1 Châm-ngôn của Sa-lô-môn, con trai Đa-vít, Vua Y-sơ-ra-ên:⚓ 2 Đặng khiến cho người ta hiểu biết sự khôn ngoan và điều khuyên dạy, Cùng phân biệt các lời thông sáng; 3 Để nhận lãnh điều dạy dỗ theo sự khôn ngoan, Sự công bình, lý đoán, và sự chánh trực; 4 Hầu cho người ngu dốt được sự khôn khéo, Gã trai trẻ được sự tri thức và sự dẽ dặt. 5 Kẻ khôn sẽ nghe và thêm lên sự học vấn, Người thông sáng sẽ được rộng mưu trí, 6 Để hiểu biết châm ngôn, thí dụ, Và lời của người khôn ngoan, cùng câu đố nhiệm của họ.
7 Sự kính sợ Đức Giê-hô-va là khởi đầu sự tri thức; Còn kẻ ngu muội khinh bỉ sự khôn ngoan và lời khuyên dạy.⚓ 8 Hỡi con, hãy nghe lời khuyên dạy của cha, Chớ bỏ phép tắc của mẹ con; 9 Vì ấy sẽ như một dây hoa trên đầu con, Giống như những vòng đeo quanh cổ của con.
Khuyên trốn hội gian ác
10 Hỡi con, nếu kẻ tội nhân kiếm thế quyến dụ con, Chớ khứng theo. 11 Nếu chúng nó nói: “Hãy đến cùng chúng ta, phục rình làm đổ huyết người, Núp đợi hại vô cớ kẻ chẳng tội; 12 Chúng ta sẽ nuốt sống chúng nó như Âm phủ, Và còn nguyên vẹn như kẻ xuống mồ mả; 13 Chúng ta sẽ được các thứ của báu, Chất đầy nhà chúng ta những của cướp; 14 Hãy lấy phần ngươi với chúng ta, Chúng ta cả thảy sẽ có một túi bạc mà thôi.” 15 Hỡi con, đừng đi đường cùng chúng nó; Hãy cầm giữ chân con, chớ vào lối của họ; 16 Vì chân chúng nó chạy đến sự ác, Lật đật làm đổ huyết ra. 17 Vì giăng lưới ra trước mặt các loài có cánh Lấy làm luống công thay; 18 Chánh những người ấy thật phục mưu làm đổ huyết mình ra, Và núp rình hại mạng sống mình. 19 Đó là đường của những kẻ tham lợi bất nghĩa; Lợi như thể đoạt lấy mạng sống của kẻ được nó.
Giảng về sự khôn ngoan
20 Sự khôn ngoan hô lên ngoài đường, Cất tiếng dội ra nơi phố chợ;⚓ 21 Khôn ngoan kêu la ở đầu đường rộn rực ồn ào; Tại cửa thành, và nội trong thành, người phán lời mình ra, 22 Mà rằng: Hỡi kẻ ngu dốt, các ngươi sẽ mến sự ngu dại cho đến bao giờ? Kẻ nhạo báng sẽ ưa sự nhạo báng, Và kẻ dại dột sẽ ghét sự tri thức cho đến chừng nào? 23 Nhân vì ta trách các ngươi, các ngươi khá trở lại; Kìa, ta sẽ đổ thần linh ta trên các ngươi; Ta sẽ làm cho các ngươi biết những lời của ta. 24 Bởi vì ta kêu gọi, mà các ngươi không khứng nghe, Ta giơ tay ta ra, lại chẳng có ai chú ý; 25 Nhưng các ngươi đã bỏ hết lời khuyên dạy ta, Không chịu lời quở trách ta; 26 Nên trong lúc các ngươi bị tai nạn, ta cũng sẽ chê cười, Khi sự sợ hãi giáng cho các ngươi, ắt ta sẽ nhạo báng; 27 Khi sự sợ hãi các ngươi xảy đến thình lình như gió bão, Tai nạn xông vào các ngươi như cơn trốt, Và sự ngặt nghèo, khốn cực giáng trên các ngươi. 28 Bấy giờ chúng nó sẽ kêu cầu cùng ta, nhưng ta sẽ không đáp lời; Sáng sớm chúng nó sẽ tìm ta, nhưng không gặp được. 29 Ấy bởi vì chúng nó ghét sự hiểu biết, Không chọn lấy sự kính sợ Đức Giê-hô-va, 30 Cũng không muốn theo sự khuyên dạy ta, Và chê bai các lời quở trách ta; 31 Vì vậy chúng nó sẽ ăn bông trái của đường lối mình, Và được no nê mưu chước của mình riêng. 32 Vì sự bội nghịch của kẻ ngu dốt sẽ giết chúng nó, Và sự yên ổn của kẻ dại dột sẽ làm hại cho chúng nó. 33 Nhưng ai khứng nghe ta ắt sẽ ở an nhiên vô sự, Được bình tịnh, không sợ tai họa nào.
