14

¹ Người nữ khôn ngoan xây cất nhà mình;
Song kẻ ngu dại lấy tay mình mà phá hủy nó đi.
² Ai đi theo sự ngay thẳng kính sợ Đức Giê-hô-va;
Còn ai ăn ở tà vạy khinh bỉ Ngài,
³ Trong miệng kẻ ngu dại có cây roi đánh phạt sự kiêu ngạo nó;
Song môi người khôn ngoan giữ lấy người.
⁴ Đâu không có bò, đó máng cỏ trống không;
Nhưng nhiều hoa lợi do nơi sức bò đực mà ra.
⁵ Người chứng trung thành không hề nói dối;
Còn kẻ làm chứng gian buông lời dối trá.
⁶ Kẻ nhạo báng tìm khôn ngoan, mà không gặp;
Song sự tri thức lấy làm dễ cho người thông sáng.
⁷ Hãy dang xa khỏi mặt kẻ ngu muội,
Con sẽ chẳng tìm được môi khôn ngoan nơi nó.
⁸ Sự trí huệ của người khôn khéo, ấy là hiểu rõ đường lối mình;
Nhưng sự điên cuồng của kẻ ngu muội là sự phỉnh gạt.
⁹ Kẻ ngu dại bỉ báng tội lỗi;
Nhưng người ngay thẳng có được ơn của Đức Chúa Trời.
¹⁰ Lòng nhìn biết sự cay đắng của lòng;
Một người ngoại không chia vui với nó được.
¹¹ Nhà kẻ gian ác sẽ bị đánh đổ;
Song trại người ngay thẳng sẽ được hưng thịnh.
¹² Có một con đường coi dường chánh đáng cho loài người;
Nhưng đến cuối cùng nó thành ra nẻo sự chết.⚓
¹³ Dầu trong lúc cười cợt lòng vẫn buồn thảm;
Và cuối cùng sự vui, ấy là điều sầu não.
¹⁴ Lòng kẻ nào lìa xa Đức Chúa Trời sẽ được no nê sự kết quả của mình;
Còn người lành nhờ chính mình mà được thỏa nguyện.
¹⁵ Kẻ ngu dốt tin hết mọi lời;
Nhưng người khôn khéo xem xét các bước mình.
¹⁶ Người khôn ngoan sợ và tránh khỏi điều ác;
Song kẻ ngu muội ở xấc xược, và có lòng cậy mình.
¹⁷ Người nóng nảy làm điên làm dại;
Và kẻ toan mưu ác bị ghét.
¹⁸ Kẻ ngu muội được sự điên dại làm cơ nghiệp;
Song người khôn ngoan được đội mão triều thiên bằng tri thức.
¹⁹ Người ác phục trước mặt người thiện;
Và kẻ dữ cúi lạy ở ngoài cửa người công bình.
²⁰ Người nghèo khó dầu láng giềng cũng ghét bỏ;
Nhưng bằng hữu của người giàu thì nhiều thay.
²¹ Ai khinh bỉ kẻ lân cận mình phạm tội;
Còn ai thương xót người khốn khó lấy làm có phước thay.
²² Kẻ toan mưu ác há chẳng lầm lạc sao?
Còn nhân từ và chân thật thuộc về người toan mưu thiện.
²³ Trong các thứ công việc đều có ích lợi;
Nhưng miệng nói nhiều chỉ dẫn đến sự thiếu thốn.
²⁴ Giàu có là mão triều thiên cho người khôn ngoan;
Còn điên cuồng của kẻ ngây dại chỉ là điên cuồng.
²⁵ Kẻ làm chứng chân thật giải cứu linh hồn người ta;
Song kẻ nào nói dối gây sự phỉnh gạt.
²⁶ Trong sự kính sợ Đức Giê-hô-va có nơi nương cậy vững chắc;
Và con cái Ngài sẽ được một nơi ẩn núp.
²⁷ Sự kính sợ Đức Giê-hô-va vốn một nguồn sự sống,
Đặng khiến người ta tránh khỏi bẫy sự chết.
²⁸ Dân sự đông đảo, ấy là sự vinh hiển của vua;
Còn dân sự ít, ấy khiến cho quan tướng bị bại.
²⁹ Kẻ nào chậm nóng giận có thông sáng lớn;
Nhưng ai hay nóng nảy tôn lên sự điên cuồng.
³⁰ Lòng bình tịnh là sự sống của thân thể;
Còn sự ghen ghét là đồ mục của xương cốt.
³¹ Kẻ hà hiếp người nghèo khổ làm nhục Đấng tạo hóa mình;
Còn ai thương xót người bần cùng tôn trọng Ngài.
³² Kẻ ác bị đánh đổ trong sự gian ác mình;
Nhưng kẻ công bình vẫn có nơi nương cậy, dầu trong khi chết.
³³ Sự khôn ngoan ở tại lòng người thông sáng;
Còn điều ở trong lòng kẻ ngu muội được lộ ra.
³⁴ Sự công bình làm cho nước cao trọng;
Song tội lỗi là sự hổ thẹn cho các dân tộc.
³⁵ Vua làm ơn cho tôi tớ nào ăn ở khôn sáng;
Nhưng cơn thạnh nộ vua nổi nghịch cùng kẻ gây sự hổ thẹn.

