19

¹ Thà người nghèo khổ ăn ở thanh liêm,
Còn hơn là kẻ có môi miệng gian tà và là một kẻ ngây dại.
² Lòng thiếu tri thức ấy chẳng phải một điều hay;
Vả kẻ nào vội bước bị vấp phạm.
³ Sự ngu dại của người nào làm cho hư hỏng đường lối mình,
Và lòng người oán Đức Giê-hô-va.
⁴ Sự giàu có kết nhiều bậu bạn;
Còn kẻ khó khăn dầu bạn cũng lìa bỏ.
⁵ Chứng gian nào chẳng bị phạt;
Và kẻ buông điều giả dối không sao thoát khỏi.
⁶ Có nhiều kẻ tìm ơn người rộng rãi;
Và mỗi người đều là bằng hữu của kẻ hay ban lễ vật.
⁷ Hết thảy anh em ruột của kẻ nghèo đều ghét người;
Phương chi bậu bạn sẽ lìa xa khỏi người!
Người lấy lời đuổi theo chúng,… chúng chẳng còn đó nữa!
⁸ Ai có được sự khôn ngoan thương mến linh hồn mình;
Còn ai giữ lấy sự thông sáng tìm được phước hạnh.
⁹ Chứng gian sẽ chẳng thoát khỏi bị phạt;
Và kẻ buông lời giả dối sẽ bị hư mất.
¹⁰ Ăn ở sung sướng chẳng xứng hiệp cho kẻ ngu muội;
Phương chi kẻ tôi mọi cai trị các hoàng tử!
¹¹ Sự khôn ngoan của người khiến cho người chậm nóng giận;
Và người lấy làm danh dự mà bỏ qua tội phạm.
¹² Vua thạnh nộ khác nào sư tử gầm thét;
Còn ân dịch người như sương móc xuống trên đồng cỏ.
¹³ Con trai ngu muội là tai họa cho cha nó;
Và sự tranh cãi của người vợ vốn một máng xối hằng chảy luôn.
¹⁴ Nhà cửa và tài sản là cơ nghiệp của tổ phụ để lại;
Còn một người vợ khôn ngoan do nơi Đức Giê-hô-va mà đến.
¹⁵ Sự biếng nhác làm cho ngủ mê;
Và linh hồn trễ nải sẽ bị đói khát.
¹⁶ Ai gìn giữ điều răn, gìn giữ lấy linh hồn mình;
Nhưng kẻ nào không coi chừng đường lối mình sẽ thác.
¹⁷ Ai thương xót kẻ nghèo, tức cho Đức Giê-hô-va vay mượn;
Ngài sẽ báo lại việc ơn lành ấy cho người.
¹⁸ Hãy sửa phạt con ngươi trong lúc còn sự trông cậy;
Nhưng chớ toan lòng giết nó.
¹⁹ Người hay nóng giận dữ tợn, sẽ phải mang hình;
Vì nếu con giải cứu hắn, ắt phải giải cứu lại nữa.
²⁰ Hãy nghe lời khuyên dạy, và tiếp nhận sự giáo hối,
Để con được khôn ngoan trong lúc cuối cùng.
²¹ Trong lòng loài người có nhiều mưu kế;
Song ý chỉ của Đức Giê-hô-va sẽ thành được.
²² Lòng nhân từ của người làm cho người ta yêu chuộng mình;
Và người nghèo khổ là hơn kẻ nói dối.
²³ Sự kính sợ Đức Giê-hô-va dẫn đến sự sống,
Làm cho người ta được ở thỏa nguyện, không bị tai họa lâm đến.
²⁴ Kẻ biếng nhác thò tay mình trong dĩa,
Rồi không thèm đem nó lên miệng mình nữa.
²⁵ Hãy đánh kẻ nhạo báng, thì người ngu dại sẽ trở nên khôn khéo;
Khá sửa dạy người thông sáng, ắt người sẽ hiểu điều tri thức.
²⁶ Kẻ hãm hại cha mình, và xô đuổi mẹ mình,
Là một con trai gây hổ ngươi và chiêu sỉ nhục.
²⁷ Hỡi con, hãy thôi nghe sự khuyên dạy
Khiến cho con lầm lạc cách xa các lời tri thức.
²⁸ Chứng gian tà nhạo báng sự công bình;
Và miệng kẻ dữ nuốt tội ác.
²⁹ Sự xét đoán dự bị cho kẻ nhạo báng;
Và roi vọt sắm sửa cho lưng kẻ ngu muội.

