4

尼布甲尼撒的第二个梦

¹尼布甲尼撒王对住在全地各方、各国、各族的人说：“愿你们大享平安！ ²我乐意宣扬至高上帝向我所行的神迹奇事。
³他的神迹何其大！
他的奇事何其盛！
他的国度存到永远；
他的权柄存到万代！
⁴“我－尼布甲尼撒安居在家中，在宫里享受荣华。 ⁵我做了一个梦，使我惧怕。我在床上的意念和脑中的异象，使我惊惶。 ⁶因此我降旨召巴比伦的智慧人全都到我面前，要他们将梦的解释告诉我。 ⁷于是那些术士、巫师、迦勒底人、观兆的都进来，我将那梦告诉他们，他们却不能把梦的解释告诉我。 ⁸最后，但以理，就是按照我神明的名字称为伯提沙撒的，来到我面前，他里头有神圣神明的灵，我将梦告诉他： ⁹‘术士的领袖伯提沙撒啊，我知道你里头有神圣神明的灵，什么奥秘都不能为难你。现在你要把我梦中所见的异象和梦的解释告诉我⚓。’
¹⁰“我在床上脑中的异象是这样：我观看，看哪，大地中间有一棵树，极其高大。 ¹¹那树渐长，而且茁壮，高得顶天，从地极都能看见， ¹²叶子华美，果子甚多，可作所有动物的食物；野地的走兽卧在荫下，天空的飞鸟宿在枝上，凡有血肉的都从这树得食物。
¹³“我观看，我在床上脑中的异象是这样，看哪，有守望者，就是神圣的一位，从天而降， ¹⁴大声呼叫说：‘砍倒这树！砍下枝子！拔掉叶子！抛散果子！使走兽逃离树下，飞鸟躲开树枝。 ¹⁵树的残干却要留在地里，在田野的青草中用铁圈和铜圈套住。任他让天上的露水滴湿，和地上的走兽一同吃草， ¹⁶使他的心改变，不再是人的心，而给他一个兽心，使他经过七个时期⚓。 ¹⁷这是众守望者所发的命令，是众圣者所作的决定，好叫世人知道至高者在人的国中掌权，要将国赐给谁就赐给谁，并且立极卑微的人执掌国权。’
¹⁸“这是我－尼布甲尼撒王所做的梦。伯提沙撒啊，你要说明这梦的解释；我国中所有的智慧人都不能把梦的解释告诉我，惟独你能，因你里头有神圣神明的灵。”

但以理解梦

¹⁹于是称为伯提沙撒的但以理惊骇片时，心意惊惶。王说：“伯提沙撒啊，不要因梦和梦的解释惊惶。”伯提沙撒回答说：“我主啊，愿这梦归给恨恶你的人，这梦的解释归给你的敌人。 ²⁰你所见的树渐长，而且茁壮，高得顶天，全地都能看见， ²¹叶子华美，果子甚多，可作所有动物的食物；野地的走兽住在其下，天空的飞鸟宿在枝上。
²²“王啊，这成长又茁壮的树就是你。你的威势成长及于天，你的权柄达到地极。 ²³王既看见一位神圣的守望者从天而降，说：‘将这树砍倒毁坏，树的残干却要留在地里，在田野的青草中用铁圈和铜圈套住。任他让天上的露水滴湿，与野地的走兽一同吃草，直到经过七个时期。’
²⁴“王啊，梦的解释就是这样：临到我主我王的事是出于至高者的命令。 ²⁵你必被赶出离开世人，与野地的走兽同住，吃草如牛，让天上的露水滴湿，且要经过七个时期，直等到你知道至高者在人的国中掌权，要将国赐给谁就赐给谁。 ²⁶这使树的残干存留的命令，是要等你知道天在掌权，你的国必定归你。 ²⁷王啊，求你悦纳我的谏言，以施行公义除去罪过，以怜悯穷人除掉罪恶，或者你的平安可以延长。”
²⁸这些事都临到尼布甲尼撒王。 ²⁹过了十二个月，他在巴比伦王宫顶上散步。 ³⁰王说：“这大巴比伦岂不是我用大能大力建为首都，要显示我威严的荣耀吗？” ³¹这话还在王口中的时候，有声音从天降下，说：“尼布甲尼撒王啊，有话对你说，你的国离开你了。 ³²你必被赶出离开世人，与野地的走兽同住，吃草如牛，且要经过七个时期；等你知道至高者在人的国中掌权，要将国赐给谁就赐给谁。” ³³当时这话就应验在尼布甲尼撒身上，他被赶出离开世人，吃草如牛，身体被天上的露水滴湿，头发长得像鹰的羽毛，指甲长得像鸟爪。

