36

Phần phụ thêm về lịch sử. Ê-xê-chia và San-chê-ríp. Sứ thần của Mê-rô-đác- Ba-la-đan

(Từ đoạn 36 đến đoạn 39)

San-chê-ríp xâm chiếm xứ Giu-đa. – Lời ngăm đe của Ráp-sa-kê

¹ Năm thứ mười bốn đời vua Ê-xê-chia, thì San-chê-ríp, vua A-si-ri, đến đánh các thành bền vững của Giu-đa và chiếm lấy. ² Đoạn, vua A-si-ri sai Ráp-sa-kê với đạo binh lớn từ La-ki đến Giê-ru-sa-lem, nghịch cùng vua Ê-xê-chia; Ráp-sa-kê đứng tại cống ao trên, nơi đường cái ruộng thợ nện. ³ Bấy giờ, Ê-li-a-kim, con trai của Hinh-kia, làm chức cung giám, đi với thơ ký Sép-na, và sử quan Giô-a, con trai của A-sáp, mà đến cùng người.
⁴ Ráp-sa-kê nói với ba người rằng: Hãy tâu cùng vua Ê-xê-chia rằng: Đấng đại vương, tức là vua A-si-ri, phán như vầy: Sự trông cậy mà ngươi nương dựa là gì? ⁵ Ta nói rằng: mưu và sức ngươi dùng mà giao chiến chỉ là lời vô ích mà thôi! Vậy ngươi cậy ai mà dám làm phản ta? ⁶ Nầy, ngươi cậy Ê-díp-tô, ngươi lấy cây sậy đã gãy ấy làm gậy, cây mà ai dựa vào thì nó đâm thủng tay. Pha-ra-ôn, vua Ê-díp-tô, đối với kẻ trông cậy mình cũng là thể ấy.⚓ ⁷ Có lẽ các ngươi bảo ta rằng: Chúng ta cậy Giê-hô-va Đức Chúa Trời chúng ta; nhưng ấy chẳng phải là Đấng mà Ê-xê-chia đã bỏ các nơi cao và các bàn thờ Ngài, khi truyền cho Giu-đa và Giê-ru-sa-lem rằng: Các ngươi khá thờ lạy trước bàn thờ này hay sao? ⁸ Vậy bây giờ, hãy đưa con tin cho chủ ta, là vua A-si-ri. Nếu ngươi tìm được đủ lính kỵ, thì ta sẽ cấp cho hai ngàn con ngựa. ⁹ Nhưng tài nào ngươi sẽ đuổi được lấy một quan tướng rất kém trong các tôi tớ chủ ta hay sao? Mà ngươi cậy Ê-díp-tô để tìm xe binh và lính kỵ! ¹⁰ Vả lại, há không có mạng của Đức Giê-hô-va mà ta lên đánh xứ nầy để diệt nó sao? Đức Giê-hô-va đã phán cùng ta rằng: Hãy lên đánh xứ nầy và diệt đi!
¹¹ Ê-li-a-kim, cùng Sép-na và Giô-a, bảo Ráp-sa-kê rằng: Xin nói với tôi tớ ông bằng tiếng A-ram, vì chúng tôi hiểu tiếng ấy. Song đừng lấy tiếng Giu-đa nói cùng chúng tôi, cho dân nầy đương ở trên tường thành nó nghe. ¹² Ráp-sa-kê nói: Chủ ta sai ta truyền mấy lời đó, nào những cho chủ ngươi và cho ngươi ư? Há chẳng cũng truyền cho những người ngồi trên tường thành, là kẻ sắp phải cùng với các ngươi ăn phân uống tiểu mình ư?
¹³ Đoạn, Ráp-sa-kê đứng dậy, dùng tiếng Giu-đa mà nói to lên rằng: Hãy nghe lời phán của đại vương, là vua A-si ri. ¹⁴ Vua phán như vầy: Các ngươi chớ để vua Ê-xê-chia lừa dối mình; vì người chẳng có thể cứu các ngươi. ¹⁵ Cũng chớ để vua Ê-xê-chia khuyên các ngươi trông cậy Đức Giê-hô-va mà rằng: Đức Giê-hô-va chắc sẽ cứu chúng ta, và thành nầy sẽ chẳng phó vào tay vua A-si-ri đâu!
¹⁶ Chớ nghe vua Ê-xê-chia; vì vua A-si-ri phán như vầy: Hãy hòa với ta, và ra hàng ta đi, thì các ngươi ai nấy sẽ được ăn trái nho trái vả của mình, uống nước giếng mình, ¹⁷ cho tới chừng ta đến, đặng đem các ngươi vào một xứ như xứ các ngươi, tức là xứ có mạch nha và rượu mới, lúa mì và nho. ¹⁸ Vậy, hãy giữ mình kẻo vua Ê-xê-chia dỗ dành các ngươi mà rằng: Đức Giê-hô-va sẽ giải cứu chúng ta! Vậy chớ các thần của các nước khác đã giải cứu xứ họ khỏi tay vua A-si-ri được chăng? ¹⁹ Nào các thần của Ha-mát và của Ạt-bát đâu tá? Nào các thần của Sê-phạt-va-im đâu tá? Các thần ấy đã cứu Sa-ma-ri ra khỏi tay ta chưa? ²⁰ Trong những thần của các xứ đó, có thần nào là thần đã cứu xứ mình ra khỏi tay ta? Mà Đức Giê-hô-va có thể cứu Giê-ru-sa-lem khỏi tay ta được!
²¹ Chúng làm thinh, chẳng đáp lại một lời, vì vua có truyền lịnh rằng: Các ngươi đừng đáp lại. ²² Ê-li-a-kim, con trai của Hinh-kia, làm chức cung giám, cùng thơ ký Sép-na, sử quan Giô-a, con trai của A-sáp, xé áo mình ra, trở về chầu vua Ê-xê-chia, và thuật lại những lời của Ráp-sa-kê.

