31

Gia-cốp trở về Ca-na-an

1 Gia-cốp được nghe lời các con La-ban nói rằng: Gia-cốp đã lấy hết gia tài cha ta, và vì nhờ của cha ta, nên mới được giàu có dường ấy. 2 Gia-cốp cũng để ý coi nét mặt cậu, nhận biết rằng người chẳng đối ở với mình như trước nữa.
3 Đức Giê-hô-va phán cùng Gia-cốp rằng: Hãy trở về xứ của tổ phụ ngươi, chốn bà con ngươi, ta sẽ phù hộ ngươi. 4 Gia-cốp bèn sai người gọi Ra-chên và Lê-a đến nơi cầm bầy súc vật của mình ngoài đồng, 5 và nói cùng họ rằng: Ta thấy sắc mặt cha hai ngươi đối cùng ta chẳng còn như trước nữa, nhưng nhờ Đức Chúa Trời của cha ta phù hộ ta. 6 Chánh hai ngươi cũng biết rằng ta đã giúp cha hai ngươi hết sức, 7 còn cha hai ngươi lại khinh bạc và mười lần thay đổi công giá ta; nhưng Đức Chúa Trời không cho phép người làm hại ta chút nào. 8 Khi người dạy rằng: Các con chiên có đốm dùng làm công giá ngươi, quả các con chiên đều sanh con ra có đốm. Còn nếu dạy rằng: Các con chiên có sọc dùng làm công giá ngươi, quả các con chiên đều sanh con ra có sọc. 9 Thế thì, Đức Chúa Trời đã bắt súc vật của cha hai ngươi cho ta đó! 10 Đương trong lúc chiên giao hiệp nhau, ta nhướng mắt lên, chiêm bao thấy các chiên đực đương giao hiệp cùng chiên cái đều có sọc, có rằn và có đốm. 11 Thiên sứ Đức Chúa Trời phán cùng ta trong mộng rằng: Hỡi Gia-cốp! Ta bèn thưa: Có tôi đây. 12 Thiên sứ rằng: Hãy nhướng mắt lên mà nhìn: Hết thảy chiên đực đương giao hiệp cùng chiên cái đều có sọc, có rằn và có đốm; vì ta đã thấy cách La-ban ăn ở cùng ngươi rồi. 13 Ta đây là Đức Chúa Trời của Bê-tên, tức nơi ngươi đã thoa dầu đầu cây trụ và đã khấn vái ta. Bây giờ, hãy đứng dậy, ra khỏi xứ nầy và trở về xứ của bà con ngươi.
14 Ra-chên và Lê-a đáp cùng người mà rằng: Chúng tôi còn một phần chi hay là cơ nghiệp chi nơi nhà cha chúng tôi chăng? 15 Vì người đã gả bán chúng tôi và ăn xài hết tiền bạc bán nữa, há người chẳng đãi chúng tôi như người dưng ư? 16 Các tài vật mà Đức Chúa Trời đoạt nơi tay cha chúng tôi tức là của chúng tôi và của con cái chúng tôi. Vậy bây giờ, chàng hãy làm theo mọi lời Đức Chúa Trời đã phán dạy.
17 Gia-cốp bèn đứng dậy, đỡ vợ và con lên lưng lạc đà, 18 dẫn hết thảy súc vật và của cải mình, tức súc vật mình đã gây dựng ở Pha-đan-A-ram, đặng trở về cùng Y-sác, cha mình, ở Ca-na-an. 19 Trong lúc La-ban mắc đi hớt lông chiên người, thì Ra-chên ăn cắp các pho tượng thờ trong nhà của cha mình. 20 Gia-cốp gạt La-ban, vì không nói rằng, mình muốn đi trốn. 21 Vậy, người đứng dậy, đem theo hết thảy tài vật mình, trốn đi ngang qua sông, thẳng tuốt về núi Ga-la-át.

