44

Giô-sép truyền quản gia để chén mình trong bao lúa Bên-gia-min

¹ Giô-sép bèn truyền lịnh cho quản gia rằng: Hễ các người đó chở nổi bao nhiêu, thì hãy đổ lương thực cho họ đầy bao bấy nhiêu, rồi để bạc của mỗi người lại nơi miệng bao họ. ² Lại hãy để cái chén bằng bạc ta tại miệng bao chung với bạc mua lúa của người út nữa. Quản gia bèn làm y như lời Giô-sép dặn mình.
³ Ngày mai, trời vừa sáng, người ta cho các người đó và lừa về. ⁴ Khi đi ra khỏi thành chưa xa, Giô-sép nói cùng quản gia rằng: Ngươi hãy đứng dậy, đuổi theo mấy người đó; khi theo kịp rồi, hãy nói rằng: Sao các ngươi lấy oán trả ơn như vậy? ⁵ Có phải cái chén nầy là của chúa ta thường dùng uống rượu và bói chăng? Các ngươi đã làm một việc chẳng thiện đó. ⁶ Quản gia theo kịp, lặp lại mấy lời ấy; ⁷ các anh em bèn đáp rằng: Sao chúa nói như vậy? Chẳng bao giờ kẻ tôi tớ chúa có ý tưởng làm đến việc thế nầy! ⁸ Đây, từ xứ Ca-na-an chúng tôi có đem bạc đã được nơi miệng bao xuống giao lại cho người thay; dễ nào lại có ý mong ăn cắp bạc hay vàng của dinh chủ người sao? ⁹ Xin cho kẻ tôi tớ nào mà người tìm được cái chén đó phải chết đi, và chính chúng tôi sẽ làm tôi mọi cho chúa. ¹⁰ Quản gia đáp: Ừ thôi! hãy làm như lời các ngươi đã nói: Ta tìm được chén nơi ai thì người đó sẽ làm tôi mọi cho ta đó; còn các ngươi thì vô tội. ¹¹ Tức thì, mỗi người lật đật hạ bao mình xuống đất và mở ra. ¹² Quản gia lục soát, bắt từ bao anh cả lần đến bao em út. Cái chén bèn tìm đặng trong bao Bên-gia-min. ¹³ Mỗi người xé áo mình ra, chất bao lúa lên lưng lừa, rồi cùng trở lại thành.

Giô-sép muốn cầm Bên-gia-min lại trong xứ Ê-díp-tô

¹⁴ Giu-đa cùng anh em đồng vào đến nhà Giô-sép, người hãy còn ở nơi đó; họ bèn sấp mình xuống đất trước mặt người. ¹⁵ Giô-sép hỏi: Các ngươi gây nên nông nỗi chi vậy? Há chẳng biết một kẻ như ta đây có tài bói sao? ¹⁶ Giu-đa đáp: Chúng tôi sẽ nói cùng chúa làm sao? Sẽ phân lại làm sao? Sẽ chữa mình chúng tôi làm sao? Đức Chúa Trời đã thấu rõ điều gian ác của tôi tớ chúa rồi. Nầy, chúng tôi cùng kẻ đã bị bắt được chén nơi tay đều làm kẻ tôi tớ cho chúa. ¹⁷ Nhưng Giô-sép đáp rằng: Ta chẳng hề có ý làm như vậy đâu! Người mà đã bị bắt được chén nơi tay sẽ làm tôi mọi ta; còn các ngươi hãy trở về nhà cha mình bình yên.

Giu-đa nài xin Giô-sép trả con út lại cho cha mình

¹⁸ Giu-đa bèn lại gần Giô-sép mà thưa rằng: Vì chúa ngang vai Pha-ra-ôn, xin lỗi chúa, chớ nổi giận cùng kẻ tôi tớ, để tôi nói một lời cho chúa nghe. ¹⁹ Chúa có hỏi kẻ tôi tớ rằng: Các ngươi còn cha hay là anh em nào chăng? ²⁰ Có thưa lại cùng chúa rằng: Chúng tôi còn một cha già, cùng một con trai đã sanh muộn cho người. Anh ruột đứa nầy đã chết rồi, nên trong vòng các con của mẹ nó, nó còn một mình, và cha thương nó lắm. ²¹ Vả, chúa có dặn rằng: Hãy dẫn nó xuống đến ta, hầu cho ta thấy nó được tận mắt. ²² Và chúng tôi có thưa lại cùng chúa rằng: Đứa trẻ chẳng lìa cha được; nếu lìa ra thì cha sẽ chết. ²³ Nhưng chúa lại dạy: Nếu em út không theo các ngươi xuống đây, thì các ngươi chẳng còn thấy mặt ta nữa. ²⁴ Nên khi chúng tôi trở về nhà kẻ tôi tớ chúa, là cha tôi, thì chúng tôi có thuật lại cho người nghe những lời của chúa.
²⁵ Kế ấy, cha lại biểu chúng tôi rằng: Hãy trở xuống đặng mua một ít lương thực. ²⁶ Chúng tôi thưa lại rằng: Không được; nhưng nếu em út đi theo cùng, thì mới trở xuống được; bằng không, thì chúng tôi không thế ra mắt người đó. ²⁷ Kẻ tôi tớ chúa, là cha tôi, đáp rằng: Bay biết rằng vợ ta sanh cho ta hai đứa con trai; ²⁸ một đứa đã từ ta đi mất biệt; ta cũng đã nói: Chắc đã bị thú dữ xé rồi, vì đến bây giờ chưa thấy lại. ²⁹ Nếu bay còn dắt đứa nầy đi khỏi mặt ta nữa, rủi có điều tai hại chi xảy đến cho nó, tức nhiên bay sẽ làm cho kẻ tóc bạc nầy đau lòng xót dạ mà xuống âm phủ.
³⁰ Cha thương em út tôi lắm cho đến đỗi hai linh hồn khắng khít nhau; nếu bây giờ, khi tôi trở về nơi kẻ tôi tớ chúa, là cha tôi, mà không có em út đó, ³¹ thì khi vừa thấy con út không còn nữa, chắc người sẽ chết. Nếu vậy, các tôi tớ chúa sẽ làm cho cha già tóc bạc của chúng tôi, --- cũng là kẻ tôi tớ chúa, --- đau lòng xót dạ, xuống âm phủ. ³² Vì kẻ tôi tớ nầy có chịu bảo lãnh đứa con út đó mà thưa rằng: Nếu con không đem em về cho cha, thì sẽ cam tội cùng cha mãi mãi
³³ Vậy bây giờ, xin cho kẻ tôi tớ chúa ở tôi mọi thế cho đứa trẻ, đặng nó theo trở lên cùng các anh mình. ³⁴ Vì, nếu đứa trẻ không theo về, làm sao tôi dám về cùng cha tôi? Ôi, tôi nỡ nào thấy điều tai họa của cha tôi ư!

