20

Sự vây và giải cứu thành Sa-ma-ri

¹ Bên-Ha-đát, vua Sy-ri, hiệp hết thảy quân lính mình; có ba mươi hai vua theo người, cùng ngựa và xe. Người đi lên vây Sa-ma-ri và hãm đánh nó. ² Người sai sứ giả đến A-háp, vua Y-sơ-ra-ên, ở trong thành, và nói với người rằng: Bên-Ha-đát nói như vầy: ³ Bạc và vàng của ngươi thuộc về ta. Các cung phi và những con cái tốt nhứt của ngươi cũng thuộc về ta. ⁴ Vua Y-sơ-ra-ên đáp: Hỡi vua chúa tôi, cứ như lời vua nói; tôi và mọi vật của tôi đều thuộc về vua.
⁵ Nhưng các sứ giả trở lại cùng vua Y-sơ-ra-ên mà nói rằng: Bên-Ha-đát nói như vầy: Ta đã sai sứ đến cùng ngươi rằng: Hãy đưa bạc, vàng, cung phi, và các con trai ngươi cho ta. ⁶ Thế thì, ngày mai, giờ nầy, ta sẽ sai các đầy tớ ta đến nhà ngươi, chúng nó sẽ lục soát nhà ngươi và nhà của tôi tớ ngươi; phàm món gì của ngươi lấy làm quí trọng, chúng nó sẽ lấy đem đi. ⁷ Vua Y-sơ-ra-ên bèn đòi hết thảy trưởng lão trong xứ, mà nói rằng: Hãy xem xét và biết rằng người nầy toan mưu làm hại chúng ta; vì người đã sai sứ đòi các cung phi, con cái, bạc, và vàng của ta; và ta không có từ chối gì hết.
⁸ Các trưởng lão và cả dân sự đều tâu với vua rằng: Đừng nghe, và chớ chịu chi hết. ⁹ Vậy A-háp đáp cùng sứ giả của Bên-Ha-đát rằng: Hãy nói với vua chúa ta: Mọi điều vua đòi tôi tớ vua làm lần thứ nhất, tôi sẽ làm; nhưng điều nầy tôi không thế làm được. Các sứ giả đi thuật lại lời đó cho Bên-Ha-đát.
¹⁰ Bên-Ha-đát lại sai sứ nói rằng: Nếu bụi cát ở Sa-ma-ri đủ lấp đầy lòng bàn tay của các chiến sĩ theo ta, nguyện các thần giáng tai họa cho ta nặng nề! ¹¹ Nhưng vua Y-sơ-ra-ên đáp: Hãy nói với vua rằng: Người mặc áo giáp chớ khoe mình như người cổi nó ra.
¹² Bên-Ha-đát đương uống rượu với các vua trong trại, vừa nghe được các lời nầy, thì nói cùng các đầy tớ mình rằng: Hãy dàn trận đi. Chúng bèn dàn trận đặng hãm đánh thành.
¹³ Vả, có một tiên tri đến gần A-háp, vua Y-sơ-ra-ên mà nói rằng: Đức Giê-hô-va phán như vầy: Ngươi thấy đoàn binh rất đông nầy chăng? Kìa, ngày nay, ta sẽ phó nó vào tay ngươi, và ngươi sẽ biết ta là Giê-hô-va. ¹⁴ A-háp thưa rằng: Dùng ai? Người đáp: Đức Giê-hô-va phán như vầy: Dùng những kẻ tôi tớ của các quan cai hàng tỉnh. Người tiếp: Ai sẽ giao chiến? Tiên tri đáp: Chính vua.
¹⁵ A-háp soát điểm những tôi tớ của các quan cai hàng tỉnh; có được hai trăm ba mươi hai người. Kế sau, người soát điểm cả dân Y-sơ-ra-ên, được bảy ngàn người. ¹⁶ Ban trưa, họ kéo đi ra; song Bên-Ha-đát uống rượu say tại trại mình với ba mươi hai vua giúp đỡ người. ¹⁷ Những tôi tớ của các quan cai hàng tỉnh đi ra trước; Bên-Ha-đát sai kẻ hỏi dọ; người ta báo lại cho người rằng: Có người từ Sa-ma-ri kéo ra. ¹⁸ Người đáp: Chúng nó đến hoặc có ý cầu hòa, hãy bắt sống lấy; hoặc có ý chiến tranh, cũng hãy bắt sống lấy. ¹⁹ Vậy, những tôi tớ của các quan cai hàng tỉnh kéo ra thành, và đạo quân đi theo, ²⁰ ai nấy đánh kẻ nghịch mình. Quân Sy-ri chạy trốn, và Y-sơ-ra-ên rượt đuổi theo. Bên-Ha-đát, vua Sy-ri, lên ngựa thoát chạy với một vài lính kỵ. ²¹ Vua Y-sơ-ra-ên bèn kéo ra đánh giết ngựa xe, làm cho dân Sy-ri thua trận cả thể. ²² Bấy giờ, đấng tiên tri đến gần vua Y-sơ-ra-ên, nói rằng: Vua hãy đi, làm cho mình mạnh mẽ, và hãy xem xét coi chừng điều mình phải làm, vì năm tới vua Sy-ri sẽ đến đánh vua nữa.

