kỳ lễ các ngươi, là nặng nề cho ta, ta lấy làm mệt mà gánh lấy. ¹⁵ Vậy nên, khi các ngươi giơ tay, thì ta che mắt khỏi các ngươi. Khi các ngươi cầu nguyện rườm rà, ta chẳng thèm nghe. Tay các ngươi đầy những máu. ¹⁶ Hãy rửa đi, hãy làm cho sạch! Hãy tránh những việc ác khỏi trước mắt ta. Đừng làm dữ nữa. ¹⁷ Hãy học làm lành, tìm kiếm sự công bình; hãy đỡ đần kẻ bị hà hiếp, làm công bình cho kẻ mồ côi, binh vực lẽ của người góa bụa.
¹⁸ Đức Giê-hô-va phán: Bây giờ hãy đến, cho chúng ta biện luận cùng nhau. Dầu tội các ngươi như hồng điều, sẽ trở nên trắng như tuyết; dầu đỏ như son, sẽ trở nên trắng như lông chiên. ¹⁹ Nếu các ngươi sẵn lòng vâng lời, sẽ ăn được sản vật tốt nhất của đất. ²⁰ Nhược bằng các ngươi chẳng khứng và bạn nghịch, sẽ bị nuốt bởi gươm; vì miệng Đức Giê-hô-va đã phán.
²¹ Ôi! thành trung nghĩa đã hóa ra kỵ nữ, nó vốn đầy sự chánh trực, và sự công bình ở trong nó, mà bây giờ đầy những kẻ giết người! ²² Bạc ngươi biến thành cặn, rượu ngươi pha lộn nước. ²³ Các quan trưởng của dân ngươi là đồ phản nghịch, làm bạn với kẻ trộm, mỗi người trong chúng đều ưa của hối lộ, đeo đuổi theo tài lợi; chẳng làm công bình cho kẻ mồ côi, vụ kiện của người góa bụa chẳng đến cùng chúng nó.
²⁴ Vậy nên, Chúa, là Đức Giê-hô-va vạn quân, Đấng Quyền năng của Y-sơ-ra-ên, phán như vầy: Ôi! ta sẽ được thỏa lòng về kẻ đối địch ta, và báo trả kẻ cừu thù ta! ²⁵ Ta sẽ lại tra tay trên ngươi, làm tan sạch hết cáu cặn ngươi, và bỏ hết chất pha của ngươi. ²⁶ Ta sẽ lập lại các quan xét của ngươi như ngày trước, các mưu sĩ của ngươi như lúc đầu. Rồi sau người ta sẽ xưng ngươi là thành công bình, là ấp trung nghĩa. ²⁷ Si-ôn sẽ được chuộc bởi sự chánh trực, còn kẻ nào trở lại đó thì được chuộc bởi sự công bình. ²⁸ Song những kẻ bạn nghịch và mắc tội sẽ cùng bị hủy diệt, còn kẻ bỏ Đức Giê-hô-va sẽ bị diệt vong. ²⁹ Vậy các ngươi sẽ hổ thẹn vì những cây thông mình ưa; mắc cỡ vì những vườn mình đã chọn. ³⁰ Vì các ngươi sẽ giống như cây thông khô lá, như vườn không nước. ³¹ Người mạnh sẽ như bã gai, việc làm của nó như đóm lửa; cả hai sẽ cùng nhau cháy, chẳng có ai dập tắt.

1

¹Anai jing khul tơlơi pơƀuh kơ lŏn čar Yudah laih anŭn kơ plei prŏng Yerusalaim Ơi Adai hơmâo pơrơđah laih kơ Yesayah ană đah rơkơi Amôz amăng khul rơnŭk ƀing pơtao git gai lŏn čar Yudah anai: Ƀing pơtao Uziah, Yôtham, Ahaz laih anŭn Hizkiyah.⚓

Lŏn Čar Yudah Tơgŭ Pơkơdơ̆ng Glaĭ Hăng Yahweh

²Hơmư̆ bĕ, Ơ adai rơngit!
Pơđi̱ng tơngia bĕ, Ơ lŏn tơnah hơi!
Anai yơh jing tơlơi Yahweh pơhiăp,
“Ƀing ană bă Kâo, jing ƀing Kâo răk wai laih anŭn čem rong laih,
hơmâo tơgŭ pơkơdơ̆ng glaĭ laih hăng Kâo.
³Rơmô thâo krăn khua wai ñu,
laih anŭn aseh glai thâo krăn atong rơ̆k khua ñu,
samơ̆ ƀing ană bă Kâo, jing ƀing Israel, ƀu thâo krăn ôh,
ƀing ană plei Kâo anŭn ƀu thâo krăn Kâo jing pô čem rong ƀing gơñu ôh.”

