14

1 Người nữ khôn ngoan xây cất nhà mình;
 Song kẻ ngu dại lấy tay mình mà phá hủy nó đi.
2 Ai đi theo sự ngay thẳng kính sợ Đức Giê-hô-va;
 Còn ai ăn ở tà vạy khinh bỉ Ngài,
3 Trong miệng kẻ ngu dại có cây roi đánh phạt sự kiêu ngạo nó;
 Song môi người khôn ngoan giữ lấy người.
4 Đâu không có bò, đó máng cỏ trống không;
 Nhưng nhiều hoa lợi do nơi sức bò đực mà ra.
5 Người chứng trung thành không hề nói dối;
 Còn kẻ làm chứng gian buông lời dối trá.
6 Kẻ nhạo báng tìm khôn ngoan, mà không gặp;
 Song sự tri thức lấy làm dễ cho người thông sáng.
7 Hãy dang xa khỏi mặt kẻ ngu muội,
 Con sẽ chẳng tìm được môi khôn ngoan nơi nó.
8 Sự trí huệ của người khôn khéo, ấy là hiểu rõ đường lối mình;
 Nhưng sự điên cuồng của kẻ ngu muội là sự phỉnh gạt.
9 Kẻ ngu dại bỉ báng tội lỗi;
 Nhưng người ngay thẳng có được ơn của Đức Chúa Trời.
10 Lòng nhìn biết sự cay đắng của lòng;
 Một người ngoại không chia vui với nó được.
11 Nhà kẻ gian ác sẽ bị đánh đổ;
 Song trại người ngay thẳng sẽ được hưng thịnh.
12 Có một con đường coi dường chánh đáng cho loài người;
 Nhưng đến cuối cùng nó thành ra nẻo sự chết.
13 Dầu trong lúc cười cợt lòng vẫn buồn thảm;
 Và cuối cùng sự vui, ấy là điều sầu não.
14 Lòng kẻ nào lìa xa Đức Chúa Trời sẽ được no nê sự kết quả của mình;
 Còn người lành nhờ chính mình mà được thỏa nguyện.
15 Kẻ ngu dốt tin hết mọi lời;
 Nhưng người khôn khéo xem xét các bước mình.
16 Người khôn ngoan sợ và tránh khỏi điều ác;
 Song kẻ ngu muội ở xấc xược, và có lòng cậy mình.
17 Người nóng nảy làm điên làm dại;
 Và kẻ toan mưu ác bị ghét.
18 Kẻ ngu muội được sự điên dại làm cơ nghiệp;
 Song người khôn ngoan được đội mão triều thiên bằng tri thức.
19 Người ác phục trước mặt người thiện;
 Và kẻ dữ cúi lạy ở ngoài cửa người công bình.
20 Người nghèo khó dầu láng giềng cũng ghét bỏ;
 Nhưng bằng hữu của người giàu thì nhiều thay.
21 Ai khinh bỉ kẻ lân cận mình phạm tội;
 Còn ai thương xót người khốn khó lấy làm có phước thay.
22 Kẻ toan mưu ác há chẳng lầm lạc sao?
 Còn nhân từ và chân thật thuộc về người toan mưu thiện.
23 Trong các thứ công việc đều có ích lợi;
 Nhưng miệng nói nhiều chỉ dẫn đến sự thiếu thốn.
24 Giàu có là mão triều thiên cho người khôn ngoan;
 Còn điên cuồng của kẻ ngây dại chỉ là điên cuồng.
25 Kẻ làm chứng chân thật giải cứu linh hồn người ta;
 Song kẻ nào nói dối gây sự phỉnh gạt.
26 Trong sự kính sợ Đức Giê-hô-va có nơi nương cậy vững chắc;
 Và con cái Ngài sẽ được một nơi ẩn núp.
27 Sự kính sợ Đức Giê-hô-va vốn một nguồn sự sống,
 Đặng khiến người ta tránh khỏi bẫy sự chết.
28 Dân sự đông đảo, ấy là sự vinh hiển của vua;
 Còn dân sự ít, ấy khiến cho quan tướng bị bại.
29 Kẻ nào chậm nóng giận có thông sáng lớn;
 Nhưng ai hay nóng nảy tôn lên sự điên cuồng.
30 Lòng bình tịnh là sự sống của thân thể;
 Còn sự ghen ghét là đồ mục của xương cốt.
31 Kẻ hà hiếp người nghèo khổ làm nhục Đấng tạo hóa mình;
 Còn ai thương xót người bần cùng tôn trọng Ngài.
32 Kẻ ác bị đánh đổ trong sự gian ác mình;
 Nhưng kẻ công bình vẫn có nơi nương cậy, dầu trong khi chết.
33 Sự khôn ngoan ở tại lòng người thông sáng;
 Còn điều ở trong lòng kẻ ngu muội được lộ ra.
34 Sự công bình làm cho nước cao trọng;
 Song tội lỗi là sự hổ thẹn cho các dân tộc.
35 Vua làm ơn cho tôi tớ nào ăn ở khôn sáng;
 Nhưng cơn thạnh nộ vua nổi nghịch cùng kẻ gây sự hổ thẹn.

