27

Gia-cốp cướp phước lành của Ê-sau

¹ Bởi Y-sác đã già, mắt làng chẳng thấy được nữa, bèn gọi Ê-sau, con trưởng nam, mà rằng: Hỡi con! Ê-sau thưa rằng: Có con đây. ² Người bèn nói rằng: Nầy, cha đã già rồi, chẳng biết ngày nào phải chết; ³ vậy bây giờ, cha xin con hãy lấy khí giới, ống tên và cung con, ra đồng săn thịt rừng cho cha, ⁴ dọn một món ngon tùy theo cha sở thích; rồi dâng lên cho cha ăn, đặng linh hồn cha chúc phước cho con trước khi chết. ⁵ Vả, đương khi Y-sác nói cùng Ê-sau con trai mình, thì Rê-bê-ca có nghe. Ê-sau bèn ra đồng săn thịt rừng đặng đem về cho cha.
⁶ Rê-bê-ca nói cùng Gia-cốp, con trai mình, rằng: Nầy, mẹ có nghe cha nói cùng Ê-sau, anh con, và dặn rằng: ⁷ Hãy đem thịt rừng về cho cha, dọn một món ngon cha ăn; đặng trước khi qua đời, cha sẽ chúc phước cho con trước mặt Đức Giê-hô-va. ⁸ Vậy, con ơi! bây giờ, hãy nghe mẹ và làm theo lời mẹ biểu: ⁹ Hãy ra ngoài bầy, bắt hai dê con tốt, rồi mẹ sẽ dọn cho cha con một món ngon, tùy theo người sở thích; ¹⁰ con sẽ đem cho cha ăn, đặng người chúc phước con trước khi qua đời. ¹¹ Gia-cốp thưa lại cùng mẹ rằng: Thưa mẹ, Ê-sau, anh con, có lông, còn con lại không. ¹² Có lẽ cha sẽ rờ mình chăng, coi con như kẻ phỉnh gạt, thì con chắc lấy cho mình sự rủa sả, chớ chẳng phải sự chúc phước đâu. ¹³ Mẹ đáp rằng: Con ơi! xin sự rủa sả đó để cho mẹ chịu; hãy cứ nghe lời mẹ, ra bắt hai dê con. ¹⁴ Vậy, Gia-cốp đi bắt hai dê con, đem lại cho mẹ, làm món ngon, tùy theo cha sở thích.
¹⁵ Đoạn, Rê-bê-ca lấy quần áo tốt nhứt của Ê-sau, con trưởng nam, sẵn để trong nhà, mà mặc vào cho Gia-cốp, con út mình; ¹⁶ rồi người lấy da dê con bao hai tay và cổ, vì tay và cổ Gia-cốp không có lông. ¹⁷ Rê-bê-ca bèn để món ngon và bánh của mình đã dọn vào tay con út mình.
¹⁸ Gia-cốp bưng đến cha mình và nói rằng: Thưa cha! Y-sác đáp: Có cha đây; con là đứa nào đó? ¹⁹ Gia-cốp thưa: Tôi là Ê-sau, con trưởng nam của cha; con đã làm theo lời cha dặn biểu; xin cha dậy, ngồi ăn lấy thịt săn của con, đặng linh hồn cha sẽ chúc phước cho con. ²⁰ Y-sác hỏi rằng: Sao con đi săn được mau thế? Thưa rằng: Ấy nhờ Giê-hô-va Đức Chúa Trời của cha xui tôi gặp mau vậy. ²¹ Y-sác nói cùng Gia-cốp rằng: Hỡi con! Hãy lại gần đặng cha rờ thử xem có phải là Ê-sau, con của cha chăng. ²² Gia-cốp bèn lại gần Y-sác; người rờ và nói rằng: Tiếng nói thì của Gia-cốp, còn hai tay lại của Ê-sau. ²³ Người chẳng nhận biết đặng vì hai tay cũng có lông như của anh, là Ê-sau. Vậy Y-sác chúc phước cho. ²⁴ Người lại hỏi rằng: Ấy con thật là Ê-sau, con trai ta, phải chăng? Gia-cốp thưa: Phải, con đây. ²⁵ Y-sác bèn nói: Hãy dọn cho cha ăn lấy thịt săn của con, đặng linh hồn cha chúc phước cho con. Gia-cốp dọn cho người ăn, cũng có đem rượu cho người uống nữa.
²⁶ Rồi Y-sác cha người nói rằng: Hỡi con! Hãy lại gần và hôn cha. ²⁷ Gia-cốp bèn lại gần và hôn người. Y-sác đánh mùi thơm của áo con, liền chúc phước cho, và nói rằng:
Nầy, mùi hương của con ta
Khác nào mùi hương của cánh đồng mà Đức Giê-hô-va đã ban phước cho.⚓
²⁸ Cầu xin Đức Chúa Trời cho con sương móc trên trời xuống,
Được màu mỡ của đất,
Và dư dật lúa mì cùng rượu.
²⁹ Muôn dân phải phục con,
Các nước phải quì lạy trước mặt con!
Hãy được quyền chủ các anh em,
Các con trai của mẹ con phải quì lạy trước mặt con!
Ai rủa sả con sẽ bị rủa sả lại,
Ai cầu phước cho con, sẽ được ban phước lại!⚓
³⁰ Vừa khi Y-sác chúc phước cho Gia-cốp xong, và vừa khi Gia-cốp lui ra khỏi nơi cha mình, thì Ê-sau, anh người, đi săn trở về. ³¹ Người cũng dọn một món ngon, dâng lên cho cha và thưa rằng: Xin dậy, ngồi ăn thịt săn của con trai cha, đặng linh hồn cha chúc phước cho con. ³² Y-sác, cha người, hỏi: Con là đứa nào? Thưa rằng: Tôi là Ê-sau, con trưởng nam của cha. ³³ Y-sác lấy làm cảm động quá đỗi mà nói rằng: Vậy, còn đứa nào đã săn thịt rừng, và đã dâng lên cho cha đó? Trước khi con về, cha đã ăn hết rồi, và chúc phước cho nó; nó lại sẽ được ban phước vậy.
³⁴ Vừa nghe dứt lời cha, thì Ê-sau la lên một tiếng rất lớn và rất thảm thiết mà thưa cùng cha rằng: Cha ơi! Xin hãy chúc phước cho con luôn nữa! ³⁵ Nhưng Y-sác lại đáp: Em con đã dùng mưu kế đến cướp sự chúc phước của con rồi. ³⁶ Ê-sau liền nói rằng: Có phải vì người ta gọi nó là Gia-cốp mà nó hai lần chiếm lấy vị tôi rồi chăng? Nó đã chiếm quyền trưởng nam tôi, và lại bây giờ còn chiếm sự phước lành của tôi nữa. Tiếp rằng: Cha chẳng có dành sự chúc phước chi cho tôi sao?⚓ ³⁷ Y-sác đáp rằng: Nầy, cha đã lập nó lên làm chủ con, đã cho các anh em làm tôi nó; và đã dự bị lúa mì và rượu cho nó. Vậy, cha sẽ làm chi cho con đây? ³⁸ Ê-sau thưa rằng: Cha ơi! Cha chỉ có sự chúc phước đó thôi sao? Hãy chúc phước cho con với, cha! Rồi, Ê-sau cất tiếng lên khóc.⚓ ³⁹ Y-sác cha người, đáp rằng:
Nầy, nơi con ở sẽ thiếu màu mỡ của đất,
Cùng sương móc trên trời sa xuống.⚓
⁴⁰ Con sẽ nhờ gươm mới được sống,
Và làm tôi tớ cho em con.
Song khi con lưu lạc rày đó mai đây,
Sẽ bẻ cái ách của em trên cổ con vậy.⚓

