1 Vả, có vợ của một người môn đồ của đấng tiên tri đến phàn nàn cùng Ê-li-sê, mà rằng: Kẻ tôi tớ ông, là chồng tôi, đã qua đời; và ông biết rằng kẻ tôi tớ ông kính sợ Đức Giê-hô-va. Vả, chủ nợ người đến toan bắt hai đứa con tôi làm tôi mọi. 2 Ê-li-sê nói với nàng rằng: Ta phải làm gì cho ngươi? Hãy nói cho ta biết; ngươi có vật gì ở nhà? Nàng thưa rằng: Con đòi ông chẳng có gì trong nhà hơn là một hũ dầu. 3 Người bèn tiếp rằng: Hãy đi ra ngoài mượn những bình không của các kẻ láng giềng ngươi, chớ mượn ít. 4 Khi ngươi trở về, hãy vào nhà với các con ngươi, đóng cửa lại, rồi hãy đổ dầu vào các bình đó; hễ bình nào đầy thì để nó riêng ra. 5 Nàng liền đi khỏi người, vào nhà với các con trai mình, đóng cửa lại; các con trai nàng đem bình lại, và nàng đổ dầu vào. 6 Khi các bình đã đầy, nàng nói với con trai mình rằng: Hãy đem cho ta một bình nữa. Nhưng nó thưa rằng: Hết trơn bình rồi. Dầu bèn ngừng lại. 7 Bấy giờ, nàng đem việc ấy thuật cho người của Đức Chúa Trời, thì người nói rằng: Hãy đem bán dầu mà trả nợ của ngươi; đoạn, ngươi và các con trai ngươi sẽ lấy dầu còn lại mà nuôi mình.
Ê-li-sê khiến đứa con của người nữ Su-nem sống lại
8 Một ngày kia, Ê-li-sê đi ngang qua đất Su-nem. Ở đó, có một người đàn bà giàu, cầm người ở lại ăn bữa. Từ ấy, mỗi khi người đi ngang qua đó, thì vào nhà người đàn bà nầy mà dùng bữa. 9 Người nói với chồng mình rằng: Tôi biết rằng người năng đến nhà chúng ta đây, là một người thánh của Đức Chúa Trời. 10 Xin chúng ta hãy xây cất cho người một cái phòng cao, rồi để tại đó một cái giường, một cái bàn; một cái ghế, và một cây đèn. Vậy, khi người đến nhà ta, thì sẽ ở lại đó. 11 Một ngày kia, Ê-li-sê đi đến Su-nem, trọ nơi phòng cao, và ngủ tại đó. 12 Người nói với Ghê-ha-xi, tôi tớ mình, rằng: Hãy gọi người đàn bà Su-nem đó đến. Ghê-ha-xi gọi nàng; nàng ra đứng trước mặt người. 13 Người nói với tôi tớ mình rằng: Hãy nói cùng nàng rằng: Kìa, ngươi đã lo liệu cho chúng ta mọi điều nầy; vậy chúng ta phải làm gì cho ngươi? Có phải ngươi muốn ta nói giùm cho ngươi với vua hay là với quan tổng binh chăng? Nàng thưa rằng: Tôi vẫn ở giữa dân sự tôi. 14 Ê-li-sê lại tiếp: Vậy, chúng ta phải làm gì cho người? Ghê-ha-xi đáp rằng: À nầy, người không có con trai, và chồng người đã già rồi. 15 Ê-li-sê nói rằng: Hãy gọi nàng. Ghê-ha-xi gọi nàng, nàng đến đứng nơi cửa. 16 Ê-li-sê nói với người đàn bà rằng: Năm tới, trong lúc nầy, ngươi sẽ ẵm một đứa con trai. Nàng thưa: Hỡi chúa tôi, là người của Đức Chúa Trời! xin chớ nói dối cùng con đòi của chúa.