La-ban đuổi theo Gia-cốp

22 Đến ngày thứ ba, người ta học lại cùng La-ban rằng Gia-cốp đã trốn đi rồi. 23 Người bèn đem các anh em mình đuổi theo Gia-cốp trong bảy ngày đường, và theo kịp tại núi Ga-la-át. 24 Nhưng trong cơn chiêm bao lúc ban đêm, Đức Chúa Trời đến cùng La-ban, người A-ram, mà phán rằng: Dầu lành dầu dữ, thế nào ngươi khá giữ mình đừng nói chi cùng Gia-cốp hết. 25 Vậy, La-ban theo kịp Gia-cốp. Vả, Gia-cốp đương đóng trại trên núi; La-ban và các anh em người cũng đóng trại trên núi Ga-la-át.
26 La-ban nói cùng Gia-cốp rằng: Cháu đã làm chi vậy? Cháu đã gạt cậu và dẫn mấy đứa gái cậu như phu tù giặc. 27 Sao trốn nhẹm, gạt và không cho cậu hay trước? Có lẽ cậu đưa đi rất vui vẻ, tiếng hát, tiếng đàn và tiếng trống phụ đưa. 28 Cháu làm cách dại dột vậy, không để cho cậu hôn con trai và con gái cậu. 29 Tay cậu có đủ quyền làm hại cháu; nhưng Đức Chúa Trời của cha cháu đã mách bảo cùng cậu tối hôm qua rằng: Dầu lành dầu dữ, ngươi khá giữ mình đừng nói chi cùng Gia-cốp hết. 30 Bây giờ, vì lòng cháu mong mỏi về nhà cha cháu, nên đã ra đi; nhưng cớ sao cháu lại ăn cắp các pho tượng cậu?
31 Gia-cốp đáp rằng: Vì cớ tôi e cậu bắt hai người con gái lại chăng. 32 Nhưng tìm nơi ai được các pho tượng của cậu, thì ai đó sẽ bị chết đi! Tại trước mặt các anh em chúng ta, cậu hãy kiểm soát các món nơi tôi đi, và hãy lấy vật chi thuộc về cậu. Vả, Gia-cốp vốn không hay rằng Ra-chên đã trộm mấy pho tượng đó. --- 33 Vậy, La-ban vào trại Gia-cốp, trại Lê-a, trại hai người đòi, chẳng tìm được chi cả. Đoạn, ở trại Lê-a bước ra đi vào trại Ra-chên. 34 Vả, Ra-chên có lấy mấy pho tượng đó, giấu dưới bành lạc đà, rồi ngồi lên trên. La-ban soát lục khắp trại chẳng gặp pho tượng. 35 Nàng bèn thưa cùng cha rằng: Vì trong mình con có việc riêng của đàn bà, nên đứng dậy rước chẳng được; xin chúa chớ giận con chi hết. Người kiếm, nhưng chẳng thấy pho tượng đâu hết.
36 Gia-cốp bèn nổi giận rầy lộn cùng La-ban, mà rằng: Tôi có án gì, tội gì, mà cậu hằm hằm đuổi theo như vậy! 37 Cậu đã soát lục các đồ hành lý tôi, có kiếm được món chi thuộc về nhà cậu chăng? Hãy đem món đó ra trước mặt anh em tôi cùng anh em cậu, đặng họ đoán xét đôi ta. 38 Kìa, đã hai mươi năm tôi ăn ở nơi nhà cậu, chiên cùng dê cậu nào có sảo thai, và tôi chẳng hề ăn thịt chiên đực của bầy cậu bao giờ; 39 cũng chẳng hề đem về cho cậu một con nào bị xé; bằng có, chính tôi chịu đền đó thôi. Cậu cứ đòi luôn những con bị ăn cắp ban ngày và ăn trộm ban đêm. 40 Ban ngày tôi chịu nắng nồng, ban đêm chịu lạnh lùng, ngủ nào có an giấc được đâu. 41 Đó trong hai mươi năm tôi ở tại nhà cậu là thế; trong mười bốn năm giúp việc, để được hai con gái cậu, và sáu năm đặng lãnh lấy bầy súc vật của cậu, mà cậu lại còn thay đổi mười lần công giá tôi. 42 Nếu Đức Chúa Trời của cha tôi, Đức Chúa Trời của Áp-ra-ham, là Đấng mà Y-sác kính sợ, không phù hộ tôi, chắc bây giờ cậu đuổi tôi ra tay không. Đức Chúa Trời đã xem thấy nỗi đau khổ tôi cùng công việc hai tay tôi làm, nên đêm qua Ngài đã xét công bình rồi đó.
43 La-ban đáp cùng Gia-cốp mà rằng: Các đứa gái nầy là con của cậu; các đứa trẻ nầy là trẻ của cậu; các bầy súc vật tức là bầy của cậu, và các vật chi cháu thấy được tức của cậu hết; ngày nay cậu sẽ làm chi được cùng các con gái hay là các cháu cậu đó? 44 Vậy bây giờ, hè! Chúng ta kết ước cùng nhau, để dùng làm chứng cho cậu và cháu.

