1 Khi nữ vương Sê-ba nghe nói về danh tiếng của Sa-lô-môn và về danh của Đức Giê-hô-va, bèn đến hỏi thử Sa-lô-môn nhiều câu đố.⚓2 Bà đến Giê-ru-sa-lem có hầu hạ theo rất đông, lạc đà chở thuốc thơm, nhiều vàng và ngọc. Bà đến cùng Sa-lô-môn, nói với người mọi điều có ở trong lòng mình. 3 Sa-lô-môn đáp các câu hỏi của bà, chẳng câu nào ẩn bí quá cho vua, mà vua không giải nghĩa nổi cho bà. 4 Khi nữ vương Sê-ba thấy mọi sự khôn ngoan của Sa-lô-môn, cung điện người đã cất, 5 những món ăn trên bàn người, nhà cửa của tôi tớ người, thứ tự công việc của các quan, và đồ ăn mặc của họ, các quan chước tửu, và các của lễ thiêu người dâng trong đền Đức Giê-hô-va, thì mất vía. 6 Rồi bà nói rằng: Điều tôi nghe nói trong xứ tôi về lời nói và sự khôn ngoan của vua, thì thật lắm. 7 Song trước khi tôi chưa đến đây, và chưa thấy tận mắt những điều nầy, thì tôi chẳng tin; và kìa, người ta chẳng nói đến được phân nửa! Sự khôn ngoan và oai nghi của vua trổi hơn tiếng đồn tôi đã nghe. 8 Các tôi tớ vua thật có phước thay! Các tôi tớ vua hằng đứng chầu trước mặt vua, nghe sự khôn ngoan của vua, lấy làm có phước thay! 9 Đáng khen ngợi thay Giê-hô-va Đức Chúa Trời của vua, vì Ngài đẹp lòng vua, đặt vua trên ngôi của Y-sơ-ra-ên! Bởi vì Đức Giê-hô-va yêu dấu Y-sơ-ra-ên mãi mãi, nên Ngài đã lập vua làm vua đặng cai trị theo sự ngay thẳng và công bình. 10 Đoạn nữ vương dâng cho vua một trăm hai mươi ta-lâng vàng và rất nhiều thuốc thơm cùng ngọc quí. Từ đó đến nay, chẳng hề có ai đem thuốc thơm đến số nhiều bằng của nữ vương nước Sê-ba dâng cho vua Sa-lô-môn. 11 Đoàn tàu Hi-ram chở vàng Ô-phia, cũng chở cây bạch đàn rất nhiều, và ngọc quí. 12 Vua dùng cây bạch đàn nầy mà làm bao lơn cho đền thờ Đức Giê-hô-va và cho nhà vua, cùng những đàn cầm và đàn sắt cho con hát. Từ đó, chẳng hề có ai đem đến Giê-ru-sa-lem cây bạch đàn dường ấy nữa, không ai thấy lại cho đến ngày nay. 13 Vua Sa-lô-môn ban cho nữ vương Sê-ba mọi điều người ước và xin, chẳng kể những vật mà Sa-lô-môn đã ban cho bà, tùy lệ thường của vua. Đoạn, bà và các tôi tớ bà lên đường trở về xứ mình. 14 Vàng mà vua Sa-lô-môn thâu nhận mỗi năm cân đến sáu trăm bảy mươi sáu ta-lâng, 15 không kể vàng người thâu lấy nơi người buôn bán rong, và nơi sự đổi chác của kẻ thương mại, cùng vàng mà các vua A-ra-bi, và các quan tổng đốc của xứ đem nộp. 16 Vua Sa-lô-môn làm hai trăm cái khiên lớn bằng vàng đánh dát, cứ mỗi cái dùng sáu trăm siếc-lơ vàng; 17 lại làm ba trăm cái khiên nhỏ, bằng vàng đánh dát, cứ mỗi cái dùng ba min vàng. Vua để các khiên ấy trong đền rừng Li-ban. 18 Vua cũng làm một cái ngai lớn bằng ngà, bọc vàng ròng. 19 Ngai nầy có sáu nấc; thân cao ngai phía sau thì tròn; mỗi phía ngai có thanh nâng tay, và hai con sư tử đứng kề. 20 Lại có mười hai con khác đứng trên sáu nấc, nơi hữu và tả: Chẳng có nước nào làm ngai giống như vậy. 21 Hết thảy các chén uống của vua Sa-lô-môn đều bằng vàng, và những khí dụng trong cung rừng Li-ban đều cũng bằng vàng ròng. Chẳng có chi là bằng bạc: Trong đời vua Sa-lô-môn, người ta chẳng kể bạc là chi. 22 Vì đoàn tàu Ta-rê-si của vua mỗi ba năm một lần vượt biển với đoàn tàu của Hi-ram, đem về vàng, bạc, ngà voi, con khỉ, và con công. 23 Ấy vậy, vua Sa-lô-môn trổi hơn các vua thế gian về sự giàu có và sự khôn ngoan. 24 Cả thiên hạ đều tìm kiếm mặt Sa-lô-môn đặng nghe sự khôn ngoan mà Đức Chúa Trời đã để trong lòng người. 25 Cứ hằng năm, theo lệ định, mọi người đều đem đến dâng vật mình tiến cống cho vua, nào chậu bằng bạc và bằng vàng, áo xống, binh khí, thuốc thơm, ngựa, và la. 26 Sa-lô-môn cũng nhóm xe và lính kị; có một ngàn bốn trăm xe và mười hai ngàn lính kị, để trong các thành chứa xe, và tại Giê-ru-sa-lem, gần bên vua.⚓27 Tại Giê-ru-sa-lem vua làm cho bạc ra thường như đá, và cây bá hương nhiều như cây sung mọc nơi đồng bằng.⚓28 Vua Sa-lô-môn do nơi Ê-díp-tô mà được ngựa; một đoàn con buôn của vua đi kiếm mua từng bầy, giá phải chăng.⚓29 Mỗi cỗ xe mua ở xứ Ê-díp-tô và dẫn về Giê-ru-sa-lem, giá đáng sáu trăm siếc-lơ bạc, còn mỗi con ngựa giá đáng một trăm năm mươi siếc-lơ. Các vua dân Hê-tít và vua Sy-ri cũng theo giá ấy, nhờ những con buôn của vua mà mua về.
