31

Gia-cốp trở về Ca-na-an

1 Gia-cốp được nghe lời các con La-ban nói rằng: Gia-cốp đã lấy hết gia tài cha ta, và vì nhờ của cha ta, nên mới được giàu có dường ấy. 2 Gia-cốp cũng để ý coi nét mặt cậu, nhận biết rằng người chẳng đối ở với mình như trước nữa.
3 Đức Giê-hô-va phán cùng Gia-cốp rằng: Hãy trở về xứ của tổ phụ ngươi, chốn bà con ngươi, ta sẽ phù hộ ngươi. 4 Gia-cốp bèn sai người gọi Ra-chên và Lê-a đến nơi cầm bầy súc vật của mình ngoài đồng, 5 và nói cùng họ rằng: Ta thấy sắc mặt cha hai ngươi đối cùng ta chẳng còn như trước nữa, nhưng nhờ Đức Chúa Trời của cha ta phù hộ ta. 6 Chánh hai ngươi cũng biết rằng ta đã giúp cha hai ngươi hết sức, 7 còn cha hai ngươi lại khinh bạc và mười lần thay đổi công giá ta; nhưng Đức Chúa Trời không cho phép người làm hại ta chút nào. 8 Khi người dạy rằng: Các con chiên có đốm dùng làm công giá ngươi, quả các con chiên đều sanh con ra có đốm. Còn nếu dạy rằng: Các con chiên có sọc dùng làm công giá ngươi, quả các con chiên đều sanh con ra có sọc. 9 Thế thì, Đức Chúa Trời đã bắt súc vật của cha hai ngươi cho ta đó! 10 Đương trong lúc chiên giao hiệp nhau, ta nhướng mắt lên, chiêm bao thấy các chiên đực đương giao hiệp cùng chiên cái đều có sọc, có rằn và có đốm. 11 Thiên sứ Đức Chúa Trời phán cùng ta trong mộng rằng: Hỡi Gia-cốp! Ta bèn thưa: Có tôi đây. 12 Thiên sứ rằng: Hãy nhướng mắt lên mà nhìn: Hết thảy chiên đực đương giao hiệp cùng chiên cái đều có sọc, có rằn và có đốm; vì ta đã thấy cách La-ban ăn ở cùng ngươi rồi. 13 Ta đây là Đức Chúa Trời của Bê-tên, tức nơi ngươi đã thoa dầu đầu cây trụ và đã khấn vái ta. Bây giờ, hãy đứng dậy, ra khỏi xứ nầy và trở về xứ của bà con ngươi.
14 Ra-chên và Lê-a đáp cùng người mà rằng: Chúng tôi còn một phần chi hay là cơ nghiệp chi nơi nhà cha chúng tôi chăng? 15 Vì người đã gả bán chúng tôi và ăn xài hết tiền bạc bán nữa, há người chẳng đãi chúng tôi như người dưng ư? 16 Các tài vật mà Đức Chúa Trời đoạt nơi tay cha chúng tôi tức là của chúng tôi và của con cái chúng tôi. Vậy bây giờ, chàng hãy làm theo mọi lời Đức Chúa Trời đã phán dạy.
17 Gia-cốp bèn đứng dậy, đỡ vợ và con lên lưng lạc đà, 18 dẫn hết thảy súc vật và của cải mình, tức súc vật mình đã gây dựng ở Pha-đan-A-ram, đặng trở về cùng Y-sác, cha mình, ở Ca-na-an. 19 Trong lúc La-ban mắc đi hớt lông chiên người, thì Ra-chên ăn cắp các pho tượng thờ trong nhà của cha mình. 20 Gia-cốp gạt La-ban, vì không nói rằng, mình muốn đi trốn. 21 Vậy, người đứng dậy, đem theo hết thảy tài vật mình, trốn đi ngang qua sông, thẳng tuốt về núi Ga-la-át.