尼布甲尼撒颂赞上帝

³⁴“时候到了，我－尼布甲尼撒举目望天，我的知识复归于我，我就称颂至高者，赞美尊敬活到永远的上帝。
他的权柄存到永远，
他的国度存到万代。
³⁵地上所有的居民都算为虚无；
在天上万军和地上居民中，
他都凭自己的旨意行事。
无人能拦住他的手，
或问他说，你在做什么呢？
³⁶“那时，我的知识复归于我，威严和光荣也复归于我，使我的国度得荣耀，我的谋士和大臣也来朝见我。我又重建我的国度，更大的权势加添在我身上。 ³⁷现在我－尼布甲尼撒赞美、尊崇、恭敬天上的王，因为他所行的全都信实，他所做的尽都公平。那行事骄傲的，他能降为卑。”

4

Vua Nê-bu-cát-nết-sa truyền phải ngợi khen Đức Chúa Trời Rất Cao. – Cây lớn. Đa-ni-ên giải chiêm bao cho vua

¹ Vua Nê-bu-cát-nết-sa truyền cho hết thảy các dân, các nước, các thứ tiếng, ở trên khắp đất, rằng: Nguyền cho sự bình an các ngươi được thêm lên! ² Ta lấy làm tốt lành mà rao cho các ngươi những dấu lạ và sự lạ mà Đức Chúa Trời Rất Cao đã làm ra đối với ta. ³ Ôi! Những dấu lạ của Ngài lớn lao là dường nào! Những sự lạ của Ngài mạnh sức là dường nào! Nước Ngài là nước còn mãi mãi, và quyền thế Ngài từ đời nọ đến đời kia.
⁴ Ta, Nê-bu-cát-nết-sa, ở yên lặng trong cung ta, và thạnh vượng trong đền ta. ⁵ Ta thấy một điềm chiêm bao làm cho ta sợ sệt; những ý tưởng của ta ở trên giường, và những sự hiện thấy của đầu ta làm cho ta bối rối. ⁶ Vậy ta truyền chiếu chỉ, đem hết thảy những bác sĩ của Ba-by-lôn đến trước mặt ta, hầu cho họ giải nghĩa điềm chiêm bao cho ta. ⁷ Bấy giờ, những đồng bóng, thuật sĩ, người Canh-đê và thầy bói đều đến, ta kể điềm chiêm bao trước mặt họ, nhưng họ không giải nghĩa cho ta. ⁸ Sau hết, có Đa-ni-ên, gọi là Bên-tơ-xát-sa theo tên thần của ta, người được linh của các thần thánh cảm động, thì đến ra mắt ta. Ta kể chiêm bao ta cho người mà rằng: ⁹ Hỡi Bên-tơ-xát-sa, người làm đầu các thuật sĩ, bởi ta biết rằng linh của các thần thánh ở trong ngươi, và không có một điều kín nhiệm nào là khó cho ngươi, vậy hãy bảo cho ta những sự hiện thấy trong chiêm bao ta đã thấy, và hãy giải nghĩa.
¹⁰ Nầy là những sự hiện thấy đã tỏ ra trong đầu ta khi ta nằm trên giường: Ta nhìn xem, và nầy, ở giữa đất có một cây cao lạ thường. ¹¹ Cây đó lớn lên và trở nên cứng mạnh; ngọn nó chấm đến trời, và ở nơi cuối cùng khắp đất đều xem thấy nó. ¹² Lá nó thì đẹp và trái thì sai, có đủ cho mọi loài ăn; các thú đồng núp dưới bóng nó; chim trời ở trên nhành nó, và mọi loài xác thịt nhờ nó mà nuôi mình.