36

San-chê-ríp và Ê-xê-chia (Phần Lịch sử, từ 36:1 đến 39:8)

¹Năm thứ 14 triều vua Ê-xê-chia, hoàng đế San-chê-ríp nước A-sy-ri đem đại quân tiến công vào xứ Giu-đa và chiếm đóng tất cả các thành kiên cố. ²San-chê-ríp ra lệnh cho đại tướng Ráp-sa-kê chỉ huy một lực lượng hùng hậu từ La-ki tiến sát thủ đô Giê-ru-sa-lem. Tướng Ráp-sa-kê dừng ngựa tại máng nước Hồ Thượng, trên đại lộ 'Cánh đồng thợ chuôi.' ³Thủ tướng Ê-li-a-kim, con trai Hinh-kia, bộ trưởng ngoại giao Sép-na và sử gia Giô-a, con trai A-sáp vâng lệnh Ê-xê-chia đến hội kiến với Ráp-sa-kê. ⁴Đại tướng A-sy-ri phát biểu: 'Yêu cầu quý ngài chuyển đến vua Ê-xê-chia thông điệp này: "Đại đế nước A-sy-ri hỏi: 'Nhà vua trông cậy vào ai? ⁵Ai-cập chỉ biết hứa suông chứ làm gì có thực lực? Thế mà nhà vua cứ dựa vào Ai-cập để nổi loạn kháng chiến với A-sy-ri. ⁶Ai dùng cây sậy gãy làm gậy sẽ bị nó đâm lủng tay. Vua Ai-cập là một đồng minh nguy hiểm, ai dựa vào nó tất bị tổn thương nặng nề.' ⁷Có lẽ nhà vua nói: 'Chúng ta trông cậy Thượng Đế là Chúa Hằng hữu. Nhưng chính nhà vua đã phá dỡ các nơi thờ phượng và các bàn thờ của Ngài. Nhà vua đã bảo nhân dân Giu-đa và Giê-ru-sa-lem phải quỳ lạy trước một bàn thờ duy nhất!'⚓ ⁸Bây giờ, ta đề nghị nhà vua cam kết với đại đế nước A-sy-ri: nhà vua thử cố gắng tìm cho đủ 2.000 kỵ binh thì đại đế sẽ giao cho 2.000 ngựa chiến! Nhà vua đào đâu ra 2.000 kỵ binh. ⁹Một khi không đủ lực lượng đẩy lui một đơn vị nhỏ nhất của đại đế, nhà vua đừng mơ ước Ai-cập viện trợ quân sự. Dù chiến xa, kỵ binh Ai-cập có tham chiến đi nữa, cũng phải bó tay không cứu nhà vua được! ¹⁰Hơn nữa, quân đội A-sy-ri xâm lăng, tàn phá xứ Giu-đa là theo lệnh của Chúa Hằng Hữu. Chính Ngài ra lệnh cho quân đội ta tiến công!"
¹¹Phái đoàn Do-thái đề nghị: "Yêu cầu đại tướng dùng tiếng A-ram làm ngôn ngữ hội đàm vì chúng tôi cũng hiểu tiếng A-ram. Xin Đại tướng đừng dùng tiếng Do-thái, để nhân dân rình rập trên tường khỏi nghe lỏm được cuộc hội đàm!"