19

¹Thà nghèo mà sống lương thiện,
còn hơn ngu dại mà ăn nói quanh co.
²Ao ước mà thiếu hiểu biết không ích lợi gì.
Nếu con hành động hấp tấp con sẽ sai lầm.
³Người nào ngu dại sẽ làm hại đời mình,
nhưng trong lòng người lại oán trách Chúa.
⁴Giàu có tăng thêm bạn,
còn nghèo khó bị bạn bè xa lánh.
⁵Làm chứng gian thế nào cũng bị phạt;
còn kẻ nói dối sẽ không thoát khỏi tội.
⁶Nhiều người muốn lấy lòng người rộng rãi,
ai cũng thích kết thân với kẻ hay biếu xén.
⁷Kẻ nghèo bị thân nhân ghét bỏ;
đến nỗi bạn bè cũng xa lánh.
Họ chạy theo van xin bạn hữu,
nhưng ai cũng tránh xa⚓.
⁸Ai hiểu biết yêu linh hồn mình,
Ai giữ gìn tri thức sẽ thành công.
⁹Làm chứng gian thế nào cũng bị phạt,
kẻ nói dối sẽ bị diệt.
¹⁰Kẻ dại dột không nên sống xa xỉ,
Còn kẻ nô lệ không nên cai trị quan trưởng.
¹¹Người hiểu biết thường chậm nóng giận;
Họ lấy làm vinh dự mà bỏ qua sự tổn thương.
¹²Cơn thịnh nộ của vua giống như sư tử gầm thét,
còn lòng nhân từ của vua
giống như giọt sương mai đọng trên cỏ.
¹³Con trai ngu dại làm hại cho cha mình,
còn người vợ hay gây gổ giống như nhà dột.
¹⁴Con cái thừa hưởng gia sản từ cha mẹ,
nhưng người vợ khôn ngoan do Chúa ban cho.
¹⁵Sự lười biếng khiến người ta thích ngủ,
còn kẻ biếng nhác sẽ đói khổ.
¹⁶Kẻ vâng theo luật lệ tự bảo vệ mình,
nhưng ai cẩu thả sẽ phải thiệt mạng.
¹⁷Ai nhân từ đối với kẻ nghèo là cho Chúa vay mượn;
Ngài sẽ đền đáp tương xứng với điều con đã làm.
¹⁸Hãy sửa dạy con cái trong khi còn có hi vọng;
đừng để chúng tự hại mình.
¹⁹Ai nóng tính sẽ phải trả giá đắt.
Nếu con giúp hắn con sẽ phải giúp mãi.
²⁰Hãy nghe lời khuyên và chấp nhận sự sửa dạy,
về sau con sẽ khôn ngoan.
²¹Con người có nhiều dự tính,
nhưng chỉ có chương trình của Chúa là thành tựu mà thôi.
²²Ai cũng thích người trung thành,
cho nên thà nghèo còn hơn nói dối.
²³Ai kính sợ Chúa sẽ dẫn đến sự sống,
Người sẽ mãn nguyện không tổn hại gì.
²⁴Kẻ lười biếng thò thay vào dĩa,
nhưng không buồn đưa thức ăn vào miệng.
²⁵Hãy trừng phạt kẻ khinh dể sự khôn ngoan,
thì kẻ ngờ nghệch sẽ hiểu biết.
Hãy sửa dạy người hiểu biết,
thì họ sẽ thêm tri thức.
²⁶Đứa con hung dữ với cha và xua đuổi mẹ mình,
là đứa con sỉ nhục.
²⁷Con ơi, nếu con thôi nghe lời răn dạy,
thì con sẽ rời xa sự hiểu biết.
²⁸Chứng gian xem thường công lý,
còn miệng kẻ ác chỉ thích ngốn ngấu điều gian tà.
²⁹Kẻ kiêu căng sẽ lãnh trừng phạt,
còn lưng của kẻ ngu dại sẽ bị đánh đập.