A-háp thắng dân Sy-ri nữa

²³ Các đầy tớ của vua Sy-ri nói với người rằng: Thần của chúng nó là thần núi, cho nên chúng nó mạnh hơn chúng ta; nhưng chúng ta hãy giao chiến với chúng nó dưới đồng bằng; quả chúng ta sẽ thắng hơn chúng nó. ²⁴ Lại, khá làm điều nầy: Hãy cất các vua khỏi chỗ làm đầu binh, lập những quan cai thế vào cho; ²⁵ đoạn, hãy điểm lấy một đạo quân giống như đạo quân của vua đã mất, bằng số ngựa và xe ấy; chúng ta sẽ giao chiến với dân Y-sơ-ra-ên tại trong đồng bằng, quả chúng ta sẽ thắng hơn chúng nó. Vua bèn nghe lời đầy tớ mình và làm theo.
²⁶ Năm tới, Bên-Ha-đát điểm soát dân Sy-ri, và đi đến A-phéc đặng giao chiến cùng Y-sơ-ra-ên. ²⁷ Dân Y-sơ-ra-ên cũng bị điểm soát và sắm lương thực, đi đón chúng nó. Dân Y-sơ-ra-ên đóng trại đối mặt dân Sy-ri giống như bầy dê nhỏ; còn dân Sy-ri đầy khắp cả xứ.
²⁸ Bấy giờ, người của Đức Chúa Trời đến gần vua Y-sơ-ra-ên mà nói rằng: Đức Giê-hô-va phán như vầy: Bởi vì dân Sy-ri có nói rằng: Đức Giê-hô-va là thần núi, chớ chẳng phải thần trũng, nên ta sẽ phó đoàn binh rất đông đảo nầy vào tay ngươi, và các ngươi sẽ biết ta là Giê-hô-va.
²⁹ Hai bên đóng trại đối ngang nhau trong bảy ngày; ngày thứ bảy, họ giao chiến nhau. Dân Y-sơ-ra-ên đánh dân Sy-ri, trong một ngày giết họ mười vạn lính bộ. ³⁰ Còn sót lại chạy trốn ẩn trong thành A-phéc; song những vách thành sập ngã, đè hai mươi bảy ngàn người đã thoát khỏi trận. Bên-Ha-đát cũng chạy trốn vào thành, ẩn trong một phòng kín.
³¹ Các đầy tớ Bên-Ha-đát tâu cùng người rằng: Chúng tôi có nghe rằng các vua nhà Y-sơ-ra-ên vốn nhân từ. Vì vậy, xin cho chúng tôi thắt bao nơi lưng, vấn dây trên đầu, rồi chúng tôi ra hàng vua Y-sơ-ra-ên: hoặc người để cho vua sống chăng. ³² Họ bèn thắt bao nơi lưng, vấn dây trên đầu, rồi ra hàng vua Y-sơ-ra-ên, và tâu rằng: Bên-Ha-đát, kẻ tôi tớ vua, cầu rằng: Xin vua để cho tôi sống. A-háp đáp rằng: Người còn sống chăng? Người vốn là anh ta.
³³ Chúng lấy sự ấy làm một điềm lành, lật đật nhận lời và la lên rằng: Bên-Ha-đát thật anh vua. A-háp tiếp rằng: Hãy đi vời người đến cho ta. Bên-Ha-đát bèn đến ra mắt A-háp; người mời Bên-Ha-đát lên xe mình. ³⁴ Bên-Ha-đát nói với người rằng: Tôi sẽ trao lại cho vua các thành mà cha tôi đã chiếm lấy của cha vua, và vua sẽ lập chợ phố cho vua tại Đa-mách, y như cha tôi đã làm tại Sa-ma-ri. A-háp đáp: Còn ta sẽ thuận giao ước nầy mà để cho ngươi đi về. Vậy, A-háp lập giao ước với Bên-Ha-đát, đoạn để cho người đi.
³⁵ Bấy giờ, có một người trong vòng các con trai tiên tri, vâng lịnh Đức Giê-hô-va, nói với bạn mình rằng: Tôi xin anh hãy đánh tôi. Nhưng bạn không chịu đánh người. ³⁶ Người tiếp rằng: Bởi vì anh không vâng theo lời phán dặn của Đức Giê-hô-va, nên liền khi anh lìa khỏi tôi, sẽ có một con sư tử giết anh. Bạn lìa khỏi người, thì gặp một con sư tử giết người đi.⚓
³⁷ Tiên tri gặp một người khác, và nói rằng: Ta xin ngươi hãy đánh ta. Người ấy đánh tiên tri, và làm cho người bị thương. ³⁸ Đoạn, tiên tri đi, đứng đợi trên đường vua, xủ khăn bịt xuống mắt mình mà giả dạng. ³⁹ Khi vua đi ngang qua, người cất tiếng la lên, và nói với vua rằng: Tôi tớ vua ở giữa chiến trận; thì có người dẫn đến cùng tôi một kẻ phu tù, và biểu rằng: Hãy giữ người nầy; xảy nó thoát khỏi, thì mạng sống ngươi sẽ thường cho mạng sống nó, hay là ngươi phải thường một ta-lâng bạc. ⁴⁰ Song, trong khi kẻ tôi tớ vua mắc chuyện đây đó, thì tên phu tù trốn đi. Vua Y-sơ-ra-ên đáp rằng: Ấy là sự đoán xét của ngươi; chính ngươi đã định lấy. ⁴¹ Lập tức người vén khăn che mắt mình lên, vua Y-sơ-ra-ên nhìn biết là một người trong vòng các tiên tri. ⁴² Tiên tri bèn nói rằng: Đức Giê-hô-va phán như vầy: Bởi vì ngươi để thoát khỏi tay ngươi kẻ ta đã định đáng tận diệt, vậy nên, mạng sống ngươi sẽ thế cho mạng sống nó, và dân sự ngươi thế cho dân sự nó. ⁴³ Vua Y-sơ-ra-ên bèn trở về cung điện mình tại Sa-ma-ri, lấy làm buồn rầu và giận dữ.

