31

Jacob Flees from Laban

¹Now Jacob heard the words of Laban’s sons, saying, “Jacob has taken away all that was our father’s, and from what was our father’s he has acquired all this ⚓wealth.” ²And Jacob saw the ⚓countenance of Laban, and indeed it was not ⚓favorable toward him as before. ³Then the Lord said to Jacob, ⚓“Return to the land of your fathers and to your family, and I will ⚓be with you.”
⁴So Jacob sent and called Rachel and Leah to the field, to his flock, ⁵and said to them, ⚓“I see your father’s countenance, that it is not favorable toward me as before; but the God of my father ⚓has been with me. ⁶And ⚓you know that with all my might I have served your father. ⁷Yet your father has deceived me and ⚓changed my wages ⚓ten times, but God ⚓did not allow him to hurt me. ⁸If he said thus: ‘The speckled shall be your wages,’ then all the flocks bore speckled. And if he said thus: ⚓‘The streaked shall be your wages,’ then all the flocks bore streaked. ⁹So God has ⚓taken away the livestock of your father and given them to me.
¹⁰“And it happened, at the time when the flocks conceived, that I lifted my eyes and saw in a dream, and behold, the rams which leaped upon the flocks were streaked, speckled, and gray-spotted. ¹¹Then ⚓the Angel of God spoke to me in a dream, saying, ‘Jacob.’ And I said, ‘Here I am.’ ¹²And He said, ‘Lift your eyes now and see, all the rams which leap on the flocks are streaked, speckled, and gray-spotted; for ⚓I have seen all that Laban is doing to you. ¹³I am the God of Bethel, ⚓where you anointed the pillar and where you made a vow to Me. Now ⚓arise, get out of this land, and return to the land of your family.’ ”
¹⁴Then Rachel and Leah answered and said to him, ⚓“Is there still any portion or inheritance for us in our father’s house? ¹⁵Are we not considered strangers by him? For ⚓he has sold us, and also completely consumed our money. ¹⁶For all these riches which God has taken from our father are really ours and our children’s; now then, whatever God has said to you, do it.”
¹⁷Then Jacob rose and set his sons and his wives on camels. ¹⁸And he carried away all his livestock and all his possessions which he had gained, his acquired livestock which he had gained in Padan Aram, to go to his father Isaac in the land of ⚓Canaan. ¹⁹Now Laban had gone to shear his sheep, and Rachel had stolen the ⚓household idols that were her father’s. ²⁰And Jacob stole away, unknown to Laban the Syrian, in that he did not tell him that he intended to flee. ²¹So he fled with all that he had. He arose and crossed the river, and ⚓headed toward the mountains of Gilead.

Laban Pursues Jacob

²²And Laban was told on the third day that Jacob had fled. ²³Then he took ⚓his brethren with him and pursued him for seven days’ journey, and he overtook him in the mountains of Gilead. ²⁴But God ⚓had come to Laban the Syrian in a dream by night, and said to him, “Be careful that you ⚓speak to Jacob neither good nor bad.”
²⁵So Laban overtook Jacob. Now Jacob had pitched his tent in the mountains, and Laban with his brethren pitched in the mountains of Gilead.
²⁶And Laban said to Jacob: “What have you done, that you have stolen away unknown to me, and ⚓carried away my daughters like captives taken with the sword? ²⁷Why did you flee away secretly, and steal away from me, and not tell me; for I might have sent you away with joy and songs, with timbrel and harp? ²⁸And you did not allow me ⚓to kiss my sons and my daughters. Now ⚓you have done foolishly in so doing. ²⁹It is in my power to do you harm, but the ⚓God of your father spoke to me ⚓last night, saying, ‘Be careful that you speak to Jacob neither good nor bad.’ ³⁰And now you have surely gone because you greatly long for your father’s house, but why did you ⚓steal my gods?”
³¹Then Jacob answered and said to Laban, “Because I was ⚓afraid, for I said, ‘Perhaps you would take your daughters from me by force.’ ³²With whomever you find your gods, ⚓do not let him live. In the presence of our brethren, identify what I have of yours and take it with you.” For Jacob did not know that Rachel had stolen them.
³³And Laban went into Jacob’s tent, into Leah’s tent, and into the two maids’ tents, but he did not find them. Then he went out of Leah’s tent and entered Rachel’s tent. ³⁴Now Rachel had taken the household idols, put them in the camel’s saddle, and sat on them. And Laban searched all about the tent but did not find them. ³⁵And she said to her father, “Let it not displease my lord that I cannot ⚓rise before you, for the manner of women is with me.” And he searched but did not find the household idols.
³⁶Then Jacob was angry and rebuked Laban, and Jacob answered and said to Laban: “What is my trespass? What is my sin, that you have so hotly pursued me? ³⁷Although you have searched all my things, what part of your household things have you found? Set it here before my brethren and your brethren, that they may judge between us both! ³⁸These twenty years I have been with you; your ewes and your female goats have not miscarried their young, and I have not eaten the rams of your flock. ³⁹⚓That which was torn by beasts I did not bring to you; I bore the loss of it. ⚓You required it from my hand, whether stolen by day or stolen by night. ⁴⁰There I was! In the day the drought consumed me, and the frost by night, and my sleep departed from my eyes. ⁴¹Thus I have been in your house twenty years; I ⚓served you fourteen years for your two daughters, and six years for your flock, and ⚓you have changed my wages ten times. ⁴²⚓Unless the God of my father, the God of Abraham and ⚓the Fear of Isaac, had been with me, surely now you would have sent me away empty-handed. ⚓God has seen my affliction and the labor of my hands, and ⚓rebuked you last night.”

