47

Gia-cốp và các con trai người đi yết kiến Pha-ra-ôn; lập gia cư trong xứ Gô-sen

1 Giô-sép đến tâu mọi điều đó cho Pha-ra-ôn hay, và nói rằng: Cha và anh em tôi đã ở xứ Ca-na-an đến, có đem theo chiên, bò, cùng các tài vật của mình. Hiện bây giờ đương ở trong xứ Gô-sen. 2 Người bèn đưa năm người trong bọn anh em mình vào yết kiến Pha-ra-ôn. 3 Pha-ra-ôn hỏi: Các ngươi làm nghề chi? Tâu rằng: Kẻ tôi tớ bệ hạ là kẻ chăn chiên, như tổ phụ chúng tôi khi trước. 4 Rồi lại tâu rằng: Ấy đặng kiều ngụ trong xứ mà kẻ tôi tớ bệ hạ đã đến; vì xứ Ca-na-an đói kém lớn lắm, không còn đồng cỏ chi hết cho bầy súc vật ăn. Vậy, xin phép cho kẻ tôi tớ bệ hạ ngụ tại xứ Gô-sen.
5 Pha-ra-ôn phán cùng Giô-sép như vầy: Cha và anh em ngươi đã đến cùng ngươi; 6 vậy, xứ Ê-díp-tô sẵn dành cho ngươi; hãy cho cha và anh em ở chốn nào tốt hơn hết trong xứ; hãy cho ở tại xứ Gô-sen vậy. Và nếu trong các người đó, ngươi biết ai giỏi, hãy đặt họ chăn các bầy súc vật của ta.
7 Đoạn, Giô-sép dẫn Gia-cốp, cha mình, đến yết kiến Pha-ra-ôn. Gia-cốp chúc phước cho Pha-ra-ôn. 8 Pha-ra-ôn hỏi Gia-cốp rằng: Ngươi hưởng thọ được bao nhiêu tuổi? 9 Gia-cốp tâu rằng: Những năm tôi sống ở đời phiêu lưu hết thảy là một trăm ba mươi năm; các năm của đời tôi lấy làm ngắn ngủi và lại nhọc nhằn, chẳng bằng những năm bình sanh của tổ phụ tôi khi người ở phiêu lưu đó. 10 Gia-cốp chúc phước cho Pha-ra-ôn một lần nữa, rồi lui ra khỏi mặt người.
11 Vậy, Giô-sép vâng mạng Pha-ra-ôn, định chỗ ở cho cha và anh em mình, cho họ một sở đất tốt nhứt trong xứ Ê-díp-tô làm sản nghiệp, tại miền Ram-se. 12 Giô-sép, tùy theo số người, cấp lương thực cho cha, anh em và cả nhà cha mình.

