37

Joseph Dreams of Greatness

¹Now Jacob dwelt in the land ⚓where his father was a stranger, in the land of Canaan. ²This is the history of Jacob.
Joseph, being seventeen years old, was feeding the flock with his brothers. And the lad was with the sons of Bilhah and the sons of Zilpah, his father’s wives; and Joseph brought a ⚓bad report of them to his father.
³Now Israel loved Joseph more than all his children, because he was⚓the son of his old age. Also he ⚓made him a tunic of many colors. ⁴But when his brothers saw that their father loved him more than all his brothers, they ⚓hated him and could not speak peaceably to him.
⁵Now Joseph had a dream, and he told it to his brothers; and they hated him even more. ⁶So he said to them, “Please hear this dream which I have dreamed: ⁷⚓There we were, binding sheaves in the field. Then behold, my sheaf arose and also stood upright; and indeed your sheaves stood all around and bowed down to my sheaf.”
⁸And his brothers said to him, “Shall you indeed reign over us? Or shall you indeed have dominion over us?” So they hated him even more for his dreams and for his words.
⁹Then he dreamed still another dream and told it to his brothers, and said, “Look, I have dreamed another dream. And this time, ⚓the sun, the moon, and the eleven stars bowed down to me.”
¹⁰So he told it to his father and his brothers; and his father rebuked him and said to him, “What is this dream that you have dreamed? Shall your mother and I and ⚓your brothers indeed come to bow down to the earth before you?” ¹¹And ⚓his brothers envied him, but his father ⚓kept the matter in mind.

Joseph Sold by His Brothers

¹²Then his brothers went to feed their father’s flock in Shechem. ¹³And Israel said to Joseph, “Are not your brothers feeding the flock in ⚓Shechem? Come, I will send you to them.”
So he said to him, “Here I am.”
¹⁴Then he said to him, “Please go and see if it is well with your brothers and well with the flocks, and bring back word to me.” So he sent him out of the Valley of ⚓Hebron, and he went to Shechem.
¹⁵Now a certain man found him, and there he was, wandering in the field. And the man asked him, saying, “What are you seeking?”
¹⁶So he said, “I am seeking my brothers. ⚓Please tell me where they are feeding their flocks.”
¹⁷And the man said, “They have departed from here, for I heard them say, ‘Let us go to Dothan.’ ” So Joseph went after his brothers and found them in ⚓Dothan.
¹⁸Now when they saw him afar off, even before he came near them, ⚓they conspired against him to kill him. ¹⁹Then they said to one another, “Look, this dreamer is coming! ²⁰⚓Come therefore, let us now kill him and cast him into some pit; and we shall say, ‘Some wild beast has devoured him.’ We shall see what will become of his dreams!”
²¹But ⚓Reuben heard it, and he delivered him out of their hands, and said, “Let us not kill him.” ²²And Reuben said to them, “Shed no blood, but cast him into this pit which is in the wilderness, and do not lay a hand on him”—that he might deliver him out of their hands, and bring him back to his father.
²³So it came to pass, when Joseph had come to his brothers, that they ⚓stripped Joseph of his tunic, the tunic of many colors that was on him. ²⁴Then they took him and cast him into a pit. And the pit was empty; there was no water in it.
²⁵⚓And they sat down to eat a meal. Then they lifted their eyes and looked, and there was a company of ⚓Ishmaelites, coming from Gilead with their camels, bearing spices, ⚓balm, and myrrh, on their way to carry them down to Egypt. ²⁶So Judah said to his brothers, “What profit is there if we kill our brother and ⚓conceal his blood? ²⁷Come and let us sell him to the Ishmaelites, and ⚓let not our hand be upon him, for he is⚓our brother and⚓our flesh.” And his brothers listened. ²⁸Then ⚓Midianite traders passed by; so the brothers pulled Joseph up and lifted him out of the pit, ⚓and sold him to the Ishmaelites for ⚓twenty shekels of silver. And they took Joseph to Egypt.
²⁹Then Reuben returned to the pit, and indeed Joseph was not in the pit; and he ⚓tore his clothes. ³⁰And he returned to his brothers and said, “The lad ⚓is no more; and I, where shall I go?”
³¹So they took ⚓Joseph’s tunic, killed a kid of the goats, and dipped the tunic in the blood. ³²Then they sent the tunic of many colors, and they brought it to their father and said, “We have found this. Do you know whether it is your son’s tunic or not?”
³³And he recognized it and said, “It is my son’s tunic. A ⚓wild beast has devoured him. Without doubt Joseph is torn to pieces.” ³⁴Then Jacob ⚓tore his clothes, put sackcloth on his waist, and ⚓mourned for his son many days. ³⁵And all his sons and all his daughters ⚓arose to comfort him; but he refused to be comforted, and he said, “For ⚓I shall go down into the grave to my son in mourning.” Thus his father wept for him.
³⁶Now ⚓the Midianites had sold him in Egypt to Potiphar, an officer of Pharaoh and captain of the guard.

