4

尼布甲尼撒的第二个梦

1尼布甲尼撒王对住在全地各方、各国、各族的人说:“愿你们大享平安! 2我乐意宣扬至高上帝向我所行的神迹奇事。
  3他的神迹何其大!
  他的奇事何其盛!
  他的国度存到永远;
  他的权柄存到万代!
4“我-尼布甲尼撒安居在家中,在宫里享受荣华。 5我做了一个梦,使我惧怕。我在床上的意念和脑中的异象,使我惊惶。 6因此我降旨召巴比伦的智慧人全都到我面前,要他们将梦的解释告诉我。 7于是那些术士、巫师、迦勒底人、观兆的都进来,我将那梦告诉他们,他们却不能把梦的解释告诉我。 8最后,但以理,就是按照我神明的名字称为伯提沙撒的,来到我面前,他里头有神圣神明的灵,我将梦告诉他: 9‘术士的领袖伯提沙撒啊,我知道你里头有神圣神明的灵,什么奥秘都不能为难你。现在你要把我梦中所见的异象和梦的解释告诉我。’
10“我在床上脑中的异象是这样:我观看,看哪,大地中间有一棵树,极其高大。 11那树渐长,而且茁壮,高得顶天,从地极都能看见, 12叶子华美,果子甚多,可作所有动物的食物;野地的走兽卧在荫下,天空的飞鸟宿在枝上,凡有血肉的都从这树得食物。
13“我观看,我在床上脑中的异象是这样,看哪,有守望者,就是神圣的一位,从天而降, 14大声呼叫说:‘砍倒这树!砍下枝子!拔掉叶子!抛散果子!使走兽逃离树下,飞鸟躲开树枝。 15树的残干却要留在地里,在田野的青草中用铁圈和铜圈套住。任他让天上的露水滴湿,和地上的走兽一同吃草, 16使他的心改变,不再是人的心,而给他一个兽心,使他经过七个时期 17这是众守望者所发的命令,是众圣者所作的决定,好叫世人知道至高者在人的国中掌权,要将国赐给谁就赐给谁,并且立极卑微的人执掌国权。’
18“这是我-尼布甲尼撒王所做的梦。伯提沙撒啊,你要说明这梦的解释;我国中所有的智慧人都不能把梦的解释告诉我,惟独你能,因你里头有神圣神明的灵。”

但以理解梦

19于是称为伯提沙撒但以理惊骇片时,心意惊惶。王说:“伯提沙撒啊,不要因梦和梦的解释惊惶。”伯提沙撒回答说:“我主啊,愿这梦归给恨恶你的人,这梦的解释归给你的敌人。 20你所见的树渐长,而且茁壮,高得顶天,全地都能看见, 21叶子华美,果子甚多,可作所有动物的食物;野地的走兽住在其下,天空的飞鸟宿在枝上。
22“王啊,这成长又茁壮的树就是你。你的威势成长及于天,你的权柄达到地极。 23王既看见一位神圣的守望者从天而降,说:‘将这树砍倒毁坏,树的残干却要留在地里,在田野的青草中用铁圈和铜圈套住。任他让天上的露水滴湿,与野地的走兽一同吃草,直到经过七个时期。’
24“王啊,梦的解释就是这样:临到我主我王的事是出于至高者的命令。 25你必被赶出离开世人,与野地的走兽同住,吃草如牛,让天上的露水滴湿,且要经过七个时期,直等到你知道至高者在人的国中掌权,要将国赐给谁就赐给谁。 26这使树的残干存留的命令,是要等你知道天在掌权,你的国必定归你。 27王啊,求你悦纳我的谏言,以施行公义除去罪过,以怜悯穷人除掉罪恶,或者你的平安可以延长。”
28这些事都临到尼布甲尼撒王。 29过了十二个月,他在巴比伦王宫顶上散步。 30王说:“这大巴比伦岂不是我用大能大力建为首都,要显示我威严的荣耀吗?” 31这话还在王口中的时候,有声音从天降下,说:“尼布甲尼撒王啊,有话对你说,你的国离开你了。 32你必被赶出离开世人,与野地的走兽同住,吃草如牛,且要经过七个时期;等你知道至高者在人的国中掌权,要将国赐给谁就赐给谁。” 33当时这话就应验在尼布甲尼撒身上,他被赶出离开世人,吃草如牛,身体被天上的露水滴湿,头发长得像鹰的羽毛,指甲长得像鸟爪。

尼布甲尼撒颂赞上帝

34“时候到了,我-尼布甲尼撒举目望天,我的知识复归于我,我就称颂至高者,赞美尊敬活到永远的上帝。
  他的权柄存到永远,
  他的国度存到万代。
  35地上所有的居民都算为虚无;
  在天上万军和地上居民中,
  他都凭自己的旨意行事。
  无人能拦住他的手,
  或问他说,你在做什么呢?
36“那时,我的知识复归于我,威严和光荣也复归于我,使我的国度得荣耀,我的谋士和大臣也来朝见我。我又重建我的国度,更大的权势加添在我身上。 37现在我-尼布甲尼撒赞美、尊崇、恭敬天上的王,因为他所行的全都信实,他所做的尽都公平。那行事骄傲的,他能降为卑。”