1Thaus tug puj vaaj kws kaav Senpa tebchaws tau nov txug Xalaumoo lub meej thawb kws ntswg txug Yawmsaub lub npe, nwg txawm tuaj thom Xalaumoo txug ntau yaam kws ceblaaj teb tau. 2Nwg coj ib paab tub teg tub taw coob coob nrug nwg tuaj rua huv Yeluxalee, hab muaj ntxhuav thauj tej txum lom hab kub ntau kawg hab tej qai zeb hlaws muaj nqes. Thaus nwg tuaj cuag Xalaumoo lawd, nwg txhad pav txhua yaam kws nyob huv nwg lub sab huvsw rua Xalaumoo. 3Mas Xalaumoo teb txhua yaam kws nwg nug tau huvsw tsw muaj ib yaam kws vaajntxwv yuav tsw paub hab pav tsw tau rua nwg le. 4Thaus tug puj vaaj huv Senpa pum Xalaumoo tug tswvyim huvsw hab pum lub tsev kws nwg tau ua, 5hab pum tej zaub mov sau nwg lub rooj hab cov num tswv kws nrug nwg nyob hab nwg cov tub teg tub taw kws ua koom rua nwg hab tej cev rwg tsho kws puab naav, hab cov kws thab cawv txwv maab, hab pum tej kws nwg muab ua kevcai hlawv xyeem ntawm Yawmsaub lub tuam tsev, mas tug puj vaaj hov tsw pum qaab xaav le lawm. 6Mas nwg txhad has rua vaajntxwv tas, “Tej xuv kws kuv nyob huv kuv lub tebchaws nov has txug koj tej num hab koj tug tswvyim yeej los muaj tseeb tag. 7Tassws kuv tsw ntseeg tej lug hov moog txug thaus kuv tau tuaj cuag hab kuv lub qhov muag tau pum lawm. Saib maj, tej kws puab has rua kuv hov tub muaj tsw txug ib nraab. Koj tug tswvyim hab koj tej kev vaam meej hov yeej ntau dua tej kws kuv tau nov lawd. 8Koj cov tuabneeg⚓ tau moov zoo lauj! Koj cov tub teg tub taw kws ua num ntawm koj xubndag ib txwm hab nov koj tej tswvyim plaab plaw mas tau moov zoo lauj! 9Qhuas Yawmsaub kws yog koj tug Vaajtswv kws txaus sab rua koj hab tau tsaa koj nyob sau cov Yixayee lub zwm txwv. Vem Yawmsaub hlub cov Yixayee moog ib txhws nwg txhad tsaa koj ua vaajntxwv kaav puab sub koj txhad txav txem ncaaj hab ua ncaaj nceeg.” 10Mas nwg txawm muab kub nyaav ib puas neeg nkaum talaa⚓ hab tej txum lom ntau kawg hab tej qai zeb hlaws muaj nqes rua vaajntxwv. Tsw muaj dua txum lom ntau le tej txum lom kws tug puj vaaj huv Senpa muab rua vaajntxwv Xalaumoo nuav. 11Dua le ntawd Hilaa tej nkoj kws thauj kub huv Aufi tuaj kuj thauj ntoo lab txwv khau tawv hab tej qai zeb hlaws muaj nqes ntau kawg ntawm Aufi tuaj. 12Mas vaajntxwv txhad muab cov ntoo lab txwv khau tawv ua ncej rua Yawmsaub lub tuam tsev hab rua vaajntxwv lub tsev, hab ua cov nkauj nog ncaas miv hab cov nkauj nog ncaas luj rua cov hu nkauj. Yeej tsw muaj tej ntoo lab txwv khau tawv ntau le nuav xaa tuaj dua le lawm hab tsw tau pum dua le lug txug naj nub nwgnuav. 13Vaajntxwv Xalaumoo pub txhua yaam rua tug puj vaaj huv Senpa lawv le kws nwg xaav yuav hab pub txhua yaam kws nwg thov hab nwg tseed pub tej kws nwg muaj nplua quas mag ntxwv rua. Mas tug puj vaaj hab nwg cov tub teg tub taw txawm rov qaab moog rua nwg lub tebchaws lawm.
