14

¹ Người nữ khôn ngoan xây cất nhà mình;
Song kẻ ngu dại lấy tay mình mà phá hủy nó đi.
² Ai đi theo sự ngay thẳng kính sợ Đức Giê-hô-va;
Còn ai ăn ở tà vạy khinh bỉ Ngài,
³ Trong miệng kẻ ngu dại có cây roi đánh phạt sự kiêu ngạo nó;
Song môi người khôn ngoan giữ lấy người.
⁴ Đâu không có bò, đó máng cỏ trống không;
Nhưng nhiều hoa lợi do nơi sức bò đực mà ra.
⁵ Người chứng trung thành không hề nói dối;
Còn kẻ làm chứng gian buông lời dối trá.
⁶ Kẻ nhạo báng tìm khôn ngoan, mà không gặp;
Song sự tri thức lấy làm dễ cho người thông sáng.
⁷ Hãy dang xa khỏi mặt kẻ ngu muội,
Con sẽ chẳng tìm được môi khôn ngoan nơi nó.
⁸ Sự trí huệ của người khôn khéo, ấy là hiểu rõ đường lối mình;
Nhưng sự điên cuồng của kẻ ngu muội là sự phỉnh gạt.
⁹ Kẻ ngu dại bỉ báng tội lỗi;
Nhưng người ngay thẳng có được ơn của Đức Chúa Trời.
¹⁰ Lòng nhìn biết sự cay đắng của lòng;
Một người ngoại không chia vui với nó được.
¹¹ Nhà kẻ gian ác sẽ bị đánh đổ;
Song trại người ngay thẳng sẽ được hưng thịnh.
¹² Có một con đường coi dường chánh đáng cho loài người;
Nhưng đến cuối cùng nó thành ra nẻo sự chết.⚓
¹³ Dầu trong lúc cười cợt lòng vẫn buồn thảm;
Và cuối cùng sự vui, ấy là điều sầu não.
¹⁴ Lòng kẻ nào lìa xa Đức Chúa Trời sẽ được no nê sự kết quả của mình;
Còn người lành nhờ chính mình mà được thỏa nguyện.
¹⁵ Kẻ ngu dốt tin hết mọi lời;
Nhưng người khôn khéo xem xét các bước mình.
¹⁶ Người khôn ngoan sợ và tránh khỏi điều ác;
Song kẻ ngu muội ở xấc xược, và có lòng cậy mình.
¹⁷ Người nóng nảy làm điên làm dại;
Và kẻ toan mưu ác bị ghét.
¹⁸ Kẻ ngu muội được sự điên dại làm cơ nghiệp;
Song người khôn ngoan được đội mão triều thiên bằng tri thức.
¹⁹ Người ác phục trước mặt người thiện;
Và kẻ dữ cúi lạy ở ngoài cửa người công bình.
²⁰ Người nghèo khó dầu láng giềng cũng ghét bỏ;
Nhưng bằng hữu của người giàu thì nhiều thay.
²¹ Ai khinh bỉ kẻ lân cận mình phạm tội;
Còn ai thương xót người khốn khó lấy làm có phước thay.
²² Kẻ toan mưu ác há chẳng lầm lạc sao?
Còn nhân từ và chân thật thuộc về người toan mưu thiện.
²³ Trong các thứ công việc đều có ích lợi;
Nhưng miệng nói nhiều chỉ dẫn đến sự thiếu thốn.
²⁴ Giàu có là mão triều thiên cho người khôn ngoan;
Còn điên cuồng của kẻ ngây dại chỉ là điên cuồng.
²⁵ Kẻ làm chứng chân thật giải cứu linh hồn người ta;
Song kẻ nào nói dối gây sự phỉnh gạt.
²⁶ Trong sự kính sợ Đức Giê-hô-va có nơi nương cậy vững chắc;
Và con cái Ngài sẽ được một nơi ẩn núp.
²⁷ Sự kính sợ Đức Giê-hô-va vốn một nguồn sự sống,
Đặng khiến người ta tránh khỏi bẫy sự chết.
²⁸ Dân sự đông đảo, ấy là sự vinh hiển của vua;
Còn dân sự ít, ấy khiến cho quan tướng bị bại.
²⁹ Kẻ nào chậm nóng giận có thông sáng lớn;
Nhưng ai hay nóng nảy tôn lên sự điên cuồng.
³⁰ Lòng bình tịnh là sự sống của thân thể;
Còn sự ghen ghét là đồ mục của xương cốt.
³¹ Kẻ hà hiếp người nghèo khổ làm nhục Đấng tạo hóa mình;
Còn ai thương xót người bần cùng tôn trọng Ngài.
³² Kẻ ác bị đánh đổ trong sự gian ác mình;
Nhưng kẻ công bình vẫn có nơi nương cậy, dầu trong khi chết.
³³ Sự khôn ngoan ở tại lòng người thông sáng;
Còn điều ở trong lòng kẻ ngu muội được lộ ra.
³⁴ Sự công bình làm cho nước cao trọng;
Song tội lỗi là sự hổ thẹn cho các dân tộc.
³⁵ Vua làm ơn cho tôi tớ nào ăn ở khôn sáng;
Nhưng cơn thạnh nộ vua nổi nghịch cùng kẻ gây sự hổ thẹn.