⚓ 17 Người đàn bà ấy thọ thai, và một năm sau, cũng trong lúc đó, sanh một đứa con trai, y như lời Ê-li-sê đã nói trước cho nàng. 18 Xảy ra khi đứa trẻ lớn lên, một ngày kia nó đi đến cha nó nơi những người gặt lúa, 19 mà nói rằng: Đầu tôi đau! đầu tôi đau! Người cha biểu kẻ tôi tớ đem nó về cho mẹ nó. 20 Người tôi tớ đem nó về, giao cho mẹ nó; đứa trẻ ngồi trên đầu gối của mẹ cho đến trưa, rồi chết. 21 Nàng bèn đi lên để nó nằm trên giường người của Đức Chúa Trời, rồi đi ra, đóng cửa lại. 22 Kế đó, nàng kêu chồng mình mà nói rằng: Tôi xin ông cắt cho tôi một đứa đầy tớ, và một con lừa, để tôi chạy đến người của Đức Chúa Trời; đoạn, tôi sẽ trở về. 23 Chồng hỏi nàng rằng: Ngày nay chẳng phải mồng một, cũng chẳng phải ngày Sa-bát. Vậy, nhân sao muốn đi đến cùng người? Nàng đáp: Mọi điều bình an. 24 Nàng biểu thắng lừa, và nói với kẻ tôi tớ rằng: Hãy đem ta đi mau mau, nếu ta biểu ngươi mới ngừng lại. 25 Vậy, nàng đi đến cùng người của Đức Chúa Trời tại trên núi Cạt-mên. Người của Đức Chúa Trời thấy nàng đằng xa, bèn nói với Ghê-ha-xi, kẻ tôi tớ mình, rằng: Kìa, người đàn bà Su-nem! 26 Vậy, hãy chạy đi đón nàng, và hỏi nàng rằng: Mọi việc đều bình an chăng? Chồng và con ngươi bình an chăng? Nàng đáp: Bình an. 27 Khi nàng đến gần người của Đức Chúa Trời, tại trên núi, thì ôm lấy chân người. Ghê-ha-xi đến gần đặng xô nàng ra, nhưng người của Đức Chúa Trời nói cùng người rằng: Hãy để mặc nàng; linh hồn nàng đắng cay; Đức Giê-hô-va có giấu ta điều đó, không tỏ cho ta hay. 28 Người đàn bà ấy bèn nói rằng: Tôi há có cầu chúa một đứa con trai sao? Tôi há chẳng có nói với chúa rằng: Xin chớ dối tôi? 29 Ê-li-sê nói cùng Ghê-ha-xi rằng: Hãy thắt lưng ngươi, cầm gậy ta nơi tay và đi. Nếu ngươi gặp ai, chớ chào họ; nếu ai chào ngươi, chớ đáp lại. Ngươi sẽ đặt cây gậy ta trên mặt đứa trẻ. 30 Người mẹ của đứa trẻ nói rằng: Tôi chỉ Đức Giê-hô-va hằng sống, và chỉ mạng sống của ông mà thề, tôi chẳng hề lìa khỏi ông! Ê-li-sê bèn chỗi dậy, và đi theo người. 31 Ghê-ha-xi đi trước hai người, và đặt cây gậy trên mặt đứa trẻ. Nhưng người chẳng nghe một tiếng nào, cũng chẳng thấy mòi gì sống. Người trở lại đón Ê-li-sê, và thưa cùng người rằng: Đứa trẻ không tỉnh lại. 32 Khi Ê-li-sê vào nhà, thấy đứa trẻ đã chết, nằm sải trên giường. 33 Ê-li-sê vào trong phòng, đóng cửa lại, có đứa trẻ và mình ở trong, rồi cầu nguyện cùng Đức Giê-hô-va. 34 Đoạn, người leo lên giường, nằm trên đứa trẻ; đặt miệng mình trên miệng nó, mắt mình trên mắt nó, và tay mình trên tay nó. Người nằm ấp trên mình nó, xác đứa trẻ bèn ấm lại.⚓35 Ê-li-sê trở xuống, đi qua đi lại trong phòng; đoạn, leo lên giường, nằm ấp trên mình đứa trẻ nữa. Rốt lại, nó nhảy mũi bảy lần, và mở mắt ra. 36 Ê-li-sê liền gọi Ghê-ha-xi mà biểu rằng: Hãy gọi người đàn bà Su-nem. Ghê-ha-xi gọi người. Khi nàng chạy đến, Ê-li-sê nói với nàng rằng: Hãy ẵm lấy con ngươi. 37 Nàng bèn lại gần, sấp mình xuống dưới chân người và lạy; đoạn ẵm lấy con mình và đi ra.