14

¹Người nữ khôn ngoan xây dựng nhà mình,
Nhưng người đàn bà ngu dại dùng tay phá hủy nó.
²Người sống ngay thẳng kính sợ Đức Giê-hô-va,
Còn kẻ theo đường lối quanh co khinh bỉ Ngài.
³Trong miệng kẻ ngu dại có cây roi dành cho sự kiêu ngạo,
Nhưng môi người khôn ngoan bảo vệ người.
⁴Ở đâu không có bò, nơi đó máng cỏ trống không,
Nhưng nhờ sức bò, hoa lợi dồi dào.
⁵Chứng nhân trung thực không hề nói dối,
Còn kẻ chứng gian thốt ra lời lẽ điêu ngoa.
⁶Kẻ nhạo báng tìm khôn ngoan mà không gặp,
Nhưng người hiểu biết dễ dàng gặp tri thức.
⁷Hãy tránh xa kẻ ngu dại,
Vì con chẳng học được tri thức nơi môi miệng nó.
⁸Cái khôn của người khôn khéo là hiểu rõ đường lối mình,
Nhưng sự điên rồ của kẻ ngu dại là sự lừa dối.
⁹Kẻ ngu dại coi thường tội lỗi,
Người ngay thẳng được Chúa ban ơn.
¹⁰Nỗi cay đắng của tâm hồn chỉ lòng mình biết,
Niềm vui trong thâm tâm đâu chia sẻ được với người ngoài.
¹¹Nhà kẻ gian ác sẽ bị phá hủy,
Nhưng trại người ngay thẳng sẽ được hưng thịnh.
¹²Có một con đường dường như chính đáng cho loài người,⚓
Nhưng cuối cùng nó thành ra nẻo sự chết.⚓
¹³Ngay cả trong lúc cười cợt, lòng vẫn buồn thảm,
Và cuối cùng cuộc vui là nỗi sầu khổ.
¹⁴Kẻ tái phạm sẽ nhận hậu quả theo đường lối của mình,
Còn người lành sẽ hưởng kết quả của việc mình làm.
¹⁵Kẻ ngây thơ tin hết mọi điều,
Nhưng người thận trọng xem xét bước đi của mình.
¹⁶Người khôn ngoan sợ điều ác và tránh xa,
Nhưng kẻ ngu dại thì liều lĩnh và bất cẩn.
¹⁷Người nóng vội hành động điên dại,
Còn kẻ âm mưu điều ác sẽ bị ghét.
¹⁸Kẻ ngây thơ được sự điên dại làm cơ nghiệp,
Nhưng người khôn ngoan được đội vương miện bằng tri thức.
¹⁹Kẻ dữ phủ phục trước mặt người lành,
Và kẻ gian ác chầu chực trước cửa người công chính.
²⁰Người nghèo khó, ngay cả láng giềng cũng ghét,
Nhưng người giàu có thì được nhiều người thương.
²¹Ai khinh bỉ người lân cận là phạm tội,
Còn ai thương xót người nghèo khó thì có phước.
²²Kẻ mưu toan điều ác lại chẳng lầm lạc sao?
Còn người định làm điều thiện gặp nhân từ và chân thật.
²³Mọi công lao đều đem đến ích lợi,
Nhưng lời nói suông chỉ mang lại cảnh nghèo nàn.
²⁴Vương miện của người khôn ngoan là sự giàu có,
Còn vòng hoa⚓ của kẻ ngu dại là sự điên rồ.
²⁵Chứng nhân chân thật cứu nhiều mạng sống,
Nhưng kẻ nói dối chỉ là phỉnh gạt.
²⁶Trong sự kính sợ Đức Giê-hô-va có nơi nương cậy vững chắc,
Và con cái Ngài sẽ được một nơi ẩn náu.
²⁷Sự kính sợ Đức Giê-hô-va là nguồn sự sống,
Giúp con người tránh khỏi cạm bẫy sự chết.
²⁸Dân chúng đông đảo là vinh quang của vua,
Thiếu dân, kẻ cai trị cũng phải sụp đổ.
²⁹Người chậm nóng giận thì đầy sự thông sáng,
Nhưng kẻ hay nóng tính tăng lên sự điên rồ.
³⁰Tấm lòng bình tịnh là sự sống của thân xác,
Còn sự ghen ghét làm mục nát trong xương.
³¹Kẻ ức hiếp người cô thế làm nhục Đấng tạo hóa mình,
Ai thương xót người nghèo khó là tôn kính Ngài.
³²Kẻ ác bị sụp đổ vì sự gian ác mình,
Nhưng người công chính trong khi chết vẫn có nơi ẩn náu.
³³Sự khôn ngoan lưu lại trong lòng người hiểu biết,
Còn điều ở bên trong kẻ ngu dại được lộ ra.
³⁴Sự công chính làm cho đất nước được tôn trọng,
Nhưng tội lỗi làm cho dân tộc bị hổ thẹn.
³⁵Vua dành ân huệ cho đầy tớ nào ăn ở khôn sáng,
Nhưng cơn giận của vua trút trên kẻ gây điều xấu hổ.