1 Vậy, hỡi người kia, ngươi là ai mặc lòng, hễ đoán xét kẻ khác thì không thể chữa mình được; vì trong khi đoán xét họ, ngươi cũng lên án cho chính mình ngươi nữa, bởi ngươi đoán xét họ, mà cũng làm các việc như họ.⚓2 Vả, chúng ta biết rằng sự phán xét của Đức Chúa Trời đối với kẻ làm những việc như thế, là hiệp với lẽ thật. 3 Hỡi người đoán xét kẻ phạm những việc dường ấy mà mình cũng phạm kia, vậy ngươi tưởng rằng chính mình ngươi sẽ tránh khỏi sự phán xét của Đức Chúa Trời sao? 4 Hay là ngươi khinh dể sự dư dật của lòng nhân từ, nhịn nhục, khoan dung Ngài, mà không nhận biết lòng nhân từ của Đức Chúa Trời đem ngươi đến sự ăn năn sao? 5 Bởi lòng ngươi cứng cỏi, không ăn năn, thì tự chất chứa cho mình sự giận về ngày thạnh nộ, khi sẽ hiện ra sự phán xét công bình của Đức Chúa Trời, 6 là Đấng sẽ trả lại cho mỗi người tùy theo công việc họ làm:⚓7 Ai bền lòng làm lành, tìm sự vinh hiển, sự tôn trọng và sự chẳng hề chết, thì báo cho sự sống đời đời; 8 còn ai có lòng chống trả, không vâng phục lẽ thật, mà vâng phục sự không công bình, thì báo cho họ sự giận và cơn thạnh nộ. 9 Sự hoạn nạn khốn khó giáng cho mọi người làm ác, trước cho người Giu-đa, sau cho người Gờ-réc; 10 nhưng vinh hiển, tôn trọng, cùng sự bình an cho mọi người làm lành, trước cho người Giu-đa, sau cho người Gờ-réc. 11 Vì trước mặt Đức Chúa Trời, chẳng vị nể ai đâu.⚓
Người Giu-đa không theo luật pháp cũng mắc tội như người ngoại
12 Phàm những kẻ không luật pháp⚓ mà phạm tội, cũng sẽ không luật pháp mà hư mất; còn những kẻ có luật pháp mà phạm tội, thì sẽ bị luật pháp đoán xét; 13 vì chẳng phải kẻ nghe đọc luật pháp là người công bình trước mặt Đức Chúa Trời, bèn là kẻ làm theo luật pháp được xưng công bình vậy. 14 Vả, dân ngoại vốn không có luật pháp, khi họ tự nhiên làm những việc luật pháp dạy biểu, thì những người ấy dầu không có luật pháp, cũng tự nên luật pháp cho mình. 15 Họ tỏ ra rằng việc mà luật pháp dạy biểu đã ghi trong lòng họ: Chính lương tâm mình làm chứng cho luật pháp, còn ý tưởng mình khi thì cáo giác mình, khi thì binh vực mình. 16 Ấy là điều sẽ hiện ra trong ngày Đức Chúa Trời bởi Đức Chúa Jêsus Christ mà xét đoán những việc kín nhiệm của loài người, y theo Tin lành tôi. 17 Còn ngươi, mang lấy danh người Giu-đa, yên nghỉ trên luật pháp, khoe mình về Đức Chúa Trời ngươi, 18 hiểu ý muốn Ngài và biết phân biệt phải trái, vì ngươi đã được luật pháp dạy; 19 khoe mình làm người dẫn đường cho kẻ mù, làm sự sáng cho kẻ ở nơi tối tăm, 20 làm thầy kẻ ngu, làm người dạy kẻ tầm thường, trong luật pháp có mẫu mực của sự thông biết và của lẽ thật, 21 vậy ngươi dạy dỗ kẻ khác mà không dạy dỗ chính mình ngươi sao! Ngươi giảng rằng chớ nên ăn cắp, mà ngươi ăn cắp! 22 Ngươi nói rằng chớ nên phạm tội tà dâm, mà ngươi phạm tội tà dâm! Ngươi gớm ghét hình tượng mà cướp lấy đồ vật của hình tượng! 23 Ngươi khoe mình về luật pháp mà bởi phạm luật pháp làm nhục đến Đức Chúa Trời! 24 Vì bởi cớ các ngươi nên danh Đức Chúa Trời bị nói phạm trong vòng người ngoại,⚓ như lời đã chép. 25 Thật thế, nếu ngươi làm theo luật pháp, thì phép cắt bì có ích; còn nếu ngươi phạm luật pháp, thì dầu chịu cắt bì cũng như không. 26 Vậy nếu kẻ chưa chịu cắt bì giữ các điều răn của luật pháp, thì sự chưa chịu cắt bì đó há chẳng cầm như đã chịu sao? 27 Kẻ vốn không chịu cắt bì, mà làm trọn luật pháp, sẽ đoán xét ngươi, là kẻ dẫu có chữ của luật pháp và phép cắt bì, lại phạm luật pháp. 28 Vì người nào chỉ bề ngoài là người Giu-đa, thì không phải là người Giu-đa, còn phép cắt bì làm về xác thịt ở ngoài, thì không phải là phép cắt bì; 29 nhưng bề trong là người Giu-đa mới là người Giu-đa, phép cắt bì bởi trong lòng, làm theo cách thiêng liêng, không theo chữ nghĩa, mới là phép cắt bì thật. Một người Giu-đa như vậy được khen ngợi, chẳng phải bởi loài người, bèn là bởi Đức Chúa Trời.⚓
