4

尼布甲尼撒的第二个梦

¹尼布甲尼撒王对住在全地各方、各国、各族的人说：“愿你们大享平安！ ²我乐意宣扬至高上帝向我所行的神迹奇事。
³他的神迹何其大！
他的奇事何其盛！
他的国度存到永远；
他的权柄存到万代！
⁴“我－尼布甲尼撒安居在家中，在宫里享受荣华。 ⁵我做了一个梦，使我惧怕。我在床上的意念和脑中的异象，使我惊惶。 ⁶因此我降旨召巴比伦的智慧人全都到我面前，要他们将梦的解释告诉我。 ⁷于是那些术士、巫师、迦勒底人、观兆的都进来，我将那梦告诉他们，他们却不能把梦的解释告诉我。 ⁸最后，但以理，就是按照我神明的名字称为伯提沙撒的，来到我面前，他里头有神圣神明的灵，我将梦告诉他： ⁹‘术士的领袖伯提沙撒啊，我知道你里头有神圣神明的灵，什么奥秘都不能为难你。现在你要把我梦中所见的异象和梦的解释告诉我⚓。’
¹⁰“我在床上脑中的异象是这样：我观看，看哪，大地中间有一棵树，极其高大。 ¹¹那树渐长，而且茁壮，高得顶天，从地极都能看见， ¹²叶子华美，果子甚多，可作所有动物的食物；野地的走兽卧在荫下，天空的飞鸟宿在枝上，凡有血肉的都从这树得食物。
¹³“我观看，我在床上脑中的异象是这样，看哪，有守望者，就是神圣的一位，从天而降， ¹⁴大声呼叫说：‘砍倒这树！砍下枝子！拔掉叶子！抛散果子！使走兽逃离树下，飞鸟躲开树枝。 ¹⁵树的残干却要留在地里，在田野的青草中用铁圈和铜圈套住。任他让天上的露水滴湿，和地上的走兽一同吃草， ¹⁶使他的心改变，不再是人的心，而给他一个兽心，使他经过七个时期⚓。 ¹⁷这是众守望者所发的命令，是众圣者所作的决定，好叫世人知道至高者在人的国中掌权，要将国赐给谁就赐给谁，并且立极卑微的人执掌国权。’
¹⁸“这是我－尼布甲尼撒王所做的梦。伯提沙撒啊，你要说明这梦的解释；我国中所有的智慧人都不能把梦的解释告诉我，惟独你能，因你里头有神圣神明的灵。”

但以理解梦

¹⁹于是称为伯提沙撒的但以理惊骇片时，心意惊惶。王说：“伯提沙撒啊，不要因梦和梦的解释惊惶。”伯提沙撒回答说：“我主啊，愿这梦归给恨恶你的人，这梦的解释归给你的敌人。 ²⁰你所见的树渐长，而且茁壮，高得顶天，全地都能看见， ²¹叶子华美，果子甚多，可作所有动物的食物；野地的走兽住在其下，天空的飞鸟宿在枝上。
²²“王啊，这成长又茁壮的树就是你。你的威势成长及于天，你的权柄达到地极。 ²³王既看见一位神圣的守望者从天而降，说：‘将这树砍倒毁坏，树的残干却要留在地里，在田野的青草中用铁圈和铜圈套住。任他让天上的露水滴湿，与野地的走兽一同吃草，直到经过七个时期。’
²⁴“王啊，梦的解释就是这样：临到我主我王的事是出于至高者的命令。 ²⁵你必被赶出离开世人，与野地的走兽同住，吃草如牛，让天上的露水滴湿，且要经过七个时期，直等到你知道至高者在人的国中掌权，要将国赐给谁就赐给谁。 ²⁶这使树的残干存留的命令，是要等你知道天在掌权，你的国必定归你。 ²⁷王啊，求你悦纳我的谏言，以施行公义除去罪过，以怜悯穷人除掉罪恶，或者你的平安可以延长。”
²⁸这些事都临到尼布甲尼撒王。 ²⁹过了十二个月，他在巴比伦王宫顶上散步。 ³⁰王说：“这大巴比伦岂不是我用大能大力建为首都，要显示我威严的荣耀吗？” ³¹这话还在王口中的时候，有声音从天降下，说：“尼布甲尼撒王啊，有话对你说，你的国离开你了。 ³²你必被赶出离开世人，与野地的走兽同住，吃草如牛，且要经过七个时期；等你知道至高者在人的国中掌权，要将国赐给谁就赐给谁。” ³³当时这话就应验在尼布甲尼撒身上，他被赶出离开世人，吃草如牛，身体被天上的露水滴湿，头发长得像鹰的羽毛，指甲长得像鸟爪。

