31

Jacob Flees from Laban

¹Now Jacob heard the words of Laban’s sons, saying, “Jacob has taken away all that was our father’s, and from what was our father’s he has acquired all this ⚓wealth.” ²And Jacob saw the ⚓countenance of Laban, and indeed it was not ⚓favorable toward him as before. ³Then the Lord said to Jacob, ⚓“Return to the land of your fathers and to your family, and I will ⚓be with you.”
⁴So Jacob sent and called Rachel and Leah to the field, to his flock, ⁵and said to them, ⚓“I see your father’s countenance, that it is not favorable toward me as before; but the God of my father ⚓has been with me. ⁶And ⚓you know that with all my might I have served your father. ⁷Yet your father has deceived me and ⚓changed my wages ⚓ten times, but God ⚓did not allow him to hurt me. ⁸If he said thus: ‘The speckled shall be your wages,’ then all the flocks bore speckled. And if he said thus: ⚓‘The streaked shall be your wages,’ then all the flocks bore streaked. ⁹So God has ⚓taken away the livestock of your father and given them to me.
¹⁰“And it happened, at the time when the flocks conceived, that I lifted my eyes and saw in a dream, and behold, the rams which leaped upon the flocks were streaked, speckled, and gray-spotted. ¹¹Then ⚓the Angel of God spoke to me in a dream, saying, ‘Jacob.’ And I said, ‘Here I am.’ ¹²And He said, ‘Lift your eyes now and see, all the rams which leap on the flocks are streaked, speckled, and gray-spotted; for ⚓I have seen all that Laban is doing to you. ¹³I am the God of Bethel, ⚓where you anointed the pillar and where you made a vow to Me. Now ⚓arise, get out of this land, and return to the land of your family.’ ”
¹⁴Then Rachel and Leah answered and said to him, ⚓“Is there still any portion or inheritance for us in our father’s house? ¹⁵Are we not considered strangers by him? For ⚓he has sold us, and also completely consumed our money. ¹⁶For all these riches which God has taken from our father are really ours and our children’s; now then, whatever God has said to you, do it.”
¹⁷Then Jacob rose and set his sons and his wives on camels. ¹⁸And he carried away all his livestock and all his possessions which he had gained, his acquired livestock which he had gained in Padan Aram, to go to his father Isaac in the land of ⚓Canaan. ¹⁹Now Laban had gone to shear his sheep, and Rachel had stolen the ⚓household idols that were her father’s. ²⁰And Jacob stole away, unknown to Laban the Syrian, in that he did not tell him that he intended to flee. ²¹So he fled with all that he had. He arose and crossed the river, and ⚓headed toward the mountains of Gilead.

Laban Pursues Jacob

²²And Laban was told on the third day that Jacob had fled. ²³Then he took ⚓his brethren with him and pursued him for seven days’ journey, and he overtook him in the mountains of Gilead. ²⁴But God ⚓had come to Laban the Syrian in a dream by night, and said to him, “Be careful that you ⚓speak to Jacob neither good nor bad.”
²⁵So Laban overtook Jacob. Now Jacob had pitched his tent in the mountains, and Laban with his brethren pitched in the mountains of Gilead.
²⁶And Laban said to Jacob: “What have you done, that you have stolen away unknown to me, and ⚓carried away my daughters like captives taken with the sword? ²⁷Why did you flee away secretly, and steal away from me, and not tell me; for I might have sent you away with joy and songs, with timbrel and harp? ²⁸And you did not allow me ⚓to kiss my sons and my daughters. Now ⚓you have done foolishly in so doing. ²⁹It is in my power to do you harm, but the ⚓God of your father spoke to me ⚓last night, saying, ‘Be careful that you speak to Jacob neither good nor bad.’ ³⁰And now you have surely gone because you greatly long for your father’s house, but why did you ⚓steal my gods?”
³¹Then Jacob answered and said to Laban, “Because I was ⚓afraid, for I said, ‘Perhaps you would take your daughters from me by force.’ ³²With whomever you find your gods, ⚓do not let him live. In the presence of our brethren, identify what I have of yours and take it with you.” For Jacob did not know that Rachel had stolen them.
³³And Laban went into Jacob’s tent, into Leah’s tent, and into the two maids’ tents, but he did not find them. Then he went out of Leah’s tent and entered Rachel’s tent. ³⁴Now Rachel had taken the household idols, put them in the camel’s saddle, and sat on them. And Laban searched all about the tent but did not find them. ³⁵And she said to her father, “Let it not displease my lord that I cannot ⚓rise before you, for the manner of women is with me.” And he searched but did not find the household idols.
³⁶Then Jacob was angry and rebuked Laban, and Jacob answered and said to Laban: “What is my trespass? What is my sin, that you have so hotly pursued me? ³⁷Although you have searched all my things, what part of your household things have you found? Set it here before my brethren and your brethren, that they may judge between us both! ³⁸These twenty years I have been with you; your ewes and your female goats have not miscarried their young, and I have not eaten the rams of your flock. ³⁹⚓That which was torn by beasts I did not bring to you; I bore the loss of it. ⚓You required it from my hand, whether stolen by day or stolen by night. ⁴⁰There I was! In the day the drought consumed me, and the frost by night, and my sleep departed from my eyes. ⁴¹Thus I have been in your house twenty years; I ⚓served you fourteen years for your two daughters, and six years for your flock, and ⚓you have changed my wages ten times. ⁴²⚓Unless the God of my father, the God of Abraham and ⚓the Fear of Isaac, had been with me, surely now you would have sent me away empty-handed. ⚓God has seen my affliction and the labor of my hands, and ⚓rebuked you last night.”