20

Bên-ha-đát tấn công Sa-ma-ri

¹Bên-ha-đát, vua Sy-ri, động viên quân lực, liên kết với ba mươi hai vua khác, đem theo vô số chiến xa và kỵ mã, đi vây đánh Sa-ma-ri. ^2,3Vua Bên-ha-đát sai sứ vào thành nói với A-háp vua Y-sơ-ra-ên như sau: "Vàng bạc của vua nay thuộc về ta, vợ đẹp con xinh hơn hết của vua cũng thuộc về ta." ⁴A-háp đáp: "Vua chúa tôi ơi! Đúng thế. Tôi và những gì của tôi đều thuộc về vua cả."
⁵Bên-ha-đát lại sai sứ đến nói: "Ngoài vàng, bạc, vợ đẹp con xinh như ta đã nói, ⁶ngày mai vào giờ này, ta sẽ sai người đến xét cung vua và nhà dân, họ sẽ lấy bất kỳ vật gì họ thích."
⁷Vua Y-sơ-ra-ên triệu tập các trưởng lão trong nước lại, nói: "Quý vị xem, người này thật tình muốn gây rối. Người ấy đã đòi vợ con, vàng bạc của tôi, tôi có từ chối gì đâu?" ⁸Các trưởng lão và mọi người ở đấy đồng tình đáp: "Xin bệ hạ đừng nhượng bộ." ⁹Nghe thế, A-háp nói với sứ Bên-ha-đát: "Tâu với vua chúa tôi rằng tất cả những điều vua đòi hỏi lần trước, tôi xin làm theo; còn về điều sau này, tôi không làm được." Sứ trở về phúc trình cho Bên-ha-đát.
¹⁰Bên-ha-đát lại sai sứ nói với A-háp: "Xin các thần trừng phạt ta, nếu ta không nghiền nát Sa-ma-ri thành bụi đất." ¹¹A-háp đáp: "Vua không nên khoác lác khi việc chưa thành."
¹²Bên-ha-đát đang uống rượu với các vua trong trại, vừa nghe được những lời này, liền ra lệnh chuẩn bị tấn công.

A-háp chiến thắng Bên-ha-đát

¹³Lúc ấy, có một tiên tri đến gặp A-háp, nói: "Chúa Hằng Hữu phán: Ngươi có thấy đạo quân đông đảo ấy không? Hôm nay Ta sẽ nạp nó vào tay ngươi để ngươi biết Ta là Chúa Hằng Hữu." ¹⁴A-háp hỏi: "Dùng ai để chiến đấu?" Tiên tri đáp: "Chúa bảo dùng tôi tớ các quan đầu tỉnh." A-háp lại hỏi: "Ai cầm quân?" Tiên tri đáp: "Bệ hạ chỉ huy."
¹⁵A-háp động viên thuộc hạ của các quan đầu tỉnh, chỉ được hai trăm ba mươi hai người. Đi sau các người này có bảy ngàn quân động viên trong toàn dân Y-sơ-ra-ên. ¹⁶Giữa trưa, khi Bên-ha-đát và ba mươi hai vua đang uống rượu say mèm trong trại, Y-sơ-ra-ên kéo quân ra; ¹⁷Tôi tớ của các quan đầu tỉnh đi trước. Đội thám báo của Bên-ha-đát thấy được, báo cáo: "Có người từ Sa-ma-ri kéo ra." ¹⁸Bên-ha-đát ra lệnh: "Bắt sống tất cả cho ta, dù chúng nó đầu hàng hay chống cự cũng bắt hết." ¹⁹Vừa lúc ấy quân Y-sơ-ra-ên kéo đến, quân sĩ theo sau tôi tớ các quan đầu tỉnh, ²⁰ai nấy thẳng tay chém giết địch quân. Quân Sy-ri bỏ chạy và quân Y-sơ-ra-ên đuổi theo. Vua Bên-ha-đát lên ngựa chạy thoát với một đám kỵ binh. ²¹Vua Y-sơ-ra-ên kéo quân tiêu diệt rất nhiều chiến xa và chiến mã cùng vô số địch quân.