Laban’s Covenant with Jacob

⁴³And Laban answered and said to Jacob, “These daughters are my daughters, and these children are my children, and this flock is my flock; all that you see is mine. But what can I do this day to these my daughters or to their children whom they have borne? ⁴⁴Now therefore, come, ⚓let us make a covenant, ⚓you and I, and let it be a witness between you and me.”
⁴⁵So Jacob ⚓took a stone and set it up as a pillar. ⁴⁶Then Jacob said to his brethren, “Gather stones.” And they took stones and made a heap, and they ate there on the heap. ⁴⁷Laban called it Jegar Sahadutha, but Jacob called it Galeed. ⁴⁸And Laban said, ⚓“This heap is a witness between you and me this day.” Therefore its name was called Galeed, ⁴⁹also ⚓Mizpah, because he said, “May the Lord watch between you and me when we are absent one from another. ⁵⁰If you afflict my daughters, or if you take other wives besides my daughters, although no man is with us—see, God is witness between you and me!”
⁵¹Then Laban said to Jacob, “Here is this heap and here is this pillar, which I have placed between you and me. ⁵²This heap is a witness, and this pillar is a witness, that I will not pass beyond this heap to you, and you will not pass beyond this heap and this pillar to me, for harm. ⁵³The God of Abraham, the God of Nahor, and the God of their father ⚓judge between us.” And Jacob ⚓swore by ⚓the Fear of his father Isaac. ⁵⁴Then Jacob offered a sacrifice on the mountain, and called his brethren to eat bread. And they ate bread and stayed all night on the mountain. ⁵⁵And early in the morning Laban arose, and ⚓kissed his sons and daughters and ⚓blessed them. Then Laban departed and ⚓returned to his place.