La-ban đuổi theo Gia-cốp

22 Đến ngày thứ ba, người ta học lại cùng La-ban rằng Gia-cốp đã trốn đi rồi. 23 Người bèn đem các anh em mình đuổi theo Gia-cốp trong bảy ngày đường, và theo kịp tại núi Ga-la-át. 24 Nhưng trong cơn chiêm bao lúc ban đêm, Đức Chúa Trời đến cùng La-ban, người A-ram, mà phán rằng: Dầu lành dầu dữ, thế nào ngươi khá giữ mình đừng nói chi cùng Gia-cốp hết. 25 Vậy, La-ban theo kịp Gia-cốp. Vả, Gia-cốp đương đóng trại trên núi; La-ban và các anh em người cũng đóng trại trên núi Ga-la-át.
26 La-ban nói cùng Gia-cốp rằng: Cháu đã làm chi vậy? Cháu đã gạt cậu và dẫn mấy đứa gái cậu như phu tù giặc. 27 Sao trốn nhẹm, gạt và không cho cậu hay trước? Có lẽ cậu đưa đi rất vui vẻ, tiếng hát, tiếng đàn và tiếng trống phụ đưa. 28 Cháu làm cách dại dột vậy, không để cho cậu hôn con trai và con gái cậu. 29 Tay cậu có đủ quyền làm hại cháu; nhưng Đức Chúa Trời của cha cháu đã mách bảo cùng cậu tối hôm qua rằng: Dầu lành dầu dữ, ngươi khá giữ mình đừng nói chi cùng Gia-cốp hết. 30 Bây giờ, vì lòng cháu mong mỏi về nhà cha cháu, nên đã ra đi; nhưng cớ sao cháu lại ăn cắp các pho tượng cậu?
31 Gia-cốp đáp rằng: Vì cớ tôi e cậu bắt hai người con gái lại chăng. 32 Nhưng tìm nơi ai được các pho tượng của cậu, thì ai đó sẽ bị chết đi! Tại trước mặt các anh em chúng ta, cậu hãy kiểm soát các món nơi tôi đi, và hãy lấy vật chi thuộc về cậu. Vả, Gia-cốp vốn không hay rằng Ra-chên đã trộm mấy pho tượng đó. --- 33 Vậy, La-ban vào trại Gia-cốp, trại Lê-a, trại hai người đòi, chẳng tìm được chi cả. Đoạn, ở trại Lê-a bước ra đi vào trại Ra-chên. 34 Vả, Ra-chên có lấy mấy pho tượng đó, giấu dưới bành lạc đà, rồi ngồi lên trên. La-ban soát lục khắp trại chẳng gặp pho tượng. 35 Nàng bèn thưa cùng cha rằng: Vì trong mình con có việc riêng của đàn bà, nên đứng dậy rước chẳng được; xin chúa chớ giận con chi hết. Người kiếm, nhưng chẳng thấy pho tượng đâu hết.
36 Gia-cốp bèn nổi giận rầy lộn cùng La-ban, mà rằng: Tôi có án gì, tội gì, mà cậu hằm hằm đuổi theo như vậy! 37 Cậu đã soát lục các đồ hành lý tôi, có kiếm được món chi thuộc về nhà cậu chăng? Hãy đem món đó ra trước mặt anh em tôi cùng anh em cậu, đặng họ đoán xét đôi ta. 38 Kìa, đã hai mươi năm tôi ăn ở nơi nhà cậu, chiên cùng dê cậu nào có sảo thai, và tôi chẳng hề ăn thịt chiên đực của bầy cậu bao giờ; 39 cũng chẳng hề đem về cho cậu một con nào bị xé; bằng có, chính tôi chịu đền đó thôi. Cậu cứ đòi luôn những con bị ăn cắp ban ngày và ăn trộm ban đêm. 40 Ban ngày tôi chịu nắng nồng, ban đêm chịu lạnh lùng, ngủ nào có an giấc được đâu. 41 Đó trong hai mươi năm tôi ở tại nhà cậu là thế; trong mười bốn năm giúp việc, để được hai con gái cậu, và sáu năm đặng lãnh lấy bầy súc vật của cậu, mà cậu lại còn thay đổi mười lần công giá tôi. 42 Nếu Đức Chúa Trời của cha tôi, Đức Chúa Trời của Áp-ra-ham, là Đấng mà Y-sác kính sợ, không phù hộ tôi, chắc bây giờ cậu đuổi tôi ra tay không. Đức Chúa Trời đã xem thấy nỗi đau khổ tôi cùng công việc hai tay tôi làm, nên đêm qua Ngài đã xét công bình rồi đó.
43 La-ban đáp cùng Gia-cốp mà rằng: Các đứa gái nầy là con của cậu; các đứa trẻ nầy là trẻ của cậu; các bầy súc vật tức là bầy của cậu, và các vật chi cháu thấy được tức của cậu hết; ngày nay cậu sẽ làm chi được cùng các con gái hay là các cháu cậu đó? 44 Vậy bây giờ, hè! Chúng ta kết ước cùng nhau, để dùng làm chứng cho cậu và cháu.