Gia-cốp và La-ban lập ước

45 Gia-cốp lấy một hòn đá, dựng đứng lên làm trụ; 46 và nói cùng các anh em mình rằng: Hãy lượm góp đá lại. Chúng bèn góp đá lại, chất thành một đống, rồi ngồi lên trên ăn bữa. 47 La-ban đặt tên đống đá đó là Y-ê-ga Sa-ha-đu-ta; còn Gia-cốp kêu là Ga-lét. 48 La-ban nói rằng: Đống đá nầy ngày nay làm chứng cho cậu và cháu đó. Cho nên chúng gọi là Ga-lét. 49 Mà cũng có gọi là Mích-ba, vì La-ban có nói thêm rằng: Khi chúng ta phân cách nhau, cầu xin Đức Giê-hô-va coi sóc cậu và cháu. 50 Nếu cháu hành hạ các con gái cậu, nếu cưới vợ khác nữa, thì hãy giữ mình! Chẳng phải người thường soi xét ta đâu, bèn là Đức Chúa Trời làm chứng cho chúng ta vậy. 51 La-ban lại nói cùng Gia-cốp rằng: Nầy đống đá, nầy cây trụ mà cậu đã dựng lên giữa cậu và cháu đây. 52 Đống đá nầy và cây trụ nầy làm chứng rằng cậu chẳng qua khỏi đây, đi đến nơi cháu, và cháu cũng chẳng vượt khỏi đây, đi đến nơi cậu, trong khi có ý muốn làm hại nhau. 53 Cầu xin Đức Chúa Trời của Áp-ra-ham, Đức Chúa Trời của Na-cô, Đức Chúa Trời của cha các người đó đoán xét cho chúng ta! Gia-cốp chỉ Đấng của Y-sác, cha mình, kính sợ mà thề. 54 Đoạn, người dâng một của lễ tại trên núi, và mời các anh em mình dùng bánh. Vậy, chúng dùng bánh, rồi ở ban đêm trên núi.
55 La-ban dậy sớm, hôn các con trai và các con gái mình, và chúc phước cho, rồi đi trở về nhà mình.