¹³ Ta nhìn xem những sự hiện thấy trong đầu ta, khi ta nằm trên giường, và nầy, có một đấng thánh canh giữ từ trên trời xuống. ¹⁴ Người kêu lớn tiếng và nói rằng: Hãy đốn cây và chặt nhành nó; hãy làm rụng lá và vãi trái nó ra; hãy cho thú vật tránh khỏi dưới nó, và chim chóc khỏi nhành nó! ¹⁵ Dầu vậy, hãy để lại gốc của rễ nó trong đất, mà cột nó bằng một dây xích sắt và đồng, nơi giữa cỏ xanh trong đồng ruộng; cho nó bị sương trên trời thấm ướt; và cho người cùng các loài thú chia phần cỏ dưới đất! ¹⁶ Cho lòng người bị đổi đi, và người được ban cho lòng thú; và trải qua bảy kỳ trên người. ¹⁷ Án đó là bởi các đấng canh giữ đã định, và lời các thánh đã truyền, hầu cho những kẻ sống biết rằng Đấng Rất Cao cai trị trong nước của loài người; Ngài muốn ban cho ai tùy ý, và lập kẻ rất hèn hạ trong loài người lên đó. ¹⁸ Ta đây là vua Nê-bu-cát-nết-sa, đã thấy điềm chiêm bao ấy. Vậy, hỡi Bên-tơ-xát-sa, ngươi hãy giải nghĩa cho ta, vì hết thảy bác sĩ trong nước ta không có thể giải nghĩa cho ta được; nhưng ngươi giải được, vì linh của các thần thánh ở trong ngươi.
¹⁹ Bấy giờ Đa-ni-ên, gọi tên là Bên-tơ-xát-sa, bị câm trong giây lâu, và những ý tưởng làm cho người bối rối. Vua lại cất tiếng nói rằng: Hỡi Bên-tơ-xát-sa, đừng cho điềm chiêm bao và sự giải nghĩa làm rối ngươi. Bên-tơ-xát-sa nói rằng: Thưa chúa, nguyền cho điềm chiêm bao đến cho những kẻ ghét chúa và sự giải nghĩa cho kẻ thù nghịch chúa! ²⁰ Cây mà vua đã thấy, trở nên lớn và mạnh, ngọn chấm đến trời, và khắp đất đều xem thấy, ²¹ lá thì đẹp và trái thì sai, có đủ cho mọi loài ăn, các thú đồng ở dưới bóng nó, các loài chim trời làm ổ trên nhành nó, ²² hỡi vua, ấy là chính mình vua, vua đã trở nên lớn và mạnh, sự cao cả của vua tăng thêm và thấu đến trời, quyền thế vua đến đầu cùng đất.
²³ Song đến điều vua thấy một đấng thánh canh giữ từ trời mà xuống, và nói rằng: Hãy đốn cây và hủy phá đi; song, hãy để lại gốc của rễ nó trong đất, rồi hãy buộc nó bằng một dây xích sắt và đồng ở giữa đám cỏ xanh trong đồng ruộng, cho nó bị nhuần thấm bởi sương móc trên trời; và cho người có phần với các thú đồng, cho đến khi đã trải qua trên người bảy kỳ. ²⁴ Hỡi vua, nầy là lời giải, và nầy là mạng định của Đấng Rất Cao, đã đến trên vua, chúa tôi: ²⁵ Người ta sẽ đuổi vua ra khỏi giữa loài người, và chỗ ở vua sẽ ở giữa những thú vật trong đồng. Vua sẽ bị buộc phải ăn cỏ như bò, và sẽ được thấm nhuần sương móc trên trời; bảy kỳ sẽ trải qua trên vua, cho đến khi vua