37

Giô-sép và các anh người

¹ Gia-cốp ở tại xứ của cha mình đã kiều ngụ, là xứ Ca-na-an.
² Đây là chuyện dòng dõi của Gia-cốp.
Giô-sép, tuổi mười bảy, chăn chiên với các anh mình; người đi kết bạn cùng con của Bi-la và con của Xinh-ba, hai vợ cha mình. Giô-sép thuật lại với cha các chuyện xấu của họ nói. ³ Vả, Y-sơ-ra-ên thương yêu Giô-sép hơn những con trai khác, vì là con muộn mình, nên may cho chàng một cái áo dài có nhiều sắc. ⁴ Các anh thấy cha thương Giô-sép hơn bọn mình, bèn sanh lòng ganh ghét, chẳng có thế lấy lời tử tế nói cùng chàng được.

Chiêm bao của Giô-sép

⁵ Giô-sép có nằm chiêm bao, thuật lại cho các anh mình nghe; họ càng thêm ganh ghét nữa. ⁶ Người nói rằng: Tôi có điềm chiêm bao, xin các anh hãy nghe tôi thuật: ⁷ Chúng ta đương ở ngoài đồng bó lúa, nầy bó lúa tôi đứng dựng lên, còn bó lúa của các anh đều đến ở chung quanh, sấp mình xuống trước bó lúa tôi. ⁸ Các anh người bèn đáp rằng: Vậy, mầy sẽ cai trị chúng ta sao? mầy sẽ hành quyền trên chúng ta sao? Họ càng ganh ghét hơn nữa, vì điềm chiêm bao và lời nói của chàng.
⁹ Giô-sép lại nằm chiêm bao nữa, thuật cùng các anh mình rằng: Tôi còn có một điềm chiêm bao nữa: Nầy mặt trời, mặt trăng, và mười một ngôi sao đều sấp mình xuống trước mặt tôi! ¹⁰ Chàng thuật chiêm bao đó lại cho cha và các anh mình nghe; nhưng cha chàng quở mà hỏi rằng: Điềm chiêm bao của mầy đó có nghĩa chi? Có phải tao, mẹ, và các anh mầy đều phải đến sấp mình xuống đất trước mặt mầy chăng? ¹¹ Các anh lấy làm ganh ghét chàng; còn cha lại ghi nhớ lấy điều đó.⚓

Giô-sép bị các anh mình quăng xuống hố

¹² Các anh chàng đi chăn chiên của cha tại Si-chem. ¹³ Y-sơ-ra-ên nói cùng Giô-sép rằng: Các anh con có chăn bầy chiên tại Si-chem chăng? Lại đây, đặng cha sai con đi đến chúng nó. Giô-sép đáp rằng: Có con đây. ¹⁴ Y-sơ-ra-ên biểu rằng: Con hãy đi, xem thử các anh con ra sao, và các bầy chiên thể nào; rồi đem tin về cho cha hay. Vậy, từ trũng Hếp-rôn, người sai Giô-sép đi đến Si-chem. ¹⁵ Có một người gặp chàng đi lạc trong đồng ruộng, liền hỏi và nói cùng chàng rằng: Ngươi tìm chi? ¹⁶ Đáp rằng: Tôi tìm các anh tôi. Xin hãy chỉ giùm tôi họ chăn bầy chiên nơi nào. ¹⁷ Người nói: Các anh ngươi ở đây đi rồi, vì tôi có nghe họ nói rằng: Ta hãy đi đến Đô-ta-in. Vậy, Giô-sép đi tìm các anh mình, gặp được tại Đô-ta-in.
¹⁸ Các anh thấy chàng đi ở đàng xa, chưa đến gần, thì đã lập mưu để giết chàng. ¹⁹ Chúng bèn nói nhau rằng: Kìa, thằng nằm mộng đến kia! ²⁰ Bây giờ, nào! Chúng ta hãy giết nó đi, quăng xuống một cái hố nước nào đó; đoạn ta sẽ nói rằng nó đã bị thú rừng xé ăn, rồi sẽ xem các điềm chiêm bao của nó ra sao. ²¹ Ru-bên nghe qua lời đó, liền giải cứu chàng ra khỏi tay các anh mà rằng: Chúng ta đừng giết chết nó; ²² lại tiếp: Chúng ta chớ nên làm đổ máu ra; hãy liệng nó trong cái hố nước nơi đồng vắng kia, và đừng tra tay vào mình nó. Người nói vậy, có ý muốn giải cứu chàng khỏi tay họ, để trả chàng về cùng cha mình. ²³ Vừa khi Giô-sép đến gần các anh, họ bèn lột áo chàng, là áo có nhiều sắc đương mặc trong mình; ²⁴ rồi, bắt chàng đem quăng trong hố nước. Vả, hố khô cạn, chẳng có nước.