Gia-cốp và La-ban lập ước

45 Gia-cốp lấy một hòn đá, dựng đứng lên làm trụ; 46 và nói cùng các anh em mình rằng: Hãy lượm góp đá lại. Chúng bèn góp đá lại, chất thành một đống, rồi ngồi lên trên ăn bữa. 47 La-ban đặt tên đống đá đó là Y-ê-ga Sa-ha-đu-ta; còn Gia-cốp kêu là Ga-lét. 48 La-ban nói rằng: Đống đá nầy ngày nay làm chứng cho cậu và cháu đó. Cho nên chúng gọi là Ga-lét. 49 Mà cũng có gọi là Mích-ba, vì La-ban có nói thêm rằng: Khi chúng ta phân cách nhau, cầu xin Đức Giê-hô-va coi sóc cậu và cháu. 50 Nếu cháu hành hạ các con gái cậu, nếu cưới vợ khác nữa, thì hãy giữ mình! Chẳng phải người thường soi xét ta đâu, bèn là Đức Chúa Trời làm chứng cho chúng ta vậy. 51 La-ban lại nói cùng Gia-cốp rằng: Nầy đống đá, nầy cây trụ mà cậu đã dựng lên giữa cậu và cháu đây. 52 Đống đá nầy và cây trụ nầy làm chứng rằng cậu chẳng qua khỏi đây, đi đến nơi cháu, và cháu cũng chẳng vượt khỏi đây, đi đến nơi cậu, trong khi có ý muốn làm hại nhau. 53 Cầu xin Đức Chúa Trời của Áp-ra-ham, Đức Chúa Trời của Na-cô, Đức Chúa Trời của cha các người đó đoán xét cho chúng ta! Gia-cốp chỉ Đấng của Y-sác, cha mình, kính sợ mà thề. 54 Đoạn, người dâng một của lễ tại trên núi, và mời các anh em mình dùng bánh. Vậy, chúng dùng bánh, rồi ở ban đêm trên núi.
55 La-ban dậy sớm, hôn các con trai và các con gái mình, và chúc phước cho, rồi đi trở về nhà mình.

