1 Hỡi con, nếu con có bảo lãnh cho kẻ lân cận mình, Nếu con giao tay mình vì người ngoại, 2 Thì con đã bị lời miệng mình trói buộc, Mắc phải lời của miệng con. 3 Hỡi con, bởi vì con đã sa vào tay kẻ lân cận con, Hãy làm điều nầy và giải cứu mình con: Hãy đi hạ mình xuống, nài xin người lân cận con; 4 Chớ để cho hai mắt con ngủ, Hoặc mí mắt con chợp lại; 5 Hãy giải cứu mình khỏi người như con hoàng dương thoát khỏi tay thợ săn, Như con chim thoát khỏi tay kẻ đánh rập.
Về sự biếng nhác
6 Hỡi kẻ biếng nhác, hãy đi đến loài kiến; Khá xem xét cách ăn ở nó mà học khôn ngoan. 7 Tuy nó không có hoặc quan tướng, Hoặc quan cai đốc, hay là quan trấn, 8 Thì nó cũng biết sắm sửa lương phạn mình trong lúc mùa hè, Và thâu trữ vật thực nó trong khi mùa gặt. 9 Hỡi kẻ biếng nhác, ngươi sẽ nằm cho đến chừng nào? Bao giờ ngươi sẽ ngủ thức dậy? 10 Ngủ một chút, chợp mắt một chút, Khoanh tay nằm một chút…,⚓ 11 Thì sự nghèo khổ của ngươi sẽ đến như kẻ đi rảo, Và sự thiếu thốn của ngươi tới như người cầm binh khí.
Về sự gian lận
12 Người nào đi đứng có miệng giả dối, Là một kẻ vô loại, một người gian ác; 13 Hắn liếc con mắt, dùng chân mình bày ý, Và lấy ngón tay mình ra dấu; 14 Trong lòng hắn vẫn có sự gian tà; Nó toan mưu ác luôn luôn, Và gieo sự tranh cạnh. 15 Bởi cớ ấy, tai họa sẽ xảy đến nó thình lình; Bỗng chúc nó bị bại hoại, không phương thế chữa được.
Điều Đức Giê-hô-va gớm ghét
16 Có sáu điều Đức Giê-hô-va ghét, Và bảy điều Ngài lấy làm gớm ghiếc: 17 Con mắt kiêu ngạo, lưỡi dối trá, Tay làm đổ huyết vô tội; 18 Lòng toan những mưu ác, Chân vội vàng chạy đến sự dữ, 19 Kẻ làm chứng gian và nói điều dối, Cùng kẻ gieo sự tranh cạnh trong vòng anh em.
Về sự tà dâm
20 Hỡi con, hãy giữ lời răn bảo của cha, Chớ lìa bỏ các phép tắc của mẹ con. 21 Khá ghi tạc nó nơi lòng con luôn luôn, Và đeo nó nơi cổ con. 22 Khi con đi, các lời đó sẽ dẫn dắt con; Lúc con ngủ, nó gìn giữ con; Và khi con thức dậy, thì nó sẽ trò chuyện với con. 23 Vì điều răn là một cái đèn, luật pháp là ánh sáng, Và sự quở trách khuyên dạy là con đường sự sống, 24 Đặng giữ con khỏi người đàn bà ác nghiệp, Và khỏi lưỡi dua nịnh của dâm phụ. 25 Lòng con chớ tham muốn sắc nó, Đừng để mình mắc phải mí mắt nó. 26 Vì tại kỵ nữ có người nông nổi chỉ còn một miếng bánh mà thôi; Người dâm phụ vẫn lừa sẵn linh hồn quí báu. 27 Há có người nào để lửa trong lòng mình, Mà áo người lại chẳng bị cháy sao? 28 Há có ai đi trên than lửa hực, Mà chân mình lại chẳng bị phồng chăng? 29 Kẻ nào đi tới cùng vợ người lân cận mình cũng vậy; Phàm ai đụng đến nàng ắt chẳng được khỏi bị phạt. 30 Người ta chẳng khinh dị kẻ trộm, Nếu nó ăn cắp đặng phỉ lòng mình khi đói khát; 31 Hễ nó bị bắt, chắc phải thường bồi gấp bảy lần; Nó sẽ nộp hết tài sản của nhà nó. 32 Kẻ nào phạm tội ngoại tình với người đàn bà, tất vô tâm vô trí: Ai làm như vậy, khiến cho linh hồn mình bị hư mất. 33 Người ấy sẽ bị thương tích và khinh bỉ, Sự sỉ nhục người sẽ chẳng bôi mất đi; 34 Vì sự ghen ghét là điều giận dữ của người nam, Trong ngày báo thù, người không dung thứ; 35 Người sẽ chẳng nhận giá đền tội nào hết, Mặc dầu con gia tăng của lễ, người cũng không đặng phỉ ý đâu.
6
Warnings Against Folly
1My son, if you have put up security for your neighbor, if you have shaken hands in pledge for a stranger, 2you have been trapped by what you said, ensnared by the words of your mouth. 3So do this, my son, to free yourself, since you have fallen into your neighbor’s hands: Go—to the point of exhaustion—⚓ and give your neighbor no rest! 4Allow no sleep to your eyes, no slumber to your eyelids. 5Free yourself, like a gazelle from the hand of the hunter, like a bird from the snare of the fowler.
6Go to the ant, you sluggard; consider its ways and be wise! 7It has no commander, no overseer or ruler, 8yet it stores its provisions in summer and gathers its food at harvest.
9How long will you lie there, you sluggard? When will you get up from your sleep? 10A little sleep, a little slumber, a little folding of the hands to rest— 11and poverty will come on you like a thief and scarcity like an armed man.
12A troublemaker and a villain, who goes about with a corrupt mouth, 13who winks maliciously with his eye, signals with his feet and motions with his fingers, 14who plots evil with deceit in his heart— he always stirs up conflict. 15Therefore disaster will overtake him in an instant; he will suddenly be destroyed—without remedy.
16There are six things the Lord hates, seven that are detestable to him: 17haughty eyes, a lying tongue, hands that shed innocent blood, 18a heart that devises wicked schemes, feet that are quick to rush into evil, 19a false witness who pours out lies and a person who stirs up conflict in the community.
Warning Against Adultery
20My son, keep your father’s command and do not forsake your mother’s teaching. 21Bind them always on your heart; fasten them around your neck. 22When you walk, they will guide you; when you sleep, they will watch over you; when you awake, they will speak to you. 23For this command is a lamp, this teaching is a light, and correction and instruction are the way to life, 24keeping you from your neighbor’s wife, from the smooth talk of a wayward woman.
25Do not lust in your heart after her beauty or let her captivate you with her eyes.
26For a prostitute can be had for a loaf of bread, but another man’s wife preys on your very life. 27Can a man scoop fire into his lap without his clothes being burned? 28Can a man walk on hot coals without his feet being scorched? 29So is he who sleeps with another man’s wife; no one who touches her will go unpunished.
30People do not despise a thief if he steals to satisfy his hunger when he is starving. 31Yet if he is caught, he must pay sevenfold, though it costs him all the wealth of his house. 32But a man who commits adultery has no sense; whoever does so destroys himself. 33Blows and disgrace are his lot, and his shame will never be wiped away.
34For jealousy arouses a husband’s fury, and he will show no mercy when he takes revenge. 35He will not accept any compensation; he will refuse a bribe, however great it is.