14

  1Bơ kơ pô đah kơmơi rơgơi, ñu pơdơ̆ng đĭ sang anŏ ñu,
   samơ̆ pô đah kơmơi mlŭk, ñu pơrai hĭ sang anŏ ñu hăng bruă mơnuă ñu pô.
  2Hlơi pô rơbat amăng jơlan tơpă hơđơ̆ng, ñu anŭn pơrơđah tơlơi ñu huĭ pơpŭ kơ Yahweh yơh,
   samơ̆ hlơi pô tơlơi hơdip hơdơ̆ng jing ñu wĕ wŏ, ñu anŭn pơrơđah tơlơi ñu djik djak kơ Yahweh yơh.
  3Tơlơi pơhiăp mơnuih mlŭk jing kar hăng gai hơnuăt taih ƀơi rŏng ñu pô,
   samơ̆ tơƀông bah mơnuih rơgơi pơgăn hĭ ñu pô mơ̆ng tơlơi pơhiăp tă tăn yơh.
  4Hlơi pô ƀu hơmâo rơmô tơno ôh, ñu anŭn ƀu kiăng ƀlơ̆ng ôh tơdang atong rơ̆k jing hĭ hŏng,
   samơ̆ kơnơ̆ng mơ̆ng tơlơi kơtang rơmô tơno đôč yơh, pô anŭn či hơmâo bơyan hơpuă bă blai.
  5Mơnuih ngă gơ̆ng jơlan tơpă sĭt ƀu či pơblư̆ pơđang ôh,
   samơ̆ mơnuih gơ̆ng jơlan soh yơh kơnơ̆ng pơhiăp tơbiă tơlơi ƀlŏr đôč.
  6Mơnuih djik djak hơduah sem tơlơi pơmĭn rơgơi laih anŭn hơduah ƀu ƀuh ôh,
   samơ̆ tơlơi thâo pơmĭn rai amuñ đôč pơ pô thâo rơđah.
  7Dŏ ataih bĕ mơ̆ng mơnuih mlŭk,
   yuakơ ih ƀu či hơduah ƀuh ôh tơlơi thâo pơmĭn ƀơi tơƀông bah ñu.

  8Tơlơi rơgơi mơnuih răng pơñen či djru ñu thâo rơđah tơlơi pơmĭn hrăm kơ khul hơdră jơlan ñu,
   samơ̆ tơlơi kơmlư ƀing mlŭk jing tơlơi pơblư̆ pơđang yơh.
  9Ƀing mlŭk djik kơ tơlơi gơnam đŭ kiăng pap brơi tơlơi soh,
   samơ̆ mơnuih tơpă sĭt tŭ mă tơlơi rơiêŭ mơak yuakơ ñu kiăng pơrơno̱m glaĭ hăng tơdruă yơh.
  10Kơnơ̆ng pran jua mơnuih rơngot hơning đôč yơh dưi thâo krăn tơlơi ruă phĭ̱ ñu pô,
   laih anŭn kar kaĭ mơ̆n, ƀu hơmâo hlơi pô pơkŏn ôh dưi mơak hlo̱m ƀo̱m hrŏm hăng tơlơi mơak pran jua ñu.
  11Sang anŏ mơnuih sat ƀai či răm rai hĭ,
   samơ̆ wơ̆t tơdah anet kar hăng sang khăn, sang anŏ mơnuih tơpă sĭt či čơnŭh đĭ hăng đĭ kơyar yơh.
  12Hơmâo sa jơlan ƀing mơnuih mơnam pơmĭn jing djơ̆,
   samơ̆ ƀơi hơnăl tuč jơlan anŭn jing hĭ truh pơ tơlơi djai yơh.
  13Tơlơi klao dưi pơdŏp hĭ tơlơi ruă amăng pran jua,
   samơ̆ tơdang tơlơi mơak anŭn đŭt hĭ, tơlơi rơngot hơning yơh či dŏ.
  14Mơnuih lui wir či tŭ mă boh răm năng lăp kơ jơlan rơbat ñu,
   samơ̆ mơnuih hiam klă či hơmâo tơlơi bơni kơ jơlan rơbat ñu pô yơh.
  15Mơnuih aka ƀu thâo phe pho đaŏ kơnang kơ abih bang boh hiăp ñu hơmư̆,
   samơ̆ mơnuih răng pơñen pơmĭn ƀlơ̆ng nao kơ rĭm yak rơbat ñu yơh.

  16Mơnuih rơgơi huĭ pơpŭ kơ Yahweh laih anŭn đuaĭ ataih hĭ mơ̆ng tơlơi sat ƀai,
   samơ̆ mơnuih mlŭk khăng akŏ laih anŭn ƀu ƀlơ̆ng bơngơ̆t kơ tơlơi ngă hiam ôh.
  17Mơnuih tañ hil ngă khul tơlơi mlŭk,
   laih anŭn arăng pơrơmut kơ mơnuih ngă mơneč sat ƀai yơh.
  18Kŏng ngăn mơnuih aka ƀu thâo phe pho kơnơ̆ng jing tơlơi kơmlư đôč,
   samơ̆ kŏng ngăn mơnuih răng pơñen jing guang đoăn thâo pơmĭn sĭt.

