37
Joseph Dreams of Greatness
1Now Jacob dwelt in the land ⚓where his father was a stranger, in the land of Canaan.
2This is the history of Jacob.
Joseph, being seventeen years old, was feeding the flock with his brothers. And the lad was with the sons of Bilhah and the sons of Zilpah, his father’s wives; and Joseph brought a ⚓bad report of them to his father.
3Now Israel loved Joseph more than all his children, because he was⚓the son of his old age. Also he ⚓made him a tunic of many colors.
4But when his brothers saw that their father loved him more than all his brothers, they ⚓hated him and could not speak peaceably to him.
5Now Joseph had a dream, and he told it to his brothers; and they hated him even more.
6So he said to them, “Please hear this dream which I have dreamed:
7⚓There we were, binding sheaves in the field. Then behold, my sheaf arose and also stood upright; and indeed your sheaves stood all around and bowed down to my sheaf.”
8And his brothers said to him, “Shall you indeed reign over us? Or shall you indeed have dominion over us?” So they hated him even more for his dreams and for his words.
9Then he dreamed still another dream and told it to his brothers, and said, “Look, I have dreamed another dream. And this time, ⚓the sun, the moon, and the eleven stars bowed down to me.”
10So he told it to his father and his brothers; and his father rebuked him and said to him, “What is this dream that you have dreamed? Shall your mother and I and ⚓your brothers indeed come to bow down to the earth before you?”
11And ⚓his brothers envied him, but his father ⚓kept the matter in mind.
Joseph Sold by His Brothers
12Then his brothers went to feed their father’s flock in Shechem.
13And Israel said to Joseph, “Are not your brothers feeding the flock in ⚓Shechem? Come, I will send you to them.”
So he said to him, “Here I am.”
14Then he said to him, “Please go and see if it is well with your brothers and well with the flocks, and bring back word to me.” So he sent him out of the Valley of ⚓Hebron, and he went to Shechem.
15Now a certain man found him, and there he was, wandering in the field. And the man asked him, saying, “What are you seeking?”
16So he said, “I am seeking my brothers. ⚓Please tell me where they are feeding their flocks.”
17And the man said, “They have departed from here, for I heard them say, ‘Let us go to Dothan.’ ” So Joseph went after his brothers and found them in ⚓Dothan.
18Now when they saw him afar off, even before he came near them, ⚓they conspired against him to kill him.
19Then they said to one another, “Look, this dreamer is coming!
20⚓Come therefore, let us now kill him and cast him into some pit; and we shall say, ‘Some wild beast has devoured him.’ We shall see what will become of his dreams!”
21But ⚓Reuben heard it, and he delivered him out of their hands, and said, “Let us not kill him.”
22And Reuben said to them, “Shed no blood, but cast him into this pit which is in the wilderness, and do not lay a hand on him”—that he might deliver him out of their hands, and bring him back to his father.
23So it came to pass, when Joseph had come to his brothers, that they ⚓stripped Joseph of his tunic, the tunic of many colors that was on him.
24Then they took him and cast him into a pit. And the pit was empty; there was no water in it.
25⚓And they sat down to eat a meal. Then they lifted their eyes and looked, and there was a company of ⚓Ishmaelites, coming from Gilead with their camels, bearing spices, ⚓balm, and myrrh, on their way to carry them down to Egypt.
26So Judah said to his brothers, “What profit is there if we kill our brother and ⚓conceal his blood?
27Come and let us sell him to the Ishmaelites, and ⚓let not our hand be upon him, for he is⚓our brother and⚓our flesh.” And his brothers listened.
28Then ⚓Midianite traders passed by; so the brothers pulled Joseph up and lifted him out of the pit, ⚓and sold him to the Ishmaelites for ⚓twenty shekels of silver. And they took Joseph to Egypt.
29Then Reuben returned to the pit, and indeed Joseph was not in the pit; and he ⚓tore his clothes.
30And he returned to his brothers and said, “The lad ⚓is no more; and I, where shall I go?”
31So they took ⚓Joseph’s tunic, killed a kid of the goats, and dipped the tunic in the blood.
32Then they sent the tunic of many colors, and they brought it to their father and said, “We have found this. Do you know whether it is your son’s tunic or not?”