31

Yaakopv Biaux Laa^mbaan

1Yaakopv haiz gorngv Laa^mbaan nyei dorn ngopv. Ninh mbuo gorngv, “Yaakopv nzaeng nzengc aa die nyei jaa-dingh ga'naaiv. Ninh butv zoih daaih maaih nyei nyungc-nyungc se yiem mbuo nyei die daaih.” 2Yaakopv yaac zieqv duqv Laa^mbaan nyei eix leiz maiv hnangv zinh ndaangc wuov nor, pioux camv haic aqv.
3Ziouv gorngv mbuox Yaakopv, “Nzuonx meih nyei cien-ceqv nyei deic-bung wuov oc. Yie oix caux meih yiem.”
4Yaakopv ziouc bun waac mingh mbuox Laasen caux Le^aa daaih ninh nyei ba'gi yungh yiem nyei ciangv. 5Yaakopv gorngv mbuox ninh nyei auv mbuo, “Yie buatc meih nyei die nyei eix leiz caux yie maiv hnangv zinh ndaangc. Mv baac yie nyei die nyei Tin-Hungh caux yie yiem. 6Meih mbuo yaac hiuv duqv yie longc nzengc qaqv tengx meih mbuo nyei die zoux gong. 7Mv baac meih mbuo nyei die corc pienx yie. Ninh tiuv yie nyei gong-zinh duqv ziepc nzunc aqv. Mv baac Tin-Hungh maiv bun ninh zoux haaix nyungc hoic yie. 8Se gorngv ninh gorngv, ‘Yungh maaih diemv nyei oix zuqc funx meih nyei gong-zinh,’ yietc zungv yungh njiec dorn maaih diemv nyei hnangv. Se gorngv ninh gorngv, ‘Yungh ben oix zuqc funx meih nyei gong-zinh,’ ziangh guanh yungh ziouc kungx njiec dorn ben nyei hnangv. 9Hnangv naaic, Tin-Hungh zorqv meih nyei die nyei buonc saeng-kuv bun yie nzengc mi'aqv.
10“Yungh saeng nyei ziangh hoc, yie mbeix buatc tiux yungh nyeiz nyei yungh gouv, maaih deix ben nyei, maaih deix maaih diemv cou nyei, maaih deix maaih diemv muonc nyei. 11Mbeix buatc jienv nyei ziangh hoc, Tin-Hungh nyei fin-mienh heuc yie, ‘Yaakopv aac.’ Yie dau, ‘Oeix! Yie yiem naaiv oc.’ 12Ninh gorngv, ‘Mangc gaax maah! Tiux yungh nyeiz nyei yietc zungv yungh gouv maaih deix ben nyei, maaih deix diemv muonc nyei, maaih deix diemv cou nyei, weic zuqc Laa^mbaan zoux bun meih nyei yietc zungv yie buatc nzengc. 13Yie se Tin-Hungh, dongh yiem Mbetc^en hinc cuotv bun meih buatc wuov dauh. Yiem Mbetc^en meih liepc norm la'bieiv don jienv ⟨dox youh⟩ fungx bun yie, yaac yiem wuov ⟨dox youh⟩ Mingh aqv. Ih zanc cuotv naaiv norm deic-bung nzuonx meih cuotv seix nyei deic-bung.’+”
14Laasen caux Le^aa dau Yaakopv, “Yie mbuo nyei die nyei jaa-dingh ih zanc zungv maiv maaih yie mbuo nzipc nyei buonc. 15Ninh zoux bun yie mbuo hnangv benx ganh fingx mienh nor. Ninh yaac maaic yie mbuo nyei m'nqorngv daaih yaac naqv nzengc mi'aqv. 16Tin-Hungh bun meih duqv yie mbuo nyei die nyei ga'naaiv se benx yie mbuo nyei yaac benx yie mbuo nyei fu'jueiv nyei. Ih zanc Tin-Hungh hnangv haaix nor mbuox meih, gunv hnangv wuov nor zoux.”
17Yaakopv ziouc mbenc ziangx ga'naaiv. Ninh bun ninh nyei auv-jueiv geh jienv lorh torh, 18yaac zunc jienv saeng-kuv mingh ndaangc. Aengx dorh jienv ninh yiem Batc^ndaan Aalam zornc duqv daaih nyei yietc zungv ga'naaiv cuotv jauv nzuonx Kaa^naa^an Deic-Bung, ninh nyei die, I^sakc, wuov.
19Wuov zanc Laa^mbaan cuotv mingh japv ninh nyei ba'gi yungh biei. Laasen bangc wuov norm ziangh hoc nimc ninh nyei die yiem biauv zaangc nyei miuc-fangx. 20Yaakopv yaac nduov ninh nyei ong-daa, Aalam Mienh, Laa^mbaan, weic zuqc ninh bingx jienv biaux, maiv mbuox. 21Ninh dorh jienv ninh maaih nyei yietc zungv ga'naaiv biaux jiex ziqc Yu^fe^ditc Ndaaih, hungx jienv Gi^le^aatc nyei mbong-aiv dorngx mingh.