Ê-sau toan giết Gia-cốp. – Rê-bê-ca phá mưu thù

⁴¹ Ê-sau trở lòng ghét Gia-cốp vì cớ cha mình chúc phước cho người, bèn nói thầm trong lòng rằng: Ngày tang của cha đã hầu gần; vậy, ta sẽ giết Gia-cốp, em ta, đi. ⁴² Họ đem lời Ê-sau, con lớn, thuật lại cùng Rê-bê-ca, thì người sai gọi Gia-cốp, con út mình, mà nói rằng: Nầy, Ê-sau, anh con, toan giết con để báo thù. ⁴³ Vậy, bây giờ, hỡi con, hãy nghe lời mẹ, đứng dậy, chạy trốn qua nhà La-ban, cậu con, tại Cha-ran, ⁴⁴ và hãy ở cùng người ít lâu, cho đến lúc nào cơn giận của anh con qua hết. ⁴⁵ Khi cơn giận anh con bỏ qua rồi, và nó quên việc con đã gây nên với nó, thì mẹ sẽ biểu con về. Có lẽ đâu mẹ phải chịu mất cả hai đứa trong một ngày ư?
⁴⁶ Rê-bê-ca nói cùng Y-sác rằng: Tôi đã chán, không muốn sống nữa, vì cớ mấy con gái họ Hếch. Nếu Gia-cốp cưới một trong mấy con gái họ Hếch mà làm vợ, tức một người con gái trong xứ như các đứa đó; thôi, tôi còn sống mà chi?