33And he recognized it and said, “It is my son’s tunic. A ⚓wild beast has devoured him. Without doubt Joseph is torn to pieces.”
34Then Jacob ⚓tore his clothes, put sackcloth on his waist, and ⚓mourned for his son many days.
35And all his sons and all his daughters ⚓arose to comfort him; but he refused to be comforted, and he said, “For ⚓I shall go down into the grave to my son in mourning.” Thus his father wept for him.
36Now ⚓the Midianites had sold him in Egypt to Potiphar, an officer of Pharaoh and captain of the guard.
37
Giô-sép Bị Các Anh Không Ưa
1 Gia-cốp ở trong xứ Ca-na-an, nơi cha ông đã kiều ngụ như một kiều dân.
2 Ðây là chuyện về gia đình của Gia-cốp. Khi Giô-sép được mười bảy tuổi, chàng đi chăn bầy với các anh. Chàng đi theo phụ các anh mình, các con của bà Bin-ha và bà Xinh-pa, hai vợ của cha chàng. Giô-sép mách cho cha chàng hay những chuyện xấu của các anh chàng.
3 I-sơ-ra-ên thương Giô-sép hơn tất cả các con trai ông, vì chàng là con muộn sinh ra trong lúc ông đã già. Ông may cho chàng một chiếc áo choàng dài tay có nhiều màu.
4 Các anh chàng thấy chàng được cha thương yêu hơn tất cả các anh em, họ ghét chàng và không thể nói chuyện tử tế với chàng.
Giấc Chiêm Bao của Giô-sép
5 Giô-sép thấy chiêm bao, rồi kể lại cho các anh nghe. Họ lại càng ghét chàng hơn,
6 vì chàng kể rằng, “Xin các anh nghe điềm chiêm bao em đã thấy:
7 Chúng ta đang cùng nhau bó lúa ngoài đồng, và nầy, bó lúa của em trỗi dậy và đứng thẳng lên, còn bó lúa của các anh đang ở xung quanh lại sấp mình xuống trước bó lúa của em.”
8 Các anh chàng bảo, “Bộ mày sẽ trị vì trên chúng tao hả? Mày sẽ cầm quyền trên chúng tao sao?” Họ càng ghét chàng hơn, vì những điềm chiêm bao chàng thấy và vì những lời chàng nói.
9 Giô-sép lại thấy chiêm bao nữa. Chàng thuật lại cho các anh rằng, “Nầy, em thấy một giấc chiêm bao nữa. Lần nầy em thấy mặt trời, mặt trăng, và mười một ngôi sao đều sấp mình xuống trước mặt em.”
10 Chàng kể lại điềm chiêm bao đó cho cha chàng và các anh chàng nghe. Cha chàng quở trách chàng và nói, “Ðiềm chiêm bao con thấy đó có ý nghĩa gì? Chẳng lẽ cha, mẹ con, và các anh em con sẽ đến sấp mình xuống đất trước mặt con sao?”
11 Các anh chàng càng ghét chàng hơn, còn cha chàng thì ghi nhớ điều ấy.
Giô-sép Bị Các Anh Bán
12 Bấy giờ các anh chàng đi chăn bầy của cha họ tại Si-chem.
13 I-sơ-ra-ên nói với Giô-sép, “Các anh con đang chăn bầy ở Si-chem phải không? Lại đây, cha muốn sai con đi thăm họ.”
Chàng đáp, “Dạ có con đây.”
14 I-sơ-ra-ên bảo, “Con hãy đi, xem các anh con có mạnh khỏe không, các bầy chiên và dê như thế nào, rồi về báo cho cha hay.” Vậy ông sai chàng rời khỏi Thung Lũng Hếp-rôn, và chàng đi đến Si-chem.
15 Ðang lúc chàng đi lang thang tìm họ trong đồng, một người gặp chàng và hỏi, “Cậu tìm gì thế?”
16 Chàng đáp, “Cháu đang tìm các anh cháu. Xin bác làm ơn chỉ cho cháu biết các anh cháu đang chăn bầy ở đâu?”
17 Người ấy đáp, “Các anh cậu trước có ở đây, nhưng giờ đã đi rồi. Tôi có nghe họ nói, ‘Chúng ta hãy đến Ðô-than.’” Vậy Giô-sép tiếp tục đi tìm các anh chàng và tìm được họ ở Ðô-than.
