1

Tiểu dẫn

1 Châm-ngôn của Sa-lô-môn, con trai Đa-vít,
 Vua Y-sơ-ra-ên:
2 Đặng khiến cho người ta hiểu biết sự khôn ngoan và điều khuyên dạy,
 Cùng phân biệt các lời thông sáng;
3 Để nhận lãnh điều dạy dỗ theo sự khôn ngoan,
 Sự công bình, lý đoán, và sự chánh trực;
4 Hầu cho người ngu dốt được sự khôn khéo,
 Gã trai trẻ được sự tri thức và sự dẽ dặt.
5 Kẻ khôn sẽ nghe và thêm lên sự học vấn,
 Người thông sáng sẽ được rộng mưu trí,
6 Để hiểu biết châm ngôn, thí dụ,
 Và lời của người khôn ngoan, cùng câu đố nhiệm của họ.

7 Sự kính sợ Đức Giê-hô-va là khởi đầu sự tri thức;
 Còn kẻ ngu muội khinh bỉ sự khôn ngoan và lời khuyên dạy.
8 Hỡi con, hãy nghe lời khuyên dạy của cha,
 Chớ bỏ phép tắc của mẹ con;
9 Vì ấy sẽ như một dây hoa trên đầu con,
 Giống như những vòng đeo quanh cổ của con.

Khuyên trốn hội gian ác

10 Hỡi con, nếu kẻ tội nhân kiếm thế quyến dụ con,
 Chớ khứng theo.
11 Nếu chúng nó nói: “Hãy đến cùng chúng ta, phục rình làm đổ huyết người,
 Núp đợi hại vô cớ kẻ chẳng tội;
12 Chúng ta sẽ nuốt sống chúng nó như Âm phủ,
 Và còn nguyên vẹn như kẻ xuống mồ mả;
13 Chúng ta sẽ được các thứ của báu,
 Chất đầy nhà chúng ta những của cướp;
14 Hãy lấy phần ngươi với chúng ta,
 Chúng ta cả thảy sẽ có một túi bạc mà thôi.”
15 Hỡi con, đừng đi đường cùng chúng nó;
 Hãy cầm giữ chân con, chớ vào lối của họ;
16 Vì chân chúng nó chạy đến sự ác,
 Lật đật làm đổ huyết ra.
17 Vì giăng lưới ra trước mặt các loài có cánh
 Lấy làm luống công thay;
18 Chánh những người ấy thật phục mưu làm đổ huyết mình ra,
 Và núp rình hại mạng sống mình.
19 Đó là đường của những kẻ tham lợi bất nghĩa;
 Lợi như thể đoạt lấy mạng sống của kẻ được nó.

Giảng về sự khôn ngoan

20 Sự khôn ngoan hô lên ngoài đường,
 Cất tiếng dội ra nơi phố chợ;
21 Khôn ngoan kêu la ở đầu đường rộn rực ồn ào;
 Tại cửa thành, và nội trong thành, người phán lời mình ra,
22 Mà rằng: Hỡi kẻ ngu dốt, các ngươi sẽ mến sự ngu dại cho đến bao giờ?
 Kẻ nhạo báng sẽ ưa sự nhạo báng,
 Và kẻ dại dột sẽ ghét sự tri thức cho đến chừng nào?
23 Nhân vì ta trách các ngươi, các ngươi khá trở lại;
 Kìa, ta sẽ đổ thần linh ta trên các ngươi;
 Ta sẽ làm cho các ngươi biết những lời của ta.
24 Bởi vì ta kêu gọi, mà các ngươi không khứng nghe,
 Ta giơ tay ta ra, lại chẳng có ai chú ý;
25 Nhưng các ngươi đã bỏ hết lời khuyên dạy ta,
 Không chịu lời quở trách ta;
26 Nên trong lúc các ngươi bị tai nạn, ta cũng sẽ chê cười,
 Khi sự sợ hãi giáng cho các ngươi, ắt ta sẽ nhạo báng;
27 Khi sự sợ hãi các ngươi xảy đến thình lình như gió bão,
 Tai nạn xông vào các ngươi như cơn trốt,
 Và sự ngặt nghèo, khốn cực giáng trên các ngươi.
28 Bấy giờ chúng nó sẽ kêu cầu cùng ta, nhưng ta sẽ không đáp lời;
 Sáng sớm chúng nó sẽ tìm ta, nhưng không gặp được.
29 Ấy bởi vì chúng nó ghét sự hiểu biết,
 Không chọn lấy sự kính sợ Đức Giê-hô-va,
30 Cũng không muốn theo sự khuyên dạy ta,
 Và chê bai các lời quở trách ta;
31 Vì vậy chúng nó sẽ ăn bông trái của đường lối mình,
 Và được no nê mưu chước của mình riêng.
32 Vì sự bội nghịch của kẻ ngu dốt sẽ giết chúng nó,
 Và sự yên ổn của kẻ dại dột sẽ làm hại cho chúng nó.
33 Nhưng ai khứng nghe ta ắt sẽ ở an nhiên vô sự,
 Được bình tịnh, không sợ tai họa nào.

