37

Joseph Dreams of Greatness

¹Now Jacob dwelt in the land ⚓where his father was a stranger, in the land of Canaan. ²This is the history of Jacob.
Joseph, being seventeen years old, was feeding the flock with his brothers. And the lad was with the sons of Bilhah and the sons of Zilpah, his father’s wives; and Joseph brought a ⚓bad report of them to his father.
³Now Israel loved Joseph more than all his children, because he was⚓the son of his old age. Also he ⚓made him a tunic of many colors. ⁴But when his brothers saw that their father loved him more than all his brothers, they ⚓hated him and could not speak peaceably to him.
⁵Now Joseph had a dream, and he told it to his brothers; and they hated him even more. ⁶So he said to them, “Please hear this dream which I have dreamed: ⁷⚓There we were, binding sheaves in the field. Then behold, my sheaf arose and also stood upright; and indeed your sheaves stood all around and bowed down to my sheaf.”
⁸And his brothers said to him, “Shall you indeed reign over us? Or shall you indeed have dominion over us?” So they hated him even more for his dreams and for his words.
⁹Then he dreamed still another dream and told it to his brothers, and said, “Look, I have dreamed another dream. And this time, ⚓the sun, the moon, and the eleven stars bowed down to me.”
¹⁰So he told it to his father and his brothers; and his father rebuked him and said to him, “What is this dream that you have dreamed? Shall your mother and I and ⚓your brothers indeed come to bow down to the earth before you?” ¹¹And ⚓his brothers envied him, but his father ⚓kept the matter in mind.

Joseph Sold by His Brothers

¹²Then his brothers went to feed their father’s flock in Shechem. ¹³And Israel said to Joseph, “Are not your brothers feeding the flock in ⚓Shechem? Come, I will send you to them.”
So he said to him, “Here I am.”
¹⁴Then he said to him, “Please go and see if it is well with your brothers and well with the flocks, and bring back word to me.” So he sent him out of the Valley of ⚓Hebron, and he went to Shechem.
¹⁵Now a certain man found him, and there he was, wandering in the field. And the man asked him, saying, “What are you seeking?”
¹⁶So he said, “I am seeking my brothers. ⚓Please tell me where they are feeding their flocks.”
¹⁷And the man said, “They have departed from here, for I heard them say, ‘Let us go to Dothan.’ ” So Joseph went after his brothers and found them in ⚓Dothan.
¹⁸Now when they saw him afar off, even before he came near them, ⚓they conspired against him to kill him. ¹⁹Then they said to one another, “Look, this dreamer is coming! ²⁰⚓Come therefore, let us now kill him and cast him into some pit; and we shall say, ‘Some wild beast has devoured him.’ We shall see what will become of his dreams!”
²¹But ⚓Reuben heard it, and he delivered him out of their hands, and said, “Let us not kill him.” ²²And Reuben said to them, “Shed no blood, but cast him into this pit which is in the wilderness, and do not lay a hand on him”—that he might deliver him out of their hands, and bring him back to his father.
²³So it came to pass, when Joseph had come to his brothers, that they ⚓stripped Joseph of his tunic, the tunic of many colors that was on him. ²⁴Then they took him and cast him into a pit. And the pit was empty; there was no water in it.
²⁵⚓And they sat down to eat a meal. Then they lifted their eyes and looked, and there was a company of ⚓Ishmaelites, coming from Gilead with their camels, bearing spices, ⚓balm, and myrrh, on their way to carry them down to Egypt. ²⁶So Judah said to his brothers, “What profit is there if we kill our brother and ⚓conceal his blood? ²⁷Come and let us sell him to the Ishmaelites, and ⚓let not our hand be upon him, for he is⚓our brother and⚓our flesh.” And his brothers listened. ²⁸Then ⚓Midianite traders passed by; so the brothers pulled Joseph up and lifted him out of the pit, ⚓and sold him to the Ishmaelites for ⚓twenty shekels of silver. And they took Joseph to Egypt.
²⁹Then Reuben returned to the pit, and indeed Joseph was not in the pit; and he ⚓tore his clothes. ³⁰And he returned to his brothers and said, “The lad ⚓is no more; and I, where shall I go?”
³¹So they took ⚓Joseph’s tunic, killed a kid of the goats, and dipped the tunic in the blood. ³²Then they sent the tunic of many colors, and they brought it to their father and said, “We have found this. Do you know whether it is your son’s tunic or not?”
³³And he recognized it and said, “It is my son’s tunic. A ⚓wild beast has devoured him. Without doubt Joseph is torn to pieces.” ³⁴Then Jacob ⚓tore his clothes, put sackcloth on his waist, and ⚓mourned for his son many days. ³⁵And all his sons and all his daughters ⚓arose to comfort him; but he refused to be comforted, and he said, “For ⚓I shall go down into the grave to my son in mourning.” Thus his father wept for him.
³⁶Now ⚓the Midianites had sold him in Egypt to Potiphar, an officer of Pharaoh and captain of the guard.

