1 Châm-ngôn của Sa-lô-môn, con trai Đa-vít, Vua Y-sơ-ra-ên:⚓ 2 Đặng khiến cho người ta hiểu biết sự khôn ngoan và điều khuyên dạy, Cùng phân biệt các lời thông sáng; 3 Để nhận lãnh điều dạy dỗ theo sự khôn ngoan, Sự công bình, lý đoán, và sự chánh trực; 4 Hầu cho người ngu dốt được sự khôn khéo, Gã trai trẻ được sự tri thức và sự dẽ dặt. 5 Kẻ khôn sẽ nghe và thêm lên sự học vấn, Người thông sáng sẽ được rộng mưu trí, 6 Để hiểu biết châm ngôn, thí dụ, Và lời của người khôn ngoan, cùng câu đố nhiệm của họ.
7 Sự kính sợ Đức Giê-hô-va là khởi đầu sự tri thức; Còn kẻ ngu muội khinh bỉ sự khôn ngoan và lời khuyên dạy.⚓ 8 Hỡi con, hãy nghe lời khuyên dạy của cha, Chớ bỏ phép tắc của mẹ con; 9 Vì ấy sẽ như một dây hoa trên đầu con, Giống như những vòng đeo quanh cổ của con.
Khuyên trốn hội gian ác
10 Hỡi con, nếu kẻ tội nhân kiếm thế quyến dụ con, Chớ khứng theo. 11 Nếu chúng nó nói: “Hãy đến cùng chúng ta, phục rình làm đổ huyết người, Núp đợi hại vô cớ kẻ chẳng tội; 12 Chúng ta sẽ nuốt sống chúng nó như Âm phủ, Và còn nguyên vẹn như kẻ xuống mồ mả; 13 Chúng ta sẽ được các thứ của báu, Chất đầy nhà chúng ta những của cướp; 14 Hãy lấy phần ngươi với chúng ta, Chúng ta cả thảy sẽ có một túi bạc mà thôi.” 15 Hỡi con, đừng đi đường cùng chúng nó; Hãy cầm giữ chân con, chớ vào lối của họ; 16 Vì chân chúng nó chạy đến sự ác, Lật đật làm đổ huyết ra. 17 Vì giăng lưới ra trước mặt các loài có cánh Lấy làm luống công thay; 18 Chánh những người ấy thật phục mưu làm đổ huyết mình ra, Và núp rình hại mạng sống mình. 19 Đó là đường của những kẻ tham lợi bất nghĩa; Lợi như thể đoạt lấy mạng sống của kẻ được nó.
Giảng về sự khôn ngoan
20 Sự khôn ngoan hô lên ngoài đường, Cất tiếng dội ra nơi phố chợ;⚓ 21 Khôn ngoan kêu la ở đầu đường rộn rực ồn ào; Tại cửa thành, và nội trong thành, người phán lời mình ra, 22 Mà rằng: Hỡi kẻ ngu dốt, các ngươi sẽ mến sự ngu dại cho đến bao giờ? Kẻ nhạo báng sẽ ưa sự nhạo báng, Và kẻ dại dột sẽ ghét sự tri thức cho đến chừng nào? 23 Nhân vì ta trách các ngươi, các ngươi khá trở lại; Kìa, ta sẽ đổ thần linh ta trên các ngươi; Ta sẽ làm cho các ngươi biết những lời của ta. 24 Bởi vì ta kêu gọi, mà các ngươi không khứng nghe, Ta giơ tay ta ra, lại chẳng có ai chú ý; 25 Nhưng các ngươi đã bỏ hết lời khuyên dạy ta, Không chịu lời quở trách ta; 26 Nên trong lúc các ngươi bị tai nạn, ta cũng sẽ chê cười, Khi sự sợ hãi giáng cho các ngươi, ắt ta sẽ nhạo báng; 27 Khi sự sợ hãi các ngươi xảy đến thình lình như gió bão, Tai nạn xông vào các ngươi như cơn trốt, Và sự ngặt nghèo, khốn cực giáng trên các ngươi. 28 Bấy giờ chúng nó sẽ kêu cầu cùng ta, nhưng ta sẽ không đáp lời; Sáng sớm chúng nó sẽ tìm ta, nhưng không gặp được. 29 Ấy bởi vì chúng nó ghét sự hiểu biết, Không chọn lấy sự kính sợ Đức Giê-hô-va, 30 Cũng không muốn theo sự khuyên dạy ta, Và chê bai các lời quở trách ta; 31 Vì vậy chúng nó sẽ ăn bông trái của đường lối mình, Và được no nê mưu chước của mình riêng. 32 Vì sự bội nghịch của kẻ ngu dốt sẽ giết chúng nó, Và sự yên ổn của kẻ dại dột sẽ làm hại cho chúng nó. 33 Nhưng ai khứng nghe ta ắt sẽ ở an nhiên vô sự, Được bình tịnh, không sợ tai họa nào.
1
The Beginning of Knowledge
1The ⚓proverbs of Solomon the son of David, king of Israel: 2To know wisdom and instruction, To perceive the words of understanding, 3To receive the instruction of wisdom, Justice, judgment, and equity; 4To give prudence to the ⚓simple, To the young man knowledge and discretion— 5⚓A wise man will hear and increase learning, And a man of understanding will attain wise counsel, 6To understand a proverb and an enigma, The words of the wise and their ⚓riddles. 7⚓The fear of the Lordis the beginning of knowledge, But fools despise wisdom and instruction.
Shun Evil Counsel
8⚓My son, hear the instruction of your father, And do not forsake the law of your mother; 9For they willbe a ⚓graceful ornament on your head, And chains about your neck. 10My son, if sinners entice you, ⚓Do not consent. 11If they say, “Come with us, Let us ⚓lie in wait to shed blood; Let us lurk secretly for the innocent without cause; 12Let us swallow them alive like Sheol, And whole, ⚓like those who go down to the Pit; 13We shall find all kinds of precious possessions, We shall fill our houses with spoil; 14Cast in your lot among us, Let us all have one purse”— 15My son, ⚓do not walk in the way with them, ⚓Keep your foot from their path; 16⚓For their feet run to evil, And they make haste to shed blood. 17Surely, in vain the net is spread In the sight of any bird; 18But they lie in wait for their own blood, They lurk secretly for their own lives. 19⚓So are the ways of everyone who is greedy for gain; It takes away the life of its owners.
The Call of Wisdom
20⚓Wisdom calls aloud outside; She raises her voice in the open squares. 21She cries out in the chief concourses, At the openings of the gates in the city She speaks her words: 22“How long, you simple ones, will you love simplicity? For scorners delight in their scorning, And fools hate knowledge. 23Turn at my rebuke; Surely ⚓I will pour out my spirit on you; I will make my words known to you. 24⚓Because I have called and you refused, I have stretched out my hand and no one regarded, 25Because you ⚓disdained all my counsel, And would have none of my rebuke, 26⚓I also will laugh at your calamity; I will mock when your terror comes, 27When ⚓your terror comes like a storm, And your destruction comes like a whirlwind, When distress and anguish come upon you. 28“Then⚓ they will call on me, but I will not answer; They will seek me diligently, but they will not find me. 29Because they ⚓hated knowledge And did not ⚓choose the fear of the Lord, 30⚓They would have none of my counsel And despised my every rebuke. 31Therefore ⚓they shall eat the fruit of their own way, And be filled to the full with their own fancies. 32For the turning away of the simple will slay them, And the complacency of fools will destroy them; 33But whoever listens to me will dwell ⚓safely, And ⚓will be secure, without fear of evil.”