1

箴言的价值

1大卫的儿子,以色列所罗门的箴言:
  2要使人懂得智慧和训诲,
  明白通达的言语,
  3使人领受明智的训诲,
  就是公义、公平和正直,
  4使愚蒙人灵巧,
  使年轻人有知识,有智谋。
  5智慧人听见,增长学问,
  聪明人得着智谋,
  6明白箴言和譬喻,
  懂得智慧人的言词和谜语。

  7敬畏耶和华是知识的开端;
  愚妄人藐视智慧和训诲。

给年轻人的忠告

  8我儿啊,要听你父亲的训诲,
  不可离弃你母亲的教诲;
  9因为这要作你头上恩惠的华冠,
  作你颈上的项链。
  10我儿啊,罪人若引诱你,
  你不可随从。
  11他们若说:“你与我们同去,
  我们要埋伏杀人流血,
  无故地潜藏,杀害无辜;
  12我们好像阴间,把他们活活吞下,
  囫囵吞下,如吞下那下到地府的人;
  13我们必得各样宝物,
  将所夺来的装满房屋;
  14你来与我们同伙,
  共用一个钱囊。”
  15我儿啊,不要与他们走同一道路,
  禁止你的脚走他们的路径。
  16因为他们的脚奔跑行恶,
  他们急速杀人流血。
  17在飞鸟眼前张设网罗,
  一定会徒劳无功;
  18同样,他们埋伏,是自流己血,
  他们潜藏,是自害己命。
  19凡靠暴力敛财的,所行之路都是如此,
  这种念头必夺去自己的生命。

智慧呼唤人

  20智慧在街市上呼喊,
  在广场上高声呐喊,
  21在热闹街头呼叫,
  在城门口,在城中,发出言语,说:
  22“你们无知的人喜爱无知,
  傲慢人喜欢傲慢,
  愚昧人恨恶知识,
  要到几时呢?
  23你们当因我的责备回转,
  我要将我的灵浇灌你们,
  将我的话指示你们。
  24因为我呼唤,你们不听,
  我招手,无人理会。
  25你们忽视我一切的劝戒,
  拒听我的责备。
  26-27你们遭难,我就发笑;
  惊恐临到你们,
  惊恐如狂风来临,
  灾难好像暴风来到,
  急难痛苦临到你们身上,
  我必嗤笑。
  
  28那时,他们就会呼求我,我却不回答,
  恳切寻求我,却寻不见。
  29因为他们恨恶知识,
  选择不敬畏耶和华,
  30不听我的劝戒,
  藐视我一切的责备,
  31所以他们要自食其果,
  饱胀在自己的计谋中。
  32愚蒙人背道,害死自己,
  愚昧人安逸,自取灭亡。
  33惟听从我的,必安然居住,
  得享宁静,不怕灾祸。”