4

Chiêm bao của vua Nê-bu-cát-nết-xa

1Vua Nê-bu-cát-nết-xa gởi văn thư sau đây cho các dân tộc, quốc gia, các người nói mọi thứ tiếng trên thế giới:“Ta chúc các ngươi bình yên và thịnh vượng!
2Thượng Đế Chí Cao đã làm nhiều phép lạ và điều kỳ diệu cho ta mà ta rất vui thuật cho các ngươi biết.
  3Việc làm của Ngài thật lớn lao,
   phép lạ Ngài quyền năng.
  Nước Ngài còn mãi mãi,
   quyền lực Ngài không bao giờ dứt.
4Ta, Nê-bu-cát-nết-xa, rất vui và thành công trong cung điện ta, 5nhưng ta có một chiêm bao khiến ta hoang mang. Trong khi ta đang nằm trên giường, ta thấy những hình ảnh và dị tượng trong trí ta làm ta kinh hoảng. 6Cho nên ta ra lệnh triệu những nhà thông thái của Ba-by-lôn đến để nói cho ta biết ý nghĩa của điềm chiêm bao đó. 7Các nhà tướng số, thuật sĩ, và thông thái đến, rồi ta thuật cho họ nghe chiêm bao ta nhưng họ không thể giải thích được.
8Sau cùng có Đa-niên đến gặp ta. Ta gọi người là Bên-tơ-sát-xa để tỏ lòng tôn kính các thần của ta vì linh của các thánh thần ở trong người. Ta thuật cho người nghe điềm chiêm bao ta.
9Ta bảo, ‘Bên-tơ-sát-xa ơi, anh là nhà tướng số tài giỏi nhất. Ta biết linh của các thần ở trong anh cho nên không có điều huyền bí nào quá khó mà anh không hiểu nổi. Đây là điềm chiêm bao của ta, anh hãy giải thích ý nghĩa của nó. 10Sau đây là các dị tượng ta thấy trong khi ta đang nằm trên giường: Ta nhìn thì thấy trước mặt ta có một cây đứng sừng sững giữa trời. Cây ấy rất cao lớn. 11Nó lớn mạnh. Ngọn nó đụng đến trời và bất cứ chỗ nào trên đất đều có thể nhìn thấy ngọn nó được. 12Lá nó đẹp, trái thì sai và rất ngon, đủ cho mọi người ăn. Muông thú núp duới tàng nó, và chim chóc làm tổ trên các nhánh nó. Tất cả các thú vật đều sống nhờ nó.
13Đang khi mải nhìn những điều đó trong dị tượng khi ta đang nằm trên giường thì ta thấy một vị canh giữ, một thiên sứ thánh từ trời xuống. 14Người la lớn: Hãy đốn cây và chặt nhánh nó đi. Hãy tuốt hết lá nó và phân tán trái nó. Hãy để muông thú núp dưới tàng nó chạy thoát đi và các chim chóc trong nhánh nó bay đi chỗ khác. 15Nhưng hãy chừa lại gốc và rễ nó dưới đất lấy xiềng sắt và đồng buộc quanh gốc nó; hãy để nó ở trong đồng cùng với cỏ mọc xung quanh. Hãy để nó dầm sương và sống chung với muông thú và cây cối trên đất. 16Đừng cho nó suy nghĩ như con người nữa mà ban cho nó trí óc của loài thú trong bảy năm.
17Các vị canh giữ ra lệnh đó; các đấng thánh tuyên án. Như thế để cho muôn dân biết rằng Thượng Đế Chí Cao trị vì các nước trên thế giới. Ngài ban nước cho người nào Ngài muốn, và Ngài chọn những người cai trị họ là những người khiêm tốn.
18Đó là điều ta, vua Nê-bu-cát-nết-xa thấy trong chiêm bao. Bây giờ, Bên-tơ-sát-xa, hãy giải thích cho ta biết ý nghĩa chiêm bao đó. Không có học giả nào trong nước ta có thể giải thích cho ta, nhưng anh có thể giải thích được vì linh của các thánh thần ở trong anh.’”