Phép lạ Ê-li-sê làm trong cơn đói kém
38 Ê-li-sê trở về Ghinh-ganh. Vả, trong xứ có đói kém. Các môn đồ của những tiên tri đều ngồi trước mặt người. Người biểu kẻ tôi tớ mình rằng: Hãy bắc cái nồi lớn, nấu canh cho các môn đồ của những tiên tri. 39 Một người trong bọn họ đi ra ngoài đồng đặng hái rau, thấy một dây rừng leo, bèn hái những dưa dại, bọc đầy vạt áo tơi mình. Khi người trở về, xắt ra từng miếng, bỏ trong nồi nấu canh, chẳng biết nó là thứ gì. 40 Người ta múc cho các người ăn; nhưng vừa khi họ nếm canh, thì la lên rằng: Hỡi người của Đức Chúa Trời, sự chết ở trong nồi nầy! Họ ăn canh ấy không đặng. 41 Ê-li-sê nói: Thế thì, hãy đem bột lại. Người bỏ bột trong nồi, và biểu rằng: Hãy múc cho các người ăn. Vậy, trong canh chẳng còn độc gì nữa. 42 Có một người ở Ba-anh-Sa-li-sa đến, đem cho người của Đức Chúa Trời hai mươi ổ bánh lúa mạch, và lúa còn gié để trong bị mình, làm của lễ đầu mùa gặt. Ê-li-sê biểu kẻ tôi tớ mình rằng: Hãy đem phát cho các người ăn. 43 Kẻ tôi tớ người thưa rằng: Chi! Tôi phải phát đồ nầy cho một trăm người sao? Nhưng Ê-li-sê đáp: Hãy phát cho họ các bánh đó, hầu cho họ ăn đi; vì Đức Giê-hô-va có phán như vầy: Người ta sẽ ăn và còn dư lại. 44 Ấy vậy, người đặt các bánh đó trước mặt họ: họ ăn, và còn thừa lại, y như lời của Đức Giê-hô-va đã phán.
4
Duk Play Ôlivơ-Bu Ur Ndrô
1Pônây, Ur du huê tâm phung kon phung kôranh nơm mbơh lor vơl ma Y-Êlisê, "Oh mon may, sai gâp lĕ khĭt jêh; jêh ri may gĭt jêh ma oh mon may klach yơk jêh ma Yêhôva, ƀiălah nơm tơm rnon văch gay nhŭp lơi bar hê kon bu klâu gâp gay njêng khân ôbăl jêng dĭk păng." 2Y-Êlisê lah ma păng, "Moh ndơ gâp mra ƀư ma ay? Mbơh ma gâp, moh ndơ ay geh tâm ngih?" Ôbăl lah, "Oh mon bu ur may mâu geh ndơ ôh tâm ngih kanŏng du yăng dak play Ôlivơ." 3Păng lah tay: "Hăn luh padih, dăn manh hom yăng bu lĕ rngôch phung chiau meng ay, yăng nsoih, lơi manh ôh djê̆ dơm. 4Tơlah ay lĕ sĭt jêh tâm ngih ndrel kon ay, ntĭl lơi mpông, jêh nây nkhŭt dak play ôlivơ tâm ăp yăng nây; tơlah yăng lĕ bêng jêh, ăn ay bun du ntŭk." 5Pôri ôbăl hăn du bơh păng, lăp tâm ngih ndrel phung kon buklâu păng, ntĭl lơi mpông; phung kon bu klâu păng djôt leo yăng, jêh ri păng kâp ma troch dak play ôlivơ. 6Tơlah lĕ rngôch yăng lĕ bêng jêh, păng lah ma phung kon bu klâu păng pô aơ: "Djôt ma gâp yăng êng đŏng." Ƀiălah păng lah, "Mâu hôm geh yăng êng ôh." Jêh ri dak play ôlivơ nây mâu hôm truh ôh. 7Nôk nây, păng hăn nkoch ma bunuyh Brah Ndu, pôri păng lah: "Hăn tăch hom dak play ôlivơ jêh ri trok lơi rnon ay; pônây ay jêh ri phung kon buklâu ay mra sŏk dak play ôlivơ hôm e nây siăm nau rêh khân ay nơm."
