14

1 Người nữ khôn ngoan xây cất nhà mình;
 Song kẻ ngu dại lấy tay mình mà phá hủy nó đi.
2 Ai đi theo sự ngay thẳng kính sợ Đức Giê-hô-va;
 Còn ai ăn ở tà vạy khinh bỉ Ngài,
3 Trong miệng kẻ ngu dại có cây roi đánh phạt sự kiêu ngạo nó;
 Song môi người khôn ngoan giữ lấy người.
4 Đâu không có bò, đó máng cỏ trống không;
 Nhưng nhiều hoa lợi do nơi sức bò đực mà ra.
5 Người chứng trung thành không hề nói dối;
 Còn kẻ làm chứng gian buông lời dối trá.
6 Kẻ nhạo báng tìm khôn ngoan, mà không gặp;
 Song sự tri thức lấy làm dễ cho người thông sáng.
7 Hãy dang xa khỏi mặt kẻ ngu muội,
 Con sẽ chẳng tìm được môi khôn ngoan nơi nó.
8 Sự trí huệ của người khôn khéo, ấy là hiểu rõ đường lối mình;
 Nhưng sự điên cuồng của kẻ ngu muội là sự phỉnh gạt.
9 Kẻ ngu dại bỉ báng tội lỗi;
 Nhưng người ngay thẳng có được ơn của Đức Chúa Trời.
10 Lòng nhìn biết sự cay đắng của lòng;
 Một người ngoại không chia vui với nó được.
11 Nhà kẻ gian ác sẽ bị đánh đổ;
 Song trại người ngay thẳng sẽ được hưng thịnh.
12 Có một con đường coi dường chánh đáng cho loài người;
 Nhưng đến cuối cùng nó thành ra nẻo sự chết.
13 Dầu trong lúc cười cợt lòng vẫn buồn thảm;
 Và cuối cùng sự vui, ấy là điều sầu não.
14 Lòng kẻ nào lìa xa Đức Chúa Trời sẽ được no nê sự kết quả của mình;
 Còn người lành nhờ chính mình mà được thỏa nguyện.
15 Kẻ ngu dốt tin hết mọi lời;
 Nhưng người khôn khéo xem xét các bước mình.
16 Người khôn ngoan sợ và tránh khỏi điều ác;
 Song kẻ ngu muội ở xấc xược, và có lòng cậy mình.
17 Người nóng nảy làm điên làm dại;
 Và kẻ toan mưu ác bị ghét.
18 Kẻ ngu muội được sự điên dại làm cơ nghiệp;
 Song người khôn ngoan được đội mão triều thiên bằng tri thức.
19 Người ác phục trước mặt người thiện;
 Và kẻ dữ cúi lạy ở ngoài cửa người công bình.
20 Người nghèo khó dầu láng giềng cũng ghét bỏ;
 Nhưng bằng hữu của người giàu thì nhiều thay.
21 Ai khinh bỉ kẻ lân cận mình phạm tội;
 Còn ai thương xót người khốn khó lấy làm có phước thay.
22 Kẻ toan mưu ác há chẳng lầm lạc sao?
 Còn nhân từ và chân thật thuộc về người toan mưu thiện.
23 Trong các thứ công việc đều có ích lợi;
 Nhưng miệng nói nhiều chỉ dẫn đến sự thiếu thốn.
24 Giàu có là mão triều thiên cho người khôn ngoan;
 Còn điên cuồng của kẻ ngây dại chỉ là điên cuồng.
25 Kẻ làm chứng chân thật giải cứu linh hồn người ta;
 Song kẻ nào nói dối gây sự phỉnh gạt.
26 Trong sự kính sợ Đức Giê-hô-va có nơi nương cậy vững chắc;
 Và con cái Ngài sẽ được một nơi ẩn núp.
27 Sự kính sợ Đức Giê-hô-va vốn một nguồn sự sống,
 Đặng khiến người ta tránh khỏi bẫy sự chết.
