1 Hỡi trời, hãy lắng tai, tôi sẽ nói; Và đất, hãy nghe những lời của miệng tôi. 2 Đạo của tôi rải ra như mưa; Lời tôi sa xuống khác nào sương móc, Tợ mưa tro trên cây cỏ, Tỉ như mưa tầm tã trên đồng xanh. 3 Vì tôi sẽ tung hô danh Giê-hô-va. Hãy tôn sự oai nghiêm cho Đức Chúa Trời chúng tôi! 4 Công việc của Hòn Đá là trọn vẹn; Vì các đường lối Ngài là công bình. Ấy là Đức Chúa Trời thành tín và vô tội; Ngài là công bình và chánh trực. 5 Chúng đáng mang xấu hổ, vì đã phản Ngài, Chẳng phải con trai của Ngài nữa: quả là một dòng dõi gian tà và điên đảo! 6 Hỡi dân khờ dại không trí, Các ngươi báo đáp Đức Giê-hô-va như vậy sao? Ngài há chẳng phải là Cha ngươi, Đấng đã chuộc ngươi chăng? Há chẳng phải Ngài đã dựng nên ngươi, và lập ngươi sao? 7 Hãy nhớ lại những ngày xưa; Suy xét những năm của các đời trước; Hãy hạch hỏi cha ngươi, người sẽ dạy cho, Cùng các trưởng lão, họ sẽ nói cho. 8 Khi Đấng Chí Cao phân phát sản nghiệp cho muôn dân, Phân rẽ những con cái A-đam, Thì Ngài định bờ cõi của các dân, Cứ theo số dân Y-sơ-ra-ên.⚓ 9 Vì phần của Đức Giê-hô-va là dân Ngài, Gia-cốp là cơ nghiệp Ngài. 10 Ngài tìm được người trong một nơi rừng rú, Tại nơi vắng vẻ, giữa những tiếng hét la của đồng vắng. Ngài bao phủ người, săn sóc người, Gìn giữ người như con ngươi của mắt mình. 11 Như phụng hoàng phấp phới giỡn ổ mình, Bay chung quanh con nhỏ mình, Sè cánh ra xớt nó, Và cõng nó trên chéo cánh mình thể nào, 12 Thì một mình Đức Giê-hô-va đã dẫn dắt người thể ấy, Không có thần nào khác ở cùng người… 13 Ngài đã khiến người cỡi trên các nơi cao của xứ, Y-sơ-ra-ên đã ăn hoa quả của đồng ruộng, Ngài khiến người hút mật của hòn đá, Dầu của hòn đá cứng hơn hết, 14 Và nút mỡ sữa bò và sữa chiên. Ngài ban cho người mỡ chiên con, Chiên đực sanh tại Ba-san, và dê đực, Cùng bột lọc nhứt hạng của lúa mạch; Người có uống huyết của nho như rượu mạnh. 15 Giê-su-run⚓ đã mập mạp và cất đá, --- Người trở nên mập, lớn và béo tròn. --- Người đã lìa bỏ Đức Chúa Trời, là Đấng dựng nên người, Và khinh dể Hòn Đá của sự chửng cứu người. 16 Chúng nó trêu ghẹo Ngài phân bì, bởi sự cúng thờ những thần khác, Chọc giận Ngài vì các sự gớm ghiếc; 17 Tế lễ những ma quỉ chẳng phải là Đức Chúa Trời, Quì lạy các thần mà mình chưa hề biết, Tức là các thần mới vừa đến ít lâu, Mà tổ phụ các ngươi không kính sợ.⚓ 18 Ngươi không kể đến Hòn Đá sanh mình, Và quên Đức Chúa Trời đã tạo mình. 19 Đức Giê-hô-va có thấy điều đó, nên trong cơn thạnh nộ. Ngài đã từ bỏ các con trai và con gái mình. 20 Ngài có phán: Ta sẽ giấu mặt ta, Để xem sự cuối cùng của chúng nó ra sao; Vì là một dòng dõi gian tà, Là những con cái không có lòng trung tín. 21 Chúng nó giục ta phân bì, vì cúng thờ thần chẳng phải là Đức Chúa Trời, Lấy sự hư không mà chọc giận ta; Ta cũng vậy, lấy một dân tộc hèn mà trêu sự phân bì của chúng nó, Lấy một nước ngu dại mà chọc giận chúng nó.⚓ 22 Vì có lửa nổi phừng trong cơn giận ta, Cháy cho đến đáy sâu âm phủ, Thiêu nuốt đất và thổ sản, Cùng cháy đốt nền các núi. 23 Ta sẽ chất những tai vạ trên mình chúng nó, Bắn chúng nó hết các tên ta. 24 Chúng nó sẽ bị đói hao mòn, bị rét tiêu đi, Và một thứ dịch hạch độc dữ ăn nuốt. Ta sẽ khiến răng thú rừng, Và nọc độc của loài bò dưới bụi đến hại chúng nó. 25 Ngoài thì gươm dao, Trong thì kinh khủng Sẽ làm cho trai trẻ, gái đồng trinh, Và con đương bú, luôn với người già bạc Đều bị diệt vong. 26 Ta nói rằng: Ta sẽ lấy hơi thở ta quét sạch chúng nó đi, Diệt kỷ niệm chúng nó khỏi loài người. 