Y-Êlisê Ăn Du Huê Kon Jê̆ Buur Ƀon Sunem Dâk Rêh Đŏng
8Du nar nây, Y-Êlisê hăn rlet ma ƀon Sunem. Tanây, geh du huê buur ndrŏng, kân ôbăl gŭ sông sa. Ntơm bơh nây, ăp tơ̆ păng hăn rgăn trong nây, păng veh sông sa tanây. 9Buur nây lah ma sai păng, "Aơ, gâp mĭn ma nơm prot găn ƀaƀơ trong he jêng du huê bunuyh kloh ueh Brah Ndu. 10Ăn he ƀư ma păng du jrô prêh ta kalơ geh mpir jêh ri ăn ta nây du mlâm sưng bêch, du mlâm sưng sông, du mlâm rnơl nsing jêh ri du mlâm ŭnh kađen. Pôri ăp tơ̆ păng tât ma he păng dơi lăp gŭ ta nây." 11Du nar Y-Êlisê tât ta ƀon Sunem, păng veh lăp tâm jrô nây jêh ri rlu ta nây. 12Păng lah ma Y-Gêhasi oh mon păng, "Kuăl hom bu ur ƀon Sunem nây." Jêh Y-Gêhasi kuăl păng, păng dâk ta năp Y-Êlisê. 13Jêh ri Y-Êlisê lah ma Y-Gêhasi, "Aƀaơ ri lah ma păng, aơ, ay ƀư jêh lĕ kan hŏt rgănh ma hên, pôri moh ndơ ay ŭch bu ƀư ăn ay? Ay geh nau ŭch lĕ ăn bu ngơi an ma ay ma hađăch mâu lah ma kôranh ma phung tahan?" Ôbăl plơ̆ lah: "Gâp gŭ ta nklang phung ƀon lan gâp nơm." 14Y-Êlisê lah tay, "Pôri moh ndơ bu mra ƀư ăn păng?" Y-Gêhasi plơ̆ lah, "Ôbăl mâu geh du huê kon buklâu ôh, jêh ri sai ôbăl lĕ ranh jêh." 15Y-Êlisê lah, 'Kuăl păng." Tơlah Y-Gêhasi kuăl păng, ôbăl văch tât dâk ta mpông. 16Jêh ri Y-Êlisê lah, "Năm pakơi taơ, tâm dôl nôk aơ, ay mra chông ra-u du huê kon buklâu." Ôbăl plơ̆ lah: "Mâu ôh, Hơi Kôranh bunuyh Brah Ndu, lơi ngơi rlăm (mƀruh) ma oh mon bu ur may ôh." 17Ƀiălah bu ur nây ntreo jêh, jêh ri păng mra deh tâm năm taơ, ăt nôk nây lĕ, deh du huê kon bu klâu, di tĭng nâm nau Y-Êlisê hŏ lah lor jêh ma păng. 18Tơlah kon se jê̆ nây văch ma toyh jêh, geh du nar păng hăn tât ma mbơ̆ păng ta ntŭk bu rek ba, 19jêh ri lah ma mbơ̆ păng, "Gâp ji bôk, gâp ji bôk!" Mbơ̆ lah ma oh mon păng, "Chông leo sĭt ăn mê̆ păng." 20Tơlah oh mon păng chông ôbăl sĭt ăn jêh ma mê̆ păng; kon se jê̆ gŭ kalơ kơmâk mê̆ păng kŏ tât nar nklang bôk, jêh ri ôbăl khĭt. 21Me păng hao kalơ sưng lâng ôbăl ta sưng bêch bunuyh Brah Ndu, jêh nây du luh padih, ntĭl lơi mpông. 22Păng kuăl sai păng jêh ri lah, "Prơh hăn ma gâp du huê oh mon, jêh ri du mlâm seh, gay gâp hăn gơnh tât ma bunuyh Brah Ndu; pônây, gâp mra plơ̆ sĭt ro. 23Sai păng ôp, "Mâm nau ay ŭch hăn ma păng nar aơ? Nar aơ, mâu di hĕ jêng khay mhe luh mâu lah nar Sabat." Păng plơ̆ lah. "Mra jêng ueh." 24Păng rêt ưn seh bri jêh ri lah ma oh mon păng, "Ntrŭt seh ăn ngăch đê̆, tơlah gâp lah ri mơ may nsrŭng." 25Pôri khân păng dâk hăn tât ma bunuyh Brah Ndu ta yôk Karmel. Tơlah bunuyh Brah Ndu Brah Ndu saơ păng văch tât, păng lah ma Y-Gêhasi, oh mon păng, "Ri, uănh hom buur ƀon Sunem! 