Laban’s Covenant with Jacob

⁴³And Laban answered and said to Jacob, “These daughters are my daughters, and these children are my children, and this flock is my flock; all that you see is mine. But what can I do this day to these my daughters or to their children whom they have borne? ⁴⁴Now therefore, come, ⚓let us make a covenant, ⚓you and I, and let it be a witness between you and me.”
⁴⁵So Jacob ⚓took a stone and set it up as a pillar. ⁴⁶Then Jacob said to his brethren, “Gather stones.” And they took stones and made a heap, and they ate there on the heap. ⁴⁷Laban called it Jegar Sahadutha, but Jacob called it Galeed. ⁴⁸And Laban said, ⚓“This heap is a witness between you and me this day.” Therefore its name was called Galeed, ⁴⁹also ⚓Mizpah, because he said, “May the Lord watch between you and me when we are absent one from another. ⁵⁰If you afflict my daughters, or if you take other wives besides my daughters, although no man is with us—see, God is witness between you and me!”
⁵¹Then Laban said to Jacob, “Here is this heap and here is this pillar, which I have placed between you and me. ⁵²This heap is a witness, and this pillar is a witness, that I will not pass beyond this heap to you, and you will not pass beyond this heap and this pillar to me, for harm. ⁵³The God of Abraham, the God of Nahor, and the God of their father ⚓judge between us.” And Jacob ⚓swore by ⚓the Fear of his father Isaac. ⁵⁴Then Jacob offered a sacrifice on the mountain, and called his brethren to eat bread. And they ate bread and stayed all night on the mountain. ⁵⁵And early in the morning Laban arose, and ⚓kissed his sons and daughters and ⚓blessed them. Then Laban departed and ⚓returned to his place.