31

Y-Yakôb Du Bơh Y-Laban

1Y-Yakôb tăng nau phung kon bu klâu Y-Laban ngơi lah: "Y-Yakôb sŏk jêh lĕ rngôch ndơ mbơ̆ he; jêh ri ma ndơ mbơ̆ he yơh păng jêng ndrŏng." 2Y-Yakôb saơ Y-Laban mâu hôm rŏng ma păng ôh. 3Jêh ri Yêhôva lah ma Y-Yakôb: "Sĭt hom ta n'gor phung che may jêh ri ma phung mpôl băl jêh ri gâp mra gŭ ndrel ma may." 4Y-Yakôb đă bu hăn kuăl H'Rachel jêh ri H'Lêa hăn ta mir djôt biăp păng. 5Păng lah ma phung ur păng: "Gâp saơ mbơ̆ khân ay mâu hôm rŏng ma gâp ôh nâm bu lor ƀiălah Brah Ndu mbơ̆ gâp gŭ ndrel ma gâp jêh. 6Khân ay gĭt jêh gâp pah kan jêh ma lĕ nau katang gâp ma mbơ̆ khân ay. 7Ƀiălah mbơ̆ khân ay ndơm jêh gâp, tâm rgâl jât tơ̆ ndơ nkhôm gâp; ƀiălah Brah Ndu mâu ăn păng ƀư ma gâp ôh." 8Tơ lah păng lah: "Biăp, be rvanh mra jêng ndơ nkhôm may; pô ri lĕ rngôch biăp be deh rvanh. 9Pô ri Brah Ndu sŏk jêh biăp be mbơ̆ khân ay jêh ri ăn ma gâp. 10Dôl biăp tâm gar gâp n'gơr măt uănh tâm nau mbơi; aơ be nkuăng tâm groi đah be me jêng rvanh ƀrưnh, jêh ri ƀlak. 11Tông mpăr ueh Brah Ndu lah ma gâp tâm nau mbơi: "Ơ Y-Yakôb!, Gâp lah: "Aơ ta aơ gâp. 12Păng lah: "N'gơr măt may jêh ri uănh: lĕ rngôch be nkuăng tâm groi đah be me jêng rvanh ƀrưnh, jêh ri ƀlak; yorlah gâp saơ lĕ nau Y-Laban ƀư ma may. 13Gâp jêng Brah Ndu Bêthel ntŭk may nkhŭt dak ƀâu kah ta kalơ ndơ tâm mbên, ntŭk may ƀư jêh nau ton ma gâp. Aƀaơ aơ, dâk hom may, luh bơh n'gor aơ jêh ri sĭt ta n'gor bu deh ma may. 14H'Rachel jêh ri H'Lêa plơ̆ lah ma păng: "Hôm geh lĕ ma hên du kô̆ mâu lah drăp ndơn tâm ngih mbơ̆ hên? 15Mâu di hĕ păng kơp hên tâm ban ma bu năch? Yorlah păng tăch jêh hên, jêh ri sa jêh prăk bu rvăt hên! 16Lĕ drăp ndơ Brah Ndu sŏk bơh mbơ̆ hên jêng ndơ hên jêh ri ma phung kon hên. Aƀaơ aơ, ƀư lĕ mâm nau Brah Ndu đă may ƀư."
17Pô ri Y-Yakôb dâk, jêh ri păng ăn phung kon bu klâu jêh ri phung ur păng ncho seh samô. 18Păng ndjôt leo lĕ mpô mpa păng, ndơ bun jêh, phung păng geh jêh tĭng nâm păng sŏk tâm n'gor Padan Aram, ŭch hăn ta Y-Isăk mbơ̆ păng tâm n'gor Kanaan. 19Y-Laban hăn nkăp rsau biăp păng, jêh ri H'Rachel ntŭng rup brah ngih mbơ̆ păng. 20Y-Yakôb du ntŭng bơh Y-Laban bunuyh Aram. Păng mâu lah ôh ma păng mĭn du. 21păng du ma lĕ rngôch mpa păng geh. Păng dâk jêh ri rgăn dak krong Ơprat, jêh ri păng hăn mơ pa yôk Gilêat.

