1 Gia-cốp được nghe lời các con La-ban nói rằng: Gia-cốp đã lấy hết gia tài cha ta, và vì nhờ của cha ta, nên mới được giàu có dường ấy. 2 Gia-cốp cũng để ý coi nét mặt cậu, nhận biết rằng người chẳng đối ở với mình như trước nữa. 3 Đức Giê-hô-va phán cùng Gia-cốp rằng: Hãy trở về xứ của tổ phụ ngươi, chốn bà con ngươi, ta sẽ phù hộ ngươi. 4 Gia-cốp bèn sai người gọi Ra-chên và Lê-a đến nơi cầm bầy súc vật của mình ngoài đồng, 5 và nói cùng họ rằng: Ta thấy sắc mặt cha hai ngươi đối cùng ta chẳng còn như trước nữa, nhưng nhờ Đức Chúa Trời của cha ta phù hộ ta. 6 Chánh hai ngươi cũng biết rằng ta đã giúp cha hai ngươi hết sức, 7 còn cha hai ngươi lại khinh bạc và mười lần thay đổi công giá ta; nhưng Đức Chúa Trời không cho phép người làm hại ta chút nào. 8 Khi người dạy rằng: Các con chiên có đốm dùng làm công giá ngươi, quả các con chiên đều sanh con ra có đốm. Còn nếu dạy rằng: Các con chiên có sọc dùng làm công giá ngươi, quả các con chiên đều sanh con ra có sọc. 9 Thế thì, Đức Chúa Trời đã bắt súc vật của cha hai ngươi cho ta đó! 10 Đương trong lúc chiên giao hiệp nhau, ta nhướng mắt lên, chiêm bao thấy các chiên đực đương giao hiệp cùng chiên cái đều có sọc, có rằn và có đốm. 11 Thiên sứ Đức Chúa Trời phán cùng ta trong mộng rằng: Hỡi Gia-cốp! Ta bèn thưa: Có tôi đây. 12 Thiên sứ rằng: Hãy nhướng mắt lên mà nhìn: Hết thảy chiên đực đương giao hiệp cùng chiên cái đều có sọc, có rằn và có đốm; vì ta đã thấy cách La-ban ăn ở cùng ngươi rồi. 13 Ta đây là Đức Chúa Trời của Bê-tên, tức nơi ngươi đã thoa dầu đầu cây trụ và đã khấn vái ta. Bây giờ, hãy đứng dậy, ra khỏi xứ nầy và trở về xứ của bà con ngươi.⚓ 14 Ra-chên và Lê-a đáp cùng người mà rằng: Chúng tôi còn một phần chi hay là cơ nghiệp chi nơi nhà cha chúng tôi chăng? 15 Vì người đã gả bán chúng tôi và ăn xài hết tiền bạc bán nữa, há người chẳng đãi chúng tôi như người dưng ư? 16 Các tài vật mà Đức Chúa Trời đoạt nơi tay cha chúng tôi tức là của chúng tôi và của con cái chúng tôi. Vậy bây giờ, chàng hãy làm theo mọi lời Đức Chúa Trời đã phán dạy. 17 Gia-cốp bèn đứng dậy, đỡ vợ và con lên lưng lạc đà, 18 dẫn hết thảy súc vật và của cải mình, tức súc vật mình đã gây dựng ở Pha-đan-A-ram, đặng trở về cùng Y-sác, cha mình, ở Ca-na-an. 19 Trong lúc La-ban mắc đi hớt lông chiên người, thì Ra-chên ăn cắp các pho tượng thờ trong nhà của cha mình. 20 Gia-cốp gạt La-ban, vì không nói rằng, mình muốn đi trốn. 21 Vậy, người đứng dậy, đem theo hết thảy tài vật mình, trốn đi ngang qua sông, thẳng tuốt về núi Ga-la-át.
