1 Hỡi con, nếu con có bảo lãnh cho kẻ lân cận mình, Nếu con giao tay mình vì người ngoại, 2 Thì con đã bị lời miệng mình trói buộc, Mắc phải lời của miệng con. 3 Hỡi con, bởi vì con đã sa vào tay kẻ lân cận con, Hãy làm điều nầy và giải cứu mình con: Hãy đi hạ mình xuống, nài xin người lân cận con; 4 Chớ để cho hai mắt con ngủ, Hoặc mí mắt con chợp lại; 5 Hãy giải cứu mình khỏi người như con hoàng dương thoát khỏi tay thợ săn, Như con chim thoát khỏi tay kẻ đánh rập.
Về sự biếng nhác
6 Hỡi kẻ biếng nhác, hãy đi đến loài kiến; Khá xem xét cách ăn ở nó mà học khôn ngoan. 7 Tuy nó không có hoặc quan tướng, Hoặc quan cai đốc, hay là quan trấn, 8 Thì nó cũng biết sắm sửa lương phạn mình trong lúc mùa hè, Và thâu trữ vật thực nó trong khi mùa gặt. 9 Hỡi kẻ biếng nhác, ngươi sẽ nằm cho đến chừng nào? Bao giờ ngươi sẽ ngủ thức dậy? 10 Ngủ một chút, chợp mắt một chút, Khoanh tay nằm một chút…,⚓ 11 Thì sự nghèo khổ của ngươi sẽ đến như kẻ đi rảo, Và sự thiếu thốn của ngươi tới như người cầm binh khí.
Về sự gian lận
12 Người nào đi đứng có miệng giả dối, Là một kẻ vô loại, một người gian ác; 13 Hắn liếc con mắt, dùng chân mình bày ý, Và lấy ngón tay mình ra dấu; 14 Trong lòng hắn vẫn có sự gian tà; Nó toan mưu ác luôn luôn, Và gieo sự tranh cạnh. 15 Bởi cớ ấy, tai họa sẽ xảy đến nó thình lình; Bỗng chúc nó bị bại hoại, không phương thế chữa được.
Điều Đức Giê-hô-va gớm ghét
16 Có sáu điều Đức Giê-hô-va ghét, Và bảy điều Ngài lấy làm gớm ghiếc: 17 Con mắt kiêu ngạo, lưỡi dối trá, Tay làm đổ huyết vô tội; 18 Lòng toan những mưu ác, Chân vội vàng chạy đến sự dữ, 19 Kẻ làm chứng gian và nói điều dối, Cùng kẻ gieo sự tranh cạnh trong vòng anh em.
Về sự tà dâm
20 Hỡi con, hãy giữ lời răn bảo của cha, Chớ lìa bỏ các phép tắc của mẹ con. 21 Khá ghi tạc nó nơi lòng con luôn luôn, Và đeo nó nơi cổ con. 22 Khi con đi, các lời đó sẽ dẫn dắt con; Lúc con ngủ, nó gìn giữ con; Và khi con thức dậy, thì nó sẽ trò chuyện với con. 23 Vì điều răn là một cái đèn, luật pháp là ánh sáng, Và sự quở trách khuyên dạy là con đường sự sống, 24 Đặng giữ con khỏi người đàn bà ác nghiệp, Và khỏi lưỡi dua nịnh của dâm phụ. 25 Lòng con chớ tham muốn sắc nó, Đừng để mình mắc phải mí mắt nó. 26 Vì tại kỵ nữ có người nông nổi chỉ còn một miếng bánh mà thôi; Người dâm phụ vẫn lừa sẵn linh hồn quí báu. 27 Há có người nào để lửa trong lòng mình, Mà áo người lại chẳng bị cháy sao? 28 Há có ai đi trên than lửa hực, Mà chân mình lại chẳng bị phồng chăng? 29 Kẻ nào đi tới cùng vợ người lân cận mình cũng vậy; Phàm ai đụng đến nàng ắt chẳng được khỏi bị phạt. 30 Người ta chẳng khinh dị kẻ trộm, Nếu nó ăn cắp đặng phỉ lòng mình khi đói khát; 31 Hễ nó bị bắt, chắc phải thường bồi gấp bảy lần; Nó sẽ nộp hết tài sản của nhà nó. 32 Kẻ nào phạm tội ngoại tình với người đàn bà, tất vô tâm vô trí: Ai làm như vậy, khiến cho linh hồn mình bị hư mất. 33 Người ấy sẽ bị thương tích và khinh bỉ, Sự sỉ nhục người sẽ chẳng bôi mất đi; 34 Vì sự ghen ghét là điều giận dữ của người nam, Trong ngày báo thù, người không dung thứ; 35 Người sẽ chẳng nhận giá đền tội nào hết, Mặc dầu con gia tăng của lễ, người cũng không đặng phỉ ý đâu.