⁴Răm ƀăm yơh, Ơ ƀing lŏn čar soh sat ăh,
Ơ ƀing ană plei bă hăng tơlơi soh sat,
jing ană tơčô ƀing ngă tơlơi sat ƀai
laih anŭn jing ƀing ană bă ngă tơlơi tă tăn hơi!
Ƀing gih hơmâo đuaĭ ataih hĭ laih mơ̆ng Yahweh.
Sĭt ƀing gih hơmâo djik hơngah hĭ laih Pô Rơgoh Hiam ƀing Israel
laih anŭn wir hĭ laih rŏng gih kơ Ñu.

⁵Yua hơget ƀing gih ăt pơkơdơ̆ng glaĭ hăng Yahweh nanao lĕ?
Hiư̆m pă ƀing gih hơduah kiăng kơ Yahweh taih ama̱ng ƀing gih dơ̆ng lĕ?
Abih akŏ gih ruă rơka soh sel,
laih anŭn abih jua pơmĭn gih ăt huing hĭ mơ̆n.
⁶Čơdơ̆ng mơ̆ng plă̱ tơkai hlŏng truh pơ kơčŏng akŏ gih,
ƀu hơmâo anih pă ôh dŏ hiam,
samơ̆ le̱ng kơ khul nam rơka rơa brŏm soh sel
laih anŭn khul gru nam rơka anŭn jing hĭ rơhư̆ rơhă yơh,
arăng ƀu rao ƀôdah pŏn akă ôh,
laih anŭn kŏn pik ia jrao kiăng kơ suaih lơi.

⁷Lŏn čar gih jing hĭ rơngol laih,
khul plei prŏng gih ƀing rŏh ayăt čuh hĭ hlo̱m ƀo̱m laih.
Boh čroh mơ̆ng khul đang hơma gih ƀing lŏn čar tuai sua mă hăng ƀơ̆ng hĭ laih ƀơi anăp gih mơtam yơh,
tơl anih lŏn gih jing hĭ anih hông hang yơh yuakơ ƀing lŏn čar tuai anŭn pơrai hĭ.
⁸Plei prŏng Yerusalaim⚓ kơnơ̆ng dŏ hơjăn păn đôč yơh,
jing plei ƀing rŏh ayăt hlak blah hruă yơh.
Plei anŭn jing anih ƀu dưi răng pơgang pô ôh samơ̆ jing kar hăng anih tơui amăng đang boh kơƀâo,
ƀôdah anih wai amăng hơma mơkai yơh.
⁹Tơdah Yahweh Dưi Kơtang
ƀu hơmâo pioh glaĭ laih ôh ƀing ta jing ƀing dŏ so̱t,
sĭt ƀing ta či răm rai hĭ laih kar hăng plei Sedôm,
laih anŭn či răm rơngiă hĭ laih kar hăng plei Gomôrrah yơh.⚓