²²Tiên tri đến gần A-háp, nói: "Vua phải chuẩn bị sẵn sàng cho cuộc tấn công lần thứ hai của địch quân, vì mùa xuân sang năm vua Sy-ri lại kéo quân đến."
²³Các thuộc hạ của vua Sy-ri bàn kế với chủ: "Sở dĩ Y-sơ-ra-ên thắng trận vì thần của họ là thần núi. Nếu đánh họ dưới đồng bằng ta sẽ thắng. ²⁴Lần này ta sẽ dùng các tướng thay thế các vua; ²⁵và tuyển mộ một đạo quân như đạo quân bệ hạ đã mất, số chiến xa và kỵ mã cũng bằng lần trước. Chỉ có điều lần này ta sẽ đánh họ trong đồng bằng, chắc chắn ta sẽ thắng." Vua Sy-ri làm theo lời họ bàn.
²⁶Mùa xuân năm sau, Bên-ha-đát động viên quân lực, kéo đến tấn công Y-sơ-ra-ên tại A-phéc. ²⁷Y-sơ ra-ên cũng tập họp quân sĩ, chuẩn bị lương thực và kéo ra nghênh chiến. Quân Y-sơ-ra-ên đóng quân đối diện với địch, nom giống như hai đàn dê nhỏ trước đạo quân Sy-ri đông như kiến cỏ.
²⁸Người của Thượng Đế đến, truyền cho Y-sơ-ra-ên lời Chúa: "Vì người Sy-ri nói Chúa Hằng Hữu là thần núi chứ không phải thần thung lũng, nên Ta sẽ nạp đạo quân đông đảo này vào tay ngươi để ngươi biết Ta là Chúa."
²⁹Hai bên đóng quân đối nhau như vậy trong bảy ngày, và đến ngày thứ bảy, trận chiến khởi sự. Trong một ngày, quân Y-sơ-ra-ên giết một trăm ngàn bộ binh của địch. ³⁰Tàn quân Sy-ri chạy vào thành A-phéc, nhưng tường thành đổ xuống, đè bẹp hai mươi bảy ngàn người. Bên-ha-đát cũng chạy vào thành, trốn trong phòng kín của một ngôi nhà. ³¹Các thuộc hạ tâu: "Nghe nói các vua Y-sơ-ra-ên vốn nhân từ, vì vậy, xin cho chúng tôi thắt bao bố vào lưng, quấn dây thừng trên đầu, ra xin vua Y-sơ-ra-ên tha cho vua." ³²Rồi họ thắt bao bố, quấn dây thừng đi đến tâu với vua Y-sơ-ra-ên: "Đầy tớ vua là Bên-ha-đát cầu xin vua tha mạng cho!" A-háp hỏi: "Người còn sống không? Người là anh em ta." ³³Các thuộc hạ nắm lấy các lời ấy (vì họ đang chăm chú quan sát phản ứng của A-háp) vội vàng đáp: "Bên-ha-đát đúng là em vua." A-háp bảo: "Đem người đến đây." Khi Bên-ha-đát đến, A-háp mời lên ngồi xe với mình. ³⁴Bên-ha-đát thương lượng: "Tôi xin hoàn trả các thành cha tôi đã chiếm của cha vua. Ngoài ra, vua được quyền thiết lập các cơ sở thương mại tại Đa-mách, như cha tôi đã thiết lập tại Sa-ma-ri." A-háp đáp: "Ta chấp thuận các đề nghị này và bằng lòng tha vua." Thế rồi họ kết ước với nhau và Bên-ha-đát được tha về.

