1

Tiểu dẫn

1 Châm-ngôn của Sa-lô-môn, con trai Đa-vít,
 Vua Y-sơ-ra-ên:
2 Đặng khiến cho người ta hiểu biết sự khôn ngoan và điều khuyên dạy,
 Cùng phân biệt các lời thông sáng;
3 Để nhận lãnh điều dạy dỗ theo sự khôn ngoan,
 Sự công bình, lý đoán, và sự chánh trực;
4 Hầu cho người ngu dốt được sự khôn khéo,
 Gã trai trẻ được sự tri thức và sự dẽ dặt.
5 Kẻ khôn sẽ nghe và thêm lên sự học vấn,
 Người thông sáng sẽ được rộng mưu trí,
6 Để hiểu biết châm ngôn, thí dụ,
 Và lời của người khôn ngoan, cùng câu đố nhiệm của họ.

7 Sự kính sợ Đức Giê-hô-va là khởi đầu sự tri thức;
 Còn kẻ ngu muội khinh bỉ sự khôn ngoan và lời khuyên dạy.
8 Hỡi con, hãy nghe lời khuyên dạy của cha,
 Chớ bỏ phép tắc của mẹ con;
9 Vì ấy sẽ như một dây hoa trên đầu con,
 Giống như những vòng đeo quanh cổ của con.

Khuyên trốn hội gian ác

10 Hỡi con, nếu kẻ tội nhân kiếm thế quyến dụ con,
 Chớ khứng theo.
11 Nếu chúng nó nói: “Hãy đến cùng chúng ta, phục rình làm đổ huyết người,
 Núp đợi hại vô cớ kẻ chẳng tội;
12 Chúng ta sẽ nuốt sống chúng nó như Âm phủ,
 Và còn nguyên vẹn như kẻ xuống mồ mả;
13 Chúng ta sẽ được các thứ của báu,
 Chất đầy nhà chúng ta những của cướp;
14 Hãy lấy phần ngươi với chúng ta,
 Chúng ta cả thảy sẽ có một túi bạc mà thôi.”
15 Hỡi con, đừng đi đường cùng chúng nó;
 Hãy cầm giữ chân con, chớ vào lối của họ;
16 Vì chân chúng nó chạy đến sự ác,
 Lật đật làm đổ huyết ra.
17 Vì giăng lưới ra trước mặt các loài có cánh
 Lấy làm luống công thay;
18 Chánh những người ấy thật phục mưu làm đổ huyết mình ra,
 Và núp rình hại mạng sống mình.
19 Đó là đường của những kẻ tham lợi bất nghĩa;
 Lợi như thể đoạt lấy mạng sống của kẻ được nó.

Giảng về sự khôn ngoan

20 Sự khôn ngoan hô lên ngoài đường,
 Cất tiếng dội ra nơi phố chợ;
21 Khôn ngoan kêu la ở đầu đường rộn rực ồn ào;
 Tại cửa thành, và nội trong thành, người phán lời mình ra,
22 Mà rằng: Hỡi kẻ ngu dốt, các ngươi sẽ mến sự ngu dại cho đến bao giờ?
 Kẻ nhạo báng sẽ ưa sự nhạo báng,
 Và kẻ dại dột sẽ ghét sự tri thức cho đến chừng nào?
23 Nhân vì ta trách các ngươi, các ngươi khá trở lại;
 Kìa, ta sẽ đổ thần linh ta trên các ngươi;
 Ta sẽ làm cho các ngươi biết những lời của ta.
24 Bởi vì ta kêu gọi, mà các ngươi không khứng nghe,
 Ta giơ tay ta ra, lại chẳng có ai chú ý;
25 Nhưng các ngươi đã bỏ hết lời khuyên dạy ta,
 Không chịu lời quở trách ta;
26 Nên trong lúc các ngươi bị tai nạn, ta cũng sẽ chê cười,
 Khi sự sợ hãi giáng cho các ngươi, ắt ta sẽ nhạo báng;
27 Khi sự sợ hãi các ngươi xảy đến thình lình như gió bão,
 Tai nạn xông vào các ngươi như cơn trốt,
 Và sự ngặt nghèo, khốn cực giáng trên các ngươi.
28 Bấy giờ chúng nó sẽ kêu cầu cùng ta, nhưng ta sẽ không đáp lời;
 Sáng sớm chúng nó sẽ tìm ta, nhưng không gặp được.
29 Ấy bởi vì chúng nó ghét sự hiểu biết,
 Không chọn lấy sự kính sợ Đức Giê-hô-va,
30 Cũng không muốn theo sự khuyên dạy ta,
 Và chê bai các lời quở trách ta;
31 Vì vậy chúng nó sẽ ăn bông trái của đường lối mình,
 Và được no nê mưu chước của mình riêng.
32 Vì sự bội nghịch của kẻ ngu dốt sẽ giết chúng nó,
 Và sự yên ổn của kẻ dại dột sẽ làm hại cho chúng nó.
33 Nhưng ai khứng nghe ta ắt sẽ ở an nhiên vô sự,
 Được bình tịnh, không sợ tai họa nào.