La-ban đuổi theo Gia-cốp
22 Đến ngày thứ ba, người ta học lại cùng La-ban rằng Gia-cốp đã trốn đi rồi. 23 Người bèn đem các anh em mình đuổi theo Gia-cốp trong bảy ngày đường, và theo kịp tại núi Ga-la-át. 24 Nhưng trong cơn chiêm bao lúc ban đêm, Đức Chúa Trời đến cùng La-ban, người A-ram, mà phán rằng: Dầu lành dầu dữ, thế nào ngươi khá giữ mình đừng nói chi cùng Gia-cốp hết. 25 Vậy, La-ban theo kịp Gia-cốp. Vả, Gia-cốp đương đóng trại trên núi; La-ban và các anh em người cũng đóng trại trên núi Ga-la-át. 26 La-ban nói cùng Gia-cốp rằng: Cháu đã làm chi vậy? Cháu đã gạt cậu và dẫn mấy đứa gái cậu như phu tù giặc. 27 Sao trốn nhẹm, gạt và không cho cậu hay trước? Có lẽ cậu đưa đi rất vui vẻ, tiếng hát, tiếng đàn và tiếng trống phụ đưa. 28 Cháu làm cách dại dột vậy, không để cho cậu hôn con trai và con gái cậu. 29 Tay cậu có đủ quyền làm hại cháu; nhưng Đức Chúa Trời của cha cháu đã mách bảo cùng cậu tối hôm qua rằng: Dầu lành dầu dữ, ngươi khá giữ mình đừng nói chi cùng Gia-cốp hết. 30 Bây giờ, vì lòng cháu mong mỏi về nhà cha cháu, nên đã ra đi; nhưng cớ sao cháu lại ăn cắp các pho tượng cậu? 31 Gia-cốp đáp rằng: Vì cớ tôi e cậu bắt hai người con gái lại chăng. 32 Nhưng tìm nơi ai được các pho tượng của cậu, thì ai đó sẽ bị chết đi! Tại trước mặt các anh em chúng ta, cậu hãy kiểm soát các món nơi tôi đi, và hãy lấy vật chi thuộc về cậu. Vả, Gia-cốp vốn không hay rằng Ra-chên đã trộm mấy pho tượng đó. --- 33 Vậy, La-ban vào trại Gia-cốp, trại Lê-a, trại hai người đòi, chẳng tìm được chi cả. Đoạn, ở trại Lê-a bước ra đi vào trại Ra-chên. 34 Vả, Ra-chên có lấy mấy pho tượng đó, giấu dưới bành lạc đà, rồi ngồi lên trên. La-ban soát lục khắp trại chẳng gặp pho tượng. 35 Nàng bèn thưa cùng cha rằng: Vì trong mình con có việc riêng của đàn bà, nên đứng dậy rước chẳng được; xin chúa chớ giận con chi hết. Người kiếm, nhưng chẳng thấy pho tượng đâu hết. 36 Gia-cốp bèn nổi giận rầy lộn cùng La-ban, mà rằng: Tôi có án gì, tội gì, mà cậu hằm hằm đuổi theo như vậy! 37 Cậu đã soát lục các đồ hành lý tôi, có kiếm được món chi thuộc về nhà cậu chăng? Hãy đem món đó ra trước mặt anh em tôi cùng anh em cậu, đặng họ đoán xét đôi ta. 38 Kìa, đã hai mươi năm tôi ăn ở nơi nhà cậu, chiên cùng dê cậu nào có sảo thai, và tôi chẳng hề ăn thịt chiên đực của bầy cậu bao giờ; 39 cũng chẳng hề đem về cho cậu một con nào bị xé; bằng có, chính tôi chịu đền đó thôi. Cậu cứ đòi luôn những con bị ăn cắp ban ngày và ăn trộm ban đêm. 40 Ban ngày tôi chịu nắng nồng, ban đêm chịu lạnh lùng, ngủ nào có an giấc được đâu. 41 Đó trong hai mươi năm tôi ở tại nhà cậu là thế; trong mười bốn năm giúp việc, để được hai con gái cậu, và sáu năm đặng lãnh lấy bầy súc vật của cậu, mà cậu lại còn thay đổi mười lần công giá tôi. 42 Nếu Đức Chúa Trời của cha tôi, Đức Chúa Trời của Áp-ra-ham, là Đấng mà Y-sác kính sợ, không phù hộ tôi, chắc bây giờ cậu đuổi tôi ra tay không. Đức Chúa Trời đã xem thấy nỗi đau khổ tôi cùng công việc hai tay tôi làm, nên đêm qua Ngài đã xét công bình rồi đó. 43 La-ban đáp cùng Gia-cốp mà rằng: Các đứa gái nầy là con của cậu; các đứa trẻ nầy là trẻ của cậu; các bầy súc vật tức là bầy của cậu, và các vật chi cháu thấy được tức của cậu hết; ngày nay cậu sẽ làm chi được cùng các con gái hay là các cháu cậu đó? 44 Vậy bây giờ, hè! Chúng ta kết ước cùng nhau, để dùng làm chứng cho cậu và cháu.
