47

Gia-cốp và các con trai người đi yết kiến Pha-ra-ôn; lập gia cư trong xứ Gô-sen

1 Giô-sép đến tâu mọi điều đó cho Pha-ra-ôn hay, và nói rằng: Cha và anh em tôi đã ở xứ Ca-na-an đến, có đem theo chiên, bò, cùng các tài vật của mình. Hiện bây giờ đương ở trong xứ Gô-sen. 2 Người bèn đưa năm người trong bọn anh em mình vào yết kiến Pha-ra-ôn. 3 Pha-ra-ôn hỏi: Các ngươi làm nghề chi? Tâu rằng: Kẻ tôi tớ bệ hạ là kẻ chăn chiên, như tổ phụ chúng tôi khi trước. 4 Rồi lại tâu rằng: Ấy đặng kiều ngụ trong xứ mà kẻ tôi tớ bệ hạ đã đến; vì xứ Ca-na-an đói kém lớn lắm, không còn đồng cỏ chi hết cho bầy súc vật ăn. Vậy, xin phép cho kẻ tôi tớ bệ hạ ngụ tại xứ Gô-sen.
5 Pha-ra-ôn phán cùng Giô-sép như vầy: Cha và anh em ngươi đã đến cùng ngươi; 6 vậy, xứ Ê-díp-tô sẵn dành cho ngươi; hãy cho cha và anh em ở chốn nào tốt hơn hết trong xứ; hãy cho ở tại xứ Gô-sen vậy. Và nếu trong các người đó, ngươi biết ai giỏi, hãy đặt họ chăn các bầy súc vật của ta.
7 Đoạn, Giô-sép dẫn Gia-cốp, cha mình, đến yết kiến Pha-ra-ôn. Gia-cốp chúc phước cho Pha-ra-ôn. 8 Pha-ra-ôn hỏi Gia-cốp rằng: Ngươi hưởng thọ được bao nhiêu tuổi? 9 Gia-cốp tâu rằng: Những năm tôi sống ở đời phiêu lưu hết thảy là một trăm ba mươi năm; các năm của đời tôi lấy làm ngắn ngủi và lại nhọc nhằn, chẳng bằng những năm bình sanh của tổ phụ tôi khi người ở phiêu lưu đó. 10 Gia-cốp chúc phước cho Pha-ra-ôn một lần nữa, rồi lui ra khỏi mặt người.
11 Vậy, Giô-sép vâng mạng Pha-ra-ôn, định chỗ ở cho cha và anh em mình, cho họ một sở đất tốt nhứt trong xứ Ê-díp-tô làm sản nghiệp, tại miền Ram-se. 12 Giô-sép, tùy theo số người, cấp lương thực cho cha, anh em và cả nhà cha mình.