26Hăn ran tâm mâp ma ôbăl, jêh ri ôp păng: Lĕ nau ay geh nau ueh mpăn lĕ? Kon sai ay ueh lăng lĕ? Ôbăl plơ̆ lah: "Ueh lĕ." 27Jêh ri tơlah păng lĕ tât ta yôk ma bunuyh Brah Ndu, pôri ut kuăn ta jâng păng. Y-Gêhasi văch gay mprơh lơi ôbăl, ƀiălah bunuyh Brah Ndu lah, "Ăn hom păng; yorlah ôbăl geh nau rngot hâu ngăn; Yêhôva geh nau pôn ma gâp nau nây, jêh ri mâu mbơh ôh ma gâp." 28Bu ur nây lah, "Gâp mâp dăn lĕ ma kôranh gâp gay ŭch geh du huê kon buklâu? Mâu hĕ gâp hŏ lah jêh ma may, Lơi ta ngơi rlăm gâp?" 29Y-Êlisê lah ma Y-Gêhasi, "Vân rse bŭt may, hăn djôt leo mâng jra gâp jêh ri hăn ro. Tơlah may mâp bu, lơi mbah khân păng; tơlah bu mbah may lơi plơng tay. May mra dơm mâng jra ta kalơ muh măt kon se jê̆. 30Mê̆ kon se jê̆ nây lah: "Tĭng nâm Yêhôva gŭ rêh, jêh ri tĭng nâm may nơm gŭ rêh, gâp mâu mra du tă bơh may ôh." Pôri Y-Êlisê dâk, jêh ri tĭng ndô̆ păng. 31Y-Gêhasi hăn lor panăp phung bar hê, jêh ri dơm mâng jra ta kalơ muh măt kon se jê̆. Ƀiălah mâu tăng nsôr mâu lah nau mbên ma nau ŭch rêh ôh. Pônây păng plơ̆ sĭt chuă Y-Êlisê jêh ri nkoch ăn păng, "Kon se jê̆ mâu kah rngăl ôh." 32Tơlah Y-Êlisê lăp tâm ngih, saơ kon se jê̆ lĕ khĭt jêh, bêch mplâng kalơ sưng. 33Y-Êlisê lăp tâm jrô, ntĭl lơi mpông, êng păng jêh ri kon se jê̆, jêh nây gŭ mbơh saơm ma Yêhôva. 34Pôri, păng hao kalơ sưng bêch, dop ta kalơ kon se jê̆; mbŏm trôm mbung păng tra mbung ôbăl, măt păng tâm tra măt ôbăl, ti păng ta ti ôbăl, jêh ri dôl păng dop săk jăn păng ta kalơ kon se jê̆ nây jêng duh n'hôr. 35Y-Êlisê dâk, chuat hăn rsong dâng lơ tâm trôm jrô, jêh ri hao đŏng kalơ sưng bêch dop tay kalơ kon se jê̆. Jêh nây, păng siđah pơh tơ̆ jêh ri păng lin măt. 36Y-Êlisê kuăl Y-Gêhasi jêh ri lah, "Hăn kuăl hom bu ur ƀon Sunem." Pôri, Y-Gêhasi kuăl ôbăl. Jêh ri tơlah ôbăl văch jêh ma Y-Êlisê, păng lah: "Chông hom kon buklâu ay." 37Ôbăl văch dăch chon ta jâng păng, chŭn muh măt ta neh; jêh ri ôbăl chông leo kon buklâu ôbăl jêh ri luh du.
Nau Khlay Ngăn Y-Êlisê Ƀư Ma Phung Kôranh Nơm Mbơh Lor
38Y-Êlisê văch tay ma ƀon Gilgal dôl geh nau sa sât ji ngot tâm n'gor bri. Dôl phung oh mon phung kôranh nơm mbơh lor gŭ panăp păng. Păng lah ma phung oh mon păng, "Gơ̆ hom glah ƀŭng toyh, gâm trao ăn ma phung oh mon phung kôranh nơm mbơh lor." 39Du huê tâm phung khân păng luh hăn tâm mir gay pĕ biăp n'ha, jêh ri saơ play nông mor, pĕ djôt leo du mpư. Păng sĭt jêh ri sĭt play nây dơm tâm glah por, mâu gĭt ôh moh play nây. 40Khân păng sok ăn bu sa. Ƀiălah dôl khân păng gŭ sa por, khân păng nter, "Hơi bunuyh Brah Ndu, geh nau khĭt tâm glah!" Khân păng mâu dơi sa ôh ndơ nây. 41Y-Êlisê lah, "Pôri sŏk leo ranih muy." Păng nkhŭt ranih môi tâm glah jêh ri lah, "Sok hom ma khân păng, ăn khân păng sa." Jêh ri mâu geh ndơ khih ôh tâm glah. 42Du huê buklâu văch tă bơh ƀon Baal-Salisa djôt leo ma bunuyh Brah Ndu, mpơng piăng let bu ƀư ma ba dak bôk, bar jê̆t mpơng (glo) ba orgơ, jêh ri rdjak play ba mhe tâm ƀau păng. Y-Êlisê lah, "Ăn ma phung buklâu nây sa." 43Ƀiălah oh mon păng lah, "Mâm gâp dơi thai ndrăp ndơ nây ma du rhiăng bunuyh?" Pôri Y-Êlisê lah đŏng, "Ăn ma phung buklâu nây sa, yorlah pôaơ Yêhôva lah, 'Khân păng mra sa jêh ri mra geh ndơ hôm e.'" 44Pôri ôbăl thai ndrăp piăng let nây ma phung nây. Khân păng sa jêh ri geh ndơ hôm e tĭng nâm nau Yêhôva ngơi.