Gia-cốp và La-ban lập ước
45 Gia-cốp lấy một hòn đá, dựng đứng lên làm trụ; 46 và nói cùng các anh em mình rằng: Hãy lượm góp đá lại. Chúng bèn góp đá lại, chất thành một đống, rồi ngồi lên trên ăn bữa. 47 La-ban đặt tên đống đá đó là Y-ê-ga Sa-ha-đu-ta;⚓ còn Gia-cốp kêu là Ga-lét.⚓48 La-ban nói rằng: Đống đá nầy ngày nay làm chứng cho cậu và cháu đó. Cho nên chúng gọi là Ga-lét. 49 Mà cũng có gọi là Mích-ba,⚓ vì La-ban có nói thêm rằng: Khi chúng ta phân cách nhau, cầu xin Đức Giê-hô-va coi sóc cậu và cháu. 50 Nếu cháu hành hạ các con gái cậu, nếu cưới vợ khác nữa, thì hãy giữ mình! Chẳng phải người thường soi xét ta đâu, bèn là Đức Chúa Trời làm chứng cho chúng ta vậy. 51 La-ban lại nói cùng Gia-cốp rằng: Nầy đống đá, nầy cây trụ mà cậu đã dựng lên giữa cậu và cháu đây. 52 Đống đá nầy và cây trụ nầy làm chứng rằng cậu chẳng qua khỏi đây, đi đến nơi cháu, và cháu cũng chẳng vượt khỏi đây, đi đến nơi cậu, trong khi có ý muốn làm hại nhau. 53 Cầu xin Đức Chúa Trời của Áp-ra-ham, Đức Chúa Trời của Na-cô, Đức Chúa Trời của cha các người đó đoán xét cho chúng ta! Gia-cốp chỉ Đấng của Y-sác, cha mình, kính sợ mà thề. 54 Đoạn, người dâng một của lễ tại trên núi, và mời các anh em mình dùng bánh. Vậy, chúng dùng bánh, rồi ở ban đêm trên núi. 55 La-ban dậy sớm, hôn các con trai và các con gái mình, và chúc phước cho, rồi đi trở về nhà mình.