2
Tội lỗi của người Do-thái
1Thưa anh em, khi lên án người khác điều gì, anh em cũng tự lên án, vì đã lên án họ mà cũng hành động như họ. Vậy anh em chẳng có lý do chạy tội. 2Chúng ta đều biết Thượng Đế căn cứ vào sự thật để xét xử những kẻ giả dối ấy. 3Đã lên án người, lại phạm luật như người, liệu anh em có khỏi bị Thượng Đế lên án không? 4Hay anh em coi thường lòng nhân từ, khoan dung, nhẫn nại vô biên của Chúa, đến nỗi không nhận thấy Ngài nhân từ vì chờ đợi anh em hối cải? 5Ngoan cố, không hối cải là tự dồn chứa hình phạt khủng khiếp cho mình trong ngày đoán phạt⚓ của Thượng Đế, khi Ngài dùng công lý xét xử loài người. 6Chúa sẽ thưởng phạt tùy theo công việc mỗi người. 7Người nào bền lòng vâng phục Chúa,⚓ tìm kiếm vinh quang, danh dự và những giá trị vĩnh cửu, sẽ được sự sống đời đời. 8Còn người nào vị kỷ, chối bỏ chân lý, đi theo đường gian tà, sẽ bị hình phạt; Thượng Đế sẽ trút cơn giận của Ngài trên họ. 9Tai ương, thống khổ sẽ giáng trên mọi kẻ làm ác, dù người Do-thái hay nước ngoài. 10Nhưng vinh quang, danh dự, bình an dành sẵn cho người vâng phục Thượng Đế,⚓ không phân biệt chủng tộc⚓11vì Thượng Đế không thiên vị ai.
Luật pháp Mai-sen không cứu được người Do-thái
12Người nước ngoài phạm tội khi chưa biết luật pháp Mai-sen, sẽ bị hình phạt,⚓ nhưng không chiếu theo luật ấy. Người Do-thái biết luật pháp, khi phạm tội sẽ bị xét xử theo luật pháp. 13Vì không phải người biết⚓ luật pháp được kể là công chính, nhưng người vâng giữ luật pháp. 14Khi người nước ngoài không có luật pháp, theo bản tính làm những điều luật pháp đòi hỏi, hành động theo bản tính là luật pháp của họ. 15Việc này chứng tỏ các nguyên tắc luật pháp đã được ghi vào lòng họ; lương tâm cũng làm chứng khi lên tiếng⚓ buộc tội hay biện hộ. 16Theo Phúc âm tôi truyền giảng, đến ngày Thượng Đế đã định, Chúa Cứu Thế Giê-xu sẽ xét xử mọi tư tưởng, hành động kín đáo của loài người. 17Anh em tự hào là người Do-thái, ỷ lại luật pháp Mai-sen, khoe mình là dân Thượng Đế. 18Anh em tự phụ vì biết được ý muốn Ngài, biết phân biệt phải quấy nhờ học hỏi luật pháp. 19Anh em kiêu hãnh tự nhận là người dẫn đường kẻ mù, ánh sáng cho người đi trong đêm tối, 20là giáo sư người thất học và trẻ con, vì anh em thông thạo luật pháp, tinh hoa của trí thức và chân lý. 21Do đó, anh em ưa dạy dỗ người khác, nhưng sao không tự sửa dạy? Anh em bảo người ta đừng trộm cắp, sao anh em còn trộm cắp? 22Anh em cấm kẻ khác ngoại tình, sao anh em vẫn ngoại tình? Anh em không cho thờ lạy thần tượng, sao anh em ăn trộm đồ thờ? 23Anh em tự hào hiểu biết luật pháp Thượng Đế, sao còn phạm luật để làm nhục danh Ngài? 24Thật đúng như lời Thánh kinh: “Vì tội người Do-thái các ngươi mà danh Thượng Đế bị xúc phạm giữa các dân tộc.”
Lễ cắt bì không cứu rỗi được
25Nếu anh em tôn trọng luật pháp, thì chịu cắt bì mới có ý nghĩa; nếu phạm luật, chịu cắt bì cũng như không. 26Nếu người không chịu cắt bì vâng giữ luật pháp, lẽ nào Thượng Đế chẳng xem họ như đã chịu cắt bì? 27Và chính họ — những người thực sự không chịu cắt bì nhưng biết tôn trọng luật pháp — sẽ lên án anh em là những người chịu cắt bì và có luật pháp hẳn hoi, nhưng không chịu vâng giữ. 28Người chỉ có hình thức Do-thái không phải là Do-thái thật; lễ cắt bì chỉ theo nghi thức bên ngoài không phải lễ cắt bì chân chính. 29Người Do-thái thật phải có tâm hồn Do-thái cũng như lễ cắt bì thật là sự đổi mới⚓ tâm hồn do Thánh Linh, không phải chỉ theo lễ nghi, luật pháp. Người như thế sẽ được chính Thượng Đế khen ngợi, không phải loài người.