28 Dân sự đông đảo, ấy là sự vinh hiển của vua;
 Còn dân sự ít, ấy khiến cho quan tướng bị bại.
29 Kẻ nào chậm nóng giận có thông sáng lớn;
 Nhưng ai hay nóng nảy tôn lên sự điên cuồng.
30 Lòng bình tịnh là sự sống của thân thể;
 Còn sự ghen ghét là đồ mục của xương cốt.
31 Kẻ hà hiếp người nghèo khổ làm nhục Đấng tạo hóa mình;
 Còn ai thương xót người bần cùng tôn trọng Ngài.
32 Kẻ ác bị đánh đổ trong sự gian ác mình;
 Nhưng kẻ công bình vẫn có nơi nương cậy, dầu trong khi chết.
33 Sự khôn ngoan ở tại lòng người thông sáng;
 Còn điều ở trong lòng kẻ ngu muội được lộ ra.
34 Sự công bình làm cho nước cao trọng;
 Song tội lỗi là sự hổ thẹn cho các dân tộc.
35 Vua làm ơn cho tôi tớ nào ăn ở khôn sáng;
 Nhưng cơn thạnh nộ vua nổi nghịch cùng kẻ gây sự hổ thẹn.

14

  1Cong-mengh nyei m'sieqv dorn ceix jiez ninh nyei jaa-dingh,
   mv baac hngongx nyei m'sieqv dorn longc ninh ganh nyei buoz caeqv njiec.
  2Hnyouv zingx nyei mienh taaih Ziouv,
   mv baac zoux hnyouv maiv zingx nyei mienh mangc piex ninh.
  3Mienh hngongx mienh bungx nyei waac-maux se hnangv biaav mborqv ganh nyei diqc daanz,
   mv baac cong-mengh mienh nyei nzuih gorngv nyei waac beu jienv ganh.
  4Haaix norm dorngx maiv maaih ngongh, wuov norm dorngx maiv maaih laangh ziqc,
   mv baac duqv laangh ziqc camv se bangc ngongh nyei qaqv.
  5Ziepc zuoqv nyei zorng-zengx mienh maiv gorngv-baeqc,
   mv baac jaav zorng-zengx mienh tauv qiex cuotv gorngv-baeqc nyei waac hnangv.
  6Huotv nyei mienh lorz cong-mengh yaac lorz maiv duqv,
   mv baac weic bieqc hnyouv nyei mienh hec duqv lorz wuonh zaang.
  7Oix zuqc simv nqoi mienh hngongx mienh nyei nza'hmien,
   weic zuqc yiem wuov meih maiv haiz ninh nyei nzuih maaih wuonh zaang nyei waac.
  8Mienh guai mienh nyei cong-mengh se ninh haih mengh baeqc ninh nyei jauv-louc,
   mv baac mienh hngongx mienh hngongx nyei jauv se nduov ganh hnangv.
  9Tin-Hungh huotv orqv mienh,
   mv baac hnyouv zingx nyei mienh a'hneiv duqv ninh horpc hnyouv ninh mbuo.
  10Ganh hiuv duqv ganh nyei hnyouv kouv.
   Hnyouv njien-youh yaac maiv maaih ganh dauh haih caux jienv njien-youh.
  11Orqv mienh nyei biauv oix zuqc mietc,
   mv baac hnyouv zingx mienh yiem nyei dorngx zungv liepc longx jienv faaux.
  12Maaih diuh jauv mienh buatc hnangv horpc nyei,
   mv baac setv mueiz benx zuqc daic nyei jauv.
  13Maiv gunv mienh jatv, hnyouv gu'nyuoz haih nzauh nyei.
   Mienh maaih orn-lorqc mv baac nqa'haav haih nzauh kouv.
  14Hnyouv ngaengc doz nyei mienh ziux ninh zoux nyei zungv zuqc winh bun ninh.
   Mienh longx mienh ziux ninh zoux nyei duqv longx.