31

¹Nghe các người em vợ tố cáo mình sang đoạt tài sản của La-ban để làm giàu, ²Gia- cốp để ý xem chừng nét mặt của La-ban và kết luận rằng ông gia đã đổi hẳn thái độ với mình.
³Chúa Hằng Hữu bảo Gia-cốp: "Con hãy về quê hương, nơi chôn nhau cắt rốn. Ta sẽ bảo vệ con!" ⁴Gia-cốp sai gọi hai vợ ra đồng cỏ, nơi ông đang chăn bầy súc vật, ⁵rồi giãi bày tâm sự: "Anh thấy cha đã đổi hẳn thái độ với anh, nhưng Thượng Đế của cha anh vẫn phù hộ anh. ⁶Hai em đã biết, anh cố sức phục vụ cha, ⁷còn cha cứ khinh khỉnh, hết gạt tiền công lại lừa đảo giao kèo, liên tiếp cả mười lần. Nhưng Thượng Đế đâu có để người hại ta. ⁸Cha lập giao kèo cho anh các cừu nào có đốm để cấn trừ tiền công; thế là cừu cứ đẻ con có đốm. Cha hủy giao kèo, bảo: cừu nào có sọc Gia-cốp mới được bắt; thế là cừu cứ đẻ con có sọc. ⁹Như thế, Thượng Đế đã lấy tài sản của cha mà cho anh đấy! ¹⁰Việc xảy ra thế này: Khi bầy vật giao hợp, anh nằm mộng thấy các con chiên đực nhảy cỡn lên đều là những con có rằn, có đốm, có vệt xám cả. ¹¹Lúc ấy, Thiên sứ của Chúa liền báo mộng cho anh. Thiên sứ gọi: "Gia-cốp!" Anh thưa: "Có con đây!" ¹²Thiên sứ bảo: "Con hãy nhìn lên! Các dê đực đang giao hợp kia đều là những con có rằn, có đốm, có vệt xám cả, vì Ta đã thấy cách La-ban đối xử với con. ¹³Ta là Chân Thần đã hiện ra gặp con tại Bê-tên, là nơi con xức dầu trên trụ đá và hứa nguyện với Ta. Bây giờ, con hãy đứng dậy, bỏ xứ này để trở về quê cha đất tổ!"
¹⁴Ra-chên và Lê-a đáp: "Chúng em đâu còn gia tài, sản nghiệp gì ở nhà cha nữa! ¹⁵Cha đã coi chúng em như người dưng, vì gả bán chúng em được bao nhiêu tiền, cha ăn xài hết. ¹⁶Dĩ nhiên, tất cả tài sản Chúa lấy nơi cha, là để cho mẹ con chúng em. Bây giờ anh cứ làm mọi điều Chúa dạy." ¹⁷Gia-cốp liền đứng dậy, đỡ vợ con lên lưng lạc đà, ¹⁸lùa đi hết các bầy gia súc, di chuyển tất cả của cải đã thu trữ được tại xứ Pha-đan A-ram, đem về xứ Ca-na-an, nơi cha mình cư ngụ. ¹⁹Thừa dịp cha bận đi hớt lông cừu, Ra-chên đánh cắp các thần tượng gia đình.
²⁰Gia-cốp lập mưu đánh lạc hướng La¬-ban, người Sy-ri, không cho ông biết ý định hồi hương của mình, ²¹bất thần đem cả gia đình, tài sản qua sông Phát-giang, trực chỉ về núi Ga-la-át.

La-ban đuổi bắt Gia-cốp

²²Ba ngày sau, có người báo cáo Gia-cốp đã trốn đi, ²³La-ban lập tức triệu tập bà con và người nhà, đuổi theo Gia-cốp suốt bảy ngày, đến tận núi Ga-la-át mới bắt kịp. ²⁴Thượng Đế liền báo mộng cho La-ban, người Sy-ri: "Dù lành hay dữ, hãy thận trọng, đừng nặng lời với Gia-cốp!"
²⁵Đuổi đến núi Ga-la-át, La-ban thấy gia đình Gia-cốp cắm trại trên sườn núi bên kia, nên cho các thủ hạ cắm trại bên này. ²⁶La- ban sừng sộ hỏi Gia-cốp: "Cháu làm chi vậy? Tại sao cháu gạt cậu và áp giải các con gái cậu như tù binh? ²⁷Sao lại bí mật trốn đi và đánh lạc hướng? Sao không cho cậu biết, để cậu đem ban hát, dàn nhạc tiễn đưa cho thêm phần long trọng? ²⁸Sao không để cho cậu hôn từ biệt con cháu của cậu? Việc cháu làm thật là điên dại! ²⁹Cậu có quyền hại cháu, nhưng Thượng Đế của cha cháu đã dặn cậu tối qua: 'Dù lành hay dữ, hãy thận trọng, đừng nặng lời với Gia-cốp!' ³⁰Nay cháu mong mỏi về quê cha đất tổ nên đã ra đi, nhưng tại sao lại đánh cắp các thần tượng của cậu?"
³¹Gia-cốp đáp: "Vì cháu sợ cậu bắt lại hai con gái của cậu nên cháu phải ra đi bất thần như thế. ³²Còn các thần tượng của cậu, đứa nào lấy thì đáng bị trời đánh thánh vật! Trước mặt đông đủ anh em, cậu cứ vào soát các hành lý của cháu đi, xem có vật gì thuộc về cậu thì cứ việc thu hồi. (Gia-cốp thực tình không biết Ra-chên đã đánh cắp các thần tượng ấy). ³³Vậy, La-ban lần lượt vào lục soát các trại của Gia-cốp. Từ trại Lê-a, La-ban bước qua trại Ra-chên. ³⁴Số là Ra-chên đã đem giấu mấy thần tượng đó dưới bành lạc đà rồi ngồi chân lên. La-ban soát khắp trại cũng chẳng tìm thấy thần tượng. ³⁵Ra-chên giải thích: "Thưa cha, vì con có tháng, nên không đứng dậy đón rước cha được, xin cha miễn chấp!" La-ban lại lục soát nhưng cũng chẳng tìm ra tượng thần đâu cả.
³⁶Gia-cốp đùng đùng nổi giận, cự La¬-ban: "Cháu có phải là đứa tù tội hay sao mà cậu hầm hầm rượt bắt như thế? ³⁷Cậu lục soát tất cả các hành lý của cháu, cậu có tìm ra vật gì thuộc quyền sở hữu của cậu không? Cậu cứ đem tang vật ra đây cho bà con hai bên xét xử. ³⁸Suốt 20 năm cháu trọ tại nhà cậu, có khi nào cháu để cho cừu, dê của cậu bị sảo thai, có khi nào cháu ăn thịt cừu đực trong bầy cậu! ³⁹Cháu chẳng bao giờ đem về cho cậu một con gia súc nào bị thú dữ cắn xé! Nếu có thì cháu cũng đã bồi thường cho cậu. Thế mà cậu cứ cằn rằn đòi cháu bồi hoàn những con bị trộm cắp ban ngày và đêm khuya! ⁴⁰Ban ngày cháu bị nắng nóng như thiêu, ban đêm cháu chịu lạnh lẽo, ngủ cũng không an giấc. ⁴¹Suốt 20 năm trời chịu đựng gian khổ như thế cũng vì muốn cưới hai cô con gái cậu mà phải lao công 14 năm, còn 6 năm đầu tắt mặt tối cũng chỉ vì mấy bầy súc vật, thế mà cậu còn tráo trở, thay đổi giao kèo cả mười lần! ⁴²Nếu cháu không được sự phù hộ của Thượng Đế thân phụ cháu là Chân Thần của Áp-ra-ham mà thân phụ cháu kính thờ, chắc hẳn bây giờ cậu đuổi cháu đi với hai bàn tay trắng. Thượng Đế đã thấy rõ nỗi đau khổ của cháu và nhìn nhận công khó của cháu, nên đêm qua Ngài đã xét xử công minh rồi!"