27

Y-Yakôb Ntŭng Sŏk Nau Mât Ton Y-Êsâu

¹Tơ lah Y-Isăk ranh jêh, măt păng ngo mâu hôm dơi saơ ôh, păng kuăl Y-Êsâu kon bôk rah păng jêh ri păng lah: "Ơ nâu" kon păng plơ̆ lah ma păng: "Aơ, ta aơ gâp." ²Păng lah: "Aơ, gâp ranh jêh; gâp mâu gĭt ôh. ³Aƀaơ may sŏk ndơ may vay nsong yô bri, dĭng hăr jêh ri na ndron may. Hăn tâm bri jêh ri pănh jun ma gâp. ⁴Nkra puăch jun nây ma gâp tĭng nâm gâp ŭch sa. Njŭn ma gâp gay ma gâp sa jêh ri gâp dơi mât ton ma may lor ma gâp khĭt."
⁵H'Rêbêka tăng nau Y-Iăk lah ma Y-Êsâu kon bu klâu păng. Pô ri tơ lah Y-Êsâu hăn tâm bri ŭch joi jun jêh ri nsĭt ta ngih. ⁶H'Rêbêka lah ma Y-Yakôb kon bu klâu păng: "Gâp tăng mbơ̆ may ngơi ma Y-Êsâu, nâu may pô aơ, ⁷njŭn ma gâp puăch jun jêh ri nkra puăch ăn kah sa, gay ma gâp dơi sa jêh ri mât ton ma may ta năp Yêhôva lor ma gâp khĭt.' ⁸Aƀaơ aơ, Ơ nâu iăt nau gâp, tĭng nâm nau gâp ntăm ma may. ⁹"Hăn ta phung biăp, be sŏk ma gâp bar mlâm be ueh, jêh ri gâp mra nkra puăch kah sa ma mbơ̆ may tĭng nâm păng rŏng. ¹⁰May mra njŭn iăm nây ma mbơ̆ may, gay ma păng sa jêh ri mât ton ma may lor păng khĭt." ¹¹Ƀiălah Y-Yakôb lah ma H'Rêbêka me păng: "Aơ, Y-Êsâu, nâu gâp geh rsao âk jêh ri gâp mâu geh rsau ôh. ¹²Klăp lah mbơ̆ gâp mra rbot gâp, jêng gâp mra jêng bunuyh ndơm păng, jêh ri gâp mra tât rtăp rak ma gâp nơm, mâu di nau mât ton ôh." ¹³Me păng lah ma păng: "Ơ nâu, ăn nau rtăp rak may tŭp ta gâp. Kanŏng iăt nau gâp jêh ri hăn sŏk hom be ma gâp." ¹⁴Jêh ri păng hăn sŏk njŭn păng ma me păng; jêh ri me păng nkra iăm kah sa tĭng nâm bơ̆ păng ŭch. ¹⁵H'Rêbêka sŏk kho ao ueh Y-Êsâu kon bôk rah păng, ndơ geh tâm ngih, jêh ri păng sâm nsoh kho ao nây ma Y-Yakôb oh păng. ¹⁶Jêh ri păng put ti jêh ri trô ko păng ma ntâu kon be. ¹⁷Jêh ri păng ăn iăm tâm ti Y-Yakôb kon bu klâu păng puăch kah sa jêh ri piăng let păng nkra jêh.
¹⁸Păng hăn ta mbơ̆ păng jêh ri lah: "Ơ mbơ̆ gâp." Y-Isăk lah: "Ta aơ gâp, mbu may, Ơ nâu?" ¹⁹Y-Yakôb lah ma mbơ̆ păng: "Gâp jêng Y-Êsâu kon bôk rah may. Gâp ƀư jêh tĭng nâm nau may ntăm jêh ma gâp. Dâk hom, gŭ jêh ri sa puăch jun gâp, gay ma may dơi mât ton ma gâp." ²⁰Ƀiălah Y-Isăk lah ma kon bu klâu păng: "Mâm may gơnh mâp jun, Ơ nâu?" Păng lah: "Yorlah Yêhôva Brah Ndu may ăn nau ƀŭn lap ma gâp." ²¹Y-Isăk lah ma Y-Yakôb: "Văch êp, gay ma gâp dơi rbot may, Ơ nâu, gĭt lah may jêng kon gâp Y-Êsâu ngăn lĕ mâu lah mâu?" ²²Y-Yakôb hăn êp mbơ̆ păng Y-Isăk, jêh ri păng rbot jêh ri lah: "Bâr ngơi nâm bu bâr ngơi Y-Yakôb, ƀiălah ti, nâm bu ti Y-Êsâu." ²³Jêh ri Y-Isăk mâu gĭt năl păng ôh, ƀiălah ti păng geh rsau nâm bu ti nâu păng Y-Êsâu. Pô ri Y-Isăk mât ton ma Y-Yakôb. ²⁴Păng