37

Giô-sép và các anh người

¹ Gia-cốp ở tại xứ của cha mình đã kiều ngụ, là xứ Ca-na-an.
² Đây là chuyện dòng dõi của Gia-cốp.
Giô-sép, tuổi mười bảy, chăn chiên với các anh mình; người đi kết bạn cùng con của Bi-la và con của Xinh-ba, hai vợ cha mình. Giô-sép thuật lại với cha các chuyện xấu của họ nói. ³ Vả, Y-sơ-ra-ên thương yêu Giô-sép hơn những con trai khác, vì là con muộn mình, nên may cho chàng một cái áo dài có nhiều sắc. ⁴ Các anh thấy cha thương Giô-sép hơn bọn mình, bèn sanh lòng ganh ghét, chẳng có thế lấy lời tử tế nói cùng chàng được.

Chiêm bao của Giô-sép

⁵ Giô-sép có nằm chiêm bao, thuật lại cho các anh mình nghe; họ càng thêm ganh ghét nữa. ⁶ Người nói rằng: Tôi có điềm chiêm bao, xin các anh hãy nghe tôi thuật: ⁷ Chúng ta đương ở ngoài đồng bó lúa, nầy bó lúa tôi đứng dựng lên, còn bó lúa của các anh đều đến ở chung quanh, sấp mình xuống trước bó lúa tôi. ⁸ Các anh người bèn đáp rằng: Vậy, mầy sẽ cai trị chúng ta sao? mầy sẽ hành quyền trên chúng ta sao? Họ càng ganh ghét hơn nữa, vì điềm chiêm bao và lời nói của chàng.
⁹ Giô-sép lại nằm chiêm bao nữa, thuật cùng các anh mình rằng: Tôi còn có một điềm chiêm bao nữa: Nầy mặt trời, mặt trăng, và mười một ngôi sao đều sấp mình xuống trước mặt tôi! ¹⁰ Chàng thuật chiêm bao đó lại cho cha và các anh mình nghe; nhưng cha chàng quở mà hỏi rằng: Điềm chiêm bao của mầy đó có nghĩa chi? Có phải tao, mẹ, và các anh mầy đều phải đến sấp mình xuống đất trước mặt mầy chăng? ¹¹ Các anh lấy làm ganh ghét chàng; còn cha lại ghi nhớ lấy điều đó.⚓

Giô-sép bị các anh mình quăng xuống hố

¹² Các anh chàng đi chăn chiên của cha tại Si-chem. ¹³ Y-sơ-ra-ên nói cùng Giô-sép rằng: Các anh con có chăn bầy chiên tại Si-chem chăng? Lại đây, đặng cha sai con đi đến chúng nó. Giô-sép đáp rằng: Có con đây. ¹⁴ Y-sơ-ra-ên biểu rằng: Con hãy đi, xem thử các anh con ra sao, và các bầy chiên thể nào; rồi đem tin về cho cha hay. Vậy, từ trũng Hếp-rôn, người sai Giô-sép đi đến Si-chem. ¹⁵ Có một người gặp chàng đi lạc trong đồng ruộng, liền hỏi và nói cùng chàng rằng: Ngươi tìm chi? ¹⁶ Đáp rằng: Tôi tìm các anh tôi. Xin hãy chỉ giùm tôi họ chăn bầy chiên nơi nào. ¹⁷ Người nói: Các anh ngươi ở đây đi rồi, vì tôi có nghe họ nói rằng: Ta hãy đi đến Đô-ta-in. Vậy, Giô-sép đi tìm các anh mình, gặp được tại Đô-ta-in.
¹⁸ Các anh thấy chàng đi ở đàng xa, chưa đến gần, thì đã lập mưu để giết chàng. ¹⁹ Chúng bèn nói nhau rằng: Kìa, thằng nằm mộng đến kia! ²⁰ Bây giờ, nào! Chúng ta hãy giết nó đi, quăng xuống một cái hố nước nào đó; đoạn ta sẽ nói rằng nó đã bị thú rừng xé ăn, rồi sẽ xem các điềm chiêm bao của nó ra sao. ²¹ Ru-bên nghe qua lời đó, liền giải cứu chàng ra khỏi tay các anh mà rằng: Chúng ta đừng giết chết nó; ²² lại tiếp: Chúng ta chớ nên làm đổ máu ra; hãy liệng nó trong cái hố nước nơi đồng vắng kia, và đừng tra tay vào mình nó. Người nói vậy, có ý muốn giải cứu chàng khỏi tay họ, để trả chàng về cùng cha mình. ²³ Vừa khi Giô-sép đến gần các anh, họ bèn lột áo chàng, là áo có nhiều sắc đương mặc trong mình; ²⁴ rồi, bắt chàng đem quăng trong hố nước. Vả, hố khô cạn, chẳng có nước.