44

A Silver Cup in a Sack

¹Now Joseph gave these instructions to the steward of his house: “Fill the men’s sacks with as much food as they can carry, and put each man’s silver in the mouth of his sack. ²Then put my cup, the silver one, in the mouth of the youngest one’s sack, along with the silver for his grain.” And he did as Joseph said.
³As morning dawned, the men were sent on their way with their donkeys. ⁴They had not gone far from the city when Joseph said to his steward, “Go after those men at once, and when you catch up with them, say to them, ‘Why have you repaid good with evil? ⁵Isn’t this the cup my master drinks from and also uses for divination? This is a wicked thing you have done.’ ”
⁶When he caught up with them, he repeated these words to them. ⁷But they said to him, “Why does my lord say such things? Far be it from your servants to do anything like that! ⁸We even brought back to you from the land of Canaan the silver we found inside the mouths of our sacks. So why would we steal silver or gold from your master’s house? ⁹If any of your servants is found to have it, he will die; and the rest of us will become my lord’s slaves.”
¹⁰“Very well, then,” he said, “let it be as you say. Whoever is found to have it will become my slave; the rest of you will be free from blame.”
¹¹Each of them quickly lowered his sack to the ground and opened it. ¹²Then the steward proceeded to search, beginning with the oldest and ending with the youngest. And the cup was found in Benjamin’s sack. ¹³At this, they tore their clothes. Then they all loaded their donkeys and returned to the city.
¹⁴Joseph was still in the house when Judah and his brothers came in, and they threw themselves to the ground before him. ¹⁵Joseph said to them, “What is this you have done? Don’t you know that a man like me can find things out by divination?”
¹⁶“What can we say to my lord?” Judah replied. “What can we say? How can we prove our innocence? God has uncovered your servants’ guilt. We are now my lord’s slaves—we ourselves and the one who was found to have the cup.”
¹⁷But Joseph said, “Far be it from me to do such a thing! Only the man who was found to have the cup will become my slave. The rest of you, go back to your father in peace.”
¹⁸Then Judah went up to him and said: “Pardon your servant, my lord, let me speak a word to my lord. Do not be angry with your servant, though you are equal to Pharaoh himself. ¹⁹My lord asked his servants, ‘Do you have a father or a brother?’ ²⁰And we answered, ‘We have an aged father, and there is a young son born to him in his old age. His brother is dead, and he is the only one of his mother’s sons left, and his father loves him.’
²¹“Then you said to your servants, ‘Bring him down to me so I can see him for myself.’ ²²And we said to my lord, ‘The boy cannot leave his father; if he leaves him, his father will die.’ ²³But you told your servants, ‘Unless your youngest brother comes down with you, you will not see my face again.’ ²⁴When we went back to your servant my father, we told him what my lord had said.
²⁵“Then our father said, ‘Go back and buy a little more food.’ ²⁶But we said, ‘We cannot go down. Only if our youngest brother is with us will we go. We cannot see the man’s face unless our youngest brother is with us.’
²⁷“Your servant my father said to us, ‘You know that my wife bore me two sons. ²⁸One of them went away from me, and I said, “He has surely been torn to pieces.” And I have not seen him since. ²⁹If you take this one from me too and harm comes to him, you will bring my gray head down to the grave in misery.’
³⁰“So now, if the boy is not with us when I go back to your servant my father, and if my father, whose life is closely bound up with the boy’s life, ³¹sees that the boy isn’t there, he will die. Your servants will bring the gray head of our father down to the grave in sorrow. ³²Your servant guaranteed the boy’s safety to my father. I said, ‘If I do not bring him back to you, I will bear the blame before you, my father, all my life!’
³³“Now then, please let your servant remain here as my lord’s slave in place of the boy, and let the boy return with his brothers. ³⁴How can I go back to my father if the boy is not with me? No! Do not let me see the misery that would come on my father.”