24

¹ Chớ ganh ghét kẻ làm ác,
Đừng ước ao ở cùng chúng nó.
² Vì lòng chúng nó toan điều hủy phá,
Và môi họ nói ra sự tổn hại.
³ Nhờ sự khôn ngoan, cửa nhà được xây cất nên,
Và được vững vàng bởi sự thông sáng;
⁴ Nhờ sự tri thức, các phòng vi đều được đầy đủ
Các thứ tài vật quí báu và đẹp đẽ.
⁵ Người khôn ngoan có sức mạnh,
Và người tri thức gia thêm năng lực.
⁶ Vì con phải nhờ mưu khôn mà đánh giặc;
Đâu có nhiều mưu sĩ thì đặng toàn thắng.
⁷ Sự khôn ngoan lấy làm cao xa quá cho kẻ ngu dại;
Nó không mở miệng ra nơi cửa thành.
⁸ Kẻ nào toan làm điều ác,
Người ta sẽ gọi hắn là kẻ gian giảo.
⁹ Tư tưởng ngu dại là tội lỗi;
Kẻ nhạo báng lấy làm gớm ghiếc cho loài người.
¹⁰ Nếu con ngã lòng trong ngày hoạn nạn,
Thì sức lực con nhỏ mọn thay.
¹¹ Hãy giải cứu kẻ bị đùa đến sự chết,
Và chớ chối rỗi cho người đi xiêu tó tới chốn hình khổ.
¹² Nếu con nói: Chúng tôi chẳng biết gì đến;
Thì Đấng mà cân nhắc lòng người ta, há chẳng xem xét điều ấy sao?
Và Đấng gìn giữ linh hồn con, há không biết đến ư?
Chớ thì Ngài sẽ chẳng báo mỗi người tùy theo công việc họ làm sao?
¹³ Hỡi con, hãy ăn mật, vì nó ngon lành;
Tàng ong lấy làm ngọt ngào cho ổ gà con.
¹⁴ Con sẽ biết sự khôn ngoan nơi linh hồn con cũng như vậy;
Nếu con đã tìm được sự khôn ngoan, ắt sẽ có phần thưởng,
Và sự trông đợi của con sẽ chẳng phải thành luống công.
¹⁵ Hỡi kẻ ác, chớ rình rập nhà người công bình;
Đừng phá tan chỗ nghỉ ngơi của người.
¹⁶ Vì người công bình dầu sa ngã bảy lần cũng chỗi dậy;
Còn kẻ hung ác bị tai vạ đánh đổ.
¹⁷ Khi kẻ thù nghịch con sa ngã, chớ vui mừng;
Lúc nó bị đánh đổ, lòng con đừng hớn hở;
¹⁸ Kẻo e Đức Giê-hô-va thấy điều đó, mà chẳng đẹp lòng,
Bèn cất cơn thạnh nộ Ngài khỏi nó chăng.
¹⁹ Chớ nổi giận vì cớ kẻ làm ác,
Cũng đừng ganh ghét những người hung dữ;
²⁰ Vì kẻ làm gian ác sẽ không được thiện báo,
Và đèn kẻ hung dữ sẽ tắt đi.
²¹ Hỡi con, hãy kính sợ Đức Giê-hô-va và tôn kính vua;
Chớ hội hiệp cùng kẻ phản nghịch;
²² Vì sự tai họa của chúng xảy đến thình lình;
Và ai biết sự phá hại của người nầy người kia?

²³ Những ngôn ngữ nầy cũng do kẻ khôn ngoan mà đến:
Trong việc xét đoán tư vị người, ấy chẳng phải tốt lành.
²⁴ Kẻ nào nói với kẻ ác rằng: Ngươi là công bình,
Sẽ bị dân tộc rủa sả, và các nước lấy làm gớm ghiếc mình;
²⁵ Còn người nào quở trách kẻ ác ắt sẽ được đẹp lòng,
Và sự phước lành sẽ giáng trên họ.
²⁶ Ai đáp lời chánh đáng,
Tất như hôn nơi môi miệng vậy.
²⁷ Hãy sửa sang công việc ở ngoài của con,
Và sắm sẵn tại trong ruộng con;
Rồi sau hãy cất nhà của con.
²⁸ Chớ làm chứng vô cớ nghịch kẻ lân cận mình;
Con há muốn lấy môi miệng mình mà phỉnh gạt sao?
²⁹ Chớ nên nói: Tôi sẽ làm cho hắn như hắn đã làm cho tôi;
Tôi sẽ báo người tùy công việc của người.
³⁰ Ta có đi ngang qua gần ruộng kẻ biếng nhác,
Và gần vườn nho của kẻ ngu muội,
³¹ Thấy cây tật lê mọc khắp cùng,
Gai góc che khuất mặt đất,
Và tường đá của nó đã phá hư rồi.
³² Ta nhìn xem, bèn để ý vào đó;
Ta thấy và nhận được sự dạy dỗ.
³³ Ngủ một chút, chợp mắt một chút,
Khoanh tay ngủ một chút,…⚓
³⁴ Thì sự nghèo của con sẽ đến như một kẻ đi rạo,
Và sự thiếu thốn của con áp tới như một kẻ cầm binh khí.

