21

¹In the Lord’s hand the king’s heart is a stream of water
that he channels toward all who please him.

²A person may think their own ways are right,
but the Lord weighs the heart.

³To do what is right and just
is more acceptable to the Lord than sacrifice.

⁴Haughty eyes and a proud heart—
the unplowed field of the wicked—produce sin.

⁵The plans of the diligent lead to profit
as surely as haste leads to poverty.

⁶A fortune made by a lying tongue
is a fleeting vapor and a deadly snare.⚓

⁷The violence of the wicked will drag them away,
for they refuse to do what is right.

⁸The way of the guilty is devious,
but the conduct of the innocent is upright.

⁹Better to live on a corner of the roof
than share a house with a quarrelsome wife.

¹⁰The wicked crave evil;
their neighbors get no mercy from them.

¹¹When a mocker is punished, the simple gain wisdom;
by paying attention to the wise they get knowledge.

¹²The Righteous One⚓ takes note of the house of the wicked
and brings the wicked to ruin.

¹³Whoever shuts their ears to the cry of the poor
will also cry out and not be answered.

¹⁴A gift given in secret soothes anger,
and a bribe concealed in the cloak pacifies great wrath.

¹⁵When justice is done, it brings joy to the righteous
but terror to evildoers.

¹⁶Whoever strays from the path of prudence
comes to rest in the company of the dead.

¹⁷Whoever loves pleasure will become poor;
whoever loves wine and olive oil will never be rich.

¹⁸The wicked become a ransom for the righteous,
and the unfaithful for the upright.

¹⁹Better to live in a desert
than with a quarrelsome and nagging wife.

²⁰The wise store up choice food and olive oil,
but fools gulp theirs down.

²¹Whoever pursues righteousness and love
finds life, prosperity⚓ and honor.

²²One who is wise can go up against the city of the mighty
and pull down the stronghold in which they trust.

²³Those who guard their mouths and their tongues
keep themselves from calamity.

²⁴The proud and arrogant person—“Mocker” is his name—
behaves with insolent fury.

²⁵The craving of a sluggard will be the death of him,
because his hands refuse to work.
²⁶All day long he craves for more,
but the righteous give without sparing.

²⁷The sacrifice of the wicked is detestable—
how much more so when brought with evil intent!

²⁸A false witness will perish,
but a careful listener will testify successfully.

²⁹The wicked put up a bold front,
but the upright give thought to their ways.

³⁰There is no wisdom, no insight, no plan
that can succeed against the Lord.

³¹The horse is made ready for the day of battle,
but victory rests with the Lord.

21

¹ Lòng của vua ở trong tay Đức Giê-hô-va khác nào dòng nước chảy;
Ngài làm nghiêng lệch nó bề nào tùy ý Ngài muốn.
² Các đường lối của loài người đều chánh đáng theo mắt họ;
Song Đức Giê-hô-va cân nhắc cái lòng.
³ Làm theo sự công bình và ngay thẳng
Được đẹp lòng Đức Giê-hô-va hơn của tế lễ.
⁴ Mặt tự cao, lòng kiêu ngạo,
Và ngọn đèn của kẻ ác, đều là tội lỗi.
⁵ Các ý tưởng của người cần mẫn dẫn đến sự dư dật;
Còn những kẻ khờ dại chỉ chạy đến điều thiếu thốn.
⁶ Tài vật nhờ dùng lưỡi dối gạt mà được,
Ấy là một điều hư không mau hết của kẻ tìm sự chết.
⁷ Sự cường bạo của kẻ ác sẽ đùa chúng nó đi;
Vì chúng nó không khứng làm điều ngay thẳng.
⁸ Con đường của kẻ gánh tội là quanh quẹo;
Còn công việc kẻ trong sạch vốn ngay thẳng.
⁹ Thà ở nơi xó nóc nhà,
Hơn là ở chung nhà với một người đàn bà hay tranh cạnh.
¹⁰ Lòng kẻ dữ ao ước điều ác;
Kẻ lân cận nó không được ơn trước mặt nó.
¹¹ Khi kẻ nhạo báng bị phạt, người ngu dại bèn trở nên khôn ngoan;
Khi khuyên dạy người khôn ngoan, người nhận lãnh sự tri thức.
¹² Có một Đấng công bình xem xét kỹ càng nhà kẻ ác;
Đấng ấy xô những kẻ ác vào tai họa.
¹³ Ai bưng tai không khứng nghe tiếng kêu la của người nghèo khổ,
Người đó cũng sẽ kêu la mà sẽ chẳng có ai đáp lại.
¹⁴ Của lễ dâng kín nhiệm nguôi cơn thạnh nộ;
Của hối lộ đút vào lòng làm ngất cơn giận dữ tợn.
¹⁵ Làm điều ngay thẳng, ấy là một việc vui vẻ cho người công bình;
Nhưng gây bại hoại cho kẻ làm gian ác.
¹⁶ Người lầm lạc xa đường khôn sáng
Sẽ ở với hội kẻ chết.
¹⁷ Ai ham sự vui chơi ắt sẽ nghèo khó;
Còn ai ưa rượu với dầu sẽ chẳng hề làm giàu.
¹⁸ Kẻ ác là một giá chuộc người công bình;
Và kẻ dối gạt thế chỗ cho người ngay thẳng.
¹⁹ Thà ở nơi vắng vẻ,
Hơn là ở với một người đàn bà hay tranh cạnh và nóng giận.
²⁰ Có bửu vật và dầu trong nhà người khôn ngoan;
Nhưng kẻ ngu muội nuốt nó đi.
²¹ Người nào tìm cầu sự công bình và sự nhân từ
Sẽ tìm được sự sống, sự công bình, và tôn trọng.
²² Người khôn ngoan leo lên thành dõng sĩ,
Đánh hạ sức lực mà nó nương cậy.
²³ Ai giữ lấy miệng và lưỡi mình
Giữ linh hồn mình khỏi hoạn nạn.
²⁴ Nhạo báng, ấy là tên của người kiêu căng cao cách;
Nó cư xử cách xấc xược theo tánh kiêu ngạo của nó.
²⁵ Sự ước ao của kẻ biếng nhác giết chết nó;
Bởi vì hai tay nó không khứng làm việc.
²⁶ Có người trót ngày ham hố quá;
Nhưng người công bình ban cho không chắt lót.
²⁷ Của tế lễ của kẻ ác là một vật gớm ghiếc;
Phương chi họ đem đến mà có ác tưởng.
²⁸ Chứng dối giả sẽ hư mất đi;
Nhưng người hay nghe theo sẽ nói được mãi mãi.
²⁹ Kẻ ác tự làm mặt chai mày đá;
Còn người ngay thẳng làm vững đường lối mình.
³⁰ Chẳng có sự khôn ngoan nào, sự thông minh nào, hay là mưu kế nào,
Mà chống địch Đức Giê-hô-va được.
³¹ Ngựa sắm sửa về ngày tranh chiến;
Nhưng sự thắng trận thuộc về Đức Giê-hô-va.