37

Joseph Dreams of Greatness

¹Now Jacob dwelt in the land ⚓where his father was a stranger, in the land of Canaan. ²This is the history of Jacob.
Joseph, being seventeen years old, was feeding the flock with his brothers. And the lad was with the sons of Bilhah and the sons of Zilpah, his father’s wives; and Joseph brought a ⚓bad report of them to his father.
³Now Israel loved Joseph more than all his children, because he was⚓the son of his old age. Also he ⚓made him a tunic of many colors. ⁴But when his brothers saw that their father loved him more than all his brothers, they ⚓hated him and could not speak peaceably to him.
⁵Now Joseph had a dream, and he told it to his brothers; and they hated him even more. ⁶So he said to them, “Please hear this dream which I have dreamed: ⁷⚓There we were, binding sheaves in the field. Then behold, my sheaf arose and also stood upright; and indeed your sheaves stood all around and bowed down to my sheaf.”
⁸And his brothers said to him, “Shall you indeed reign over us? Or shall you indeed have dominion over us?” So they hated him even more for his dreams and for his words.
⁹Then he dreamed still another dream and told it to his brothers, and said, “Look, I have dreamed another dream. And this time, ⚓the sun, the moon, and the eleven stars bowed down to me.”
¹⁰So he told it to his father and his brothers; and his father rebuked him and said to him, “What is this dream that you have dreamed? Shall your mother and I and ⚓your brothers indeed come to bow down to the earth before you?” ¹¹And ⚓his brothers envied him, but his father ⚓kept the matter in mind.

Joseph Sold by His Brothers

¹²Then his brothers went to feed their father’s flock in Shechem. ¹³And Israel said to Joseph, “Are not your brothers feeding the flock in ⚓Shechem? Come, I will send you to them.”
So he said to him, “Here I am.”
¹⁴Then he said to him, “Please go and see if it is well with your brothers and well with the flocks, and bring back word to me.” So he sent him out of the Valley of ⚓Hebron, and he went to Shechem.
¹⁵Now a certain man found him, and there he was, wandering in the field. And the man asked him, saying, “What are you seeking?”
¹⁶So he said, “I am seeking my brothers. ⚓Please tell me where they are feeding their flocks.”
¹⁷And the man said, “They have departed from here, for I heard them say, ‘Let us go to Dothan.’ ” So Joseph went after his brothers and found them in ⚓Dothan.
¹⁸Now when they saw him afar off, even before he came near them, ⚓they conspired against him to kill him. ¹⁹Then they said to one another, “Look, this dreamer is coming! ²⁰⚓Come therefore, let us now kill him and cast him into some pit; and we shall say, ‘Some wild beast has devoured him.’ We shall see what will become of his dreams!”
²¹But ⚓Reuben heard it, and he delivered him out of their hands, and said, “Let us not kill him.” ²²And Reuben said to them, “Shed no blood, but cast him into this pit which is in the wilderness, and do not lay a hand on him”—that he might deliver him out of their hands, and bring him back to his father.
²³So it came to pass, when Joseph had come to his brothers, that they ⚓stripped Joseph of his tunic, the tunic of many colors that was on him. ²⁴Then they took him and cast him into a pit. And the pit was empty; there was no water in it.
²⁵⚓And they sat down to eat a meal. Then they lifted their eyes and looked, and there was a company of ⚓Ishmaelites, coming from Gilead with their camels, bearing spices, ⚓balm, and myrrh, on their way to carry them down to Egypt. ²⁶So Judah said to his brothers, “What profit is there if we kill our brother and ⚓conceal his blood? ²⁷Come and let us sell him to the Ishmaelites, and ⚓let not our hand be upon him, for he is⚓our brother and⚓our flesh.” And his brothers listened. ²⁸Then ⚓Midianite traders passed by; so the brothers pulled Joseph up and lifted him out of the pit, ⚓and sold him to the Ishmaelites for ⚓twenty shekels of silver. And they took Joseph to Egypt.
²⁹Then Reuben returned to the pit, and indeed Joseph was not in the pit; and he ⚓tore his clothes. ³⁰And he returned to his brothers and said, “The lad ⚓is no more; and I, where shall I go?”
³¹So they took ⚓Joseph’s tunic, killed a kid of the goats, and dipped the tunic in the blood. ³²Then they sent the tunic of many colors, and they brought it to their father and said, “We have found this. Do you know whether it is your son’s tunic or not?”
³³And he recognized it and said, “It is my son’s tunic. A ⚓wild beast has devoured him. Without doubt Joseph is torn to pieces.” ³⁴Then Jacob ⚓tore his clothes, put sackcloth on his waist, and ⚓mourned for his son many days. ³⁵And all his sons and all his daughters ⚓arose to comfort him; but he refused to be comforted, and he said, “For ⚓I shall go down into the grave to my son in mourning.” Thus his father wept for him.
³⁶Now ⚓the Midianites had sold him in Egypt to Potiphar, an officer of Pharaoh and captain of the guard.