尼布甲尼撒颂赞上帝

³⁴“时候到了，我－尼布甲尼撒举目望天，我的知识复归于我，我就称颂至高者，赞美尊敬活到永远的上帝。
他的权柄存到永远，
他的国度存到万代。
³⁵地上所有的居民都算为虚无；
在天上万军和地上居民中，
他都凭自己的旨意行事。
无人能拦住他的手，
或问他说，你在做什么呢？
³⁶“那时，我的知识复归于我，威严和光荣也复归于我，使我的国度得荣耀，我的谋士和大臣也来朝见我。我又重建我的国度，更大的权势加添在我身上。 ³⁷现在我－尼布甲尼撒赞美、尊崇、恭敬天上的王，因为他所行的全都信实，他所做的尽都公平。那行事骄傲的，他能降为卑。”

4

Nau Y-Nebukatnetsar Jêng Moih

¹Hđăch Y-Nebukatnetsar ntăm ma lĕ rngôch phung ƀon lan, phung ndŭl mpôl bunuyh, jêh ri phung ngơi êng êng gŭ lam neh ntu: "Ăn khân may geh nau đăp mpăn ƀaƀơ! ²Gâp mĭn ueh tâm mpơl nau mbên jêh ri nau khlay ngăn Brah Ndu Nơm Kalơ Lơn ƀư jêh ma gâp.
³Nau mbên păng toyh ngăn, nau khlay ngăn păng brah ngăn! Ƀon bri hđăch păng hôm ƀaƀơ n'ho ro; jêh ri nau păng chiă uănh gŭ tâm lĕ rngôch rnôk.
⁴Gâp Y-Nebukatnetsar gŭ rlu tâm ngih gâp, kan ngih hđăch gâp hao jêng. ⁵Gâp geh du ntil nau mbơi nhhu gâp; dôl gâp gŭ lâng săk ta kalơ sưng bêch, nau mĭn gâp jêh ri nau gâp saơ ƀư ma gâp mâu đăp gŭ. ⁶Pô ri gâp ntăm ăn kuăl lĕ rngôch phung njêh tâm n'gor Babilôn văch ta năp gâp, gay ma khân păng rblang nau mbơi nây ma gâp. ⁷Phung rƀên, phung n'hŭm, phung Kaldê, jêh ri phung nchrâng mănh tât. Gâp nkoch bri ma khân păng nau gâp mbơi saơ, ƀiălah khân păng mâu dơi rblang nau nây ma gâp ôh. ⁸Kêng nglĕ dŭt Y-Daniel văch ta năp gâp, nơm bu rnha Y-Beltisasar tĭng nâm amoh brah gâp, huêng brah phung brah kloh ueh gŭ tâm păng. Gâp nkoch ma păng nau gâp mbơi saơ, lah: ⁹'Ơ Y-Beltisasar, kôranh ma phung rƀên, yorlah gâp gĭt huêng brah phung brah kloh ueh gŭ tâm may, jêh ri mâu geh du nau ndâp jêng jêr ir ôh ma may, pô ri mbơh hom ma gâp nau gâp mbơi saơ jêh ri rblang hom. ¹⁰Aơ nau gâp tâm saơ dôl gâp lâng săk ta kalơ sưng bêch, gâp uănh jêh ri, aơ geh du n'gâng tơm si prêh ngăn ta nklang neh ntu. ¹¹Tơm si nây văch ma toyh jêh ri nâp, chiông păng nâl ta trôk, jêh ri bơh dŭt bri neh bu dơi saơ păng. ¹²N'ha păng ueh jêh ri play păng âk, păng ăn ndơ sa ma lĕ rngôch bunuyh. Mpa bri mbe n'hâm păng, jêh ri sĭm tâm trôk gŭ tâm n'gĭng păng; jêh ri păng siăm lĕ rngôch mpa rêh.