31

¹Gia-cốp nghe các con La-ban nói mình sang đoạt tài sản của La-ban và nhờ tài sản của cha mà nên giàu có như vậy. ²Gia-cốp để ý nét mặt La-ban và thấy rằng ông ta đã đổi thái độ đối với mình.
³CHÚA bảo Gia-cốp: “Con hãy về quê mình, nơi họ hàng con, Ta sẽ ở cùng con!”
⁴Gia-cốp sai gọi hai vợ ra đồng cỏ, nơi ông đang chăn bầy súc vật. Gia-cốp nói: ⁵“Anh thấy cha đã đổi thái độ đối với anh, nhưng Đức Chúa Trời của cha anh vẫn phù hộ anh. ⁶Hai em đã biết anh hết sức phục vụ cha, ⁷còn cha đã gạt anh, thay đổi tiền công liên tiếp cả mười lần. Nhưng Đức Chúa Trời đâu có để người hại ta. ⁸Cha bảo cho anh các chiên có đốm là tiền công, thế là chiên cứ đẻ con có đốm. Cha bảo chiên nào có sọc là tiền công; thế là chiên cứ đẻ con có sọc. ⁹Như thế, chính là Đức Chúa Trời đã lấy súc vật của cha mà cho anh đấy!
¹⁰Việc xẩy ra thế này: khi bầy vật giao hợp, anh nằm mộng thấy các con dê đực giao hợp trong bầy đều là những con có sọc, có rằn, có đốm. ¹¹Lúc ấy, thiên sứ của Chúa liền báo mộng cho anh. Thiên sứ gọi: ‘Gia-cốp!’ Anh thưa: ‘Có tôi đây!’ ¹²Thiên sứ bảo: ‘Con hãy nhìn lên! Các dê đực đang giao hợp kia đều sanh ra những con có sọc, có rằn, có đốm, vì ta biết cách La-ban đối xử với con. ¹³Ta là Đức Chúa Trời đã hiện ra gặp con tại Bê-tên, là nơi con xức dầu trên trụ đá và hứa nguyện với Ta. Bây giờ, con hãy đứng dậy, bỏ xứ này để trở về quê hương con!’ ”
¹⁴Ra-chên và Lê-a đáp: “Chúng em đâu còn cơ nghiệp, gia tài gì ở nhà cha nữa! ¹⁵Cha đã coi chúng em như người dưng, gả bán chúng em, và cha ăn xài hết! ¹⁶Dĩ nhiên, tất cả tài sản Đức Chúa Trời lấy nơi cha là để cho mẹ con chúng em. Bây giờ anh cứ làm theo điều Chúa dạy.”
¹⁷Gia-cốp liền đứng dậy đỡ vợ con lên lưng lạc đà, ¹⁸lùa đi hết các bầy gia súc, di chuyển tất cả của cải đã thâu trữ được tại xứ Pha-đan A-ram, đi về xứ Ca-na-an, nơi cha mình cư ngụ.
¹⁹Thừa dịp cha bận đi hớt lông chiên, Ra-chên đánh cắp các thần tượng gia đình. ²⁰Gia-cốp đánh lừa La-ban, người Sy-ri, không cho ông biết ý định hồi hương của mình, ²¹bất ngờ đem cả gia đình, tài sản qua sông Ơ-phơ-rát, trực chỉ về núi Ga-la-át.

La-ban Đuổi Bắt Gia-cốp

²²Ba ngày sau, có người báo cáo Gia-cốp đã trốn đi, ²³La-ban lập tức triệu tập người nhà, đuổi theo Gia-cốp suốt bảy ngày, đến tận núi Ga-la-át mới bắt kịp. ²⁴Đức Chúa Trời bèn báo mộng cho La-ban: “Dù lành hay dữ, hãy thận trọng, đừng nói gì với Gia-cốp!”
²⁵Đuổi đến núi Ga-la-át, La-ban thấy gia đình Gia-cốp cắm trại bên sườn núi bên kia, bèn cho người nhà cắm trại bên này. ²⁶La-ban hỏi Gia-cốp: “Cháu làm chi vậy? Tại sao cháu gạt cậu và áp giải các con gái cậu như tù binh? ²⁷Sao lại bí mật trốn đi và gạt cậu, không cho cậu biết, để cậu vui vẻ tiễn đưa trong tiếng hát, tiếng trống và đàn? ²⁸Sao không để cho cậu hôn từ biệt con cháu của cậu? Việc cháu làm thật là điên dại! ²⁹Cậu có quyền hại cháu, nhưng Đức Chúa Trời của cha cháu đã dặn cậu tối qua: ‘Dù lành hay dữ, hãy thận trọng đừng nói gì với Gia-cốp!’ ³⁰Nay cháu mong mỏi về quê nhà⚓ nên đã ra đi, nhưng tại sao lại đánh cắp thần tượng của cậu?”
³¹Gia-cốp đáp: “Vì tôi sợ cậu bắt lại hai con gái của cậu nên tôi phải ra đi bất thường như thế. ³²Còn các thần tượng của cậu, đứa nào lấy thì sẽ chết! Trước mặt đông đủ anh em, cậu cứ vào soát các hành lý của tôi đi, xem có vật gì thuộc về cậu thì thu hồi.” Gia-cốp không biết Ra-chên đã đánh cắp các thần tượng ấy!
³³Vậy, La-ban lần lượt vào lục soát các trại của Gia-cốp, của Lê-a và của cả hai người thiếp, nhưng chẳng tìm được gì cả. Từ trại Lê-a, La-ban bước qua trại Ra-chên. ³⁴Số là Ra-chên đã đem giấu mấy thần tượng đó dưới bành lạc đà rồi ngồi lên trên. La-ban soát khắp trại cũng chẳng tìm thấy các tượng.
³⁵Ra-chên giải thích: “Thưa cha, vì con đang có kinh nguyệt, nên không đứng dậy đón rước cha được, xin cha miễn chấp!” La-ban lại lục soát nhưng cũng chẳng tìm ra các tượng.
³⁶Gia-cốp bèn nổi giận trách La-ban: “Tôi có phải là phạm nhân hay tội lỗi gì mà cậu rượt bắt như thế? ³⁷Cậu lục soát các hành lý của tôi, cậu có tìm ra vật gì thuộc quyền sở hữu của cậu không? Cậu cứ đem tang vật ra đây cho bà con xét xử.
³⁸Suốt hai mươi năm tôi trú tại nhà cậu, có đời nào tôi để cho chiên, dê của cậu bị sảo thai, có đời nào tôi ăn thịt chiên đực trong bầy cậu không. ³⁹Tôi chẳng bao giờ đem về cho cậu một con gia súc nào bị thú dữ cắn xé! Nếu có thì tôi cũng đã bồi thường cho cậu. Thế mà cậu đòi tôi phải trả những con bị trộm cắp ban ngày và ban đêm! ⁴⁰Ban ngày tôi bị nắng nóng như thiêu, ban đêm tôi chịu lạnh lẽo, ngủ cũng không an giấc. ⁴¹Suốt hai mươi năm trời tôi phục vụ trong nhà cậu; cũng vì muốn cưới hai cô con gái cậu mà phải lao công mười bốn năm, còn sáu năm cũng chỉ vì mấy bầy súc vật, thế mà cậu còn tráo trở, thay đổi tiền công tôi cả mười lần! ⁴²Nếu tôi không được sự phù hộ của Đức Chúa Trời của cha tôi là Đức Chúa Trời của Áp-ra-ham mà cha tôi kính thờ, chắc hẳn bây giờ cậu đuổi tôi đi với hai bàn tay trắng. Đức Chúa Trời đã thấy rõ nỗi đau khổ của tôi và nhìn nhận công khó của tôi, nên đêm qua Ngài đã xét xử rồi!”