lah: "May jêng kon gâp Y-Êsâu ngăn lĕ?" Păng lah: "Gâp yơh." ²⁵Păng lah: "Ăn puăch ma gâp; gâp mra sa puăch jun kon gâp, gâp ŭch gâp mât ton ma may." Păng ăn puăch ma mbơ̆ păng jêh ri păng sa. Păng njŭn dak play kriăk ƀâu jêh ri păng nhêt. ²⁶Jêh ri Y-Isăk mbơ̆ păng lah ma păng: "Hăn êp ta gâp jêh ri chŭm gâp, Ơ nâu." ²⁷Păng hăn êp jêh ri chŭm Y-Iăk ƀâu nglâm kho ao păng jêh ri mât ton ma păng lah: "Ơ, bâu nglâm kon bu klâu gâp, jêng nâm bu ƀâu nglâm mir Yêhôva ăn jêh nau ueh uĭn.
²⁸Dăn ma Brah Ndu ăn ma may dak ngom tă bơh trôk, jêh ri ăn neh may jêng ngăn, geh ba jêh ri dak play kriăk ƀâu âk. ²⁹ăn âk bunuyh ƀon lan jêng tông mpăr ueh may, jêh ri âk phung mpôl băl chon ta năp may. Ăn may jêng Kôranh ma phung oh may, jêh ri ăn phung kon bu klâu me may chon ta năp may. Ăn mbu nâm rtăp rak may jêng bunuyh bu rtăp rak; jêh ri ăn mbu nâm ƀư nau ueh uĭn ma may, geh nau ueh uĭn."
³⁰Tơ lah mhe jêh Y-Isăk mât ton ma Y-Yakôb, jêh ri Y-Yakôb mhe du tă bơh Y-Isăk mbơ̆ păng. Y-Êsâu, nâu păng mhe tă sĭt nsong pănh. ³¹Păng nkra tâm ban lĕ puăch kah sa jêh ri njŭn ma mbơ̆ păng jêh ri lah ma mbơ̆ păng: "Ăn mbơ̆ gâp dâk jêh ri sa puăch jun kon bu klâu may, gay ma may dơi mât ton ma gâp. ³²Y-Isăk, mbơ̆ păng lah ma păng: "Mbu may?' Gâp jêng Y-Êsâu kon bu klâu bôk rah, deh lor lơn." ³³Y-Isăk sâr hâu ngăn lah: "Mbu nâm sŏk jêh puăch jun jêh ri njŭn ăn jêh gâp sa, gâp sa lĕ jêh lor ma tât may, jêh ri gâp mât ton jêh ma păng. Nanê̆ păng mra geh nau mât ton." ³⁴Tăng nau mbơ̆ păng lah: Y-Êsâu nter katang ngăn, bêng ma nau rngot, jêh ri păng lah ma mbơ̆ păng: "Mât ton ma gâp tâm ban lĕ, Ơ mbơ̆ gâp." ³⁵Ƀiălah Y-Isăk lah: "Oh may văch jêh ma nau ndơm, jêh ri păng sŏk jêh nau mât ton may. ³⁶Y-Êsâu lah: "Mâu di yor nây bu moh păng Y-Yakôb? Yorlah păng pit lơi jêh ndơ gâp bar tơ̆. Păng sŏk lơi jêh nau gâp jêng nâu ranh, jêh ri, aƀaơ aơ păng sŏk lơi đŏng nau mât ton gâp." Jêh ri păng lah: "May mâu prăp hĕ nau mât ton ma gâp." ³⁷Y-Isăk lah ma Y-Êsâu: "Aơ, gâp ăn jêh păng jêng Kôranh may jêh ri gâp ăn jêh lĕ rngôch phung oh nâu păng jêng n'hat na păng; gâp siăm jêh păng ma ba jêh ri dak play kriăk ƀâu.' Moh ndơ gâp ăn ma may aơ?" ³⁸Y-Êsâu lah ma mbơ̆ păng: "May geh kanŏng du nau mât ton hĕ, Ơ mbơ̆ gâp?" Mât ton an ma gâp tâm ban lĕ, ơ mbơ̆ gâp, Ơ mbơ̆ gâp." ³⁹Jêh ri Y-Êsâu nter nhĭm, Y-Isăk, mbơ̆ păng plơ̆ lah ma păng, aơ, may mra gŭ ta neh mâu jêng ndơ âk ôh, jêh ri may mra kƀah dak ngom bơh trôk ta kalơ. ⁴⁰May mra gŭ rêh ma đao may ri mơ dơi rêh, jêh ri jêng n'hat na ma oh may. Ƀiălah dôl may rêh mblêng ta aơ ta ri, may mra nkêch lơi mâng mbăk păng ta trôko may.