Laa^mbaan Zunc Yaakopv

22Yaakopv biaux mingh duqv buo hnoi, Laa^mbaan cingx hiuv duqv. 23Ninh ziouc dorh jienv ninh nyei gorx-youz mingh zunc. Zunc siec hnoi ziouc zunc zaaic yiem Gi^le^aatc nyei mbong-aiv dorngx. 24Wuov muonz Laa^mbaan mbeix buatc Tin-Hungh daaih gorngv mbuox ninh, “Faix fim oc. Maiv gunv longx fai ciouv, maiv dungx gorngv haaix nyungc bun Yaakopv.”
25Laa^mbaan zunc zaaic Yaakopv wuov zanc, Yaakopv corng jienv ndopv-liuh yiem Gi^le^aatc nyei mbong-aiv dorngx. Laa^mbaan caux gan ninh mingh nyei gorx-youz yaac corng jienv ninh mbuo nyei ndopv-liuh wuov.
26Laa^mbaan gorngv mbuox Yaakopv, “Meih fungc hnangv naaiv zoux? Meih nduov yie aengx guaaiv jienv yie nyei sieqv biaux hnangv mborqv jaax caangv duqv daaih nyei m'sieqv dorn nor. 27Meih fungc hnangv naaiv nor nduov yie, bingx jienv biaux yaac maiv mbuox yietc joux yie? Se gorngv yie hiuv nor, yie zoux nauc nyitc bun mienh baaux nzung, mborqv lorh mborqv nzoz, patv daanh baah, fungx meih mbuo njien-youh nyei cuotv jauv. 28Meih liemh maiv bun yie duqv zom yie nyei fun caux yie nyei sieqv. Naaiv meih zoux nyei jauv za'gengh hngongx haic. 29Ih zanc meih yiem yie nyei buoz-ndiev. Yie oix zoux haaix nyungc hoic meih se zoux duqv nyei. Mv baac a'hmuangx meih nyei die nyei Tin-Hungh box mbeix mbuox yie, ‘Maiv gunv longx fai ciouv, maiv dungx gorngv haaix nyungc bun Yaakopv.’ 30Yie hiuv duqv meih nyei hnyouv oix nzuonx meih nyei die nyei biauv cingx daaih biaux. Mv baac meih weic haaix diuc nimc yie yiem biauv zaangc nyei miuc-fangx?”
31Yaakopv dau Laa^mbaan, “Yie gamh nziex meih oix zorqv meih nyei sieqv nzuonx. 32Mv baac meih nyei miuc-fangx aeqv, se gorngv lorz buatc yiem haaix dauh, maiv dungx liouh ninh nyei maengc aqv. Dorng jienv yie mbuo nyei zuangx gorx-youz sou cuotv meih nyei haaix nyungc ga'naaiv, gunv zorqv nzuonx aqv.” Yaakopv maiv hiuv duqv Laasen nimc ninh nyei die nyei miuc-fangx.
33Laa^mbaan ziouc bieqc Yaakopv nyei ndopv-liuh caux Le^aa nyei ndopv-liuh caux wuov deix i dauh nouh beiz nyei ndopv-liuh sou mv baac sou maiv cuotv ninh nyei miuc-fangx. Ninh yiem Le^aa nyei ndopv-liuh cuotv daaih aengx bieqc Laasen nyei ndopv-liuh. 34Laasen zorqv wuov deix yiem biauv zaangc nyei miuc-fangx dapv jienv lorh torh nyei dorx. Ninh ganh aeqv, zueiz jienv gu'nguaaic. Laa^mbaan sou nzengc Laasen nyei ndopv-liuh mv baac lorz maiv buatc. 35Laasen gorngv mbuox ninh nyei die, “Aa die aac, meih maiv dungx nouz yie oc. Yie horpc zuqc jiez sin zipv die, mv baac yie nyei sin-yienc taux, yie jiez maiv duqv sin.” Laa^mbaan sou nzengc ga'naaiv yaac lorz maiv buatc ninh yiem biauv zaangc nyei miuc-fangx.
36Yaakopv qiex jiez haic ziouc gorngv Laa^mbaan, “Yie zoux haaix nyungc dorngc meih, ziqc zuiz meih, meih cingx qaqv zunc jienv yie daaih? 37Meih sou nzengc yie nyei ga'naaiv meih buatc haaix nyungc zeiz meih nyei ga'naaiv? Zorqv cuotv daaih an jienv naaiv maah! Bun meih nyei mienh caux yie nyei mienh lomh nzoih mangc. Ninh mbuo ziouc hiuv duqv yie caux meih, haaix dauh zoux horpc.
38“Yie caux meih yiem duqv nyic ziepc hnyangx aqv. Meih nyei ba'gi yungh caux yungh maiv mbaang jiex dorn. Yietc dauh meih nyei ba'gi yungh gouv fai yungh gouv yie maiv nyanc jiex. 39Se gorngv hieh ga'naaiv ngaatc, yie maiv dorh mingh bun meih mangc. Yie ganh laengz ndortv hnangv. Janx-zaqc nimc haaix nyungc, maiv gunv lungh hnoi zanc fai lungh muonz zanc, meih zungv heuc yie ganh tipv. 40Lungh hnoi zanc yie diev nyutc pui, diev yuoqv. Lungh muonz zanc yaac diev juangv, guangc m'njormh jaax. 41Yie hnangv naaiv nor caux meih yiem buangv nyic ziepc hnyangx. Yie zoux gong ziepc feix hnyangx bietv meih nyei i dauh sieqv longc. Aengx zoux juqv hnyangx bietv meih nyei saeng-kuv. Meih corc tiuv yie nyei gong-zinh duqv ziepc nzunc mi'aqv. 42Se gorngv maiv zeiz yie nyei die nyei Tin-Hungh, Apc^laa^ham nyei Tin-Hungh, dongh I^sakc zaangc nyei Tin-Hungh, caux yie yiem nor, meih zungv bun yie kungx-buoz baeqc zaux nyei cuotv hnangv. Mv baac Tin-Hungh buatc yie nyei kouv-zingh caux yie nyei buoz zoux nyei gong. A'hmuangx ninh ziouc baav jienv meih.”