Y-Laban Tĭng Y-Yakôb

22Ta nar tal pe bu mbơh ma Y-Laban nau Y-Yakôb du jêh. 23Pô ri păng sŏk ndŭl mpôl păng ndrel ma păng jêh ri tĭng Y-Yakôb pơh nar hăn trong. Păng dăch ban Y-Yakôb ta yôk Gilêat. 24Brah Ndu hăn ta Y-Laban bunuyh Aram tâm nau mbơi dôl măng jêh ri lah ma păng: "Njrăng hom ma may nơm. Lơi ngơi ma Y-Yakôb nau ueh mâu lah nau mhĭk ôh."
25Y-Laban ban Y-Yakôb. Y-Yakôb pâng rdâk jêh ngih bok păng ta n'gor mpứ yôk, jêh ri Y-Laban ndrel ma phung păng rdâk đŏng ngih bok ta n'gor mpứ yôk Gilêat. 26Y-Laban lah ma Y-Yakôb: "Moh may ƀư jêh? May du ntŭng bơh gâp jêh ri may rdu phung kon bu ur nâm bu phung bu nă bu nhŭp ma đao. 27Mâm ƀư may du ntŭng jêh ri sŏk ndô ndơ gâp, mâu mbơh ma gâp ôh, gay ma gâp dơi ăn may hăn ma nau maak, nau mprơ ma bâr gâr jê̆ jêh ri bâr gong rêng? 28Mâu lĕ may ăn gâp chŭm phung kon bu klâu jêh ri phung kon bu ur gâp. Ma nau rluk may ƀư pô nây. 29Ti gâp dơi ƀư mhĭk ma may, ƀiălah Brah Ndu mbơ̆ may ngơi jêh đah gâp măng ndơh lah: "Njrăng hom ma may nơm, lơi ngơi ma Y-Yakôb nau ueh mâu lah nau mhĭk ôh. 30Aƀaơ aơ may du yor may klâng ngăn ma ngih mbơ̆ may ƀiălah mâm ƀư may ntŭng rup brah gâp?" 31Y-Yakôb plơ̆ lah ma Y-Laban: "Yorlah gâp klach lah may mra sŏk sĭt phung kon bu ur may bơh gâp. 32Ƀiălah ma nau nơm may saơ rup brah may, nơm nây mâu mra gŭ rêh ôh. Ta năp phung oh nâu he ăn may sek uănh moh ndơ jêng ndơ may gŭ ndrel gâp, jêh ri sŏk ndơ nây. Yorlah Y-Yakôb mâu gĭt ôh H'Rachel ntŭng jêh rup brah nây.
33Y-Laban lăp tâm ngih bok Y-Yakôb, ngih bok H'Lêa jêh ri tâm ngih bok bar hê n'hat na bu ur, ƀiălah păng mâu saơ ndơ nây ôh. Păng lah tă bơh ngih bok H'Lêa jêh ri lăp tâm ngih H'Rachel. 34H'Rachel sŏk jêh rup brah jêh ri dơm ndơ nây tâm dâng ưn seh samô, jêh ri păng săp gŭ ta kalơ rup brah nây. Y-Laban rhi tâm lĕ ngih bok nây, ƀiălah mâu saơ ndơ nây ôh. 35H'Rachel lah ma mbơ̆ păng: "Lơi ăn kôranh gâp nuih ôh, yorlah gâp mâu dơi dâk ta năp may, yorlah tât jêh ma gâp tĭng nâm nau vay phung bu ur." Păng joi ƀiălah păng mâu dơi saơ ôh rup brah. 36Y-Yakôb ji nuih jêh ri nduyh Y-Laban, Y-Yakôb lah ma Y-Laban: "Moh nau vay gâp rlau? Moh nau tih gâp kŏ may tĭng gâp ma nau nuih? 37May rhi lĕ ndơ gâp? May saơ lĕ ndơ may nơm? Dơm ndơ nây ta aơ ta năp phung oh nâu gâp, jêh ri ta năp phung oh nâu may, gay ma khân păng dơi phat dôih ndrăng he bar hê. 38Nĕ, bar jât năm jêh gâp gŭ ndrel ma may. Biăp me may jêh ri be me may mâu mâp rlêh ôh, jêh ri gâp mâu mâp sa ôh biăp nkuăng may. 39Gâp mâu mâp njŭn ôh ma may biăp mpa bri hêk sa. Gâp nơm dơn nau roh nây. May ăn gâp trok jêh gĭt lah bu ntŭng măng mâu lah dôl nar. 40Pô aơ gâp jêng: duh nđat gâp dôl nar jêh ri kăt ƀư krăp gâp dôl măng jêh ri gâp mâu dơi bêch ôh. 41Aơ, bar jât năm aơ gâp gŭ tâm ngih may, gâp pah jêh kan ma may jât ma puăn năm gay ma geh bar hê kon bu ur may, jêh ri prau năm ma biăp may, jêh ri may tâm rgâl jêh jât tơ̆ ndơ nkhôm gâp. 42Tơ lah Brah Ndu mbơ̆ gâp, Brah Ndu Y-Abraham, Nơm Y-Isăk klach yơk, mâu gŭ mpeh pa gâp, nanê̆ may ăn gâp sĭt ti dơm. Brah Ndu saơ jêh nau knap gâp jêh ri kan ti gâp, jêh ri păng nduyh may măng ndơh.