18 Khi các anh chàng thấy chàng từ xa, trước khi chàng đến gần họ, họ đã bàn mưu với nhau để giết chàng.
19 Họ bảo nhau, “Kìa, thằng nằm mộng đang đến kia.
20 Bây giờ hãy đến, chúng ta hãy giết nó và vứt xác nó xuống hố, rồi chúng ta nói rằng thú dữ đã vồ ăn nó rồi, để xem các điềm chiêm bao của nó sẽ ra sao.”
21 Khi Ru-bên nghe những lời đó, ông muốn cứu chàng khỏi tay họ nên nói, “Ðừng giết nó.”
22 Ru-bên bảo họ, “Chúng ta đừng làm đổ máu, nhưng hãy quăng nó vào cái hố nầy trong đồng hoang. Chúng ta đừng tra tay trên mình nó.” Ông nói thế vì có ý muốn giải thoát chàng khỏi tay họ và mang chàng về cho cha mình.
23 Vậy khi Giô-sép vừa đến chỗ các anh chàng, họ liền lột chiếc áo choàng của chàng ra, tức chiếc áo choàng dài tay có nhiều màu sắc chàng đang mặc.
24 Ðoạn họ bắt chàng và quăng chàng xuống hố. Cũng may là hố ấy khô và không có nước.
25 Sau đó họ ngồi xuống ăn. Khi ngước lên, họ thấy một đoàn người Ích-ma-ên đang cỡi lạc đà từ Ghi-lê-át đi đến; trên lưng các lạc đà ấy chở đầy những hương liệu, nhũ hương, và mộc dược để mang xuống Ai-cập.
26 Giu-đa bèn nói với các anh em ông, “Nếu chúng ta giết em mình và giấu máu nó thì có lợi gì chăng?
27 Nào, chúng ta hãy bán nó cho người Ích-ma-ên và đừng tra tay trên mình nó, vì dù sao nó cũng là em chúng ta, cùng máu mủ ruột thịt với chúng ta.” Các anh em ông nghe theo ý kiến của ông.
28 Khi những lái buôn Mi-đi-an đi qua, các anh của Giô-sép kéo chàng lên khỏi hố. Họ đem chàng lên và bán chàng cho những người Ích-ma-ên với giá hai mươi miếng bạc. Những người ấy bắt Giô-sép và mang xuống Ai-cập.
29 Khi Ru-bên trở lại hố và không thấy Giô-sép trong hố nữa, ông xé rách áo ông.
30 Rồi ông trở lại chỗ các em ông và nói, “Ðứa trẻ không còn nữa, thì tôi, tôi biết phải đi đâu đây?”
31 Vậy họ lấy chiếc áo choàng dài tay có nhiều màu sắc của Giô-sép, giết một con dê con, và nhúng áo ấy trong máu.
32 Sau đó họ gởi người mang chiếc áo choàng dài tay có nhiều màu sắc ấy về cho cha họ và nói, “Chúng con đã tìm thấy vật nầy. Không biết cha có thể nhận ra đây là chiếc áo choàng của con trai cha không?”
33 Ông nhận ra áo ấy và nói, “Chiếc áo choàng của con trai tôi đây mà. Chắc thú dữ đã vồ ăn nó rồi. Giô-sép chắc đã bị thú dữ xé xác rồi.”
34 Ðoạn ông xé rách áo ông đang mặc, rồi quấn vải thô ngang hông, và để tang cho con trai ông lâu ngày.
35 Tất cả các con trai và con gái ông đến an ủi ông, nhưng ông không chịu nghe ai an ủi, mà ông còn nói, “Tôi để tang cho con trai tôi đến khi tôi xuống âm phủ gặp nó.” Cha chàng đã khóc thương chàng như vậy.
36 Trong khi đó những người Mi-đi-an đem chàng đến Ai-cập và bán chàng cho Pô-ti-pha, một vị quan trong triều đình của Pha-ra-ôn; quan ấy là người chỉ huy quân thị vệ.