37

Giô-sép và các anh

¹Gia-cốp ở tại Ca-na-an là xứ mà cha của ông đã tạm cư. ²Đây là câu chuyện về dòng dõi của Gia-cốp.
Bấy giờ Giô-sép ở tuổi mười bảy, thường đi chăn chiên với các anh mình. Cậu kết bạn với các con của Bi-la và Xinh-ba, hai vợ của cha mình, và mách lại với cha những chuyện không hay của họ. ³Y-sơ-ra-ên thương yêu Giô-sép hơn bất cứ người con nào khác vì cậu là con muộn của mình, nên may cho cậu một cái áo choàng dài tay nhiều màu sắc. ⁴Khi các anh thấy cha thương Giô-sép hơn họ thì sinh lòng ganh ghét, và không thể nói năng tử tế với cậu được.

Giấc mộng của Giô-sép

⁵Một đêm kia, Giô-sép nằm mộng và thuật lại cho các anh nghe nên họ càng thêm ganh ghét. ⁶Giô-sép nói: “Xin nghe em kể giấc mộng mà em đã thấy: ⁷Khi chúng ta đang bó lúa ngoài đồng thì bó lúa của em vươn dậy, đứng thẳng lên, còn những bó lúa của các anh đều tụ họp chung quanh và cúi rạp xuống trước bó lúa của em.” ⁸Các anh bảo: “Vậy mầy định cai trị chúng ta à? Mầy sẽ thống trị chúng ta thật sao?” Họ càng ganh ghét Giô-sép hơn vì giấc mộng và những lời cậu nói.
⁹Một lần khác, Giô-sép lại nằm mộng và cũng thuật cho các anh. Cậu nói: “Em còn một giấc mộng nữa. Em thấy mặt trời, mặt trăng và mười một ngôi sao đều cúi rạp xuống trước mặt em.” ¹⁰Khi cậu thuật lại giấc mộng đó cho cha và các anh mình nghe thì cha cậu quở trách và nói: “Giấc mộng con thấy đó có nghĩa gì vậy? Có phải cả cha, mẹ, và các anh con đều phải cúi rạp xuống trước mặt con không?” ¹¹Các anh ganh ghét cậu, còn cha cậu lại ghi nhớ điều đó.⚓

