1

Tiểu dẫn

1 Châm-ngôn của Sa-lô-môn, con trai Đa-vít,
 Vua Y-sơ-ra-ên:
2 Đặng khiến cho người ta hiểu biết sự khôn ngoan và điều khuyên dạy,
 Cùng phân biệt các lời thông sáng;
3 Để nhận lãnh điều dạy dỗ theo sự khôn ngoan,
 Sự công bình, lý đoán, và sự chánh trực;
4 Hầu cho người ngu dốt được sự khôn khéo,
 Gã trai trẻ được sự tri thức và sự dẽ dặt.
5 Kẻ khôn sẽ nghe và thêm lên sự học vấn,
 Người thông sáng sẽ được rộng mưu trí,
6 Để hiểu biết châm ngôn, thí dụ,
 Và lời của người khôn ngoan, cùng câu đố nhiệm của họ.

7 Sự kính sợ Đức Giê-hô-va là khởi đầu sự tri thức;
 Còn kẻ ngu muội khinh bỉ sự khôn ngoan và lời khuyên dạy.
8 Hỡi con, hãy nghe lời khuyên dạy của cha,
 Chớ bỏ phép tắc của mẹ con;
9 Vì ấy sẽ như một dây hoa trên đầu con,
 Giống như những vòng đeo quanh cổ của con.

Khuyên trốn hội gian ác

10 Hỡi con, nếu kẻ tội nhân kiếm thế quyến dụ con,
 Chớ khứng theo.
11 Nếu chúng nó nói: “Hãy đến cùng chúng ta, phục rình làm đổ huyết người,
 Núp đợi hại vô cớ kẻ chẳng tội;
12 Chúng ta sẽ nuốt sống chúng nó như Âm phủ,
 Và còn nguyên vẹn như kẻ xuống mồ mả;
13 Chúng ta sẽ được các thứ của báu,
 Chất đầy nhà chúng ta những của cướp;
14 Hãy lấy phần ngươi với chúng ta,
 Chúng ta cả thảy sẽ có một túi bạc mà thôi.”
15 Hỡi con, đừng đi đường cùng chúng nó;
 Hãy cầm giữ chân con, chớ vào lối của họ;
16 Vì chân chúng nó chạy đến sự ác,
 Lật đật làm đổ huyết ra.
17 Vì giăng lưới ra trước mặt các loài có cánh
 Lấy làm luống công thay;
18 Chánh những người ấy thật phục mưu làm đổ huyết mình ra,
 Và núp rình hại mạng sống mình.
19 Đó là đường của những kẻ tham lợi bất nghĩa;
 Lợi như thể đoạt lấy mạng sống của kẻ được nó.

Giảng về sự khôn ngoan

20 Sự khôn ngoan hô lên ngoài đường,
 Cất tiếng dội ra nơi phố chợ;
21 Khôn ngoan kêu la ở đầu đường rộn rực ồn ào;
 Tại cửa thành, và nội trong thành, người phán lời mình ra,
22 Mà rằng: Hỡi kẻ ngu dốt, các ngươi sẽ mến sự ngu dại cho đến bao giờ?
 Kẻ nhạo báng sẽ ưa sự nhạo báng,
 Và kẻ dại dột sẽ ghét sự tri thức cho đến chừng nào?
23 Nhân vì ta trách các ngươi, các ngươi khá trở lại;
 Kìa, ta sẽ đổ thần linh ta trên các ngươi;
 Ta sẽ làm cho các ngươi biết những lời của ta.
24 Bởi vì ta kêu gọi, mà các ngươi không khứng nghe,
 Ta giơ tay ta ra, lại chẳng có ai chú ý;
25 Nhưng các ngươi đã bỏ hết lời khuyên dạy ta,
 Không chịu lời quở trách ta;
26 Nên trong lúc các ngươi bị tai nạn, ta cũng sẽ chê cười,
 Khi sự sợ hãi giáng cho các ngươi, ắt ta sẽ nhạo báng;
27 Khi sự sợ hãi các ngươi xảy đến thình lình như gió bão,
 Tai nạn xông vào các ngươi như cơn trốt,
 Và sự ngặt nghèo, khốn cực giáng trên các ngươi.
28 Bấy giờ chúng nó sẽ kêu cầu cùng ta, nhưng ta sẽ không đáp lời;
 Sáng sớm chúng nó sẽ tìm ta, nhưng không gặp được.
29 Ấy bởi vì chúng nó ghét sự hiểu biết,
 Không chọn lấy sự kính sợ Đức Giê-hô-va,
30 Cũng không muốn theo sự khuyên dạy ta,
 Và chê bai các lời quở trách ta;
31 Vì vậy chúng nó sẽ ăn bông trái của đường lối mình,
 Và được no nê mưu chước của mình riêng.
32 Vì sự bội nghịch của kẻ ngu dốt sẽ giết chúng nó,
 Và sự yên ổn của kẻ dại dột sẽ làm hại cho chúng nó.
33 Nhưng ai khứng nghe ta ắt sẽ ở an nhiên vô sự,
 Được bình tịnh, không sợ tai họa nào.