Một tiên tri kết tội A-háp

³⁵Lúc đó trong số các tiên tri, có một người vâng lệnh Chúa Hằng Hữu nói với bạn mình: "Xin anh đánh tôi!" Người kia không chịu đánh. ³⁶Tiên tri nói với bạn: "Vì không nghe lời Chúa, anh sẽ bị sư-tử giết ngay sau khi anh rời tôi." Vừa lúc người bạn rời tiên tri, một con sư tử vồ người ấy chết.
³⁷Tiên tri nói với người khác: "Xin anh đánh tôi!" Người này đánh tiên tri bị thương. ³⁸Tiên tri lấy vải che mặt, giả dạng, đứng bên đường chờ vua đi qua.
³⁹Khi vua đi qua, tiên tri nói lớn tiếng cho vua nghe: "Lúc tôi ở trong chiến trận, có một người lính giao cho tôi giữ một tù binh và dặn: 'Giữ người này. Nếu để cho nó chạy thoát, anh phải đền mạng hay thường năm lượng vàng. ⁴⁰Nhưng tôi bận công việc, để tên tù chạy mất." Vua Y-sơ-ra-ên nói: "Chính anh đã tuyên án cho mình!" ⁴¹Tiên tri vội kéo vải che mặt xuống. Vua Y-sơ-ra-ên nhận ra đấy là một trong các tiên tri. ⁴²Tiên tri nói tiếp: "Chúa Hằng Hữu phán: 'Vì ngươi tha một kẻ Ta định cho chết, nên mạng ngươi phải đền mạng nó dân ngươi chịu số phận dân nó."' ⁴³Vua Y-sơ-ra-ên về Sa-ma-ri vừa phiền vừa giận.