Giô-sép bị các anh ném xuống hố

¹²Một hôm, các anh Giô-sép đi chăn các bầy súc vật của cha tại Si-chem. ¹³Y-sơ-ra-ên bảo Giô-sép: “Các anh con đang chăn bầy tại Si-chem phải không? Lại đây để cha sai con đi đến với các anh con.” Giô-sép thưa: “Dạ, có con đây.” ¹⁴Y-sơ-ra-ên bảo: “Con hãy đi xem các anh con ra sao, các bầy súc vật thế nào, rồi về báo cho cha biết.” Từ thung lũng Hếp-rôn, ông sai Giô-sép đi.
Khi Giô-sép đến Si-chem, ¹⁵có một người gặp cậu đi lạc trong đồng ruộng, và hỏi: “Cậu đi tìm gì vậy?” ¹⁶Cậu trả lời: “Tôi đi tìm các anh tôi. Xin vui lòng chỉ giúp tôi họ chăn bầy ở đâu.” ¹⁷Người ấy nói: “Họ đã đi khỏi đây rồi, vì tôi có nghe họ nói: ‘Chúng ta hãy chuyển đến Đô-than.’” Vậy, Giô-sép tìm theo các anh và gặp họ tại Đô-than.
¹⁸Thoáng thấy Giô-sép từ đằng xa và trước khi cậu đến gần thì các anh đã lập mưu giết cậu. ¹⁹Họ bàn với nhau: “Thằng nằm mộng đến kìa! ²⁰Nào! Chúng ta hãy giết nó đi, ném xuống một cái hố nước nào đó, và nói rằng nó đã bị thú dữ xé xác, rồi xem các giấc mộng của nó sẽ đi đến đâu!” ²¹Nhưng khi nghe vậy, Ru-bên liền tìm cách giải cứu em khỏi tay họ nên đã can: “Đừng giết nó. ²²Chúng ta chớ gây đổ máu. Cứ ném nó xuống cái hố kia trong hoang mạc, nhưng đừng ra tay hại nó.” Ru-bên nói vậy vì muốn giải cứu em khỏi tay họ để đưa về cho cha. ²³Khi Giô-sép vừa đến chỗ các anh thì họ lột áo choàng, là chiếc áo nhiều màu sắc cậu đang mặc trên người, ²⁴rồi bắt cậu ném xuống hố. Nhưng hố đó khô, không có nước.

Giô-sép bị bán làm nô lệ

²⁵Khi các anh của Giô-sép đang ngồi dùng bữa, chợt ngước nhìn và thấy một đoàn lái buôn Ích-ma-ên từ Ga-la-át đến. Lạc đà của họ chở đầy hương liệu, nhũ hương và mộc dược để đưa xuống Ai Cập. ²⁶Giu-đa nói với các anh em: “Giết em rồi giấu máu nó đi thì ích gì cho chúng ta chứ? ²⁷Thôi, chúng ta bán nó cho dân Ích-ma-ên và đừng động tay vào nó vì nó là em, là cốt nhục của chúng ta.” Các anh em đều đồng ý. ²⁸Khi các lái buôn Ma-đi-an⚓ đi ngang qua đó, các anh kéo Giô-sép lên khỏi hố rồi bán cậu cho họ⚓ với giá hai mươi miếng bạc. Họ đem Giô-sép xuống Ai Cập.⚓
²⁹Khi Ru-bên trở lại hố, thấy Giô-sép không còn ở dưới đó nữa thì xé áo mình, ³⁰chạy đến chỗ các em và nói: “Đứa nhỏ đâu mất rồi? Còn tôi, tôi biết đi đâu bây giờ!”
³¹Các anh Giô-sép giết một con dê đực, rồi lấy áo choàng của Giô-sép nhúng áo vào trong máu. ³²Họ gửi áo choàng dài tay đó về cho cha mình và nói: “Chúng con đã tìm thấy cái áo nầy. Xin cha xem có phải đây là áo của con trai cha không?” ³³Gia-cốp nhận ra cái áo và nói: “Đây là áo của con trai ta! Một con thú dữ đã xé xác nó! Giô-sép chắc chắn đã bị xé ra từng mảnh rồi!” ³⁴Ông xé quần áo, lấy vải thô quấn ngang lưng và để tang cho con trong nhiều ngày. ³⁵Tất cả các con trai, con gái đều đến an ủi ông, nhưng ông từ chối mọi lời an ủi. Ông nói: “Ta cứ để tang mà xuống âm phủ với con ta!” Vậy, cha cậu cứ khóc thương cậu.
³⁶Các lái buôn Ma-đi-an đem Giô-sép xuống Ai Cập, bán cho Phô-ti-pha, quan chỉ huy vệ binh của Pha-ra-ôn.