  19Ƀơi hơnăl tuč, mơnuih sat khŏm bon kơkuh ƀơi anăp mơnuih hiam,
   sĭt mơnuih ƀai khŏm kơkuh ƀơi amăng ja̱ng mơnuih tơpă hơnơ̆ng kiăng kơ rơkâo tơlơi pap brơi yơh.
  20Mơnuih ƀun rin wơ̆t dah ƀing re̱ng gah jĕ ñu ăt hơngah lui hĭ mơ̆n,
   samơ̆ mơnuih pơdrŏng hơmâo lu mơnuih kiăng kơ ngă gơyut gơyâo hăng ñu yơh.
  21Hlơi pô djik djak kơ pô re̱ng gah ƀun rin ñu, ñu anŭn soh yơh,
   samơ̆ mơyŭn mơak yơh kơ hlơi pô thâo djru kơ ƀing kơƀah kơƀap anŭn.
  22Ƀing hlơi pô pơkra hơdră mơneč sat ƀai ƀu jrôk jơlan ôh hă?
   Samơ̆ ƀing hlơi pô pơkra hơdră hiam klă ƀu či mă tŭ tơlơi khăp hiam klă dŏ hlŏng lar ôh hă?
  23Abih bang bruă gleh glan ba rai tơlơi kơmlai yơh,
   samơ̆ amăng bah pơhiăp boh hiăp đôč đač kơnơ̆ng ba rai tơlơi ƀun rin đôč.
  24Mŭk dram mơnuih rơgơi yơh jing kar hăng đoăn pơtao kơ ƀing gơñu,
   samơ̆ tơlơi kơmlư ƀing mlŭk pơtơbiă rai tơlơi kơmlư yơh.

  25Mơnuih ngă gơ̆ng jơlan tơpă sĭt pơklaih hĭ tơlơi hơdip lu mơnuih ƀu soh,
   samơ̆ mơnuih gơ̆ng jơlan soh jing pô pơblư̆ pơđang kơ mơnuih ƀu ngă sat yơh.
  26Hlơi pô huĭ pơpŭ kơ Yahweh hơmâo sa boh anih kơđông kơjăp rơnŭk rơnua,
   laih anŭn ăt jing anih đuaĭ kơdŏp kơ ƀing ană bă ñu.
  27Tơlơi huĭ pơpŭ kơ Yahweh jing phŭn ia kơ tơlơi hơdip,
   laih anŭn pơwĕh hĭ mơnuih mơ̆ng čơđo̱ng tơlơi djai.
  28Ană plei lu jing tơlơi kơdrưh kơang kơ pơtao yơh,
   samơ̆ tơdah kơnơ̆ng hơmâo ƀiă ană plei đôč, khua ba akŏ anŭn jing hĭ đôč đač yơh.
  29Mơnuih ư̆ añ hơmâo tơlơi thâo hluh prŏng,
   samơ̆ mơnuih tañ hil pơrơđah tơbiă tơlơi kơmlư ñu.
  30Pran jua rơiăt kre̱p pha brơi tơlơi kơjăp rơjăng kơ drơi jan,
   samơ̆ tơlơi pơiăng ngă brŭ hĭ khul tơlang kar hăng tơlơi ruă phŭng.
  31Hlơi pô kơtư̆ juă ƀing mơnuih ƀun rin, tơlơi ñu ngă anŭn jing djik djak kơ Pô Hrih Pơjing ƀing gơ̆;
   samơ̆ hlơi pô thâo djru kơ ƀing mơnuih kơƀah kơƀap anŭn, tơlơi ñu ngă anŭn jing pơpŭ pơyom kơ Yahweh yơh.
  32Yua mơ̆ng tơlơi bruă ƀrưh ƀai ñu pô, mơnuih sat ƀai či glưh răm yơh,
   samơ̆ wơ̆t tơdah jĕ či tơĭ pran laih, mơnuih tơpă hơnơ̆ng ăt či hơmâo anih kơđông kơjăp mơ̆n.

  33Boh hiăp rơgơi dŏ pơdơi amăng pran jua mơnuih thâo rơđah,
   wơ̆t tơdah boh hiăp rơgơi anŭn pơrơđah ñu pô kơ ƀing mơnuih mlŭk, samơ̆ ƀing mơnuih mlŭk anŭn ƀu thâo krăn ñu ôh.
  34Tơlơi tơpă hơnơ̆ng ană plei pơdun đĭ lŏn čar gơñu,
   samơ̆ tơlơi soh jing tơlơi klă̱ kơđi kơ ƀing ană plei lŏn čar anŭn yơh.
  35Pơtao mơak hăng ƀing khua moa rơgơi,
   samơ̆ ƀing khua moa pơmlâo hĭ ñu, tŭ mă tơlơi ƀrŭk hil ñu yơh.