1 Châm-ngôn của Sa-lô-môn, con trai Đa-vít, Vua Y-sơ-ra-ên:⚓ 2 Đặng khiến cho người ta hiểu biết sự khôn ngoan và điều khuyên dạy, Cùng phân biệt các lời thông sáng; 3 Để nhận lãnh điều dạy dỗ theo sự khôn ngoan, Sự công bình, lý đoán, và sự chánh trực; 4 Hầu cho người ngu dốt được sự khôn khéo, Gã trai trẻ được sự tri thức và sự dẽ dặt. 5 Kẻ khôn sẽ nghe và thêm lên sự học vấn, Người thông sáng sẽ được rộng mưu trí, 6 Để hiểu biết châm ngôn, thí dụ, Và lời của người khôn ngoan, cùng câu đố nhiệm của họ.
7 Sự kính sợ Đức Giê-hô-va là khởi đầu sự tri thức; Còn kẻ ngu muội khinh bỉ sự khôn ngoan và lời khuyên dạy.⚓ 8 Hỡi con, hãy nghe lời khuyên dạy của cha, Chớ bỏ phép tắc của mẹ con; 9 Vì ấy sẽ như một dây hoa trên đầu con, Giống như những vòng đeo quanh cổ của con.
Khuyên trốn hội gian ác
10 Hỡi con, nếu kẻ tội nhân kiếm thế quyến dụ con, Chớ khứng theo. 11 Nếu chúng nó nói: “Hãy đến cùng chúng ta, phục rình làm đổ huyết người, Núp đợi hại vô cớ kẻ chẳng tội; 12 Chúng ta sẽ nuốt sống chúng nó như Âm phủ, Và còn nguyên vẹn như kẻ xuống mồ mả; 13 Chúng ta sẽ được các thứ của báu, Chất đầy nhà chúng ta những của cướp; 14 Hãy lấy phần ngươi với chúng ta, Chúng ta cả thảy sẽ có một túi bạc mà thôi.” 15 Hỡi con, đừng đi đường cùng chúng nó; Hãy cầm giữ chân con, chớ vào lối của họ; 16 Vì chân chúng nó chạy đến sự ác, Lật đật làm đổ huyết ra. 17 Vì giăng lưới ra trước mặt các loài có cánh Lấy làm luống công thay; 18 Chánh những người ấy thật phục mưu làm đổ huyết mình ra, Và núp rình hại mạng sống mình. 19 Đó là đường của những kẻ tham lợi bất nghĩa; Lợi như thể đoạt lấy mạng sống của kẻ được nó.
Giảng về sự khôn ngoan
20 Sự khôn ngoan hô lên ngoài đường, Cất tiếng dội ra nơi phố chợ;⚓ 21 Khôn ngoan kêu la ở đầu đường rộn rực ồn ào; Tại cửa thành, và nội trong thành, người phán lời mình ra, 22 Mà rằng: Hỡi kẻ ngu dốt, các ngươi sẽ mến sự ngu dại cho đến bao giờ? Kẻ nhạo báng sẽ ưa sự nhạo báng, Và kẻ dại dột sẽ ghét sự tri thức cho đến chừng nào? 23 Nhân vì ta trách các ngươi, các ngươi khá trở lại; Kìa, ta sẽ đổ thần linh ta trên các ngươi; Ta sẽ làm cho các ngươi biết những lời của ta. 24 Bởi vì ta kêu gọi, mà các ngươi không khứng nghe, Ta giơ tay ta ra, lại chẳng có ai chú ý; 25 Nhưng các ngươi đã bỏ hết lời khuyên dạy ta, Không chịu lời quở trách ta; 26 Nên trong lúc các ngươi bị tai nạn, ta cũng sẽ chê cười, Khi sự sợ hãi giáng cho các ngươi, ắt ta sẽ nhạo báng; 27 Khi sự sợ hãi các ngươi xảy đến thình lình như gió bão, Tai nạn xông vào các ngươi như cơn trốt, Và sự ngặt nghèo, khốn cực giáng trên các ngươi. 28 Bấy giờ chúng nó sẽ kêu cầu cùng ta, nhưng ta sẽ không đáp lời; Sáng sớm chúng nó sẽ tìm ta, nhưng không gặp được. 29 Ấy bởi vì chúng nó ghét sự hiểu biết, Không chọn lấy sự kính sợ Đức Giê-hô-va, 30 Cũng không muốn theo sự khuyên dạy ta, Và chê bai các lời quở trách ta; 31 Vì vậy chúng nó sẽ ăn bông trái của đường lối mình, Và được no nê mưu chước của mình riêng. 32 Vì sự bội nghịch của kẻ ngu dốt sẽ giết chúng nó, Và sự yên ổn của kẻ dại dột sẽ làm hại cho chúng nó. 33 Nhưng ai khứng nghe ta ắt sẽ ở an nhiên vô sự, Được bình tịnh, không sợ tai họa nào.
