21

¹In the Lord’s hand the king’s heart is a stream of water
that he channels toward all who please him.

²A person may think their own ways are right,
but the Lord weighs the heart.

³To do what is right and just
is more acceptable to the Lord than sacrifice.

⁴Haughty eyes and a proud heart—
the unplowed field of the wicked—produce sin.

⁵The plans of the diligent lead to profit
as surely as haste leads to poverty.

⁶A fortune made by a lying tongue
is a fleeting vapor and a deadly snare.⚓

⁷The violence of the wicked will drag them away,
for they refuse to do what is right.

⁸The way of the guilty is devious,
but the conduct of the innocent is upright.

⁹Better to live on a corner of the roof
than share a house with a quarrelsome wife.

¹⁰The wicked crave evil;
their neighbors get no mercy from them.

¹¹When a mocker is punished, the simple gain wisdom;
by paying attention to the wise they get knowledge.

¹²The Righteous One⚓ takes note of the house of the wicked
and brings the wicked to ruin.

¹³Whoever shuts their ears to the cry of the poor
will also cry out and not be answered.

¹⁴A gift given in secret soothes anger,
and a bribe concealed in the cloak pacifies great wrath.

¹⁵When justice is done, it brings joy to the righteous
but terror to evildoers.

¹⁶Whoever strays from the path of prudence
comes to rest in the company of the dead.

¹⁷Whoever loves pleasure will become poor;
whoever loves wine and olive oil will never be rich.

¹⁸The wicked become a ransom for the righteous,
and the unfaithful for the upright.

¹⁹Better to live in a desert
than with a quarrelsome and nagging wife.

²⁰The wise store up choice food and olive oil,
but fools gulp theirs down.

²¹Whoever pursues righteousness and love
finds life, prosperity⚓ and honor.

²²One who is wise can go up against the city of the mighty
and pull down the stronghold in which they trust.

²³Those who guard their mouths and their tongues
keep themselves from calamity.

²⁴The proud and arrogant person—“Mocker” is his name—
behaves with insolent fury.

²⁵The craving of a sluggard will be the death of him,
because his hands refuse to work.
²⁶All day long he craves for more,
but the righteous give without sparing.

²⁷The sacrifice of the wicked is detestable—
how much more so when brought with evil intent!

²⁸A false witness will perish,
but a careful listener will testify successfully.

²⁹The wicked put up a bold front,
but the upright give thought to their ways.

³⁰There is no wisdom, no insight, no plan
that can succeed against the Lord.

³¹The horse is made ready for the day of battle,
but victory rests with the Lord.

21

¹Lòng của vua như dòng nước trong tay CHÚA;
Ngài định hướng cho nó chảy về nơi nào tùy ý Ngài.
²Mọi đường lối của một người đều ngay thẳng trước mắt mình,
Nhưng CHÚA xem xét tấm lòng.
³Hành động công chính và công bình
Đẹp lòng CHÚA hơn là lễ vật sinh tế.
⁴Mắt tự cao, lòng kiêu ngạo,
Ngọn đèn của kẻ gian ác đều là tội lỗi.
⁵Kế hoạch của người cần mẫn chắc chắn sẽ đưa đến dư dật,
Nhưng mọi kẻ hấp tấp sẽ đưa đến thiếu thốn.
⁶Của cải kiếm được nhờ lưỡi dối trá,
Như hơi nước thoáng qua của kẻ tìm kiếm sự chết.⚓
⁷Bạo lực của kẻ ác sẽ lôi cuốn chúng nó đi,
Vì chúng từ khước làm điều công bình.
⁸Con đường của kẻ phạm tội là cong vẹo,
Nhưng hành động của người trong sạch thì ngay thẳng.
⁹Thà ở nơi góc mái nhà,
Còn hơn là sống chung nhà với một người đàn bà hay cãi cọ.
¹⁰Linh hồn kẻ ác mong ước điều ác;
Người láng giềng nó không được ơn trước mắt nó.
¹¹Khi kẻ nhạo báng bị trừng phạt, người đơn sơ sẽ học khôn;
Khi người khôn ngoan được giáo huấn, người sẽ nhận được tri thức.
¹²Đấng Công Chính quan sát nhà kẻ ác;
Ngài ném kẻ ác vào tai họa.
¹³Người nào bịt tai không nghe tiếng kêu la của kẻ nghèo khổ,
Khi người ấy kêu van cũng sẽ không được đáp lời.
¹⁴Quà biếu kín đáo sẽ làm nguôi cơn giận;
Của hối lộ bỏ vào lòng sẽ làm nguôi cơn giận.
¹⁵Hành động công bình là niềm vui cho người công chính,
Nhưng là sự kinh hoàng cho kẻ làm tội ác.
¹⁶Người nào đi lạc khỏi con đường khôn ngoan
Sẽ an nghỉ trong hội người chết.
¹⁷Kẻ ham vui thú sẽ nghèo khổ;
Người mê rượu và dầu thơm sẽ không thể giàu có.
¹⁸Kẻ gian ác là tiền chuộc mạng cho người công chính;
Kẻ xảo trá sẽ thế chỗ cho người ngay thẳng.
¹⁹Thà sống trong sa mạc,
Hơn là sống với người đàn bà hay cãi cọ và than phiền.
²⁰Châu báu và dầu ở trong nhà người khôn ngoan;
Nhưng kẻ ngu dại ăn tiêu hết.
²¹Người nào theo đuổi sự công chính và tình yêu thương,
Sẽ tìm thấy sự sống, công chính và vinh quang.
²²Người khôn ngoan tấn công thành trì kẻ mạnh,
Người đánh đổ đồn lũy mà họ tin cậy.
²³Người nào gìn giữ miệng lưỡi,
Gìn giữ linh hồn khỏi hoạn nạn.
²⁴Tên của kẻ nhạo báng là kiêu ngạo và tự cao;
Nó hành động láo xược và kiêu căng.
²⁵Dục vọng của kẻ lười biếng,
Sẽ giết chết nó vì tay nó từ chối làm việc.
²⁶Suốt ngày kẻ tham lam chỉ ham muốn;
Nhưng người công chính hay ban cho và không bủn xỉn.
²⁷Vật tế lễ của kẻ gian ác là vật gớm ghiếc;
Huống gì khi chúng dâng với ác ý.
²⁸Kẻ làm chứng dối sẽ bị hủy diệt,
Nhưng người biết nghe sẽ được nói mãi mãi.
²⁹Kẻ ác mặt dày mày dạn,
Nhưng người ngay thẳng thiết lập⚓ đường lối mình.
³⁰Không có sự khôn ngoan, sáng suốt,
Hay cố vấn nào thắng hơn CHÚA.
³¹Ngựa được trang bị cho ngày chiến trận,
Nhưng chiến thắng thuộc về CHÚA.