Giô-sép bị bán cho dân Ích-ma-ên đem qua Ê-díp-tô

²⁵ Đoạn, họ ngồi lại ăn. Nhướng mắt lên chợt thấy một đoàn dân Ích-ma-ên ở phía Ga-la-át đi đến, trên lưng lạc đà họ chở đầy thuốc thơm, nhũ hương và một dược đương đem đi đến xứ Ê-díp-tô. ²⁶ Giu-đa bèn nói cùng các anh em rằng: Giết em ta mà giấu máu nó, có dùng cho ta được việc chi? ²⁷ Hè! Hãy đem bán nó cho dân Ích-ma-ên và đừng tra tay vào mình nó; vì nó là em, là cốt nhục của chúng ta. Các anh em đều nghe theo lời người nói. ²⁸ Vả, khi những lái buôn Ma-đi-an đi ngang qua, các anh kéo Giô-sép lên khỏi hố nước, rồi bán chàng giá hai mươi miếng bạc cho dân Ích-ma-ên đem qua xứ Ê-díp-tô.⚓
²⁹ Ru-bên trở lại hố; nầy Giô-sép đâu mất rồi; bèn xé áo mình, ³⁰ trở lại nơi các em mình mà nói rằng: Ôi! đứa trẻ đâu mất rồi! còn tôi, sẽ đi đâu?

Gia-cốp khóc, tưởng con út mình đã chết thiệt

³¹ Các anh giết một con dê đực rồi lấy áo Giô-sép nhúng vào trong máu; ³² đoạn, gởi cái áo nhiều sắc đó đem về cho cha mình và dặn nói rằng: Đây là vật chúng tôi đã kiếm được. Vậy, xin hãy nhìn coi, có phải áo của con trai cha chăng. ³³ Gia-cốp nhìn và nói rằng: Ấy là áo của con trai ta đó; một thú dữ đã xé cấu nó! Quả thật Giô-sép đã bị phân thây rồi! ³⁴ Người xé quần áo mình ra, lấy bao quấn ngang hông, và để tang lâu ngày cho con trai mình. ³⁵ Hết thảy con trai, con gái hiệp lại an ủi người, nhưng không chịu; bèn nói rằng: Ta để tang luôn xuống chốn âm phủ cùng con ta! Ấy đó, cha Giô-sép khóc than chàng như vậy.
³⁶ Các lái buôn Ma-đi-an đem Giô-sép đến xứ Ê-díp-tô, bán cho Phô-ti-pha, quan thị vệ của Pha-ra-ôn.