Việc cai trị của Giô-sép

13 Vả, sự đói kém lớn lắm, nên trong khắp xứ chẳng còn lương thực nữa; xứ Ê-díp-tô và xứ Ca-na-an đều bị hao mòn vì ách đói kém đó. 14 Giô-sép thâu hết bạc tiền trong xứ Ê-díp-tô và xứ Ca-na-an, tức giá tiền của muôn dân mua lúa; rồi chứa bạc đó vào kho Pha-ra-ôn. 15 Khi bạc tiền trong xứ Ê-díp-tô và xứ Ca-na-an đã hết, thì cả dân Ê-díp-tô đều đến cùng Giô-sép mà kêu rằng: Xin cho chúng tôi lương thực; lẽ nào vì cớ hết tiền mà chúng tôi phải chết trước mặt chúa sao? 16 Giô-sép đáp rằng: Nếu hết bạc tiền rồi, hãy giao súc vật các ngươi cho ta, ta sẽ phát lương thực đổi lại. 17 Đoạn, dân chúng bèn dẫn súc vật lại cho Giô-sép; Giô-sép phát lương thực đổi lấy ngựa, bầy chiên, bầy bò, và lừa. Năm đó, người thâu các bầy súc vật của họ mà đổi thế lương thực cho.
18 Mãn năm rồi, năm sau dân chúng lại đến kêu cùng người rằng: Chúng tôi không dấu chi chúa: tiền bạc sạch trơn, bầy súc vật đã giao cho chúa; bây giờ chỉ sẵn dành cho chúa bổn thân và đất ruộng. 19 Lẽ nào chúng tôi và đất ruộng phải hao mòn trước mặt chúa sao? Hãy mua đổi lấy lương thực chúng tôi và đất ruộng luôn đi. Vậy, chúng tôi cùng đất ruộng sẽ làm tôi mọi cho Pha-ra-ôn. Hãy cho giống chi đặng gieo, hầu cho chúng tôi sống khỏi chết, và đất không phải bỏ hoang. 20 Giô-sép bèn mua hết thảy ruộng đất trong xứ Ê-díp-tô cho Pha-ra-ôn; vì sự đói kém thúc giục nên mọi người Ê-díp-tô đều đem bán ruộng mình; vậy, ruộng đất đều thuộc về Pha-ra-ôn. 21 Còn dân chúng, từ đầu nầy đến đầu kia, người đều dời về ở trong các thành. 22 Song ruộng đất của những thầy cả thì Giô-sép không mua đến, vì những thầy cả có lãnh một phần lương của Pha-ra-ôn đã định; vậy, họ ăn phần lương thực của Pha-ra-ôn đã cấp cho. Thế cho nên những thầy cả chẳng đem bán đất của mình.
23 Giô-sép nói cùng dân chúng rằng: Nầy, ta đã mua các ngươi và ruộng đất cho Pha-ra-ôn; đây, hột giống cho các ngươi đặng gieo mạ trong ruộng đó. 24 Đến mùa gặt, phải nộp cho Pha-ra-ôn một phần năm, còn bốn phần kia để cho các ngươi làm giống gieo mạ, dùng lương thực cho mình, cho người nhà cùng cho các con nhỏ mình. 25 Dân chúng nói rằng: Chúa đã cứu mạng chúng tôi! Cầu xin cho chúng tôi được nhờ ơn trước mặt chúa, thì sẽ làm tôi mọi cho Pha-ra-ôn. 26 Về việc đó, Giô-sép bèn định một luật, cho đến ngày nay hãy còn, buộc đất Ê-díp-tô phải nộp thuế cho Pha-ra-ôn một phần năm hoa lợi mình. Chỉ đất ruộng của những thầy cả chẳng thuộc về Pha-ra-ôn.

Gia-cốp bắt Giô-sép thề sẽ chôn mình nơi mộ địa tổ phụ

27 Vậy, Y-sơ-ra-ên trú ngụ tại miền Gô-sen thuộc về xứ Ê-díp-tô, gây được cơ nghiệp tại đó, sanh sản và thêm lên bội phần.
28 Gia-cốp kiều ngụ trong xứ Ê-díp-tô được mười bảy năm, hưởng thọ được một trăm bốn mươi bảy tuổi. 29 Khi ngày gần chết, Y-sơ-ra-ên gọi Giô-sép, con trai mình, mà nói rằng: Nếu cha được nhờ ơn trước mặt con, xin hãy để tay lên đùi cha cậy hết lòng nhân từ và thành thực ở cùng cha, xin con đừng chôn cha tại đất Ê-díp-tô. 30 Khi cha an giấc cùng tổ phụ rồi, hãy đem cha ra khỏi Ê-díp-tô, chôn chung cùng mồ mả của người. Giô-sép thưa rằng: Con sẽ làm y theo lời cha dặn. 31 Gia-cốp nói: Con hãy thề đi. Giô-sép bèn thề. Đoạn, Y-sơ-ra-ên quì lạy nơi đầu giường mình.