¹³"Gâp uănh tâm nau tâm saơ dôl gâp lăng săk ta kalơ sưng bêch, jêh ri aơ, geh du huê nơm gak du huê kloh ueh jŭr tă bơh trôk. ¹⁴Păng nter huy, lah: "Kăl lơi tơm si jêh ri koh lơi n'gĭng păng, ngruh ăn rŭng lĕ n'ha păng jêh ri mƀăr lơi play păng; ăn mpa bri du tă bơh tâm dâng păng jêh ri sĭm du tă bơh n'gĭng păng. ¹⁵Ƀiălah chalat tơm n'gĭng păng ta neh ntu, kât ma rse loih jêh ri kông ta nklang gơ̆ nse tâm mir. Ăn păng bĕ ma dak ngom bơh kalơ trôk, jêh ri ăn păng gŭ ndrel ma mpa bri tâm ndrêch gơ̆ neh ntu. ¹⁶Ăn nau mĭn bunuyh tâm rgâl lơi, jêh ri ăn ma păng nau mĭn mpa bri dôl tâm pơh năm. ¹⁷Dôih nây luh tă bơh phung gak, jêh ri nau ntăm luh tă bơh nau phung kloh ueh ngơi gay ma bunuyh dơi gĭt ma Nơm Kalơ Lơn tâm ƀon bri hđăch bunuyh, jêh ri păng ăn ma mbu nâm păng ŭch, jêh ri tâm n'hao bunuyh dơm dam lơn ăn chiă uănh.' ¹⁸Gâp jêng hđăch Y-Nebukatnetsar saơ nau mbơi nây. Pô ri, Ơ Y-Beltisasar, mbơh hom ma gâp nau rblang ma nau nây yorlah lĕ rngôch phung njêh tâm ƀon bri hđăch mâu dơi tâm mpơl ma gâp nau rblang ôh, ƀiălah may dơi, yorlah huêng brah phung brah kloh ueh gŭ tâm may."
¹⁹Jêh ri Y-Daniel, nơm bu rnha Y-Beltisasar, mâu dơi ngơi ôh dôl jŏ, jêh ri nau păng mĭn ƀư rŭng păng. Hđăch lah: "Ơ Y-Beltisasar, lơi ăn nau mbơi mâu lah nau rblang ma păng ƀư rŭng may ôh." Y-Beltisasar plơ̆ lah: "Ơ kôranh gâp, ăn nau mbơi aơ tât ma phung tâm rmot ma may, jêh ri nau rblang păng geh ma phung rlăng đah may! ²⁰Tơm si may saơ nây văch ma toyh jêh ri nâp kŏ chiông păng nâl tât trôk, jêh ri bơh dŭt bri neh bu dơi saơ păng, ²¹geh n'ha ueh jêh ri play âk, ăn ndơ sa ma lĕ rngôch bunuyh mpa bri văch gŭ mbe n'hâm păng jêh ri sĭm tâm trôk văch drâm ta n'gĭng păng. ²²Ơ hđăch, tơm si nây jêng may yơh, nơm văch ma toyh jêh ri nâp. Nau toyh may n'hao tât ta kalơ trôk. Jêh ri nau may chiă uănh tât ta dŭt bri dŭt neh. ²³Bi ma nau hđăch saơ du huê nơm gak, du huê kloh ueh, jŭr tă bơh trôk jêh ri lah: "Kăl lơi tơm si jêh ri ƀư rai lơi păng, ƀiălah chalat tơm n'gĭng păng tâm neh ntu kât ma rse loih jêh ri kông ta nklang gơ̆ nse tâm mir, ăn păng bĕ ma dak ngom bơh trôk, jêh ri ăn păng gŭ ndrel ma mpa bri tâm pơh năm;' ²⁴Ơ hđăch, pô aơ nau rblang; nau nây jêng nau Brah Ndu Nơm Ta Kalơ Lơn ntăm mra tât ma hđăch kôranh gâp; ²⁵bu mra nsot may tă bơh tâm nklang phung bunuyh jêh ri may mra gŭ ndrel mpa bri; bu mra ăn may sa gơ̆ nâm bu ndrôk jêh ri may mra bĕ ma dak ngom bơh trôk tâm pơh năm, kŏ may gĭt ma Nơm Ta Kalơ Lơn chiă uănh tâm ƀon bri hđăch bunuyh, jêh