Giô-sép bị bán cho dân Ích-ma-ên đem qua Ê-díp-tô

²⁵ Đoạn, họ ngồi lại ăn. Nhướng mắt lên chợt thấy một đoàn dân Ích-ma-ên ở phía Ga-la-át đi đến, trên lưng lạc đà họ chở đầy thuốc thơm, nhũ hương và một dược đương đem đi đến xứ Ê-díp-tô. ²⁶ Giu-đa bèn nói cùng các anh em rằng: Giết em ta mà giấu máu nó, có dùng cho ta được việc chi? ²⁷ Hè! Hãy đem bán nó cho dân Ích-ma-ên và đừng tra tay vào mình nó; vì nó là em, là cốt nhục của chúng ta. Các anh em đều nghe theo lời người nói. ²⁸ Vả, khi những lái buôn Ma-đi-an đi ngang qua, các anh kéo Giô-sép lên khỏi hố nước, rồi bán chàng giá hai mươi miếng bạc cho dân Ích-ma-ên đem qua xứ Ê-díp-tô.⚓
²⁹ Ru-bên trở lại hố; nầy Giô-sép đâu mất rồi; bèn xé áo mình, ³⁰ trở lại nơi các em mình mà nói rằng: Ôi! đứa trẻ đâu mất rồi! còn tôi, sẽ đi đâu?

Gia-cốp khóc, tưởng con út mình đã chết thiệt

³¹ Các anh giết một con dê đực rồi lấy áo Giô-sép nhúng vào trong máu; ³² đoạn, gởi cái áo nhiều sắc đó đem về cho cha mình và dặn nói rằng: Đây là vật chúng tôi đã kiếm được. Vậy, xin hãy nhìn coi, có phải áo của con trai cha chăng. ³³ Gia-cốp nhìn và nói rằng: Ấy là áo của con trai ta đó; một thú dữ đã xé cấu nó! Quả thật Giô-sép đã bị phân thây rồi! ³⁴ Người xé quần áo mình ra, lấy bao quấn ngang hông, và để tang lâu ngày cho con trai mình. ³⁵ Hết thảy con trai, con gái hiệp lại an ủi người, nhưng không chịu; bèn nói rằng: Ta để tang luôn xuống chốn âm phủ cùng con ta! Ấy đó, cha Giô-sép khóc than chàng như vậy.
³⁶ Các lái buôn Ma-đi-an đem Giô-sép đến xứ Ê-díp-tô, bán cho Phô-ti-pha, quan thị vệ của Pha-ra-ôn.