31
Yacốp Lúh Tễ Laban
1Yacốp sâng noau pai máh con samiang Laban atỡng neq: “Yacốp khoiq ĩt nheq máh mun mpoaq hái. Cỗ nhơ tễ mun mpoaq hái án cỡt sốc bữn.” 2Cớp Yacốp hữm mứt pahỡm Laban, cũq án, tỡ bữn noâng riang tễ tangái nhũang. 3Chơ Yiang Sursĩ atỡng Yacốp neq: “Mới chu loah pỡ cruang achúc achiac cớp sâu mới. Cứq ễ pỡq cớp mới.” 4Ngkíq Yacốp ớn noau arô Rachel cớp Lê-a toâq pỡ ruang charán án ỡt. 5Yacốp atỡng bar náq ki neq: “Cứq dáng lứq, mpoaq anhia bữn mứt pahỡm tỡ bữn o noâng chóq cứq riang tễ nhũang. Ma toau sanua, Yiang Sursĩ mpoaq cứq sang ỡt níc cớp cứq. 6Anhia dáng lứq tê, nheq rangứh rahỡ cứq táq ranáq yỗn mpoaq anhia, 7ma noâng án lôp cứq sa‑ữi trỗ na án palớt tứng-atooc cóng cứq. Ma Yiang Sursĩ tỡ yỗn án táq ngkíq chóq cứq. 8Khân mpoaq anhia pai charán chĩr cỡt pún cứq, ki máh charán ki la chĩr nheq. Khân mpoaq anhia pai máh charán clor cỡt pún cứq, ki máh charán ki la clor nheq. 9Ngkíq Yiang Sursĩ khoiq ĩt máh charán mpoaq anhia, chơ yỗn cứq ễn. 10Bữn muoi trỗ, toâq ngư máh charán ramoâng, cứq rláu mpáu. Tâng rláu mpáu ki cứq hữm mbễq tangcáh clor cớp chĩr ỡt ramoâng cớp mbễq sang‑ỗng. 11Tâng parnáu ki, cứq hữm ranễng Yiang Sursĩ atỡng cứq neq: ‘Yacốp ơi!’ “Cứq ta‑ỡi: ‘Ơq! Cứq ỡt nnâi.’ 12“Ranễng ki atỡng cứq neq: ‘Mới tapoang achỗn. Cứq táq yỗn máh mbễq tangcáh clor cớp chĩr ramoâng cớp mbễq sang‑ỗng, yuaq cứq dáng tễ ranáq Laban táq chóq mới. 13Cứq la Yiang Sursĩ ca khoiq ramóh mới tâng ntốq Bet-el. Ntốq ki mới khoiq tốh dỡq nsễng tâng ngôl dŏq cỡt tếc chiau sang yỗn cứq, chơ mới parkhán muoi ramứh cớp cứq. Sanua cóq mới thrũan, cớp loŏh toâp tễ cruang nâi chu loah pỡ cruang mpiq mới canỡt mới.’” 14Moâm Yacốp pai ngkíq, Rachel cớp Lê-a pai neq: “Hái tỡ bữn ngcuang roap noâng mun tễ mpoaq hái. 15Mpoaq hái nhêng chu hái la nŏ́q cũai tamoi toâq tễ cruang canŏ́h; khoiq án chếq chơ hái, cớp án phŏ́ng talốh nheq máh práq ki. 16Dũ ramứh Yiang Sursĩ khoiq ĩt tễ mpoaq hái, ki cỡt khong hái cớp con hái. Sanua dũ ranáq Yiang Sursĩ khoiq ớn mới táq, ki mới táq.” 17-18Moâm alới pai ngkíq, Yacốp thrũan pỡq chu I-sac mpoaq án, pỡ cruang Cana-an. Án acŏ́q máh con lacuoi án tâng cloong charán lac‑da. Cớp án dững nheq tữh máh crơng crớu, dếh máh charán án mbỡiq bữn tâng Padan Aram hỡ. 19Bo ki Laban loŏh cứt sóc cữu, chơ Rachel tuoiq rup yiang khong mpoaq án. 20Ma Yacốp rathũ Laban, la cũai Aram, na án pỡq luoiq, tỡ bữn yỗn Laban dáng án ễ pỡq. 21Chơ Yacốp cớp nheq dống sũ án lúh loŏh tễ cruang ki; alới yang crỗng Ơ-phơ-rat, ễ pỡq chu máh dũal cớp cóh cruang Ki-liat.