Y-Isăk Tĭng Y-Yabôb Hăn Ta Bon Haran

⁴¹Y-Êsâu tâm rmot ma Y-Yakôb yor nau mât ton mbơ̆ khân păng ăn ma păng, jêh ri Y-Êsâu lah êng tâm nuih n'hâm: "Nar nhĭm nhhiăng ma mbơ̆ gâp hŏ dăch tât jêh. Rnôk nây gâp mra nkhĭt Y-Yakôb, oh gâp: ⁴²"Bu mbơh ma H'Rêbêka nau Y-Êsâu kon bu klâu bôk rah păng ngơi. Păng đă bu kuăl Y-Yakôb kon păng jêh ri lah: "Aơ, nâu may Y-Êsâu ma nau păng mĭn har plơng mra nkhĭt may. ⁴³Aƀaơ, Ơ nâu, iăt nau gâp. Dâk hom may jêh ri hăn du ta ƀon Charan ma Y-Laban nâu gâp. ⁴⁴Ăn may gŭ ndrel ma păng ăn jŏ djê̆ kŏ tât nau nuih nâu may roh jêh, ⁴⁵tơlah nâu may roh nau păng nuih ma may, jêh ri chuêl jêh nau may ƀư ma păng. Dôl nây gâp mra an may sĭt bơh nây. Moh khlay gâp roh lĕ bar hê khân may tâm du nar?" ⁴⁶H'Rêbêka lah ma Y-Isăk: "Nau rêh gâp rngot ngăn, mâu hôm ŭch rêh đŏng ôh, yorlah phung kon bu ur Mpôl Y-Het. Tơlah Y-Yakôb sŏk du huê tâm phung kon bu ur Mpôl Y-Het jêng ur, du huê bu ur tâm n'gor aơ nâm bu phung nây; moh khlay nau rêh gâp?"