Đa-niên giải thích ý nghĩa chiêm bao

19Lúc đó Đa-niên, cũng gọi là Bên-tơ-sát-xa, đứng im lặng khá lâu vì ý nghĩa chiêm bao khiến ông hoảng sợ. Vua liền bảo ông, “Bên-tơ-sát-xa ơi, đừng để chiêm bao hay ý nghĩa của nó làm anh lo sợ.”
 Bên-tơ-sát-xa liền thưa, “Thưa ngài, nguyền chiêm bao của ngài xảy đến cho các kẻ thù ngài và ý nghĩa của nó dành cho những kẻ chống nghịch ngài!
20Trong chiêm bao vua nhìn thấy một cây mọc lên cao lớn. Ngọn nó chấm đến trời, dưới đất nơi nào cũng thấy. 21Lá nó đẹp, trái thì sai đủ cho mọi người ăn. Nó là nơi trú ẩn cho muông thú, nhánh nó là chỗ cho chim chóc làm tổ. 22Tâu vua, ngài là cây đó! Ngài trở nên hùng mạnh như cây lớn đó cao vút đến tận trời. Quyền lực của ngài lan đến những nơi xa xăm trên đất.
23Tâu vua, ngài nhìn thấy một người canh giữ, một thiên sứ thánh từ trời xuống bảo, ‘Hãy đốn cây và tiêu diệt nó đi. Nhưng hãy chừa gốc và rễ nó dưới đất bằng xích sắt và đồng buộc quanh nó; để nó trong đồng với cây cỏ. Hãy để nó dầm sương và sống như muông thú trong bảy năm.’
24Tâu vua, đây là ý nghĩa của chiêm bao đó. Thượng Đế Chí Cao đã truyền rằng những điều sau đây sẽ xảy ra cho vua, là chủ tôi: 25Vua sẽ bị đuổi khỏi loài người và sống giữa muông thú. Người ta sẽ cho vua ăn cỏ như bò, vua sẽ dầm sương trời. Sau bảy năm vua sẽ học được bài nầy: Thượng Đế Chí Cao cai trị mọi nước trên đất và Ngài có quyền ban nước cho ai tùy ý Ngài muốn.
26Vì còn gốc cây và rễ trong đất, nước của vua sẽ phục hồi lại cho vua sau khi vua hiểu ra rằng Đấng ngự trên trời cai quản nước của vua. 27Cho nên, thưa vua, hãy nghe lời tôi khuyên. Đừng phạm tội và hãy làm điều thiện. Hãy thôi làm điều ác và tỏ ra nhân từ đối với kẻ nghèo thì vua sẽ mãi thành công.”

Điềm chiêm bao của vua
thành sự thật

28Tất cả những lời tiên đoán đó xảy ra cho vua Nê-bu-cát-nết-xa. 29Mười hai tháng sau đó khi vua đang đi dạo trên nóc cung điện mình ở Ba-by-lôn, 30vua bảo, “Tay ta đã xây thành lớn Ba-by-lôn nầy để làm nơi ở của ta. Ta đã dùng quyền năng ta xây nên nó để tỏ ra vinh quang và oai nghi ta.”
31Lời còn đang ở trong miệng vua thì có tiếng từ trời vọng xuống rằng, “Hỡi vua Nê-bu-cát-nết-xa, những điều sau đây sẽ xảy ra cho ngươi: Ngươi đã bị tước hết quyền lực. 32Ngươi sẽ bị đuổi khỏi loài người. Ngươi sẽ sống chung với muông thú và ăn cỏ như bò. Sau bảy năm ngươi sẽ học được bài sau đây: Thượng Đế Chí Cao cai trị mọi nước trên thế gian. Ngài ban nước cho ai tùy ý Ngài chọn.”
33Lập tức những lời đó thành sự thật. Vua Nê-bu-cát-nết-xa bị đuổi ra khỏi giữa loài người và bắt đầu ăn cỏ như bò. Thân thể vua dầm sương. Tóc vua mọc dài ra như lông chim ưng, móng tay và móng chân mọc ra như móng chim.
34“Cuối thời kỳ đó, ta, Nê-bu-cát-nết-xa, ngước lên trời và trí khôn bắt đầu phục hồi lại! Rồi ta ca ngợi Thượng Đế Chí Cao; ta dâng sự tôn trọng và vinh hiển cho Đấng sống đời đời.
  Quyền cai trị của Thượng Đế còn mãi mãi,
   và nước Ngài kéo dài vô tận.
  35Dân cư trên đất không quan trọng gì.
   Thượng Đế tự ý hành động
  qua quyền lực của thiên đàng
   và con người dưới đất.
  Không ai có thể ngăn chận
   tay quyền năng Ngài hay hạch hỏi
   điều Ngài làm.
36Lúc đó ta có thể suy nghĩ bình thường trở lại, Thượng Đế phục hồi danh dự và quyền lực cao cả lại cho ta và trả lại vinh hiển cho nước ta. Những cố vấn của ta và các người quí tộc trở lại phục vụ ta như trước. Ta lại làm vua và còn cao trọng quyền uy hơn trước. 37Bây giờ, ta, Nê-bu-cát-nết-xa, ca ngợi và tôn trọng cùng dâng vinh hiển lên cho Vua trên trời. Mọi việc Ngài làm đều đúng và công bằng, và Ngài có thể hạ kẻ kiêu căng xuống.”