nhận biết rằng Đấng Rất Cao cai trị trong nước loài người, và Ngài muốn ban cho ai tùy ý. ²⁶ Còn như đã truyền rằng chừa lại gốc của rễ cây đó, tức là khi nào vua đã nhận biết các từng trời cầm quyền, thì nước vua chắc sẽ thuộc về vua. ²⁷ Vậy nên, hỡi vua, xin hãy nghe lời tôi khuyên vua: hãy lấy sự công bình mà chuộc tội lỗi, hãy thương xót những kẻ nghèo khó để chuộc những điều gian ác mình. Như vậy sự bình an vua còn có thể lâu dài hơn nữa.
²⁸ Hết thảy những sự đó đều đến cho vua Nê-bu-cát-nết-sa. ²⁹ Khi khỏi mười hai tháng, vua đi dạo trong hoàng cung Ba-by-lôn, ³⁰ thì cất tiếng mà nói rằng: Đây chẳng phải là Ba-by-lôn lớn mà ta đã dựng, bởi quyền cao cả ta, để làm đế đô ta, và làm sự vinh hiển oai nghi của ta sao? ³¹ Lời chưa ra khỏi miệng vua, thì có tiếng từ trên trời xuống rằng: Hỡi vua Nê-bu-cát-nết-sa, đã báo cho ngươi biết rằng: Ngôi nước đã lìa khỏi ngươi. ³² Ngươi sẽ bị đuổi khỏi giữa loài người, sẽ ở với thú đồng; sẽ bị buộc phải ăn cỏ như bò, rồi bảy kỳ sẽ trải qua trên ngươi, cho đến khi ngươi nhận biết rằng Đấng Rất Cao cai trị trong nước của loài người, và Ngài muốn ban cho ai tùy ý. ³³ Trong chính giờ đó, lời nói ấy đã ứng nghiệm cho vua Nê-bu-cát-nết-sa, vua bị đuổi khỏi giữa loài người; ăn cỏ như bò; thân thể vua phải thấm nhuần sương móc trên trời, cho đến tóc vua cũng mọc như lông chim ưng, móng vua thì giống như móng loài chim chóc.
³⁴ Đến cuối cùng những ngày đó, ta đây, Nê-bu-cát-nết-sa, ngước mắt lên trời, trí khôn đã phục lại cho ta, và ta xưng tạ Đấng Rất Cao. Ta bèn ngợi khen và làm sáng danh Đấng sống đời đời, uy quyền Ngài là uy quyền còn mãi mãi, nước Ngài từ đời nọ đến đời kia. ³⁵ Hết thảy dân cư trên đất thảy đều cầm như là không có; Ngài làm theo ý mình trong cơ binh trên trời, và ở giữa cư dân trên đất; chẳng ai có thể cản tay Ngài và hỏi rằng: Ngài làm chi vậy?
³⁶ Trong lúc đó, trí khôn phục lại cho ta, ta lại được sự vinh hiển của ngôi nước ta, sự oai nghi chói sáng trở lại cho ta; những nghị viên và đại thần ta lại chầu ta. Ta lại được lập lên trên ngôi nước, và sự uy nghi quyền thế ta càng thêm.
³⁷ Bây giờ, ta, Nê-bu-cát-nết-sa, ngợi khen, tôn vinh, và làm cả sáng Vua trên trời; mọi công việc Ngài đều chân thật, các đường lối Ngài đều công bình; và kẻ nào bước đi kiêu ngạo, Ngài có thể hạ nó xuống.