6
Việc bảo lãnh cho người lân cận
1Hỡi con ta, nếu con bảo lãnh cho người lân cận mình, Nếu con đưa tay cam kết với người xa lạ, 2Thì con bị trói buộc vì lời miệng mình đã hứa, Và vướng mắc vì lời miệng con đã nói ra. 3Vậy hỡi con ta, vì con đã rơi vào tay người lân cận, Hãy làm điều nầy để tự giải cứu mình: Hãy đi, hạ mình và nài nỉ người lân cận con! 4Đừng cho hai mắt con ngủ, Hoặc mí mắt con chợp lại. 5Hãy tự giải cứu mình như linh dương thoát khỏi tay thợ săn, Như chim thoát khỏi tay người đánh bẫy.
Bài học từ loài kiến
6Hỡi kẻ lười biếng, hãy đến với loài kiến, Xem xét cách nó sống để học khôn! 7Dù không có thủ lĩnh, Quan chức hay người cai trị, 8Nó vẫn biết dự trữ lương thực cho mình vào mùa hè, Và thu gom thực phẩm trong mùa gặt. 9Hỡi kẻ lười biếng, ngươi còn nằm mãi cho đến bao giờ? Chừng nào ngươi mới thức giấc? 10Ngủ một chút, chợp mắt một chút,⚓ Khoanh tay nằm nghỉ một chút, 11Thì sự nghèo khổ sẽ đến với ngươi như kẻ trộm cắp, Cảnh túng thiếu sẽ tấn công ngươi như kẻ cướp có vũ trang.
Số phận của kẻ gian trá
12Kẻ vô lại, kẻ độc ác; Là kẻ ăn không ngồi rồi, miệng buông lời dối trá, 13Hắn nháy mắt, khều chân, Và dùng ngón tay ra hiệu; 14Lòng đầy gian tà, hắn mưu toan điều ác, Lúc nào cũng gieo điều tranh cãi. 15Vì thế, tai họa thình lình ập đến trên hắn; Trong phút chốc, hắn bị suy sụp không phương cứu chữa.
Những điều Đức Giê-hô-va ghê tởm
16Có sáu điều Đức Giê-hô-va ghét Và bảy điều Ngài ghê tởm: 17Mắt kiêu ngạo, lưỡi dối trá, Tay làm đổ máu vô tội, 18Lòng mưu toan những việc ác, Chân vội vàng chạy đi làm điều dữ, 19Kẻ làm chứng gian và nói điều dối trá, Người gieo tranh cãi giữa anh em.
Lời cảnh báo về sự tà dâm
20Hỡi con ta, hãy tuân giữ lời răn bảo của cha, Đừng từ bỏ các lời dạy dỗ của mẹ con. 21Hãy luôn ghi tạc nó vào lòng con Và đeo nó nơi cổ con. 22Khi con bước đi, nó sẽ hướng dẫn con; Lúc con ngủ, nó sẽ gìn giữ con; Và khi con thức dậy, nó sẽ trò chuyện với con. 23Vì điều răn là ngọn đèn, luật pháp là ánh sáng, Và sự quở trách khuyên dạy là con đường sự sống, 24Để giữ con khỏi người đàn bà gian ác Và khỏi lời đường mật của dâm phụ. 25Lòng con chớ thèm muốn nhan sắc nó, Đừng để ánh mắt⚓ nó chinh phục con. 26Vì người ta có thể thuê gái mại dâm bằng giá một ổ bánh, Còn người đàn bà ngoại tình làm mất cả linh hồn quý giá. 27Có ai để lửa trong người Mà áo quần không bốc cháy? 28Có ai bước trên than lửa đỏ Mà chân lại không bị phỏng chăng? 29Kẻ đến với vợ người lân cận mình cũng vậy; Bất cứ ai đụng đến nàng hẳn không khỏi bị trừng phạt. 30Chẳng ai coi khinh kẻ trộm Khi nó ăn cắp để thỏa mãn cơn đói. 31Dù vậy nếu bị bắt gặp, nó phải bồi thường gấp bảy lần; Và phải nộp hết tài sản trong nhà mình. 32Nhưng người phạm tội ngoại tình là kẻ mất trí; Ai làm như vậy, tự hủy diệt linh hồn mình. 33Người ấy sẽ bị thương tích và mang ô nhục, Sự sỉ nhục ấy không bao giờ xóa được. 34Vì người chồng sẽ ghen tuông giận dữ, Lúc báo thù chẳng chút xót thương. 35Anh ta không chấp nhận bất cứ giá đền bù nào, Dù con có đút lót bao nhiêu, cũng một mực chối từ.