1
1Châm ngôn của Sa-lô-môn, con Đa-vít, vua Y-sơ-ra-ên 2Để nhận biết điều khôn ngoan và lời khuyên dạy, Cùng hiểu rõ những tư tưởng cao sâu. 3Để tiếp nhận lời dạy sáng suốt Công bằng, ngay thẳng, vô tư 4Giúp kẻ khờ nên khôn, Người trẻ tuổi hiểu biết và thận trọng. 5Người khôn ưa nghe nên tăng kiến thức Người thông minh sẽ chỉ đạo 6Để hiểu châm ngôn, ngụ ngôn, Tư tưởng triết nhân cùng lời nói sâu kín. 7Kính sợ Chúa Hằng Hữu là bước đầu mọi tri thức Còn kẻ dại khinh dể khôn ngoan và giáo dục 8Con ơi, phải nghe lời cha khuyên dạy Đừng bỏ khuôn phép của mẹ con. 9ĐÓ là trang sức duyên dáng trên đầu con Và dây chuyền xinh đẹp nơi cổ con 10Con ơi, khi kẻ tội lỗi quyến rũ Con đừng nghe theo. 11Khi chúng bảo: "Mày theo tụi tao Rình rập giết người Lén hại kẻ lương thiện vô tội 12Tụi mình nuốt sống nó như Âm ty Nuốt trọn như kẻ xuống huyệt sâu. 13Rồi cướp hết mọi bảo vật Đem về chất cho đầy nhà! 14Mày sẽ bắt thăm với tụi tao, Tiền bạc tụi mình chia cho nhau." 15Con ơi, đừng đi theo chúng nó Chân con phải tránh xa đường tội khiên. 16Vì chúng nhanh chân theo điều ác, Vội vàng ra tay giết người. 17Khi người giăng lưới bắt chim, Chim khôn bay thoát. 18Nhưng bọn này tự giăng bẫy Rình rập hại mạng mình. 19Đó là số phận kẻ ham lợi bất nghĩa Lợi ấy sẽ tiêu diệt mạng sống họ. 20Khôn ngoan lên tiếng ngoài đường Loan truyền khắp phố phường, 21Kêu gọi nơi công cộng Tại cổng thành, trong đô thị: 22“Đến bao giờ người khờ cứ mãi u mê? Người chế nhạo quen thói khinh khi? Và kẻ dại thù ghét tri thức?" 23Hãy tỉnh ngộ nghe ta Ta sẽ ban thần trí khôn ngoan Để con thông suốt lời ta. 24Nhưng, dù ta kêu gọi Các ngươi vẫn từ nan. Ta đưa tay chờ đợi Cũng không ai quan tâm 25Không ai để ý lời ta khuyên răn, Hay chịu nghe ta quở trách. 26Nên khi các người lâm nạn, ta sẽ cười Và chế giễu khi các người kinh hãi. 27Khi kinh hoàng vụt đến tựa phong ba, Tai ương xâm nhập như bão tố Và nguy nan cùng khổ ngập tràn. 28Chúng sẽ kêu cầu ta, Nhưng ta chẳng đáp lời, Chúng sẽ tìm kiếm ta, Nhưng không sao gặp được. 29Chính vì chúng thù ghét tri thức, Không chịu kính sợ Chúa Hằng Hữu, 30Không muốn nghe ta khuyên dạy, Khinh bỉ mọi lời quở trách. 31Chúng sẽ hứng chịu kết quả công việc mình Và lãnh trọn quả báo mưu mô mình 32Người ngây thơ chết vì lầm đường lạc lối, Kẻ dại dột bị diệt vì tự thị tự mãn. 33Nhưng ai nghe ta sẽ sống an toàn, Hưởng thái bình không lo tai họa.