47

1約瑟進去告訴法老說:「我的父親和我的兄弟帶着羊羣牛羣,以及他們一切所有的,從迦南地來了。看哪,他們正在歌珊地。」 2約瑟從他所有兄弟中挑選五個人,引他們到法老面前。 3法老對約瑟的兄弟說:「你們是做甚麼的?」他們對法老說:「你僕人是牧羊的,我們和我們的祖宗都是這樣。」 4他們又對法老說:「迦南地的饑荒非常嚴重,僕人的羊羣沒有牧草,所以我們來到這地寄居。現在求你准許僕人住在歌珊地。」 5法老對約瑟說:「你的父親和你的兄弟到你這裏來了, 6埃及地都在你面前,只管讓你父親和你兄弟住在最好的地,他們可以住在歌珊地。你若知道他們中間有能幹的人,就派他們看管我的牲畜。」
7約瑟帶他父親雅各來,站在法老面前,雅各就為法老祝福。 8法老對雅各說:「你平生的年日是多少呢?」 9雅各對法老說:「我在世寄居的年日是一百三十年,我一生的歲月又短又苦,比不上我祖先在世寄居的年日。」 10雅各又為法老祝福,就從法老面前退出去了。
11約瑟安頓他的父親和兄弟,遵照法老的命令,把埃及境內最好的地,就是蘭塞地,給他們作為產業。 12約瑟用糧食供給他父親和兄弟們,以及他父親全家的人,照扶養親屬的人口供給。

嚴重的饑荒

13饑荒非常嚴重,全地都絕了糧,埃及地和迦南地都因饑荒耗損了。 14約瑟收集了埃及地和迦南地所有的銀子,就是眾人買糧的銀子,約瑟就把那些銀子都帶到法老的宮裏。 15埃及地和迦南地的銀子都花光了,埃及眾人到約瑟那裏,說:「我們的銀子都用完了,求你給我們糧食吧!我們為甚麼要死在你面前呢?」 16約瑟說:「銀子若是用完了,可以把你們的牲畜賣給我,我就以你們的牲畜換糧食給你們。」 17於是他們把牲畜帶到約瑟那裏,約瑟就拿糧食換了他們的馬、羊、牛、驢;那一年他因換他們一切的牲畜,用糧食養活他們。 18那一年過去,第二年他們又來到約瑟那裏,對他說:「不瞞我主,我們的銀子都花光了,牲畜也都歸於我主了。我們在我主面前,除了自己的身體和土地以外,一無所剩。 19你為甚麼要眼看着我們人死地荒呢?求你用糧食買我們和我們的地,我們和我們的地就要為法老效力。求你給我們種子,使我們可以存活,不致死亡,土地也不致荒蕪。」
20於是,約瑟為法老買了埃及所有的土地,埃及人因饑荒所迫,都賣了自己的田地;那些地都歸給法老了。 21至於百姓,從埃及邊界的一端到另一端,約瑟使他們作奴隸。 22只有祭司的土地,約瑟沒有買,因為祭司從法老領取薪俸,靠法老的薪俸過活,所以沒有賣自己的土地。
23約瑟對百姓說:「看哪,我今日為法老買了你們和你們的土地。看哪,這些種子是給你們的,你們可以耕種土地。 24將來收割的時候,你們要把五分之一納給法老,另外四分可以給你們作田地的種子,作你們和你們全家大小的食物。」 25他們說:「你救了我們的性命,願我們在我主眼前蒙恩,我們情願作法老的奴隸。」 26於是約瑟埃及的土地立下定例,直到今日,就是收成的五分之一要歸法老。惟獨祭司的土地例外,不歸於法老。

雅各最後的吩咐

27以色列人住在埃及境內的歌珊地。他們在那裏得了產業,並且生養眾多。 28雅各住在埃及地十七年。雅各一生的年日是一百四十七年。 29以色列的死期快到了,就叫了他兒子約瑟來,對他說:「我若在你眼前蒙恩,把你的手放在我大腿底下,以慈愛和誠實向我承諾,必不將我葬在埃及 30我與我祖先同睡的時候,你要將我帶出埃及,把我葬在他們所葬的地方。」約瑟說:「我必遵照你的吩咐去做。」 31雅各說:「你向我起誓吧!」約瑟就向他起了誓。於是以色列在床頭敬拜。