37

約瑟和他的兄弟

¹雅各住在迦南地，就是他父親寄居的地。 ²這是雅各的事蹟。
約瑟十七歲與他哥哥們一同牧羊。他是個少年，與他父親的妾辟拉和悉帕的兒子們常在一起。約瑟把他們的惡行報給父親。 ³以色列愛約瑟過於其他的兒子，因為約瑟是他年老生的；他給約瑟做了一件長袍⚓。 ⁴哥哥們見父親愛約瑟過於他們，就恨約瑟，不與他說友善的話。
⁵約瑟做了一個夢，告訴他哥哥們，他們就更加恨他。 ⁶約瑟對他們說：「請聽我做的這個夢： ⁷看哪，我們在田裏捆禾稼；看哪，我的捆起來站着；看哪，你們的捆圍着我的捆下拜。」 ⁸他的哥哥們對他說：「難道你真的要作我們的王嗎？難道你真的要統治我們嗎？」他們就因他的夢和他的話更加恨他。
⁹後來他又做了另一個夢，告訴他哥哥們說：「看哪，我又做了一個夢；看哪，太陽、月亮和十一顆星都向我下拜。」 ¹⁰約瑟告訴他父親和哥哥們，他父親就責備他說：「你做的這是甚麼夢！難道我和你母親、你的兄弟真的要俯伏在地，來向你下拜嗎？」 ¹¹他的哥哥們都嫉妒他，他父親卻把這事存在心裏。

約瑟被賣到埃及

¹²約瑟的哥哥們到示劍去放他們父親的羊。 ¹³以色列對約瑟說：「你哥哥們不是在示劍放羊嗎？來，我派你到他們那裏去。」約瑟對他說：「我在這裏。」 ¹⁴以色列對他說：「你去看看你哥哥們是否平安，羊羣是否平安，再回來告訴我。」於是他派約瑟出希伯崙谷，約瑟就往示劍去了。 ¹⁵有人遇見他，看哪，他在田野走迷了路。那人問他說：「你找甚麼？」 ¹⁶他說：「我找我的哥哥們，請告訴我，他們在哪裏放羊。」 ¹⁷那人說：「他們已經離開這裏走了，我聽見他們說：『我們往多坍去。』」約瑟就去追哥哥們，在多坍找到了他們。 ¹⁸他們遠遠看見他，趁他還沒有走近他們，就圖謀要殺死他。 ¹⁹他們彼此說：「看哪！那做夢的來了。 ²⁰現在，來吧！我們把他殺了，丟在一個坑裏，就說有惡獸把他吃了。我們且看他的夢將來怎麼樣。」 ²¹呂便聽見了，要救約瑟脫離他們的手，說：「我們不可害他的性命。」 ²²呂便又對他們說：「不可流他的血，可以把他丟在這曠野的坑裏，不可下手害他。」呂便要救他脫離他們的手，把他還給他父親。 ²³約瑟到了他哥哥們那裏，他們就剝去他的外衣，就是他身上那件長袍。 ²⁴他們抓住他，把他丟在坑裏。那坑是空的，裏頭沒有水。
²⁵他們坐下吃飯，舉目觀看，看哪，有一羣以實瑪利人從基列來，用駱駝馱着香料、乳香、沒藥，要帶下埃及去。 ²⁶猶大對他的兄弟們說：「我們殺我們的弟弟，遮掩他的血有甚麼好處呢？ ²⁷來，我們把他賣給以實瑪利人，不要下手害他，因為他是我們的弟弟，我們的骨肉。」他的兄弟們就聽從了他。 ²⁸那時，有些米甸的商人從那裏經過，就把約瑟從坑裏拉上來。他們以二十塊銀子把約瑟賣給以實瑪利人，他們就把約瑟帶到埃及去了。
²⁹呂便回到坑旁，看哪，約瑟不在坑裏，就撕裂自己的衣服， ³⁰回到他兄弟們那裏，說：「孩子不在了。我往哪裏去才好呢？」 ³¹於是，他們宰了一隻公山羊，拿了約瑟的那件外衣染上了血， ³²派人把長袍送到他們的父親那裏，說：「我們發現這個，請認一認，是不是你兒子的外衣？」 ³³他認出來，就說：「這是我兒子的外衣，惡獸把他吃了，約瑟一定被撕碎了！」 ³⁴雅各就撕裂衣服，腰間圍上麻布，為他兒子哀傷了多日。 ³⁵他的兒女都起來安慰他，他卻不肯受安慰，說：「我必哀傷着下陰間，到我兒子那裏。」約瑟的父親就為他哀哭。
³⁶米甸人把約瑟賣到埃及，給法老的官員，就是護衛長波提乏。