27 Song sợ thù nghịch nhiếc nhóc, Kẻ cừu địch chúng nó lầm hiểu, La rằng: Tay chúng tôi đã tỏ sức cao cường, Chớ chẳng phải Đức Giê-hô-va có làm mọi điều ấy đâu! 28 Vì là một dân mất trí, Trong lòng không có thông minh! 29 Chớ chi họ khôn ngoan và hiểu được, Ước gì nghĩ đến sự cuối cùng vẫn đợi họ! 30 Nhược bằng Hòn Đá không có bán chúng nó, Và Giê-hô-va không giao nộp chúng nó, Thì làm sao một người rượt nổi ngàn người, Và hai người đuổi mười ngàn người trốn đi? 31 Vì hòn đá chúng nó chẳng phải như Hòn Đá chúng ta, Thù nghịch chúng ta cũng xét đoán như vậy. 32 Cây nho chúng nó vốn là chồi của Sô-đôm, Và do đất của Gô-mô-rơ. Trái nho chúng nó vốn là độc, Và chùm nho vốn là đắng; 33 Rượu nho chúng nó là nọc độc con rắn, Một thứ nọc độc rất dữ của rắn hổ. 34 Những việc như thế làm sao ta quên được? Ta đã niêm phong nó vào trong kho ta. 35 Khi chân chúng nó xiêu tó, Sự báo thù sẽ thuộc về ta, phần đối trả sẽ qui về ta. Vì ngày bại hoại của chúng nó hầu gần, Và những tai họa buộc phải xảy ra cho chúng nó đến mau.⚓ 36 Phải, khi Đức Giê-hô-va thấy sức lực của dân sự mình hao mòn, Và không còn lại tôi mọi hay là tự chủ cho chúng nó, Thì Ngài sẽ đoán xét công bình cho chúng nó, Và thương xót tôi tớ Ngài.⚓ 37 Ngài sẽ phán: Các thần chúng nó, Những hòn đá chúng nó nhờ cậy, 38 Các thần hưởng mỡ của hi sinh, Và uống rượu của lễ quán chúng nó, đều ở đâu? Các thần ấy hãy đứng dậy, giúp đỡ Và che phủ cho các người! 39 Bây giờ, hãy xem ta là Đức Chúa Trời, Ngoài ta chẳng có Đức Chúa Trời nào khác. Ta khiến cho chết và cho sống lại, Làm cho bị thương và chữa cho lành, Chẳng có ai giải cứu khỏi tay ta được. 40 Vì ta giơ tay chỉ trời Mà thề rằng: Ta quả thật hằng sống đời đời, 41 Khi ta mài lưỡi sáng của gươm ta, Và tay ta cầm sự đoán xét, Thì ta sẽ báo thù kẻ cừu địch ta, Cùng đối trả những kẻ nào ghét ta. 42 Ta sẽ làm cho các mũi tên ta say huyết; Lưỡi gươm ta ăn thịt, Tức là huyết của kẻ bị giết và của phu tù, Thịt của đầu các tướng thù nghịch. 43 Hỡi các nước! hãy vui mừng với dân Ngài, Vì Đức Chúa Trời sẽ báo thù huyết của tôi tớ Ngài, Trả thù kẻ cừu địch Ngài, Và tha tội cho xứ và cho dân của Ngài.⚓ 44 Vậy, Môi-se cùng Giô-suê, con trai của Nun, đến đọc hết các lời bài ca nầy cho dân sự nghe. 45 Khi Môi-se đã đọc xong các lời nầy tại trước mặt cả Y-sơ-ra-ên, 46 thì người nói cùng chúng rằng: Hãy để lòng chăm chỉ về hết thảy lời ta đã nài khuyên các ngươi ngày nay, mà truyền cho con cháu mình, để chúng nó cẩn thận làm theo các lời của luật pháp nầy. 47 Vì chẳng phải một lời nói vô giá cho các ngươi đâu, nhưng nó là sự sống của các ngươi; nhờ lời nói nầy, các ngươi sẽ ở lâu ngày trên đất mà các ngươi sẽ đi nhận lấy, khi qua sông Giô-đanh. 48 Trong ngày đó, Đức Giê-hô-va phán cùng Môi-se rằng:⚓49 Hãy đi lên núi A-ba-rim, trên đỉnh Nê-bô, ở trong xứ Mô-áp, đối ngang Giê-ri-cô; rồi nhìn xứ Ca-na-an mà ta ban cho dân Y-sơ-ra-ên làm sản nghiệp. 50 Vả, ngươi sẽ chết trên núi mà ngươi lên đó, và sẽ được tiếp về cùng dân ngươi, y như A-rôn, anh ngươi, đã chết trên núi Hô-rơ, và đã được tiếp về cùng dân của người, 51 bởi vì tại giữa dân Y-sơ-ra-ên, các ngươi đã phạm tội cùng ta, nơi nước Mê-ri-ba tại Ca-đe, trong đồng vắng Xin, và vì các ngươi không tôn ta thánh giữa dân Y-sơ-ra-ên. 52 Quả thật, ngươi sẽ thấy xứ ở trước mặt mình, nhưng không được vào trong xứ ấy mà ta ban cho dân Y-sơ-ra-ên.