37

Chiêm bao của Giô-xép

¹Gia-cốp sống trong xứ Ca-na-an, nơi cha mình sống trước kia. ²Sau đây là gia phổ của Gia-cốp:
Giô-xép, là thanh niên mới mười bảy tuổi, chăn chiên cùng với các anh khác, tức con trai của Bi-la và Xinh-ba, vợ của cha mình. Giô-xép mách với cha về những điều xấu các anh mình làm. ³Vì Giô-xép ra đời khi cha cậu đã cao tuổi nên được cha là Ít-ra-en thương hơn các con trai khác. Ông may cho Giô-xép một cái áo đẹp⚓ dài tay. ⁴Khi thấy cha cưng Giô-xép hơn, các anh đều ganh ghét và ăn nói cộc cằn với cậu.
⁵Có lần Giô-xép nằm chiêm bao. Khi cậu kể lại chiêm bao đó cho các anh mình, thì họ lại càng ghét cậu hơn nữa.
⁶Giô-xép kể, “Các anh hãy nghe em kể chiêm bao của em nhé! ⁷Chúng ta đang bó lúa ở ngoài đồng. Bó lúa của em thì đứng được, còn bó lúa của các anh cứ nằm mọp chung quanh bó lúa em.”
⁸Mấy người anh hỏi, “Vậy mầy là vua của tụi tao à? Bộ mầy sẽ cai trị tụi tao sao?” Vì chiêm bao đó mà các anh càng ghét Giô-xép hơn nữa.
⁹Sau đó Giô-xép có một chiêm bao khác, Giô-xép cũng kể lại cho các anh mình nghe. Cậu kể, “Mời các anh nghe, em lại có một chiêm bao nữa. Em thấy mặt trời, mặt trăng và mười một ngôi sao cúi lạy trước mặt em.”
¹⁰Giô-xép kể lại chiêm bao đó cho cha mình nghe nhưng cha anh mắng, “Chiêm bao gì mà lạ thế? Như vậy nghĩa là mẹ mầy, các anh mầy và cả tao nữa phải cúi lạy mầy sao?” ¹¹Các anh Giô-xép ganh ghét cậu, nhưng cha anh thì suy tư về những điều ấy.
¹²Một ngày kia, các anh Giô-xép đi xuống Sê-chem để cho các bầy gia súc ăn cỏ. ¹³Ít-ra-en bảo Giô-xép, “Con hãy xuống thăm các anh con đang cho các gia súc ăn cỏ ở Sê-chem.”
Giô-xép thưa, “Con sẽ đi.”
¹⁴Cha ông dặn tiếp, “Xuống thăm xem các anh con và bầy gia súc có bình yên không rồi trở về cho cha hay.” Cha Giô-xép sai cậu đi từ thung lũng Hếp-rôn. Khi Giô-xép đến Sê-chem
¹⁵thì có người thấy cậu đi lạc trong đồng mới hỏi, “Anh đi tìm gì vậy?”
¹⁶Giô-xép đáp, “Tôi đi tìm các anh tôi. Ông có biết họ đang cho bầy gia súc ăn cỏ ở đâu không?”
¹⁷Người đó trả lời, “Họ đi rồi. Tôi nghe họ bảo nhau đi xuống Đô-than.” Vì vậy Giô-xép đi tìm và gặp các anh ở Đô-than.