Laban Rapuai Yacốp
22Catâm tangái pái, bữn cũai toâq atỡng Laban tễ Yacốp khoiq pỡq luoiq. 23Ngkíq Laban dững sễm ai án rapuai loah Yacốp. Alới pỡq nheq tapul tangái, chơ satỡm Yacốp tâng máh dũal cớp cóh cruang Ki-liat. 24Tâng sadâu ki, Yiang Sursĩ toâq pỡ Laban na rláu mpáu, chơ atỡng Laban, cũai Aram, neq: “Mới chỗi pai muoi ŏ́c ntrớu chóq Yacốp, o tỡ la tỡ o.” 25Yacốp khoiq ayứng dống aroâiq tâng máh dũal cớp cóh cruang Ki-liat; ma Laban cớp máh sễm ai án ayứng dống aroâiq tâng cóh ki tê. 26Laban pai chóq Yacốp neq: “Nŏ́q mới lôp cứq, cớp parỗn con mansễm cứq, táq ariang noau cớp cũai bo rachíl? 27Nŏ́q mới loŏh luoiq cớp tỡ bữn atỡng yỗn cứq dáng? Khân cứq dáng, ki cứq táq pêl cha bũi yỗn mới pỡq, na triau cacháng, ũat, cớp plóng crơng lampỡiq hỡ. 28Nŏ́q mới tỡ bữn yỗn cứq bữn hũn máh châu cớp con mansễm cứq, dŏq cubán alới? Táq nneq mới khoiq táq ranáq sacũl lứq. 29Cứq bữn chớc têq táq mới. Ma sadâu hái, Yiang Sursĩ achúc achiac mới sang atỡng cứq neq: ‘Mới chỗi pai muoi ŏ́c ntrớu chóq Yacốp, o tỡ la tỡ o chóq Yacốp.’ 30Cứq dáng mới loŏh la cỗ mới yoc ễ chu loah pỡ cruang mpiq mpoaq mới, ma cỗ nŏ́q mới tuoiq ĩt rup yiang dống cứq?” 31Yacốp ta‑ỡi neq: “Cứq ngcŏh lứq, yuaq cứq chanchớm anhia ễ ĩt loah con mansễm anhia. 32Ma tễ rup yiang anhia, ki anhia chuaq; khân anhia ramóh tâng tỗ cũai aléq, cũai ki cóq chĩuq cuchĩt. Nheq máh sễm ai hái ca ỡt bân ntốq nâi pruam hữm nheq tê; khân anhia tamóh crơng anhia, ki anhia ĩt.” Ma Yacốp tỡ bữn dáng pai Rachel tuoiq ĩt rup yiang ki. 33Ngkíq Laban mut tâng dống aroâiq Yacốp, cớp dống aroâiq Lê-a. Án mut tâng bar lám dống aroâiq mansễm táq ranáq alới. Ma án tỡ bữn tamóh ntrớu tâng dống ki. Chơ án loŏh tễ dống Lê-a, mut tâng dống Rachel ễn. 34Ma Rachel khoiq cutooq dŏq rup yiang án tuoiq ĩt ki tâng clống racu lac‑da, chơ án tacu tâng pỡng. Laban chi-chuaq dũ ntốq tâng dống ki ma án tỡ tamóh. 35Rachel pai cớp mpoaq án neq: “Cứq con sễq mpoaq táh lôih cứq tỡ bữn têq tayứng, yuaq cứq miaq toâq prêng.” Moâm nheq Laban chuaq, ma án tỡ tamóh rup yiang dống án. 36Yacốp sâng nsóq mứt, chơ án rasuon cớp Laban neq: “Hếq táq lôih ntrớu chóq anhia, ma anhia rapuai hếq nneq? 37Anhia khoiq ravoât nheq tâng máh crơng crớu dống hếq. Anhia bữn ramóh ntrớu khong anhia tỡ? Choâng moat máh sễm ai hái bar coah, sễq anhia aloŏh crơng ki pỡ nâi yỗn alới sữq anhia cớp hếq. 38Hếq khoiq ỡt cớp anhia nheq bar chít cumo chơ, cớp bán charán yỗn anhia. Máh cumo ki, charán anhia tỡ bữn cỡt cupũn ntrớu. Dếh hếq tỡ nai cha muoi lám ntrớu tễ charán anhia. 39Khân bữn charán cruang cáp cuchĩt charán anhia, hếq tỡ nai dững achu charán ki yỗn anhia; ma hếq culáh loah yỗn anhia charán tễ pún hếq ễn. Khân noau tuoiq charán anhia, tangái tỡ la sadâu, ki anhia yỗn hếq tu. 40Tâng tangái hếq chĩuq tiang phũac; tâng sadâu hếq chĩuq sangễt. Hếq ỡt trỗl ramỗih níc. 41Cớp nheq bar chít cumo nâi hếq ỡt tâng dống anhia, la ngkíq níc. Hếq táq ranáq yỗn anhia muoi chít la pỗn cumo, cỗ hếq yoc ễ bữn bar lám con mansễm anhia. Cớp tapoât cumo ễn hếq táq ranáq yỗn anhia cỗ hếq yoc ễ bữn charán. Ma anhia palớt tứng-atooc cóng hếq muoi chít trỗ. 42Khân Yiang Sursĩ achúc achiac hếq A-praham cớp I-sac sang ma tỡ bữn rachuai, ngkíq anhia khoiq ễ tuih hếq yỗn pỡq miat tễ dống anhia. Ma Yiang Sursĩ khoiq hữm ŏ́c túh hếq chĩuq. Ngkíq yuaq, Yiang Sursĩ sưoq anhia tâng sadâu hái.”