24

¹Đừng ganh tị với kẻ ác,
Cũng đừng ước ao ở chung với chúng.
²Vì lòng chúng chỉ nghĩ đến điều hung bạo,
Và môi chúng nói ra sự tổn hại.

³Nhờ sự khôn ngoan, cửa nhà được xây cất
Và được vững vàng bởi sự thông sáng.
⁴Nhờ tri thức, các phòng ốc đều chứa đầy
Của cải quý báu và đẹp đẽ.
⁵Người khôn ngoan có sức mạnh,
Và người tri thức gia tăng năng lực.
⁶Con phải nhờ sự chỉ dẫn khôn ngoan mà đánh giặc,
Nhờ có nhiều cố vấn mà chiến thắng.
⁷Sự khôn ngoan cao xa quá cho kẻ ngu dại;
Nơi cổng thành, nó không dám mở miệng ra.

⁸Kẻ nào mưu tính làm điều ác
Sẽ bị xem là kẻ gian xảo.
⁹Tư tưởng ngu dại là tội lỗi;
Kẻ nhạo báng bị người ta ghê tởm.

¹⁰Nếu con ngã lòng trong ngày hoạn nạn,
Thì sức lực con thật yếu kém thay!
¹¹Hãy giải cứu những kẻ bị đùa đến sự chết;
Và cứu những người đi lảo đảo tới chốn hành hình.
¹²Nếu con nói: “Kìa, chúng tôi chẳng biết điều nầy,”
Thì Đấng cân nhắc lòng người không xem xét điều ấy sao?
Và Đấng gìn giữ linh hồn con không biết đến ư?
Ngài chẳng báo cho mỗi người tùy theo công việc họ làm sao?

¹³Hỡi con ta, hãy ăn mật vì nó ngon lành;
Mật từ tàng ong thật ngọt ngào cho miệng con.
¹⁴Hãy biết rằng sự khôn ngoan đối với linh hồn con cũng vậy;
Nếu con tìm được sự khôn ngoan hẳn sẽ có tương lai,
Và hi vọng của con sẽ chẳng trở thành luống công.

¹⁵Hỡi kẻ ác, chớ rình rập nơi ở của người công chính;
Đừng phá phách chỗ nghỉ của người.
¹⁶Vì người công chính dù ngã bảy lần cũng đứng lên được,
Còn kẻ hung ác bị chìm đắm trong tai họa.

¹⁷Đừng vui mừng khi kẻ thù của con gục ngã;
Lúc nó bị đánh đổ, lòng con đừng hớn hở,
¹⁸Kẻo Đức Giê-hô-va không hài lòng về điều đó,
Và xoay cơn thịnh nộ Ngài khỏi nó chăng.

¹⁹Đừng nổi giận vì cớ kẻ làm ác,
Cũng đừng ganh tị những kẻ hung dữ;
²⁰Vì kẻ làm ác không có tương lai,
Và đèn kẻ hung dữ sẽ tắt đi.

²¹Hỡi con ta, hãy kính sợ Đức Giê-hô-va và tôn trọng vua;
Đừng liên kết với những kẻ phản nghịch,
²²Vì tai họa xảy đến thình lình trên chúng,
Và ai biết được sự phá hại sẽ đến từ cả hai?

Một số châm ngôn khác nữa

²³Đây cũng là những câu nói của người khôn ngoan:

Trong việc phân xử,
Thiên vị là điều không tốt.
²⁴Người nào nói với kẻ ác rằng: “Anh là người công chính,”
Sẽ bị dân chúng nguyền rủa, và các nước ghê tởm.
²⁵Nhưng người nào quở trách kẻ ác hẳn sẽ được hài lòng,
Và phước lành sẽ giáng trên họ.
²⁶Ai đáp lời chính đáng
Như hôn nơi môi.

²⁷Hãy ổn định công việc bên ngoài của con,
Và chuẩn bị mọi việc trong cánh đồng;
Sau đó hãy cất nhà của con.

²⁸Đừng vô cớ làm chứng nghịch người lân cận con,
Cũng đừng lấy môi miệng mình mà lừa dối.
²⁹Đừng nói: “Tôi sẽ làm cho hắn như hắn đã làm cho tôi;
Tôi sẽ báo trả mỗi người theo những gì người đã làm.”

Số phận của kẻ lười biếng

³⁰Ta có đi ngang qua cánh đồng của kẻ lười biếng,
Và gần vườn nho của kẻ thiếu hiểu biết;
³¹Kìa, gai góc mọc um tùm,
Cỏ dại phủ đầy khắp đất,
Còn tường rào bằng đá thì sụp đổ hoang tàn.
³²Ta nhìn xem và để tâm suy nghĩ,
Ta đã thấy và nhận được sự dạy dỗ nầy:
³³Ngủ một chút, chợp mắt một chút,⚓
Khoanh tay nằm nghỉ một chút,
³⁴Thì sự nghèo khổ sẽ đến trên con như một kẻ cướp,
Và sự thiếu thốn của con áp tới như một kẻ được vũ trang.