Giô-xép bị bán làm nô lệ

¹⁸Các anh Giô-xép thấy cậu từ xa đi lại, nên họ liền bàn kế thủ tiêu trước khi cậu đến nơi. ¹⁹Họ bảo nhau, “Ê thằng nằm chiêm bao đến kìa. ²⁰Chúng ta hãy giết nó, quăng xác xuống giếng rồi bảo với cha là nó bị thú dữ xé xác để xem mộng mị nó ra sao.”
²¹Nhưng Ru-bên nghe âm mưu đó thì tìm cách cứu Giô-xép. Ông bảo, “Thôi đừng giết nó làm gì. ²²Đừng làm chuyện đổ máu. Hãy quẳng nó vào cái giếng nầy, trong sa mạc, nhưng đừng làm nó bị thương!” Ru-bên muốn cứu Giô-xép để trả cậu ta về với cha mình. ²³Nên khi Giô-xép đến gặp các anh, thì họ liền lột áo đặc biệt dài tay của cậu ra, ²⁴rồi quăng xuống giếng. Giếng ấy khô, không có nước.
²⁵Trong khi Giô-xép bị quăng xuống giếng thì các anh ngồi lại ăn uống. Họ nhìn lên thấy một đoàn người Ích-ma-ên⚓ đang đi từ Ghi-lê-át đến Ai-cập. Đoàn lạc đà chở gia vị, thuốc thơm và mộc dược. ²⁶Giu-đa liền bàn với các anh em, “Giết em mình rồi che giấu việc nó đã chết thì ích lợi gì? ²⁷Chẳng thà bán nó cho đám dân Ích-ma-ên nầy còn hay hơn. Như thế mình khỏi mang tội giết em. Dù sao nó cũng là anh em ruột thịt của chúng mình.” Các anh em kia đồng ý. ²⁸Nên khi các lái buôn Mi-đi-an đi ngang qua, họ liền lôi Giô-xép lên khỏi giếng, bán cậu cho đám dân Ích-ma-ên với giá hai mươi miếng bạc. Đám dân Ích-ma-ên mang anh sang xứ Ai-cập.
²⁹Khi Ru-bên trở lại giếng, không thấy Giô-xép đâu, liền xé quần áo tỏ sự buồn bực. ³⁰Ông trở lại với các anh em hỏi, “Thằng nhỏ đâu mất rồi, không thấy ở trong giếng nữa! Chao ôi, bây giờ tôi làm sao đây?” ³¹Các anh em giết một con dê rồi nhúng áo Giô-xép vào trong huyết, ³²xong, mang áo về đưa cho cha mình xem và bảo, “Chúng con tìm được cái áo nầy. Cha xem kỹ có phải áo của con trai cha không?”
³³Gia-cốp xem xét kỹ rồi nói, “Đúng là áo của con trai ta! Ôi thôi chắc nó bị thú dữ ăn thịt rồi. Con trai ta bị xé xác rồi!” ³⁴Gia-cốp liền xé quần áo mình, mặc vải sô bày tỏ nỗi đau buồn. Ông buồn bực về con trai mình trong một thời gian khá lâu. ³⁵Các con trai, con gái xúm lại an ủi ông nhưng ông không chịu. Ông bảo, “Tao buồn về con trai tao cho đến ngày tao chết.”⚓ Gia-cốp khóc than cho Giô-xép, con trai mình.
³⁶Trong khi đó đám dân Mi-đi-an đã mua Giô-xép mang cậu ta xuống Ai-cập, bán cho Phô-ti-pha, một sĩ quan của vua Ai-cập, chỉ huy đội quân cận vệ.