  15Maiv hiuv haaix nyungc nyei mienh sienx nyungc-nyungc,
   mv baac mienh guai mienh mangc longx ninh mingh nyei jauv.
  16Cong-mengh mienh mbungh jienv yaac simv nqoi orqv nyei sic,
   mv baac mienh hngongx mienh maiv gunv ganh, oix zoux haaix nyungc ziouc zoux aqv.
  17Hungh hec qiex jiez siepv nyei mienh zoux sic hngongx,
   daav guv guaix za'eix nyei mienh zuqc mienh nzorng.
  18Maiv hiuv haaix nyungc nyei mienh duqv hngongx nyei jauv benx ninh mbuo nyei buonc,
   mv baac mienh guai mienh duqv wuonh zaang zoux ⟨ningv.⟩
  19Mienh waaic mienh gueic njiec mienh longx mienh nyei nza'hmien,
   orqv mienh gueic njiec kuv mienh nyei gaengh ndaangc.
  20Mienh jomc mienh, liemh juangc laangz mienh yaac youx ninh,
   mv baac butv-zoih mienh maaih gorx-youz doic camv.
  21Haaix dauh mangc piex juangc laangz mienh, wuov dauh benx zuiz-mienh,
   mv baac korv-lienh mienh jomc mienh wuov dauh, maaih orn-lorqc.
  22Daav orqv za'eix nyei mienh mingh dorngc jauv maiv zeiz?
   Daav longx nyei za'eix wuov deix, duqv mienh ziepc zuoqv nyei gan longx.
  23Mienh laauh luic zoux nyei nyungc-nyungc maaih lamh longc,
   mv baac nzuih kungx gorngv waac hnangv bun mienh oix zuqc jomc aqv.
  24Cong-mengh mienh duqv nyei ningv se ninh mbuo nyei zinh zoih.
   Mienh hngongx mienh hngongx nyei jauv m'daaih cuotv hngongx nyei sic.
  25Zoux zien zorng-zengx nyei mienh njoux mienh nyei maengc,
   mv baac gorngv gorngv-baeqc nyei waac wuov dauh hoic mienh.
  26Haaix dauh taaih Ziouv, maaih wuonv nyei dorngx kaux,
   ninh nyei naamh nyouz ziouc maaih ndaauh kaux nyei dorngx.
  27Mienh taaih Ziouv se ziangh maengc nyei wuom-zingv,
   weic bun mienh simv nqoi zuqc daic nyei koux.
  28Baeqc fingx camv, hungh diex ziouc maaih njang-laangc,
   maiv maaih baeqc fingx, hungh dorn ziouc zuqc baaic mi'aqv.
  29Maiv qiex jiez siepv nyei mienh bieqc hnyouv camv,
   mv baac qiex jiez siepv nyei mienh taaih hngongx nyei jauv.
  30Hnyouv baengh orn bun sin kuh yiem,
   mv baac mueic jieqv hanc bun mbungv latv.
  31Haaix dauh zeix mienh jomc mienh se mangc piex Zeix Ninh Daaih Wuov Dauh,
   mv baac haaix dauh korv-lienh mienh jomc mienh, wuov dauh taaih Tin-Hungh.
  32Orqv mienh zuqc ninh zoux nyei orqv sic bun ninh zuqc baaic,
   mv baac kuv mienh daic corc maaih lamh kaux dorngx.
  33Cong-mengh yiem haih hnamv duqv tong nyei mienh nyei hnyouv,
   mv baac yiem mienh hngongx mienh nyei hnyouv maiv buatc maaih aqv.
  34Zoux horpc nyei jauv bun guoqv zaangc henv,
   mv baac haaix fingx zoux zuiz, wuov fingx ziouc zuqc nyaiv aqv.
  35Cong-mengh nyei bou bun hungh diex a'hneiv,
   mv baac zoux duqv nyaiv nyei bou zuqc ninh nouz.