¹²Tướng Ráp-sa-ki mỉa mai bác bỏ đề nghị ấy: "Đại đế sai ta đến đây đâu phải để hội đàm với vua của quý ngài. Mục đích chỉ là nói thấu tai bọn ngu dân đang ngồi trên tường thành, để chúng cũng được ăn phân, uống tiểu của chúng với quý ngài luôn một thể!" ¹³Ráp-sa-kê bỏ bàn hội nghị, hùng hổ đứng dậy, quát tháo ầm ĩ bằng tiếng Do-thái: "Này nhân dân Do-thái, hãy nghe huấn thị của đại đế A-sy-ri. ¹⁴Đại đế phán bảo: "Đừng để tên Ê-xê-chia mị dân kia đánh lừa các ngươi! Ê-xê-chia không có khả năng bảo vệ các ngươi đâu! ¹⁵Cũng đừng mắc mưu Ê-xê-chia khi nó dùng luận điệu phỉnh gạt rêu rao rằng: 'Chúa Hằng Hữu chắc chắn sẽ cứu chúng ta!' Thủ đô này chắc chắn sẽ thất thủ trước cuộc tiến công vũ bão của quân đội A-sy-ri. ¹⁶Đừng nghe theo luận điệu tuyên truyền của Ê-xê-chia! Đại đế A-sy-ri long trọng cam kết: Hãy cầu hòa và đầu hàng ta đi! Ta sẽ để cho các ngươi cứ an cư lạc nghiệp, ¹⁷cho đến ngày ta trở lại di tản các ngươi qua một xứ gấm vóc như xứ này, với những đồng lúa, vườn nho xanh dờn, với thóc gạo và rượu ngon đầy dẫy. ¹⁸Để các ngươi khỏi bị Ê-xê-chia lừa gạt mà mơ tương viễn vông về Chúa Hằng Hữu, các ngươi thử nghĩ xem: Có thần nào của các dân tộc đủ khả năng giải cứu họ khỏi tay đại đế nước A-sy-ri không? ¹⁹Các thần của Ha-mát và Ạc-bác ở đâu? Các thần của Sê-phạt-va-im ở đâu? Các thần có giải cứu nổi Sa-ma-ri khỏi tay ta không? ²⁰Trong tất cả các thần linh thiêng ấy, không một thần nào giải cứu đất nước họ khỏi tay ta, vậy sao các ngươi còn mơ mộng viễn vông về Chúa Hằng Hữu?"
²¹Tuy nhiên dân Giu-đa đều im thin thít, không ai đối đáp với Ráp-sa-kê một lời, đúng theo lệnh của vua Ê-xê-chia.
²²Thủ tướng Ê-li-a-kim, bộ trưởng Sép-na và sử gia Giô-a, tất tả quay về cung điện, báo cáo cho vua Ê-xê-chia đầy đủ các chi tiết về cuộc hội đàm với đại tướng Ráp-sa-kê.