La-ban và Gia-cốp kết ước

⁴³La-ban đáp: "Đám phụ nữ này là con gái của cậu, các đứa trẻ này là cháu của cậu. Các bầy gia súc cháu có đây cũng là của cậu. Bất cứ vật gì cháu có ngày nay cũng là tài sản của cậu hết. Có lý nào cậu lại làm hại cho con, cho cháu của cậu sao! ⁴⁴Cháu hãy đến đây kết ước với cậu, để có một bằng chứng từ nay về sau giữa đôi bên!"
⁴⁵Gia-cốp liền chọn một tảng đá, dựng lên làm tấm bia, ⁴⁶rồi bảo gia nhân lượm đá dồn lại làm một đống lớn quanh tấm bia. Gia-cốp và La-ban ngồi ăn bên đống đá. ^47,48Hai người đều coi nó là "Đống đá chứng tá," nhưng La-ban gọi là Giê-ga Sa-ha-đu-ta⚓ còn Gia-cốp gọi là Ga-lét.⚓ La-ban nói: "Đống đá này sẽ làm chứng giữa cháu và cậu nếu bên nào muốn xâm phạm địa giới này." ⁴⁹Vì thế đống đá này cũng được gọi là "Tháp Canh" (Mích-ba) vì La-ban giải thích: "Cầu Chúa canh giữ cháu và cậu khi ta xa cách nhau. ⁵⁰Nếu cháu bạc đãi con gái cậu, mà lấy vợ khác, thì cháu nên nhớ rằng dù cậu không biết đi nữa, thì Thượng Đế vẫn biết rõ. ^51,52Đống đá này làm chứng giữa cháu và cậu về lời cam kết hai bên chẳng bao giờ vượt qua giới hạn này để tiến công nhau. ⁵³Nếu ai vi phạm giao ước này, nguyện Thượng Đế của Áp- ra-ham và Na-cơ và của tổ phụ họ tiêu diệt nó đi!"
Vậy Gia-cốp thề trước mặt Thượng Đế Toàn năng của Y-sác, cha mình rằng sẽ luôn luôn tôn trọng biên giới này. ⁵⁴Gia-cốp dâng cho Thượng Đế một tế lễ trên đỉnh núi và mời bà con dự tiệc, rồi ở cả đêm với họ trên núi. ⁵⁵Hôm sau, La-ban dậy sớm hôn từ biệt các con gái và các cháu mình, chúc phước cho con cháu rồi lên đường về quê nhà.