ri ăn nau chiă uănh nây ma mbu nâm păng ŭch. ²⁶Tâm ban ma bu ntăm ăn cha lat tơm reh tơm si, ƀon bri hđăch may mra prăp ma may tơ lah jêh may gĭt ma trôk chiă uănh. ²⁷Pô ri Ơ hđăch, ăn may dơn nau gâp sâm nchră ma may, chalơi hom nau tih may, dôl ƀư nau sŏng srăng, jêh ri chalơi hom nau kue may dôl ƀư nau yô̆ ma phung bu tŭn jot, gay dơi hôm e njong ƀư jŏ lơn nau đăp mpăn may.'
²⁸Lĕ nau aơ tât ma hđăch Y-Nebukatnetsar. ²⁹Jât ma bar khay pa kơi dôl păng hăn ta kalơ bôk pho ngih, hđăch ta ƀon babilôn. ³⁰Hđăch lah: "Mâu di hĕ aơ ƀon Babilôn toyh gâp nơm rdâk jêh ma nau katang gâp jêng ngih hđăch gŭ, ma nau chrêk rmah ma nau rnam gâp?" ³¹Dôl hđăch gŭ ngơi pô nây, geh bâr ngơi bơh trôk lah: "Ơ hđăch Y-Nebukatnetsar, geh nau ngơi jêh ma may; bu sŏk jêh ƀon bri hđăch tă bơh may. ³²Bu mra nsot may tă bơh ta nklang phung bunuyh, jêh ri may mra gŭ ndrel ma mpa bri; bu mra ăn may sa gơ̆ nâm bu ndrôk tâm pơh năm, kŏ may gĭt rbăng Nơm Kalơ Lơn chiă uănh tâm ƀon bri hđăch bunuyh jêh ri ma mbu nâm păng ŭch. ³³Ƀât lât nau ngơi nây tât ngăn ma hđăch Y-Nebukatnetsar. Bu nsot păng tă bơh tâm nklang phung bunuyh; păng sa gơ̆ tâm ban ma ndrôk; săk jăn păng bĕ dak ngom bơh trôk kŏ sŏk păng hon tâm ban ma năr klang jêh ri nheh păng tâm ban ma nheh sĭm.
³⁴Ta lôch nar tâm nal nây, gâp Y-Nebukatnetsar n'gơr măt ta kalơ trôk, jêh ri nau gĭt rbăng plơ̆ sĭt tay ma gâp jêh ri gâp mŏt ton ma Nơm Kalơ Lơn. Gâp tâm rnê jêh ri yơk ma nơm gŭ rêh n'ho ro, yorlah nau păng chiă uănh gŭ n'ho ro, jêh ri ƀon bri hđăch păng gŭ tâm lĕ rngôch rnôk.
³⁵Lĕ rngôch bunuyh ta neh ntu jêng tâm ban ma dơm dam; jêh ri păng ƀư tĭng nâm nau păng ŭch tâm phung tahan tâm trôk, jêh ri ma phung bunuyh tâm neh ntu; mâu geh du huê dơi nkân ti păng ôh, mâu lah, lah ma păng: 'Moh nau may ƀư?'
³⁶Mông nây nau gĭt rbăng plơ̆ tay ma gâp, jêh ri yor nau chrêk rmah ƀon bri hđăch gâp, nau rnam jêh ri nau chrêk rmah gâp sĭt tay ma gâp. Phung kôranh tâm chung jêh ri phung kôranh kan gâp joi tay gâp. Bu mra đŏng ƀư nâp gâp tâm ƀon bri hđăch gâp jêh ri ntop đŏng ma gâp nau toyh lơn. ³⁷Aƀaơ aơ gâp Y-Nebukatnetsar, tâm rnê, yơk jêh ri mŏt ton ma hđăch tâm trôk; yorlah lĕ kan păng jêng ngăn jêh ri trong păng sŏng; jêh ri mbu nâm hăn tâm nau sưr păng dơi tông.