Yacốp Cớp Laban Parkhán Parnơi
43Chơ Laban ta‑ỡi Yacốp neq: “Con mansễm nâi la con hếq; máh carnễn nâi la châu hếq; cớp nheq tữh charán nâi la charán hếq. Nheq máh crơng anhia hữm la khong hếq nheq. Ma sanua, ntrớu hếq têq táq yỗn máh con cớp châu hếq? 44Sanua cóq hái parkhán parnơi, cóq anhia cớp hếq pruam táq tếc parkhán parnơi.” 45Ngkíq Yacốp ĩt tamáu, chơ án ayứng táq ngôl. 46Cớp án pai chóq sễm ai án neq: “Anhia tỗiq ĩt tamáu dững pỡ nâi!” Ngkíq sễm ai án tỗiq cớp dững cróh tamáu ki muoi ntốq; chơ alới cha pêl bũi parnơi cheq cantróh tamáu ki. 47Laban amứh ntốq ki la Yê-ca Saha-duta; ma Yacốp amứh ntốq ki la Calit.⚓ 48Laban pai neq: “Tangái nâi, cantróh tamáu nâi cỡt tếc anhia cớp hếq parkhán parnơi.” Yuaq ngkíq alới dŏq ntốq ki la Calit. 49Cớp ntốq ki bữn ramứh Mit-ba⚓ hỡ; cỗ Laban pai neq: “Yiang Sursĩ ỡt nhêng anhia cớp hếq, toâq hái ỡt miar ntốq. 50Khân anhia dững túh con mansễm hếq, tỡ la ĩt lacuoi tamái ễn, tam tỡ bữn noau nhêng salĩq, ma cóq anhia sanhữ, lứq bữn Yiang Sursĩ toâp nhêng níc anhia cớp hếq.” 51Laban atỡng Yacốp ễn neq: “Anhia nhêng chu cantróh tamáu cớp ngôl tamáu nâi, hếq khoiq chóh dŏq tâng mpứng dĩ anhia cớp hếq. 52Cantróh tamáu cớp ngôl tamáu nâi cỡt tếc yỗn hếq tỡ têq luat tễ ntốq nâi pỡq rachíl anhia, cớp anhia tỡ têq luat tễ ntốq nâi pỡq rachíl hếq. 53Sễq Yiang Sursĩ achuaih anhia A-praham sang cớp achuaih cứq Nahor sang rasữq anhia cớp hếq.” Chơ Yacốp thễ dũan nhơ ramứh Yiang Sursĩ mpoaq án I-sac sang. 54Yacốp kiac charán dŏq sang yỗn Yiang Sursĩ tâng cruang cóh ki, cớp án mơi nheq tữh sễm ai án toâq cha parnơi. Moâm alới cha, chơ alới bếq loâng ngki tâng sadâu ki. 55Laban tamỡ tễ cláih. Án hũn máh châu cớp con mansễm án. Cớp án câu yỗn alới bữn ŏ́c bốn hỡ. Moâm ki án loŏh tễ alới, píh chu loah pỡ dống án.