1
Phần Mở Đầu
1Châm Ngôn của Sa-lô-môn, Con Trai Đa-vít, Vua của Y-sơ-ra-ên; 2Để biết sự khôn ngoan và lời giáo huấn; Để hiểu những lời sáng suốt; 3Để nhận lấy lời giáo huấn cho đời sống khôn ngoan, Công chính, công bình và bình đẳng; 4Để ban cho người dại dột sự khôn khéo; Cho người trẻ tuổi sự hiểu biết và suy xét. 5Nguyện người khôn ngoan sẽ nghe và tăng thêm sự học vấn; Người sáng suốt sẽ nhận được sự hướng dẫn; 6Để hiểu châm ngôn và ngụ ngôn; Những lời của người khôn ngoan và câu đố của họ. 7Kính sợ CHÚA là khởi đầu⚓ sự hiểu biết; Kẻ ngu dại khinh bỉ sự khôn ngoan và lời giáo huấn. 8Hỡi con ta, hãy nghe lời giáo huấn của cha con Và chớ bỏ lời dạy dỗ của mẹ con. 9Vì ấy là vòng hoa xinh đẹp trên đầu con, Dây chuyền trang sức trên cổ con. 10Hỡi con ta, nếu kẻ tội lỗi quyến rũ con, Chớ theo. 11Nếu chúng nói: “Hãy đến cùng chúng ta, Hãy mai phục để làm đổ máu; Hãy rình rập để hại người vô tội cách vô cớ. 12Như Âm Phủ, chúng ta hãy nuốt sống chúng nó, Nuốt nguyên vẹn như những kẻ xuống huyệt sâu. 13Chúng ta sẽ lấy hết đồ quý giá, Và nhà chúng ta sẽ đầy của cướp. 14Hãy rút thăm chia phần với chúng ta; Chúng ta sẽ có một bao tiền chung.” 15Hỡi con ta, đừng đi theo con đường của họ; Chân con hãy tránh các lối chúng nó. 16Vì chân chúng nó chạy theo điều ác; Chúng nó vội vàng làm đổ máu. 17Vì giăng lưới trước mắt cả bầy chim Là điều vô ích thay; 18Nhưng chúng nó mai phục để làm đổ máu chính chúng nó; Rình để hại chính mạng sống⚓ mình. 19Đó là kết cuộc của tất cả những kẻ tham lợi phi nghĩa; Sự cướp bóc sẽ tước đoạt mạng sống⚓ của kẻ sở hữu nó.
Lời Kêu Gọi Của Sự Khôn Ngoan
20Sự khôn ngoan kêu lớn trên đường phố; Lên tiếng giữa quảng trường; 21Sự khôn ngoan kêu gọi nơi phố chợ nhộn nhịp; Diễn thuyết tại cổng vào trong thành phố. 22Hỡi những kẻ dại dột, các ngươi yêu mến sự dại dột cho đến bao giờ? Những kẻ nhạo báng vui thích trong việc nhạo báng Và những kẻ ngu dại ghét sự hiểu biết cho đến khi nào? 23Hãy trở lại khi ta quở trách; Này ta sẽ đổ thần ta⚓ trên các ngươi; Sẽ cho các ngươi biết những lời ta. 24Vì ta đã kêu gọi nhưng các ngươi từ chối; Ta đã đưa tay ra nhưng không ai chú ý; 25Vì các ngươi đã bỏ mọi lời khuyên của ta; Không nhận sự quở trách của ta; 26Nên ta sẽ chê cười khi các ngươi bị tai họa; Ta sẽ chế nhạo khi sự kinh hoàng ập đến. 27Sự kinh hoàng sẽ kéo đến như bão Và tai họa như gió lốc; Đau đớn và thống khổ ập đến trên các ngươi. 28Bấy giờ chúng nó sẽ cầu khẩn ta nhưng ta không đáp lời; Chúng nó sẽ cố gắng tìm kiếm ta nhưng không tìm được. 29Vì chúng nó ghét sự hiểu biết; Không chọn sự kính sợ CHÚA; 30Không theo lời ta khuyên; Khinh bỉ mọi điều quở trách của ta; 31Cho nên chúng sẽ phải ăn nuốt hậu quả của đường lối chúng; Và no nê với những mưu chước mình. 32Vì sự lầm lạc giết kẻ ngây ngô; Còn sự vô tâm của kẻ ngu dại hủy diệt chính chúng nó. 33Nhưng ai nghe ta sẽ sống an toàn Và an tâm không sợ tai họa.