¹⁰Ơ ƀing khua djă̱ akŏ ƀing Yudah jing kar hăng ƀing djă̱ akŏ plei Sedôm ăh!
Brơi kơ ƀing gih hơmư̆ bĕ boh hiăp Yahweh.
Ơ ƀing ană plei plei Yerusalaim jing kar hăng ƀing ană plei plei Gomôrrah hơi!
Brơi kơ ƀing gih hơmư̆ bĕ tơlơi juăt Ơi Adai ta.
¹¹Yahweh laĭ tui anai, “Hơmâo lu rơbâo gơnam ngă yang ƀing gih pơyơr kơ Kâo.
Hiư̆m pă ƀing gih pơmĭn khul gơnam anŭn jing yom pơphan kơ Kâo lĕ?
Kâo hơmâo hrăp laih kơ khul gơnam pơyơr čuh,
jing khul triu tơno laih anŭn rơmuă mơ̆ng khul hlô mơnơ̆ng rơmŏng.
Kâo ƀu mơak ôh
hăng drah mơ̆ng khul rơmô tơno, ană triu laih anŭn bơbe tơno ƀing gih čuh.⚓
¹²Tơdang ƀing gih rai pơrơđah gih pô ƀơi anăp Kâo,
hlơi pô rơkâo kơ ƀing gih ba rai khul hlô mơnơ̆ng anŭn
kiăng kơ juă jâo hĭ anih tơdron Sang Yang Kâo lĕ?
¹³Anăm ba rai dơ̆ng tah khul gơnam pơyơr ƀu tŭ yua anŭn!
Gơnam ƀâo mơngưi gih jing hơƀak drak⚓ đơi kơ Kâo yuakơ ƀing gih ƀu tui gưt kơ Kâo.
Kâo ƀu anăm ư̆ añ dơ̆ng tah kơ abih bang khul tơlơi pơjơnum soh sat gih.
Anŭn jing khul hrơi phet gih anŭn kar hăng hrơi phet Blan Phrâo, hrơi Saƀat laih anŭn tơlơi iâu mơthưr jơnum pơgop sa thŭn sa wơ̆t;
¹⁴Khul hrơi phet Blan Phrâo gih laih anŭn khul hrơi phet pơkŏn ƀing gih pơkơčah laih,
jua pơmĭn Kâo pơrơmut biă mă.
Khul tơlơi anŭn jing hĭ tơlơi pơkơtraŏ mraŏ laih kơ Kâo,
laih anŭn Kâo gleh rơmơ̆n biă mă ƀu anăm ư̆ añ kơ hơdôm tơlơi anŭn dơ̆ng tah.
¹⁵Tơdang ƀing gih yơr đĭ tơngan gih kiăng iâu laĭ,
mơta Kâo ƀu či lăng mơak mơai ƀơi ƀing gih ôh.
Wơ̆t tơdah ƀing gih iâu laĭ lu tŭ mơ̆n,
Kâo ƀu či pơđi̱ng hơmư̆ ôh,
yuakơ tơngan gih le̱ng kơ bă hăng tơlơi ngă tuh drah mơnuih.
¹⁶Rao pơagaih hĭ bĕ gih pô.
Mă pơđuaĭ hĭ bĕ khul bruă sat ƀai mơ̆ng ƀing gih
kiăng kơ ƀing gih jing tơpă hơnơ̆ng ƀơi anăp mơta Kâo!
Pơdơi hĭ bĕ tơlơi bruă ngă soh sat,
¹⁷laih anŭn hrăm ngă bĕ tơlơi bruă djơ̆!
Ngă bĕ tơlơi djơ̆ găl tui anai:
Nao pơtơpă bĕ ƀing mơnuih kơtư̆ juă,
pơgang brơi bĕ tơhơnal tơlơi kơ ƀing tơhrit ama,
laih anŭn djru pơgăl brơi bĕ kơ ƀing đah kơmơi kơmai.”

¹⁸Yahweh laĭ tui anai, “Ơ ƀing ană bă Kâo, rơkâo kơ ƀing gih rai bĕ,
kiăng kơ ƀing ta pơrơklah hăng tơdruă.
Wơ̆t tơdah khul tơlơi soh gih jing tơnap biă mă kiăng kơ pơtơbiă hĭ kar hăng bŏh drah mơ̆ng khăn,
tơlơi soh gih anŭn či tơbiă hăng jing hĭ kô̱̆ kar hăng ple̱r tơpŭng yơh;
sĭt wơ̆t tơdah tơlơi soh gih anŭn jing mriah kar hăng ia mriah jŭ̱,
tơlơi soh gih anŭn či jing hĭ kô̱̆ kar hăng blâo triu kô̱̆ yơh.
¹⁹Tơdah ƀing gih tŭ ư kiăng kơ gưt tui tơlơi Kâo pơtă,
sĭt ƀing gih či ƀơ̆ng huă gơnam ƀơ̆ng hiam hloh mơ̆ng anih lŏn anai yơh.
²⁰Samơ̆ tơdah ƀing gih hơngah hĭ ƀu gưt tui Kâo ôh laih anŭn tơgŭ pơkơdơ̆ng glaĭ hăng Kâo,
đao gưm ƀing rŏh ayăt gih yơh či lun ƀơ̆ng hĭ ƀing gih.”