32
Bài Ca của Mô-sê
1“Hỡi các tầng trời, xin hãy nghe những gì tôi sẽ nói; Hỡi trái đất, xin lắng nghe những lời của miệng tôi. 2Nguyện lời dạy của tôi như những giọt mưa rơi, Nguyện lời khuyên bảo của tôi tựa sương đọng lại, Như mưa lất phất rơi trên đồng cỏ, Như mưa rào đổ nhẹ xuống đồng xanh. 3Vì tôi xưng tụng thánh danh của CHÚA, Xin hãy quy mọi sự vĩ đại về cho Ðức Chúa Trời của chúng ta.
4Ngài là Vầng Ðá, Công việc của Ngài thật trác tuyệt, Mọi đường lối của Ngài thật công chính vẹn toàn. Ngài là Ðức Chúa Trời thành tín, không chút dối gian, Công chính và chính trực là Ngài.
5Thế nhưng con dân Ngài đã đối với Ngài thật tồi tệ; Họ đã quá hư đốn, và chẳng đáng làm con của Ngài; Họ đúng là một dòng dõi ngang bướng và gian tà. 6Hỡi dân điên rồ và vô ơn bạc nghĩa, Anh chị em đền đáp ơn CHÚA như vậy sao? Há chẳng phải chính Ngài là cha của anh chị em, Ðấng đã dựng nên anh chị em, Ðấng đã tạo thành anh chị em và lập vững anh chị em sao? 7Hãy nhớ lại những ngày xa xưa, Hãy ngẫm suy những năm của các thế hệ rất lâu về trước; Hãy hỏi cha của anh chị em, ông ấy sẽ bảo cho, Hãy hỏi các vị trưởng lão, họ sẽ nói cho anh chị em rõ.
8Khi Ðấng Tối Cao chia sản nghiệp cho các dân, Khi Ngài chia thế giới ra từng vùng để nhân loại ở, Ngài ấn định bờ cõi cho các dân, Dựa theo số con cái của I-sơ-ra-ên. 9Phần của CHÚA chính là dân của Ngài, Gia-cốp là phần sản nghiệp của Ngài. 10Ngài đã tìm thấy ông trong một vùng hoang vắng, Giữa đồng hoang gió hú thú gầm; Ngài che chở ông và chăm sóc ông, Ngài bảo vệ ông như con ngươi của mắt Ngài. 11Ngài như đại bàng lượn bay quanh tổ nó, Bay lượn bên trên, giục các con nhỏ của nó tập bay, Dang cánh ra cõng các con nó trên lưng, Ðưa chúng lên trời cao bằng đôi cánh của mình.
12CHÚA là Ðấng duy nhất dẫn dắt ông; Không có thần ngoại bang nào ở bên ông. 13Ngài đặt ông ở những địa vị quyền thế trong xứ; Ngài nuôi ông bằng sản phẩm của ruộng đồng; Ngài cho ông ăn mật ong từ các tổ ong trong kẽ đá. Ông dùng dầu ô-liu trồng trong các rẫy đầy những đá hoa cương; 14Ông ăn sữa chua từ đàn bò, Ông uống sữa tươi từ đàn chiên và đàn dê, Ông ăn thịt những chiên con và chiên đực mập béo; Ông ăn thịt bò của Ba-san và thịt dê hảo hạng, Ông hưởng lúa mì loại ngon thượng hạng; Ông uống những thứ rượu ngon nhất thời bấy giờ.