Nau Tâm Rnglăp Y-Laban Đah Y-Yakôb

43Y-Laban plơ̆ lah ma Y-Yakôb: "Phung kon bu ur nây jêng phung kon bu ur gâp, phung kon nây jêng kon gâp, biăp nây jêng biăp gâp jêh ri lĕ rngôch ndơ may saơ nây jêng ndơ gâp. Moh gâp dơi ƀư nar aơ ma phung aơ, phung kon bu ur gâp mâu lah ma phung kon khân păng deh jêh?" 44Aƀaơ aơ, lŏng he, ăn he ƀư nau tâm rnglăp gâp đah may, jêh ri ăn nau nây jêng nau mbơh ăn ngăn may đah gâp." 45Pô ri Y-Yakôb sŏk leo glo lŭ tâm păng jêng ndơ tâm mbên. 46Y-Yakôb lah ma phung oh nâu păng: "Bun lŭ" khân păng sŏk bun lŭ, jêh ri sông sa ta meng lŭ bun nây. 47Y-Laban rnha ntŭk nây Jêgar Saha dutha, ƀiălah Y-Yakôb rnha ntŭk nây Galet. 48Y-Laban lah: "Nku bun lŭ aơ jêng nau mbơh nanê̆ ngăn ndrăng may đah gâp nar aơ." Yor nây bu rnha ntŭk nây Galet. 49Jêh ri Mispa yorlah Y-Laban lah: "Ăn Yêhôva mât mray ndrăng may đah gâp dôl he gŭ êng êng. 50Tơ lah may ƀư mhĭk ma phung kon bu ur gâp, mâu lah tơ lah may sŏk phung ur êng, nđâp tơ lah mâu geh bunuyh ôh gŭ ndrel he, ăn may kah gĭt Brah Ndu yơh jêng nơm saơ ndrăng may đah gâp."
51Y-Laban lah ma Y-Yakôb: "Ăn may saơ nku bun lŭ nây jêh ri ndơ tâm mbên gâp ndâk jêh ta nklang gâp đah may. 52Nku bun lŭ aơ jêh ri ndơ tâm mbên aơ jêng nau mbơh ma gâp mâu mra rgăn nku bun lŭ aơ hăn ta may ôh, jêh ri may mâu mra rgăn ôh ndơ tâm mbên aơ văch ŭch ƀư mhĭk ma gâp. 53Ăn Brah Ndu Y-Abraham, Brah Ndu Y-Nahôr jêh ri Brah Ndu mbơ̆ khân păng phat dôih ndrăng he." Jêh ri mbơ̆ păng klach yơk. 54Y-Yakôb nhhơr ndơ ƀư brah ta yôk jêh ri păng kuăl phung oh nâu păng sông sa; jêh ri khân păng bêch du măng ta yôk nây.
55Ơm ôi Y-Laban dâk, chŭm phung kon sau jêh ri phung kon bu ur păng. Păng mât ton ma kon sau păng jêh ri hăn sĭt ta ntŭk păng nơm.