37

约瑟和他的兄弟

¹雅各住在迦南地，就是他父亲寄居的地。 ²这是雅各的事迹。
约瑟十七岁与他哥哥们一同牧羊。他是个少年，与他父亲的妾辟拉和悉帕的儿子们常在一起。约瑟把他们的恶行报给父亲。 ³以色列爱约瑟过于其他的儿子，因为约瑟是他年老生的；他给约瑟做了一件长袍⚓。 ⁴哥哥们见父亲爱约瑟过于他们，就恨约瑟，不与他说友善的话。
⁵约瑟做了一个梦，告诉他哥哥们，他们就更加恨他。 ⁶约瑟对他们说：“请听我做的这个梦： ⁷看哪，我们在田里捆禾稼；看哪，我的捆起来站着；看哪，你们的捆围着我的捆下拜。” ⁸他的哥哥们对他说：“难道你真的要作我们的王吗？难道你真的要统治我们吗？”他们就因他的梦和他的话更加恨他。
⁹后来他又做了另一个梦，告诉他哥哥们说：“看哪，我又做了一个梦；看哪，太阳、月亮和十一颗星都向我下拜。” ¹⁰约瑟告诉他父亲和哥哥们，他父亲就责备他说：“你做的这是什么梦！难道我和你母亲、你的兄弟真的要俯伏在地，来向你下拜吗？” ¹¹他的哥哥们都嫉妒他，他父亲却把这事存在心里。

约瑟被卖到埃及

¹²约瑟的哥哥们到示剑去放他们父亲的羊。 ¹³以色列对约瑟说：“你哥哥们不是在示剑放羊吗？来，我派你到他们那里去。”约瑟对他说：“我在这里。” ¹⁴以色列对他说：“你去看看你哥哥们是否平安，羊群是否平安，再回来告诉我。”于是他派约瑟出希伯仑谷，约瑟就往示剑去了。 ¹⁵有人遇见他，看哪，他在田野走迷了路。那人问他说：“你找什么？” ¹⁶他说：“我找我的哥哥们，请告诉我，他们在哪里放羊。” ¹⁷那人说：“他们已经离开这里走了，我听见他们说：‘我们往多坍去。’”约瑟就去追哥哥们，在多坍找到了他们。 ¹⁸他们远远看见他，趁他还没有走近他们，就图谋要杀死他。 ¹⁹他们彼此说：“看哪！那做梦的来了。 ²⁰现在，来吧！我们把他杀了，丢在一个坑里，就说有恶兽把他吃了。我们且看他的梦将来怎么样。” ²¹吕便听见了，要救约瑟脱离他们的手，说：“我们不可害他的性命。” ²²吕便又对他们说：“不可流他的血，可以把他丢在这旷野的坑里，不可下手害他。”吕便要救他脱离他们的手，把他还给他父亲。 ²³约瑟到了他哥哥们那里，他们就剥去他的外衣，就是他身上那件长袍。 ²⁴他们抓住他，把他丢在坑里。那坑是空的，里头没有水。
²⁵他们坐下吃饭，举目观看，看哪，有一群以实玛利人从基列来，用骆驼驮着香料、乳香、没药，要带下埃及去。 ²⁶犹大对他的兄弟们说：“我们杀我们的弟弟，遮掩他的血有什么好处呢？ ²⁷来，我们把他卖给以实玛利人，不要下手害他，因为他是我们的弟弟，我们的骨肉。”他的兄弟们就听从了他。 ²⁸那时，有些米甸的商人从那里经过，就把约瑟从坑里拉上来。他们以二十块银子把约瑟卖给以实玛利人，他们就把约瑟带到埃及去了。
²⁹吕便回到坑旁，看哪，约瑟不在坑里，就撕裂自己的衣服， ³⁰回到他兄弟们那里，说：“孩子不在了。我往哪里去才好呢？” ³¹于是，他们宰了一只公山羊，拿了约瑟的那件外衣染上了血， ³²派人把长袍送到他们的父亲那里，说：“我们发现这个，请认一认，是不是你儿子的外衣？” ³³他认出来，就说：“这是我儿子的外衣，恶兽把他吃了，约瑟一定被撕碎了！” ³⁴雅各就撕裂衣服，腰间围上麻布，为他儿子哀伤了多日。 ³⁵他的儿女都起来安慰他，他却不肯受安慰，说：“我必哀伤着下阴间，到我儿子那里。”约瑟的父亲就为他哀哭。
³⁶米甸人把约瑟卖到埃及，给法老的官员，就是护卫长波提乏。