15Giê-su-run được mập béo, rồi lại giơ chân đá ngược; Anh chị em đã mập, béo, và phì ra rồi! Ông đã bỏ Ðức Chúa Trời, Ðấng đã dựng nên ông; Ông đã khinh khi Vầng Ðá giải cứu ông.
16Họ đã làm cho Ngài ghen tức với các thần xa lạ; Họ đã dùng những việc gớm ghiếc chọc giận Ngài. 17Họ đã cúng tế cho các quỷ chứ nào phải dâng hiến lên Ðức Chúa Trời; Thần của họ là những thần họ không biết; Tức những thần khi vào trong xứ rồi họ mới phát hiện, Chúng là những thần mà tổ tiên anh chị em không sợ.
18Anh chị em đã làm ngơ với Vầng Ðá đã sinh ra mình; Anh chị em đã quên hẳn Ðức Chúa Trời, Ðấng đã tạo ra mình.
19CHÚA thấy thế, Ngài chán ngán họ, Ngài ẩn mặt khỏi các con trai và các con gái của Ngài. 20Ngài phán, ‘Ta sẽ ẩn mặt Ta khỏi chúng; Ðể Ta xem, đến cuối cùng chúng sẽ ra sao; Vì bọn chúng là giống nòi tráo trở, Những đứa con không tình nghĩa trung thành. 21Chúng đã làm cho Ta phải ghen với những gì không phải là thần thánh; Chúng chọc giận Ta bằng các thần tượng chúng thờ. Vì thế Ta sẽ làm cho chúng phải ghen tức với một dân không ra hồn ra dáng, Dùng một dân ngu si khiến chúng phải tức tối bực mình. 22Vì lửa giận của Ta đã phừng lên nghịch lại chúng; Lửa ấy đã cháy bùng đến tận vực sâu của âm phủ; Lửa ấy thiêu đốt đất đai và hoa màu sinh ra trên đất; Lửa ấy cháy tận nền các núi non hùng vĩ. 23Ta sẽ đổ chồng chất các tai vạ trên chúng; Ta sẽ bắn các mũi tên của Ta vào chúng: 24Nạn đói sẽ khiến chúng hao mòn, Khí hậu nóng cháy khô khan sẽ làm chúng kiệt quệ, Ôn dịch sẽ khiến chúng tang thương, Răng của thú dữ do Ta sai đến sẽ cắn xé chúng, Nọc của rắn độc bò trong bụi đất sẽ gây chết chóc cho chúng. 25Ngoài đường gươm giáo sẽ gây nên tang tóc, Còn trong nhà sẽ đầy nỗi kinh hoàng, Trai tráng hay thiếu nữ thanh xuân cũng vậy, Trẻ thơ còn đang bú hay người già tóc đã bạc phơ đều chẳng được miễn trừ. 26Ta đã nghĩ, Ta sẽ rải chúng ra khắp bốn phương trên đất, Ta sẽ xóa chúng khỏi trí nhớ của loài người; 27Nhưng Ta ngại làm như thế quân thù của chúng sẽ được thêm khích lệ, Quân thù của chúng có thể sẽ hiểu lầm và bảo, “Chúng ta đắc thắng là nhờ sức lực của tay mình, Chiến thắng nầy không phải tất cả là CHÚA đã làm đâu.”
28Thật vậy, bọn chúng là một dân không trí tuệ; Chúng chẳng có khả năng phán đoán nghĩ suy. 29Nếu chúng có chút khôn ngoan, chúng đã nghĩ ra điều ấy; Chúng có thể suy ra kết cuộc sẽ thế nào. 30Làm sao một người có thể rượt đuổi cả ngàn người, Còn hai người có thể làm cho vạn người chạy trốn, Trừ phi Vầng Ðá của họ đã bán bỏ họ, Tức CHÚA của họ đã lìa bỏ họ rồi?
31Vì vầng đá của chúng chẳng giống như Vầng Ðá của chúng ta; Quân thù của chúng ta đều biết rõ điều ấy. 32Nho của chúng lấy ra từ giống nho ở Sô-đôm, Từ vườn nho ở Gô-mô-ra; Trái nho của chúng là trái nho độc, Chùm nho của chúng chỉ có toàn trái đắng. 33Rượu của chúng đều là nọc của rắn độc, Nọc độc chết người của rắn bành mang. 34Việc đoán phạt nầy Ta há đã không giữ trong kho, Niêm phong nó trong kho báu của Ta sao? 35Sự báo thù thuộc về Ta, Ta sẽ báo trả; Sắp đến lúc chân chúng sẽ thình lình trượt ngã, Bởi vì ngày hoạn nạn của chúng đã gần, Những điều ấy sẽ xảy đến rất nhanh cho chúng.’