37

Giấc mộng của Giô-sép

¹Gia-cốp định cư tại xứ Ca-na-an, noi cha mình đã cư ngụ.
²Giô-sép, con Gia-cốp, đã lên mười bảy, thường đi chăn chiên cho cha mình với các anh, là con của Bi-la và Xinh-ba. Giô-sép thường mách cho cha biết các việc xấu họ làm. ³Giô-sép là con cưng số một của Gia- cốp, vì sinh ra lúc Gia-cốp đã cao tuổi. Một hôm, Gia-cốp cho Giô-sép món quà đặc biệt: một cái áo choàng nhiều màu sặc sỡ. ⁴Các anh Giô-sép ganh tỵ vì thấy cha thiên vị nên họ không còn dịu ngọt với Giô-sép nữa.
⁵Một đêm, Giô-sép nằm mộng, sáng dậy liền thuật cho các anh nghe, nên càng bị họ ganh ghét:
⁶“Xin các anh nghe đây! ⁷Tối qua, tôi nằm mộng thấy anh em chúng ta đang bó lúa ngoài đồng. Bó lúa của tôi đứng thẳng lên, còn những bó lúa của các anh đều xúm quanh, cúi mọp xuống trước bó lúa tôi." ⁸Các anh mỉa mai: "Thế là mày muốn làm vua chúng tao sao?" Họ càng ganh ghét vì câu chuyện chiêm bao và vì lời nói thiếu dè dặt của Giô-sép.
⁹Giô-sép lại nằm mộng và thuật cho các anh: "Các anh hãy nghe chiêm bao sốt dẻo của tôi đây: Tôi thấy mặt trời, mặt trăng và mười một ngôi sao đều cúi mọp trước mặt tôi!" ¹⁰Nhưng lần này, cha quở trách Giô- sép: "Mộng mị gì quái gở thế! Không lẽ cha mẹ, anh em đều phải cúi mọp trước mặt mày sao?"
¹¹Các anh càng căm tức nhưng cha lại lưu ý tìm hiểu ý nghĩa giấc mộng ấy.

Âm mưu thủ tiêu Giô-sép

¹²Một hôm, các anh Giô-sép dắt các bầy vật đến đồng cỏ Si-chem. ^13,14Y-sơ-ra-ên bảo Giô-sép: "Các anh con đang chăn bầy tại Si- chem phải không? Con đi thăm xem chúng nó mạnh giỏi thế nào, bầy vật ra sao rồi về cho cha biết."
Giô-sép thưa: "Vâng ạ, con đi ngay!" Từ Hếp-rôn, Giô-sép lên đường qua Si-chem, ¹⁵nhưng đi lạc vào một khu đồng không mông quạnh. Một người bắt gặp, hỏi Giô- sép: "Cậu đi tìm ai?"
¹⁶Giô-sép đáp: "Tôi đi tìm các anh tôi. Xin ông cho biết họ chăn bầy tại đâu." ¹⁷Người ấy nói: "Họ đi nơi khác rồi. Tôi nghe họ rủ nhau đi Đô-than." Giô-sép tìm đến Đô-than để gặp các anh.
^18-20Thấy Giô-sép còn ở đàng xa, các anh âm mưu giết nó. Họ bàn tính với nhau: "Kìa thằng chuyên nằm mộng sắp đến đây. Ta hãy giết nó đi, vất xác dưới đáy giếng rồi báo cáo cho cha rằng nó bị cọp ăn, để xem các giấc mộng của nó có thành không?"
^21,22Nhưng Ru-bên muốn cứu Giô-sép, liền bàn ra: "Đừng giết nó! Đổ huyết nó ra làm chi? Chỉ quăng nó vào giếng cạn là nó chết queo rồi!" Thật ra, Ru-bên lập mưu cứu em để đưa nó về với cha an toàn. ²³Giô-sép vừa đến nơi, các anh xúm nhau lột chiếc áo choàng sặc sỡ ²⁴và quăng Giô-sép vào một cái giếng cạn, không có một giọt nước.

Giô-sép bị bán làm nô lệ

²⁵Các anh của Giô-sép đang ngồi ăn, chợt thấy một đoàn lái buôn Á-rập⚓ cỡi lạc đà chở nhũ hương, dầu thơm và nhựa thơm từ xứ Ga-la-át thẳng tiến xuống Ai-cập. ^26,27Giu-đa đề nghị: "Đem bán quách nó đi cho bọn lái buôn Á-rập⚓ là lợi nhất! Chứ giết nó rồi tìm cách phi tang⚓ khéo đến mấy cũng chẳng ích gì! Anh em đừng giết nó vì nó là đứa em ruột thịt!" Họ đều chấp thuận đề nghị ấy. ²⁸Khi các lái buôn Á-rập" đến nơi, họ kéo Giô-sép lên khỏi giếng và bán em cho người Á-rập⚓ được 20 lạng bạc. Giô- sép bị đem xuống Ai-cập.
²⁹Ru-bên không hay biết vụ bán em nên quay lại giếng cạn tìm Giô-sép. ³⁰Không thấy em đâu cả, Ru-bên thất vọng, xé áo, chạy đến bảo các em: "Đứa bé mất tích rồi! Biết làm sao bây giờ!"⚓ ³¹Các anh em chọc huyết một con dê, nhúng áo choàng của Giô-sép vào huyết ³²và gửi áo về cho cha với lời báo cáo: "Chúng con tìm được chiếc áo này. Xin cha xem có phải áo của Giô-sép không?" ³³Gia-cốp nhận ra áo của con nên than rằng: "Đúng là áo của con ta! Một con thú dữ đã xé xác và ăn thịt nó rồi!" ³⁴Gia-cốp xé toạc áo xống, mặc bao gai và để tang cho con mình một thời gian dài. ³⁵Các con trai, con gái cố gắng an ủi cha, nhưng cha họ gạt đi: "Không! Cha cứ khóc nó cho đến ngày xuôi tay nhắm mắt!" Gia-cốp thương tiếc con đứt ruột. ³⁶Trong khi đó, bọn lái buôn Á-rập xuống Ai-cập bán Giô-sép cho Phô-ti-pha, tướng chỉ huy lữ đoàn thị vệ của vua Ai-cập.