Việc cai trị của Giô-sép

13 Vả, sự đói kém lớn lắm, nên trong khắp xứ chẳng còn lương thực nữa; xứ Ê-díp-tô và xứ Ca-na-an đều bị hao mòn vì ách đói kém đó. 14 Giô-sép thâu hết bạc tiền trong xứ Ê-díp-tô và xứ Ca-na-an, tức giá tiền của muôn dân mua lúa; rồi chứa bạc đó vào kho Pha-ra-ôn. 15 Khi bạc tiền trong xứ Ê-díp-tô và xứ Ca-na-an đã hết, thì cả dân Ê-díp-tô đều đến cùng Giô-sép mà kêu rằng: Xin cho chúng tôi lương thực; lẽ nào vì cớ hết tiền mà chúng tôi phải chết trước mặt chúa sao? 16 Giô-sép đáp rằng: Nếu hết bạc tiền rồi, hãy giao súc vật các ngươi cho ta, ta sẽ phát lương thực đổi lại. 17 Đoạn, dân chúng bèn dẫn súc vật lại cho Giô-sép; Giô-sép phát lương thực đổi lấy ngựa, bầy chiên, bầy bò, và lừa. Năm đó, người thâu các bầy súc vật của họ mà đổi thế lương thực cho.
18 Mãn năm rồi, năm sau dân chúng lại đến kêu cùng người rằng: Chúng tôi không dấu chi chúa: tiền bạc sạch trơn, bầy súc vật đã giao cho chúa; bây giờ chỉ sẵn dành cho chúa bổn thân và đất ruộng. 19 Lẽ nào chúng tôi và đất ruộng phải hao mòn trước mặt chúa sao? Hãy mua đổi lấy lương thực chúng tôi và đất ruộng luôn đi. Vậy, chúng tôi cùng đất ruộng sẽ làm tôi mọi cho Pha-ra-ôn. Hãy cho giống chi đặng gieo, hầu cho chúng tôi sống khỏi chết, và đất không phải bỏ hoang. 20 Giô-sép bèn mua hết thảy ruộng đất trong xứ Ê-díp-tô cho Pha-ra-ôn; vì sự đói kém thúc giục nên mọi người Ê-díp-tô đều đem bán ruộng mình; vậy, ruộng đất đều thuộc về Pha-ra-ôn. 21 Còn dân chúng, từ đầu nầy đến đầu kia, người đều dời về ở trong các thành. 22 Song ruộng đất của những thầy cả thì Giô-sép không mua đến, vì những thầy cả có lãnh một phần lương của Pha-ra-ôn đã định; vậy, họ ăn phần lương thực của Pha-ra-ôn đã cấp cho. Thế cho nên những thầy cả chẳng đem bán đất của mình.
23 Giô-sép nói cùng dân chúng rằng: Nầy, ta đã mua các ngươi và ruộng đất cho Pha-ra-ôn; đây, hột giống cho các ngươi đặng gieo mạ trong ruộng đó. 24 Đến mùa gặt, phải nộp cho Pha-ra-ôn một phần năm, còn bốn phần kia để cho các ngươi làm giống gieo mạ, dùng lương thực cho mình, cho người nhà cùng cho các con nhỏ mình. 25 Dân chúng nói rằng: Chúa đã cứu mạng chúng tôi! Cầu xin cho chúng tôi được nhờ ơn trước mặt chúa, thì sẽ làm tôi mọi cho Pha-ra-ôn. 26 Về việc đó, Giô-sép bèn định một luật, cho đến ngày nay hãy còn, buộc đất Ê-díp-tô phải nộp thuế cho Pha-ra-ôn một phần năm hoa lợi mình. Chỉ đất ruộng của những thầy cả chẳng thuộc về Pha-ra-ôn.

Gia-cốp bắt Giô-sép thề sẽ chôn mình nơi mộ địa tổ phụ

27 Vậy, Y-sơ-ra-ên trú ngụ tại miền Gô-sen thuộc về xứ Ê-díp-tô, gây được cơ nghiệp tại đó, sanh sản và thêm lên bội phần.
28 Gia-cốp kiều ngụ trong xứ Ê-díp-tô được mười bảy năm, hưởng thọ được một trăm bốn mươi bảy tuổi. 29 Khi ngày gần chết, Y-sơ-ra-ên gọi Giô-sép, con trai mình, mà nói rằng: Nếu cha được nhờ ơn trước mặt con, xin hãy để tay lên đùi cha cậy hết lòng nhân từ và thành thực ở cùng cha, xin con đừng chôn cha tại đất Ê-díp-tô. 30 Khi cha an giấc cùng tổ phụ rồi, hãy đem cha ra khỏi Ê-díp-tô, chôn chung cùng mồ mả của người. Giô-sép thưa rằng: Con sẽ làm y theo lời cha dặn. 31 Gia-cốp nói: Con hãy thề đi. Giô-sép bèn thề. Đoạn, Y-sơ-ra-ên quì lạy nơi đầu giường mình.