14

¹Người nữ khôn ngoan xây dựng cửa nhà,
Đàn bà khờ dại vung tay hủy phá.
²Ai đi đường ngay thẳng kính sợ Thượng Đế,
Ai theo nẻo cong queo ghét bỏ Chân Thần.
³Miệng kẻ ngu là con roi quất vào lưng nó,
Nhưng người khôn dùng môi bảo vệ mình.
⁴Chuồng không bò, máng cỏ vắng tanh,
Có bò cày ruộng mới sinh hoa lợi.
⁵Nhân chứng đáng tin không hề dối trá,
Nhân chứng gian tà nói chuyện điêu ngoa.
⁶Kẻ nhạo báng kiếm khôn ngoan mà chẳng gặp,
Người sáng suốt tiếp nhận tri thức cách dễ dàng.
⁷Nếu muốn được nghe dạy bảo,
Hãy lánh xa kẻ dại khờ.
⁸Cái khôn của người thận trọng là tính toan đường lối,
Cái dại của người ngây ngô là tự dối lòng mình.
⁹Kẻ điên dại nhạo cười tội lỗi,
Nhưng người ngay được Chúa ban ơn.
¹⁰Chỉ lòng mới thấu rõ nỗi cay đắng con tim,
Niềm vui tận thâm tâm, ai người chia sẻ được.
¹¹Nhà kẻ ác sẽ bị tiêu diệt,
Lều người ngay sẽ được dựng cao.
¹²Có một con đường mới trông tưởng là chính đạo,
nhưng cuối cùng đường ấy dẫn đến cõi hư vong.
¹³Miệng cười lòng vẫn tái tê,
Nụ cười tắt ngấm, lòng sầu mênh mang.
¹⁴Lòng vô tín lãnh hậu quả đau thương,
Tâm trong sạch nhận phần thưởng xứng đáng.
¹⁵Kẻ ngây ngô tin hết mọi điều,
Người thận trọng dè dặt từng đường đi nước bước.
¹⁶Người khôn kính Chúa, lánh tội,
Kẻ dại mù quáng làm liều.
¹⁷Người nóng tính hành động điên rồ,
Kẻ mưu đồ việc ác chẳng được ai ưa.
¹⁸Kẻ ngây ngô thừa hưởng điên rồ,
Người thận trọng đội vòng hoa tri thức.
¹⁹Kẻ ác phải quỵ lụy trước người lành,
Kẻ dữ phải chầu chực trước nhà người công chính.
²⁰Vì nghèo mà hàng xóm cũng lánh xa,
Nhờ giàu nên nhiều bạn bè tìm đến.
²¹Ai khinh bỉ người lân cận mắc tội với Chân Thần,
Ai thương xót người khốn khổ được Ngài ban nhiều phước.
²²Kẻ mưu gian đi con đường lầm lạc,
Người hướng thiện hưởng tình thương và trung tín.
²³Siêng năng làm việc đem lại nhiều lợi lộc,
Ngồi lê đôi mách dẫn đến cảnh nghèo hèn.
²⁴Người khôn được ca tụng vì khôn ngoan,
Kẻ dại bị khinh bỉ bởi điên cuồng.
²⁵Nhân chứng chân thật cứu người thoát chết,
Nhân chứng giả dối âm mưu lừa gạt.
²⁶Người kính sợ Thượng Đế tìm được thành lũy,
Là nơi ẩn trú an toàn cho con cái Ngài.
²⁷Kính sợ Thượng Đế là nguồn sự sống,
Giải cứu con người thoát bẫy tử vong.
²⁸Dân số càng đông, vua càng vinh hiển,
Nhưng chính quyền suy vi khi dân số giảm dần.
²⁹Người kiên nhẫn tỏ mình thông sáng,
Kẻ nhạy giận lộ bản chất điên cuồng.
³⁰Tâm thanh thản đem sinh lực vào thể xác,
Lòng ghen tương làm xương mục cốt tàn.
³¹Kẻ ức hiếp người nghèo rủa sả Đấng Tạo Hóa,
Ai nâng đỡ kẻ cùng túng, tôn vinh Chúa của Càn Khôn.
³²Tai họa đến, người khôn liền tiêu diệt,
Dù khi hấp hối người công chính vẫn còn chỗ cậy trông.
³³Khôn ngoan cư trú trong lòng người sáng suốt,
Nhưng phải la to kẻ điên dại mới chịu để ý nghe.
³⁴Đức công chính làm cho quốc gia được tán tụng,
Nhưng tội lỗi đem lại sỉ nhục cho toàn dân.
³⁵Nhà vua dành ân huệ cho quần thần thông sáng,
Nhưng trút thạnh nộ trên bầy tôi ương gàn.