36CHÚA sẽ minh oan cho dân Ngài, Ngài sẽ thương xót các đầy tớ Ngài, Khi Ngài thấy sức lực của họ chẳng còn nữa, Khi kẻ nô lệ hay người tự do đều chẳng còn ai. 37Bấy giờ Ngài sẽ hỏi, ‘Các thần của chúng, Những vầng đá nơi chúng nương náu, 38Những kẻ hưởng các phần béo tốt nhất của các con vật hiến tế chúng dâng, Những kẻ uống rượu chúng hiến qua các lễ quán đâu rồi? Hãy để những kẻ ấy trỗi dậy và giúp đỡ các ngươi! Hãy để chúng bảo vệ các ngươi! 39Này, bây giờ, khá biết rằng ấy là Ta, chính Ta là Ðấng ấy; Chẳng có thần nào khác ngoài Ta. Ta có quyền làm chết, và Ta làm sống lại; Ta khiến cho bị thương, và Ta chữa lành; Không ai có thể thoát khỏi tay Ta. 40Ta đưa tay Ta lên trời mà thề rằng: Như Ta hằng sống đời đời, 41Ta sẽ mài lưỡi gươm bóng láng của Ta cho sắc bén, Tay Ta sẽ cầm lấy nó để thi hành sự đoán phạt; Ta sẽ báo thù những kẻ chống nghịch Ta; Ta sẽ báo trả những kẻ ghét Ta. 42Ta sẽ cho những mũi tên của Ta uống máu, Và lưỡi gươm của Ta sẽ ăn thịt quân thù, Tức máu của quân thù ngã chết nơi chiến trận và của tàn quân bại trận; Ðầu của những kẻ để tóc dài thề chống Ta đến cùng thảy đều bị rơi.’
43Hỡi các dân các nước, hãy cùng với dân Ngài dâng lời ca ngợi, Hãy thờ phượng Ngài, hỡi tất cả các ngươi, Vì Ngài sẽ bắt chúng đền nợ máu các tôi tớ Ngài, Ngài sẽ báo thù những kẻ chống nghịch Ngài, Ngài sẽ báo trả những kẻ ghét Ngài, Và Ngài sẽ xá tội cho xứ và cho dân Ngài.”
Luật Pháp và Sự Sống Còn của Dân I-sơ-ra-ên
44Mô-sê cùng với Giô-sua con của Nun đến và nói tất cả những lời của bài ca ấy cho dân nghe. 45Khi Mô-sê nói xong tất cả những lời ấy cho toàn dân I-sơ-ra-ên, 46ông nói với họ, “Hãy ghi lòng tạc dạ tất cả những lời tôi làm chứng giữa anh chị em ngày nay. Anh chị em hãy truyền những lời ấy lại cho con cháu mình, để chúng cũng hết lòng vâng giữ mọi lời của bộ luật pháp nầy. 47Ðây chẳng phải là việc không có giá trị gì đối với anh chị em, nhưng chính là sự sống còn của anh chị em, vì nhờ nó anh chị em mới có thể sống lâu trong xứ mà anh chị em sẽ đi qua Sông Giô-đanh để chiếm lấy.”
Mô-sê Gần Qua Ðời
48Chính ngày hôm đó CHÚA nói với Mô-sê, 49“Ngươi hãy đi lên rặng Núi A-ba-rim nầy, đến Núi Nê-bô, trong xứ Mô-áp, đối ngang Giê-ri-cô, và hãy nhìn vào xứ Ca-na-an, nơi Ta sẽ ban cho dân I-sơ-ra-ên làm sản nghiệp. 50Ngươi sẽ qua đời tại đó, tức trên núi ngươi sẽ đi lên, rồi ngươi sẽ được đem về với tổ tiên ngươi, như A-rôn anh ngươi đã qua đời trên Núi Hô-rơ và đã được đem về với tổ tiên của ông ấy vậy, 51bởi vì ở giữa dân I-sơ-ra-ên, các ngươi đã không tin Ta trong vụ nước ở Mê-ri-ba Ca-đe trong Ðồng Hoang Xin, và bởi vì hai ngươi đã không tôn thánh Ta giữa dân I-sơ-ra-ên. 52Vậy, ngươi có thể trông thấy xứ ấy từ xa, nhưng ngươi sẽ không vào xứ ấy, tức xứ Ta ban cho dân I-sơ-ra-ên.”