1 Hỡi con, nếu con có bảo lãnh cho kẻ lân cận mình, Nếu con giao tay mình vì người ngoại, 2 Thì con đã bị lời miệng mình trói buộc, Mắc phải lời của miệng con. 3 Hỡi con, bởi vì con đã sa vào tay kẻ lân cận con, Hãy làm điều nầy và giải cứu mình con: Hãy đi hạ mình xuống, nài xin người lân cận con; 4 Chớ để cho hai mắt con ngủ, Hoặc mí mắt con chợp lại; 5 Hãy giải cứu mình khỏi người như con hoàng dương thoát khỏi tay thợ săn, Như con chim thoát khỏi tay kẻ đánh rập.
Về sự biếng nhác
6 Hỡi kẻ biếng nhác, hãy đi đến loài kiến; Khá xem xét cách ăn ở nó mà học khôn ngoan. 7 Tuy nó không có hoặc quan tướng, Hoặc quan cai đốc, hay là quan trấn, 8 Thì nó cũng biết sắm sửa lương phạn mình trong lúc mùa hè, Và thâu trữ vật thực nó trong khi mùa gặt. 9 Hỡi kẻ biếng nhác, ngươi sẽ nằm cho đến chừng nào? Bao giờ ngươi sẽ ngủ thức dậy? 10 Ngủ một chút, chợp mắt một chút, Khoanh tay nằm một chút…,⚓ 11 Thì sự nghèo khổ của ngươi sẽ đến như kẻ đi rảo, Và sự thiếu thốn của ngươi tới như người cầm binh khí.
Về sự gian lận
12 Người nào đi đứng có miệng giả dối, Là một kẻ vô loại, một người gian ác; 13 Hắn liếc con mắt, dùng chân mình bày ý, Và lấy ngón tay mình ra dấu; 14 Trong lòng hắn vẫn có sự gian tà; Nó toan mưu ác luôn luôn, Và gieo sự tranh cạnh. 15 Bởi cớ ấy, tai họa sẽ xảy đến nó thình lình; Bỗng chúc nó bị bại hoại, không phương thế chữa được.
Điều Đức Giê-hô-va gớm ghét
16 Có sáu điều Đức Giê-hô-va ghét, Và bảy điều Ngài lấy làm gớm ghiếc: 17 Con mắt kiêu ngạo, lưỡi dối trá, Tay làm đổ huyết vô tội; 18 Lòng toan những mưu ác, Chân vội vàng chạy đến sự dữ, 19 Kẻ làm chứng gian và nói điều dối, Cùng kẻ gieo sự tranh cạnh trong vòng anh em.
Về sự tà dâm
20 Hỡi con, hãy giữ lời răn bảo của cha, Chớ lìa bỏ các phép tắc của mẹ con. 21 Khá ghi tạc nó nơi lòng con luôn luôn, Và đeo nó nơi cổ con. 22 Khi con đi, các lời đó sẽ dẫn dắt con; Lúc con ngủ, nó gìn giữ con; Và khi con thức dậy, thì nó sẽ trò chuyện với con. 23 Vì điều răn là một cái đèn, luật pháp là ánh sáng, Và sự quở trách khuyên dạy là con đường sự sống, 24 Đặng giữ con khỏi người đàn bà ác nghiệp, Và khỏi lưỡi dua nịnh của dâm phụ. 25 Lòng con chớ tham muốn sắc nó, Đừng để mình mắc phải mí mắt nó. 26 Vì tại kỵ nữ có người nông nổi chỉ còn một miếng bánh mà thôi; Người dâm phụ vẫn lừa sẵn linh hồn quí báu. 27 Há có người nào để lửa trong lòng mình, Mà áo người lại chẳng bị cháy sao? 28 Há có ai đi trên than lửa hực, Mà chân mình lại chẳng bị phồng chăng? 29 Kẻ nào đi tới cùng vợ người lân cận mình cũng vậy; Phàm ai đụng đến nàng ắt chẳng được khỏi bị phạt. 30 Người ta chẳng khinh dị kẻ trộm, Nếu nó ăn cắp đặng phỉ lòng mình khi đói khát; 31 Hễ nó bị bắt, chắc phải thường bồi gấp bảy lần; Nó sẽ nộp hết tài sản của nhà nó. 32 Kẻ nào phạm tội ngoại tình với người đàn bà, tất vô tâm vô trí: Ai làm như vậy, khiến cho linh hồn mình bị hư mất. 33 Người ấy sẽ bị thương tích và khinh bỉ, Sự sỉ nhục người sẽ chẳng bôi mất đi; 34 Vì sự ghen ghét là điều giận dữ của người nam, Trong ngày báo thù, người không dung thứ; 35 Người sẽ chẳng nhận giá đền tội nào hết, Mặc dầu con gia tăng của lễ, người cũng không đặng phỉ ý đâu.