1

Klei Yuôm Hdruôm hră Klei Bi Hriêng

1 Klei bi hriêng Y-Salômôn anak êkei Y-Đawit mtao phung Israel:
  2Čiăng kơ mnuih dưi truh kơ klei thâo mĭn leh anăn klei hriăm, thâo kiă kriê pô,
   čiăng thâo săng klei blŭ êlam,
  3čiăng mă tŭ klei mtô mơ̆ng klei knhâo
   čiăng ngă klei kpă, klei djŏ, leh anăn klei ênuah,
  4čiăng brei klei thâo tĭng ksiêm kơ phung mluk,
   klei thâo mĭn leh anăn klei knhâo kơ êkei hlăk ai.
  5Wăt pô thâo mĭn dưi dôk hmư̆ msĕ mơh, leh anăn hriăm čiăng thâo mĭn hĭn;
   leh anăn pô thâo săng dưi mâo klei knhâo knhăk.
  6Čiăng thâo săng klei bi hriêng leh anăn klei bi hmô,
   klei phung thâo mĭn blŭ leh anăn mđăo.

  7 Klei huĭ mpŭ kơ Yêhôwa jing klei kčưm kơ klei thâo săng;
   phung mluk bi êmut kơ klei thâo mĭn leh anăn klei bi hriăm.

Klei Kčĕ kơ Phung Êkei Hlăk Ai

  8Anak kâo, dôk hmư̆ bĕ klei ama ih bi hriăm ih,
   leh anăn đăm hngah hĕ ôh klei amĭ ih mtô;
  9kyuadah klei anăn jing kwang mnga siam kơ boh kŏ ih,
   leh anăn klei băk siam ti kkuê ih.
  10Anak kâo, tơdah phung soh čiăng mplư ih,
   đăm ih gưt ôh.
  11Tơdah diñu lač, “Hriê mbĭt hŏng hmei;
   brei drei kăp tuh êrah,
   brei drei ngă ênap kăp ngă kơ pô amâo mâo soh ôh.
  12Msĕ si Ƀuôn Phung Djiê brei drei lun ƀơ̆ng diñu hdĭp kluôm,
   msĕ si phung trŭn kơ Ƀăng Êlam.
  13Drei srăng ƀuh djăp mta ngăn yuôm,
   drei srăng bi bŏ sang drei hŏng dŏ dô drei plah mă.
  14Bi mguôp bĕ mbĭt hŏng hmei,
   jih jang drei srăng mâo knŏng sa kdŭng prăk.”
  15Anak kâo, đăm êbat mbĭt hŏng diñu ôh,
   kơ̆ng hĕ jơ̆ng ih đăm tui hlue êlan diñu ôh.
  16Kyuadah jơ̆ng diñu êran čiăng ngă klei jhat,
   leh anăn diñu ruăt tuh êrah.
  17Kyuadah hơăi mang yơh dăng ñuăl
   ti anăp ală čĭm čap ƀuh hĕ leh.
  18Ƀiădah phung anei dôk kăp čiăng tuh êrah diñu pô,
   diñu ngă ênap mă klei hdĭp diñu pô.
  19Msĕ snăn yơh klei knhal tuč kơ jih jang phung ngă klei jhat čiăng ƀơ̆ng ngăn;
   klei khăp kơ dŏ dô srăng bi luč klei hdĭp phung jao diñu pô kơ klei anăn.

Klei Knhâo Ur Kraih

  20 Klei knhâo ur kraih hlăm êlan dơ̆ng,
   ñu ur ti krah sang mnia.
  21Ñu iêu ti anôk êlan bi kkuh mâo lu mnuih;
   ñu blŭ ti ƀăng jang ƀuôn prŏng:
  22“Ơ phung mluk, dŭm boh sui diih srăng khăp jing mluk?
   Dŭm boh sui phung mưč srăng mơak hŏng klei diñu mưč,
   leh anăn phung mluk bi êmut kơ klei thâo mĭn?
  23Dôk hmư̆ klei kâo ƀuah,
   nĕ anei, kâo srăng tuh Mngăt Myang kâo kơ diih,
   kâo srăng brei diih thâo klei kâo blŭ.
  24Kyuadah kâo iêu leh anăn diih hngah, amâo čiăng hmư̆ ôh;
   kâo pưi kngan jak leh anăn amâo mâo pô uêñ kơ klei anăn ôh.
  25Ƀiădah diih hngah hĕ jih jang klei kâo kčĕ,
   leh anăn amâo tŭ ôh klei kâo ƀuah.
  26Kâo msĕ mơh srăng tlao tơdah diih mâo klei knap mñai;
   kâo srăng mưč tơdah klei bi huĭ truh kơ diih,
  27tơdah klei bi huĭ truh kơ diih msĕ si angĭn êbŭ,
   leh anăn klei knap mñai srăng truh kơ diih msĕ si angĭn đrŭng,
   tơdah klei rŭng răng leh anăn klei ênguôt truh kơ diih.
  28Hlăk anăn diih srăng iêu kâo, ƀiădah kâo amâo srăng lŏ wĭt lač ôh;
   diih srăng duah kâo hŏng jih ai tiê, ƀiădah diih amâo srăng ƀuh kâo ôh.
  29Kyuadah diih bi êmut leh kơ klei thâo mĭn,
   leh anăn amâo ruah ôh klei huĭ mpŭ kơ Yêhôwa,
  30amâo tŭ ôh klei kâo kčĕ
   leh anăn bi êmut kơ jih klei kâo ƀuah.
  31Kyuanăn diih srăng ƀơ̆ng boh tui si êlan diih tui,
   leh anăn trei hŏng klei diih mnêč.
  32Phung mluk djiê kyuadah diñu tui êlan wê,
   leh anăn klei diñu amâo uêñ ôh srăng bi rai diñu.
  33Ƀiădah hlei pô dôk hmư̆ kâo srăng dôk hơĭt,
   leh anăn srăng dôk êđăp ênang, amâo huĭ kơ klei jhat ôh.”