1

箴言的價值

1大衛的兒子,以色列所羅門的箴言:
  2要使人懂得智慧和訓誨,
  明白通達的言語,
  3使人領受明智的訓誨,
  就是公義、公平和正直,
  4使愚蒙人靈巧,
  使年輕人有知識,有智謀。
  5智慧人聽見,增長學問,
  聰明人得着智謀,
  6明白箴言和譬喻,
  懂得智慧人的言詞和謎語。

  7敬畏耶和華是知識的開端;
  愚妄人藐視智慧和訓誨。

給年輕人的忠告

  8我兒啊,要聽你父親的訓誨,
  不可離棄你母親的教誨;
  9因為這要作你頭上恩惠的華冠,
  作你頸上的項鏈。
  10我兒啊,罪人若引誘你,
  你不可隨從。
  11他們若說:「你與我們同去,
  我們要埋伏殺人流血,
  無故地潛藏,殺害無辜;
  12我們好像陰間,把他們活活吞下,
  囫圇吞下,如吞下那下到地府的人;
  13我們必得各樣寶物,
  將所奪來的裝滿房屋;
  14你來與我們同夥,
  共用一個錢囊。」
  15我兒啊,不要與他們走同一道路,
  禁止你的腳走他們的路徑。
  16因為他們的腳奔跑行惡,
  他們急速殺人流血。
  17在飛鳥眼前張設網羅,
  一定會徒勞無功;
  18同樣,他們埋伏,是自流己血,
  他們潛藏,是自害己命。
  19凡靠暴力歛財的,所行之路都是如此,
  這種念頭必奪去自己的生命。

智慧呼喚人

  20智慧在街市上呼喊,
  在廣場上高聲吶喊,
  21在熱鬧街頭呼叫,
  在城門口,在城中,發出言語,說:
  22「你們無知的人喜愛無知,
  傲慢人喜歡傲慢,
  愚昧人恨惡知識,
  要到幾時呢?
  23你們當因我的責備回轉,
  我要將我的靈澆灌你們,
  將我的話指示你們。
  24因為我呼喚,你們不聽,
  我招手,無人理會。
  25你們忽視我一切的勸戒,
  拒聽我的責備。
  26-27你們遭難,我就發笑;
  驚恐臨到你們,
  驚恐如狂風來臨,
  災難好像暴風來到,
  急難痛苦臨到你們身上,
  我必嗤笑。
  
  28那時,他們就會呼求我,我卻不回答,
  懇切尋求我,卻尋不見。
  29因為他們恨惡知識,
  選擇不敬畏耶和華,
  30不聽我的勸戒,
  藐視我一切的責備,
  31所以他們要自食其果,
  飽脹在自己的計謀中。
  32愚蒙人背道,害死自己,
  愚昧人安逸,自取滅亡。
  33惟聽從我的,必安然居住,
  得享寧靜,不怕災禍。」