6
1Con ơi, nếu con bảo lãnh bạn sơ giao,⚓ Đưa tay cam kết với người lạ mặt. 2Là con vướng mắc lời thề, Bị miệng lưỡi con ràng buộc. 3Trong trường hợp đó: Con phải tự hạ mình, Đến xin hủy bỏ lời cam kết, Để giải thoát thân con! 4Con phải đi ngay! Không được nghỉ ngơi, trì hoãn. 5Phải lo giải thoát lấy thân. Như nai thoát tay thợ săn, Như chim thoát bẫy! 6Này kẻ lười biếng, Hãy quan sát sinh hoạt loài kiến, Để rút tỉa bài học khôn ngoan. 7Tuy không có lãnh tụ, giám thị hay chỉ huy, 8Nhưng mùa hè chúng biết dự trữ lương thực, Mùa gặt biết thu nhặt thóc lúa. 9Kẻ lười kia nằm ngủ mãi sao? Đến bao giờ mới thức giấc? 10“Ngủ một chút thôi, lát nữa hẳn dậy!" Thế rồi cứ khoanh tay nằm tiếp. 11Cảnh nghèo khổ sẽ dần dần tới.⚓ Cảnh thiếu thốn sẽ sấn đến⚓ 12Kẻ vô lại độc ác, Mồm miệng luôn dối lừa. 13Mắt liếc, chân khoèo Tay ngầm ra dấu, 14Lòng đầy gian tà, Mưu toan điều ác Xui nguyên giục bị. 15Vì thế, tai họa đến bất ngờ, Hắn bị diệt không phương cứu thoát. 16Sáu điều Chúa Hằng Hữu ghét, Bảy điều làm Ngài gớm ghê: 17Mắt kiêu hãnh, lưỡi gian dối, Bàn tay đẫm máu vô tội 18Lòng mưu toan những việc hung tàn, Chân phóng nhanh đến nơi tội ác, 19Nhân chứng khai gian hại người, Kẻ xúi giục anh em tranh chấp. 20Con ơi, phải nghe lời cha giáo huấn, Đừng bỏ khuôn phép mẹ con. 21Phải luôn luôn ghi lòng tạc dạ, Đeo những lời ấy vào cổ con. 22Nó sẽ dẫn dắt con khi đi, Gìn giữ con lúc ngủ. Trò chuyện khi con thức dậy. 23Vì giáo huấn là ngọn đèn, Khuôn phép là ánh sáng. Quở trách khuyên dạy là vạch đường sống cho con. 24Gìn giữ con khỏi đàn bà tội lỗi, Khỏi lưỡi dụ dỗ của dâm phụ. 25Lòng con đừng thèm muốn nhan sắc nó. Chớ để khóe mắt nó chinh phục con. 26Mê kỹ nữ, áo ôm khố rách⚓, Lấy vợ người, mất cả hồn linh. 27Có ai mang lửa trong lòng, Mà áo quần không bốc cháy? 28Có ai bước trên than hồng, Mà khỏi bị phỏng chân? 29Cũng thế, ai ngoại tình với vợ người, Hẳn không tránh khỏi hình phạt. 30Người ta có thể khoan hồng cho kẻ trộm, Vì nó 'đói ăn vụng, túng làm càn' 31Khi bị bắt nó phải bồi thường gấp bảy, Hay lấy hết tài vật trong nhà để trang trải. 32Nhưng kẻ phạm tội ngoại tình thật ngu dại, Vì tự hủy diệt linh hồn mình, 33Danh liệt, thân bại, Hổ thẹn nhục nhã suốt đời. 34Người chồng sẽ ghen tuông giận dữ, Báo thù chẳng chút nương tay. 35Anh ta không nhận tiền chuộc lỗi, Dù con nộp bao nhiêu cũng không nghe.