Yaakopv Caux Laa^mbaan Laengz Jiez Ngaengc Waac

43Laa^mbaan dau Yaakopv, “Naaiv deix sieqv se yie nyei sieqv. Naaiv deix fu'jueiv yaac yie nyei. Naaiv deix yungh guanh caux ba'gi yungh guanh yaac yie nyei. Meih buatc jienv nyei yietc zungv se yie nyei. Ih hnoi yie haih zoux haaix nyungc tengx yie nyei sieqv caux ninh mbuo nyei fu'jueiv? 44Daaih maah! Meih caux yie oix zuqc liepc jiez ngaengc waac weic tengx mbuo i dauh zoux zorng-zengx.”
45Yaakopv ziouc zorqv norm la'bieiv liepc jiez daaih don jienv zoux jangx-hoc, 46aengx mbuox ninh nyei mienh, “Nzauz la'bieiv daaih maah!” Ninh mbuo ziouc nzauz la'bieiv daaih ndui jienv aqv. Ndui liuz, ninh mbuo ziouc lomh nzoih yiem wuov la'bieiv-ndui nyei ga'hlen nyanc hnaangx. 47Laa^mbaan cuotv wuov norm dorngx nyei mbuox heuc Yegaa Saax^haax^ndu^taa, mv baac Yaakopv cuotv mbuox heuc Gaa^le^etc.
48Laa^mbaan gorngv, “Ih hnoi naaiv ndui la'bieiv zoux mbuo i dauh nyei zorng-zengx.” Weic naaiv wuov norm dorngx heuc Gaa^le^etc. 49Aengx duqv mbuox heuc Mitv^baa, weic zuqc Laa^mbaan gorngv, “Mbuo leih nqoi doic mv baac tov Ziouv yiem meih caux yie mbuo mbu'ndongx zuov jienv. 50Se gorngv meih zoux doqc yie nyei sieqv, fai cuotv liuz yie nyei sieqv meih aengx ganh longc dauh auv, maiv gunv yie maiv hiuv, jangx jienv oc, maaih Tin-Hungh tengx meih caux yie zoux zorng-zengx.”
51Laa^mbaan aengx gorngv mbuox Yaakopv, “Mangc gaax, naaiv se yie ndui nyei la'bieiv caux don jienv nyei la'bieiv-dongc yiem meih caux yie mbu'ndongx. 52Naaiv ndui la'bieiv caux naaiv norm la'bieiv-dongc zoux zorng-zengx tengx mbuo jangx zuqc, yie maiv jiex meih wuov bung zoux haaix nyungc hoic meih. Meih yaac maiv jiex naaiv bung zoux haaix nyungc hoic yie. 53Tov Apc^laa^ham nyei Tin-Hungh caux Naa^ho nyei Tin-Hungh, dongh ninh mbuo nyei die nyei Tin-Hungh, tengx mbuo dunx sic.”
 Yaakopv ziouc ziangv jienv dongh ninh nyei die, I^sakc, zaangc nyei Tin-Hungh nyei mbuox ⟨laengz jiez ngaengc waac.⟩
54Ninh yaac yiem wuov norm mbong-aiv longc saeng-kuv ziec bun Tin-Hungh yaac heuc ninh nyei gorx-youz daaih lomh nzoih nyanc hnaangx. Nyanc liuz, ninh mbuo ziangh muonz yiem wuov norm mbong. 55Da'nyeic ndorm nziouv nyei, Laa^mbaan zom ninh nyei sieqv caux ninh nyei fun yaac buang waac ninh mbuo, ziouc cuotv jauv nzuonx biauv aqv.