47

1约瑟进去告诉法老说:“我的父亲和我的兄弟带着羊群牛群,以及他们一切所有的,从迦南地来了。看哪,他们正在歌珊地。” 2约瑟从他所有兄弟中挑选五个人,引他们到法老面前。 3法老对约瑟的兄弟说:“你们是做什么的?”他们对法老说:“你仆人是牧羊的,我们和我们的祖宗都是这样。” 4他们又对法老说:“迦南地的饥荒非常严重,仆人的羊群没有牧草,所以我们来到这地寄居。现在求你准许仆人住在歌珊地。” 5法老对约瑟说:“你的父亲和你的兄弟到你这里来了, 6埃及地都在你面前,只管让你父亲和你兄弟住在最好的地,他们可以住在歌珊地。你若知道他们中间有能干的人,就派他们看管我的牲畜。”
7约瑟带他父亲雅各来,站在法老面前,雅各就为法老祝福。 8法老对雅各说:“你平生的年日是多少呢?” 9雅各对法老说:“我在世寄居的年日是一百三十年,我一生的岁月又短又苦,比不上我祖先在世寄居的年日。” 10雅各又为法老祝福,就从法老面前退出去了。
11约瑟安顿他的父亲和兄弟,遵照法老的命令,把埃及境内最好的地,就是兰塞地,给他们作为产业。 12约瑟用粮食供给他父亲和兄弟们,以及他父亲全家的人,照扶养亲属的人口供给。

严重的饥荒

13饥荒非常严重,全地都绝了粮,埃及地和迦南地都因饥荒耗损了。 14约瑟收集了埃及地和迦南地所有的银子,就是众人买粮的银子,约瑟就把那些银子都带到法老的宫里。 15埃及地和迦南地的银子都花光了,埃及众人到约瑟那里,说:“我们的银子都用完了,求你给我们粮食吧!我们为什么要死在你面前呢?” 16约瑟说:“银子若是用完了,可以把你们的牲畜卖给我,我就以你们的牲畜换粮食给你们。” 17于是他们把牲畜带到约瑟那里,约瑟就拿粮食换了他们的马、羊、牛、驴;那一年他因换他们一切的牲畜,用粮食养活他们。 18那一年过去,第二年他们又来到约瑟那里,对他说:“不瞒我主,我们的银子都花光了,牲畜也都归于我主了。我们在我主面前,除了自己的身体和土地以外,一无所剩。 19你为什么要眼看着我们人死地荒呢?求你用粮食买我们和我们的地,我们和我们的地就要为法老效力。求你给我们种子,使我们可以存活,不致死亡,土地也不致荒芜。”
20于是,约瑟为法老买了埃及所有的土地,埃及人因饥荒所迫,都卖了自己的田地;那些地都归给法老了。 21至于百姓,从埃及边界的一端到另一端,约瑟使他们作奴隶。 22只有祭司的土地,约瑟没有买,因为祭司从法老领取薪俸,靠法老的薪俸过活,所以没有卖自己的土地。
23约瑟对百姓说:“看哪,我今日为法老买了你们和你们的土地。看哪,这些种子是给你们的,你们可以耕种土地。 24将来收割的时候,你们要把五分之一纳给法老,另外四分可以给你们作田地的种子,作你们和你们全家大小的食物。” 25他们说:“你救了我们的性命,愿我们在我主眼前蒙恩,我们情愿作法老的奴隶。” 26于是约瑟埃及的土地立下定例,直到今日,就是收成的五分之一要归法老。惟独祭司的土地例外,不归于法老。

雅各最后的吩咐

27以色列人住在埃及境内的歌珊地。他们在那里得了产业,并且生养众多。 28雅各住在埃及地十七年。雅各一生的年日是一百四十七年。 29以色列的死期快到了,就叫了他儿子约瑟来,对他说:“我若在你眼前蒙恩,把你的手放在我大腿底下,以慈爱和诚实向我承诺,必不将我葬在埃及 30我与我祖先同睡的时候,你要将我带出埃及,把我葬在他们所葬的地方。”约瑟说:“我必遵照你的吩咐去做。” 31雅各说:“你向我起誓吧!”约瑟就向他起了誓。于是以色列在床头敬拜。