Ƀing Plei Prŏng Yerusalaim Ƀu Gưt Tui Yahweh Ôh

²¹Ơ ƀing plei prŏng Yerusalaim hơi,
hlâo adih ƀing ană plei gih dŏ tŏng ten hăng Yahweh,
samơ̆ ră anai ƀing gih hơmâo jing hĭ laih kar hăng bơnai ƀu dŏ tŏng ten hăng rơgơi ñu!
Hlâo adih plei gih anŭn bă hăng tơlơi djơ̆ tơpă yơh,
sĭt tơlơi tơpă hơnơ̆ng yơh juăt dŏ amăng plei anŭn hlâo adih,
samơ̆ ră anai le̱ng kơ ƀing pơdjai mơnuih yơh dŏ amăng plei anŭn!
²²Ơ ƀing plei Yerusalaim hơi, hlâo adih ƀing ană plei gih jing hrup hăng amrăk phŭn,⚓
samơ̆ ră anai ƀing gih kơnơ̆ng jing kar hăng djă čuă đôč yơh;
hlâo adih ƀing gơñu jing hrup hăng tơpai boh kơƀâo hiam hloh
samơ̆ ră anai ƀing gih jing kar hăng tơpai lŭk lăk hĭ laih hăng ia yơh.
²³Ƀing khua djă̱ akŏ gih jing ƀing tơgŭ pơkơdơ̆ng glaĭ hăng Yahweh,
jing ƀing ngă gơyut gơyâo hăng ƀing klĕ dŏp.
Abih bang ƀing gơñu le̱ng kơ khăp kơ khul gơnam plŏm ƀlŏr,
laih anŭn kluh nao kơ khul gơnam brơi pơyơr soh sel.
Ƀing gơñu hơngah ƀu kiăng pơgang brơi ôh tơhơnal tơlơi ƀing tơhrit ama,
laih anŭn tơhơnal tơlơi ƀing đah kơmơi kơmai ƀing gơñu kŏn kiăng hơmư̆ tui lơi.
²⁴Hơnŭn yơh, Khua Yang, jing Yahweh Dưi Kơtang,
jing Pô Dưi Kơtang ƀing Israel pơhiăp pơhaih hăng ƀing Yerusalaim tui anai,
“Sĭt yơh, Kâo či tuh tơbiă tơlơi hil Kâo yơh ƀơi ƀing gih jing ƀing rŏh Kâo,
laih anŭn či rŭ nua kơ Kâo pô yơh ƀơi ƀing gih jing ƀing ayăt Kâo.
²⁵Kâo či yơr đĭ tơngan Kâo pơkơhma̱l hĭ ƀing gih yơh;
Kar hăng arăng pơtơbiă hĭ djă̱ amrăk yơh
Kâo či mă pơđuaĭ hĭ abih bang tơlơi ƀu rơgoh mơ̆ng ƀing gih.
²⁶Kâo či pha brơi kơ ƀing gih ƀing khua phat kơđi djơ̆ klă kar hăng rơnŭk hlâo adih,
laih anŭn ƀing djru pơmĭn gih kar hăng čơdơ̆ng mơ̆ng phŭn lŏn čar gih yơh.
Tơdơi kơ Kâo pha brơi kơ ƀing gơñu kơ ƀing gih, arăng či pơanăn plei Yerusalaim gih
jing Plei Tơlơi Tơpă Hơnơ̆ng,
laih anŭn ăt jing Plei Tŏng Ten yơh.”

²⁷Yahweh yơh či song mă ƀing ană plei plei Yerusalaim⚓ hăng tơlơi phat kơđi djơ̆ tơpă Ñu,
sĭt Ñu či song mă ƀing mơnuih kơhma̱l amăng plei anŭn hăng tơlơi tơpă hơnơ̆ng Ñu yơh.
²⁸Kơđai glaĭ, ƀing tơgŭ pơkơdơ̆ng glaĭ hăng Yahweh laih anŭn ngă soh sat nanao či răm rai hĭ abih bang,
sĭt ƀing hlơi pô đuaĭ ataih hĭ mơ̆ng Ñu či răm rơngiă hĭ yơh.

²⁹“Ƀing gih či mlâo mlañ yơh yuakơ khul đang kơyâo sen yom hơgŏm
jing khul đang ƀing gih pơkra kiăng kơ kơkuh pơpŭ kơ yang rơba̱ng.
Ƀing gih ăt či mlâo hyâo yơh yuakơ khul đang hơma
ƀing gih hơmâo ruah mă laih kiăng kơ ngă tơlơi soh sat amăng anŭn.
³⁰Gih pô či jing hrup hăng kơyâo sen hla gliu krô,
laih anŭn jing kar hăng đang hơma ƀu hơmâo ia yơh.
³¹Mơnuih khĭn kơtang či jing hĭ kar hăng gơnam amuñ jă̱
laih anŭn bruă mă ñu jing kar hăng gơnam pơtơbiă rai apui yơh.
Abih dua mơnuih hăng bruă mă ñu anŭn apui či ƀơ̆ng hĭ hrŏm hơbĭt,
ƀu hơmâo hlơi pô ôh dưi pơthăm⚓ hĭ apui anŭn.”