Xalaumoo nplua nuj muaj koob meej
(2VKk. 9:13-28)
14Ib xyoos twg mas Xalaumoo tau kub nyaav rau pua rau caum rau talaa,⚓15tsw xaam tej kub kws sau ntawm cov tub laag tub luam hab tsw xaam tej kws sau ntawm tej vaajntxwv huv Alanpia tebchaws suavdawg hab ntawm tej tim xyoob kws kaav huv lub tebchaws. 16Vaajntxwv Xalaumoo muab kub ntaus ua ob puas daim phaj luj thaiv, ib daim phaj mas swv kub nyaav rau pua sekhee⚓ ua. 17Nwg muab kub ntaus ua dua peb puas daim phaj thaiv, ib daim phaj swv kub nyaav peb mina.⚓ Vaajntxwv muab cov phaj kub hov khaws ca rua huv lub tsev Haav Zoov Lenpanoo. 18Vaajntxwv muab kaug ntxhw ua ib lub zwm txwv luj kawg le hab muab cov tseem kub kws zoo kawg lug luam. 19Lub zwm txwv hov muaj rau qaib ntai, lub zwm txwv saab nraus qaum kheej koov loo. Ob saab ntawm lub zwm txwv muaj ob lub chaw tso teg mas muaj ob tug tsuv ntxhuav sawv ze ntawm ob lub chaw tso teg hov, 20hab muaj kaum ob tug tsuv ntxhuav txawb rua rau qaib ntai hov ob saab huvsw ib qaib ntai ib tug. Lub zwm txwv zoo le nuav mas tsw tau txeev ua dua rua lwm lub tebchaws le. 21Tej khob kws vaajntxwv Xalaumoo swv haus dej mas puavleej xuas kub ua xwb, hab tej pestwj swv huv lub tsev Haav Zoov Lenpanoo huvsw puavleej yog xuas tseem kub ua xwb, tsw muaj ib yaam kws xuas nyaj ua le. Ncua swjhawm kws Xalaumoo nyob hov mas saib nyaj yaam le tsw muaj nqes le. 22Tsua qhov vaajntxwv muaj ib co nkoj txwg huv lub moos Thasi nrug Hilaa cov nkoj hlaa havtxwv ua ke. Peb xyoos mas Thasi cov nkoj yuav thauj kub thauj nyaj thauj kaug ntxhw thauj lab thauj noog yaaj yuam tuaj ib zag. 23Yog le nuav mas vaajntxwv Xalaumoo txhad le muaj nyaj txag hab muaj plaab plaw tswvyim ntau dua txhua tug vaajntxwv kws nyob huv nplajteb nuav. 24Tej tuabneeg thoob nplajteb xaav tuaj cuag Xalaumoo xaav nov tej plaab plaw tswvyim kws Vaajtswv pub rua nwg. 25Txhua tug kuj coj tshaav ntuj tuaj pub yog tej kws xuas nyaj xuas kub ua, tej tsoog tsho, tej cuab yeej ua rog, tej txum lom, neeg hab luj txwv tuaj, naj xyoo muaj le nuav. 26Xalaumoo sau tau tej tsheb neeg ua rog hab cov tub rog caij neeg. Nwg muaj tsheb neeg ua rog ib txheeb plaub puas lub hab muaj cov tub rog kws caij neeg ib vaam ob txheeb leej, kws nwg kuas ib txha nyob rua huv tej moos kws nwg npaaj rua tej tsheb neeg ua rog hab ib txha nrug vaajntxwv nyob huv lub nroog Yeluxalee. 27Vaajntxwv ua rua nyaj muaj ntau rua huv lub nroog Yeluxalee yaam le tej pob zeb, hab ua rua ntoo cab muaj ntau yaam nkaus le tej ntoo txwv cua huv tej pov roob Sefela. 28Xalaumoo yuav neeg huv Iyi tebchaws hab huv Khu‑e tebchaws⚓ lug. Vaajntxwv cov tub luam moog yuav huv Khu‑e tebchaws lawv le tug nqe. 29Ib lub tsheb neeg ua rog huv Iyi tebchaws mas yuav rau pua sekhee nyaj,y ib tug neeg huv Iyi mas yuav ib puas tswb caug sekhee.z Mas vaajntxwv cov tub luam yuav xaa tej nuav moog muag rua cov Hithai hab cov Alaa tej vaajntxwv suavdawg.