La-ban Và Gia-cốp Kết Ước

⁴³La-ban đáp: “Các người đàn bà này là con gái của cậu, các đứa trẻ này là cháu của cậu, các bầy gia súc cháu có đây cũng là của cậu. Bất cứ vật gì cháu có ngày nay cũng là tài sản của cậu hết. Hôm nay cậu có thể làm gì cho con, cho cháu của cậu đây? ⁴⁴Cháu hãy đến đây kết ước với cậu, để có một sự thỏa thuận từ nay về sau giữa đôi bên!”
⁴⁵Gia-cốp bèn chọn một tảng đá, dựng lên làm một tấm bia, ⁴⁶rồi bảo gia nhân lượm đá dồn lại làm một đống đá. Gia-cốp và La-ban ngồi ăn bên đống đá. ⁴⁷La-ban gọi là Y-ê-ga Sa-ba-đu-la⚓ còn Gia-cốp gọi là Ga-lét.⚓
⁴⁸La-ban nói: “Đống đá này sẽ làm chứng cho cậu và cháu hôm nay nên nó được gọi là Ga-lét.” ⁴⁹Vì thế đống đá này cũng được gọi là Mích-ba “Tháp canh” và La-ban giải thích: “Cầu Chúa canh giữ cháu và cậu khi ta xa cách nhau. ⁵⁰Nếu cháu bạc đãi con gái cậu mà lấy vợ khác, thì cháu nên nhớ rằng dù cậu không biết đi nữa, thì Đức Chúa Trời sẽ làm chứng giữa chúng ta.”
⁵¹La-ban lại nói cùng Gia-cốp rằng: “Này đống đá, này cây trụ mà cậu đã dựng lên giữa cậu và cháu đây. ⁵²Đống đá này làm chứng giữa cháu và cậu về lời cam kết hai bên chẳng bao giờ vượt qua giới hạn này để tấn công nhau. ⁵³Nguyện Đức Chúa Trời của Áp-ra-ham và Na-cô và của tổ phụ họ phân xử giữa chúng ta!”
Vậy Gia-cốp thề trước mặt Đức Chúa Trời mà Y-sác, cha mình kính sợ.
⁵⁴Gia-cốp bèn dâng cho Đức Chúa Trời một tế lễ trên đỉnh núi và mời bà con dự tiệc, rồi ở cả đêm với họ trên núi.
⁵⁵Hôm sau, La-ban dậy sớm hôn từ biệt các con gái và các cháu mình, chúc phước cho con cháu rồi lên đường về nhà.